Dr Rizwanullah Waqar

07/12/2025

04/12/2025

کم سنه انجونو کې وخت له مخکي بلوغت په بعضي اوقاتو کې د زیات چاغښت له سببه وي، چې شحمي انساج انسولین ته ځواب نه وایي نو بدن انسولین ډیر جوړوي او دا بیا د انډروجن ترشح زیاتوي کوم چې د تخمدان د تڼاکو، د مخ وریښتانو، د مخ زور دانې، غیر منظم میاشتنی عادت (د مریضي راتګ تر ۴۵ ورځو بعده).
منضم ورزش، فایبر لرونکي غذا، د خواږو او غوړو کم خوارک او بعضي د ډاکټر په مشوره metformin او یا هم OCP د ۱۵ کلني بعده خاصو مورادو کې ګټمن وي.

04/12/2025

د مباح علم برکت
طبابت یعنې ښکلا او د بشر خدمت

03/12/2025

هره ورځ ۳۰ دقیقې پيتاوي ته کېناستلو ګټي:
د لمر نرمې وړانګې یوازې تودوخه نه ورکوي بلکي په بدن کې داسې مهمې کیمیاوي پروسې فعالوي چې د انسان د روغتیا په ډيرو برخو اغېز کوي.

۱. د مزاج ښه کېدل (Serotonin لوړوالی)
میکانیزم:
کله چې لمر د سترګو شبکې (retina) ته رسېږي، د مغز raphe nuclei ته سیګنال لېږي. دا مرکز د serotonin جوړولو مسوول دی. په روښانه لمر کې د سروټونين کچه په بدن کي لوړېږي.

چي پایله کي خوشالي، ښه مزاج،د خپګان کميدل او د تمرکز د ښه کيدلو سبب ګرځي.

۲. د وېټامین D جوړېدل (Skin → Liver → Kidney Pathway)
میکانیزم:
د پوستکي د اپيډرمس په حجرو کې UV-B وړانګې شته cholesterol په (7-dehydrocholesterol) بدلوي وروستي ماده په ځیګر (liver) او پښتورګو (kidney) کې د ويټامين ډي په فعاله بدلېږي.

چي ويټامين ډي د قوي هډوکي، قوي معافیت او د عضلو د ځواکمنتيا سبب ګرځي.

۳. ښه او منظم خوب (Melatonin Regulation)

سهار لمر د مغز suprachiasmatic nucleus (SCN) فعالوي چې د بدن داخلي ساعت تنظیموي. د ورځې په لمر کې melatonin ټیټېږي، او د شپې په تیاره کې په مناسب وخت بېرته لوړېږي.
چي په پایله کي ژور خوب، منظم وېده کېدل او پاڅېدل اود بې‌خوبي کمیدل رامنځته کوي.

۴. د وینې د فشار ټيټول (Nitric Oxide Release)

لمر په پوستکي کې د nitric oxide (NO) ذخیرې فعالوي او NO وینې ته خپرېږي. NO د وینې رګونه پراخوي (vasodilation).

چي په نتيجه کي يي فشار ټيټ،او د زړه د حملې او سکتې خطر کموي.

۵. قوي معافیت (Immune Modulation)

لمر د antimicrobial peptides لکه cathelicidin او defensins تولید زیاتوي.

فعال Vitamin D د معافیت سيستم (innate او adaptive) تنظیموي.

پایله: د میکروبونو، ویروسونو او التهاب کمېدل.

۶. د پوستکي ځینې ناروغیو ښه کول:UV-B شعاع د پوستکي د حجرو غیرطبیعي وده کنټرولوي او T-cells محدودوي چې په psoriasis، eczema او vitiligo کې ډېر فعال وي.

۷. د انرژۍ زیاتوالی او ټیټ ستړيا

د سهار لمر د cortisol طبيعي ورځنی ریتم منظموي (نه زیاتیږي)، انرژی لوړوي او بدن ته د فعالیت سیګنال ورکوي.

چي د زیات قوت، ښه فعالیت، روښانه ذهن سبب ګرځي.

02/12/2025

دافغانستان جنوب کې خبریال صدیق الله افغان لیکلي:

چي دروازې بندي وي، بیا هم په بازار کي پاکستانۍ مالټه، امرت او کېله خرڅیږي، دا زموږ غفلت دی او هم مو بې احساس توب دی، دا خو ضروري شیان هم نه دي، څنګه په عام بازار کي خرڅیږي؟

01/12/2025

کله چرک یا غونډربوزی Mumps
یو وایروسي ناروغي ده چې اکثره د غوږ او ژامي لاندي په دواړو خواوو یا کله کله یو طرف کې دردناکه پړسوب، تبي او د بدن کمزوري سره ښکاره کېږي، او ډېری وخت په یوه اونۍ کې په استراحت او ګرم مایعاتو خوړلو ښه کېږي. خو که پړسوب ډېر زیات وي، یا مکروب بدن کې خپور شي، لوړه تبه لرئ، د ګولې تیرولو یا ساه اخیستلو ستونزه پیدا کړئ، یا په هلکانو کې د خصيو درد او پړسوب راسي، نو دا د ډاکټر لېدو وخت دی.
که پړسوب له یوې اونۍ وروسته هم ښه نه شي، یا یوازې په یوه اړخ کې داسې کلک، نه ښوریدونکي او بې‌ درده غوټه یا دانه وي چې ورځ په ورځ غټیږي، نو دا مهم نښه ده چې باید جدي وڅېړل شي. هر شک لرئ، هماغه وخت ډاکټر ته ورشئ—وختي ډاډ تل غوره دی.

29/11/2025

د ستاژ دوری محصلینو لپاره
نوموړي ناروغه چه مونږ ته یی کلینک ته مراجعه کړی وه او له تیر ٦ هفتو څخه یی تبه، توخی ،نفس تنګی او وزن بایلل څخه شکایت کوو ،چه ناروغی ته له تیر ٤ هفتو څخه د توبرکلوز درمل هم شروع شوی وو بل ځای خو له درملنی سره ناروغي کی کوم بهبود نه وو راغلی وروسته له سینی اکسری څخه ناروغی د سینی اکسری
Wide mediastinum درلود چه دا حالت په یو ګروپ ناروغیو کی لکه Aortic dissection, Aorta aneurysm او هم د mediastinum mass (lymphoma, thymoma,lymphadenopathy) کی موجود وی چه همدی ناروغیو په نظر کی نیولو سره مو ورته د سینی سی ټی ورکړه هغی نتیجه د Lymphoma راغله او د بعدی بایوپسی لپاره ناروغی ته توصیه وشوه
نو پرځای معاینات مونږ تشخیص ته نژدی کوی اوپه وخت د ناروغیو په درملنه کی له مونږ سره مرسته کوي

# copy Mansoor Ahmad Khiwawal

27/11/2025

"محمد" اوس په انګلستان کې د ماشومانو تر ټولو مشهور نوم ګرځېدلی دی.

27/11/2025

انټي‌بیوټیک د زکام لپاره هېڅ ګټه نه کوي
زکام وایروسي ناروغي ده، خو انټي‌بیوټیک د باکتریاو پر ضد کار کوي — نه د وایروسونو پر ضد