02/12/2025
اختلال بد ریخت انگاری بدن : Body Dysmorphic Disorder
مریضان مبتلا به اختلال بد ریخت انگاری بدن اشتغال ذهنی با نقص تخیلی در ظاهر یا چهره خود دارند واین اشتغال ذهنی سبب ناراحتی کلینیکی چشمگیر یا تخریب حوزه های عملکرد مهم بیمار می شود .
درصورتیکه ناهنجاری جسمانی مختصری وجود داشته باشد,نگرانی بیمار در مورد ان افراطی وعذاب اور است.
تاریخچه مرض :
بیش از صد سال قبل امیل کرپلین این اختلال را شناسایی و ان را هراس از بد ریختی ( dysmorpho phobia ) نامید.
فیصدی واقعات ان در بین جامعه :
اختلال بد ریخت انگاری بدن به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. زیرا این بیماران بیشتر به متخصصین جلدی , داخله وجراحان پلاستیک مراجعه می کنند تا روانپزشکان.
مطالعه بالای گروهی از دانشجویان پوهنتون نشان داد که بیش از 50 در صد انها حداقل یک نوع اشتغال ذهنی باجنبه خاصی از ظاهرشان داشتند و در حدود 25 در صد انها این نگرانی حداقل تاحدودی اثرات چشمگیری روی احساسات و کارکرد انها داشت .
طبق گزراش DSM- 5 شیوع نقطه ای در ایالات متحده 2,4 درصد است .
تفاوت ان در دو جنس :
اطلاعات موجود نشان می دهد که شایعترین سن شروع مرض بین 15 و 30 سالگی است و زنان تا حدودی بیش از مردان گرفتار می شوند .همچنین بیشتر مریضان مجرد هستند .
اختلال بد ریخت انگاری بدن به طور شایع همراه با دیگر اختلالات روانی دیده می شود . بیش از 90 درصد شان افسردگی دارند یا دوره ای از افسردگی را سپری نمودند. 70 درصد شان اختلال اضطراب دارند. وحدود 30 درصد شان به اختلال سایکوتیک مبتلا بوده اند.
علت مرض :
علت اختلال بد ریخت انگاری بدن دقیقامعلوم نیست. اما مانند سایر امراض روانی عوامل ذیر می تواند در به وجود امدنش نقش داشته باشد .
1- جنیتیک یا ارثیت :
جنیتیک یا ارثیت عمده ترین نقش را می تواند داشته باشد. در فامیل هایکه سایر امراض روانی وجود داشته باشه مانند افسردگی ,اختلال وسواس جبری,اضطراب امراض روان پریش یا سایکوتیک در چنین فامیل هااحتمال بالای وجود داره که این مرض سایر اعضای فامیل مبتلا بسازد.
2- نقش نیوروترانسمیتر های مغز :
از انجایکه این مرض به دوای مختص به سروتونین پاسخ ده میباشد.ممکن برهم خوردن موزانه سروتونین در مغز در به وجود اوردن این مرض نقش داشته باشد.
اعراض وعلایم :
شایعترین نگرانی ها به عیب های صورت , به خصوص معایب اجزا خاص بدن (مانند بینی ) مربوط می شود.
در یک مطالعه معلوم شد مریضان در سیر مرض خود به طور متوسط در مورد چهار قسمت بدن خود نگرانی های دارند. سایر قسمت ها عبارت اند از : مو ها , پستان ها و اعضای تناسلی.
یک گونه پیشنهادی از اختلال بدشکلی بدن در مردان ,میل به بزرگ شدن هیکل و به دست اوردن عضلات بزرگ است. این حالت می تواند در زندگی معمولی ,حفظ شغل یاسلامتی فرد اختلال ایجاد کند.
علایم شایع همراه عبارت اند از :
باور یا هذیان واضح انتساب ( معمولا در مورد توجه دیگران به عیب ادعایی بدن ) اجتناب از ایینه و سطوح شفاف ویابرعکس نگاه کردن بیش از حد در اینه وکوشش برای پنهان کردن نقص فرضی باارایش یالباس.
اثرات بیماری بر زندگی بیمار می تواند چشمگیر باشد ,تقریبا همه بیماران مبتلا از رویارویی اجتماعی وشغلی دوری میکنند.تا یک سوم بیماران خانه نشین می شوند زیرا نگرانند بخاطر نقایص ادعایی مسخره شوند و تایک پنجم انها اقدام به خودکشی میکنند.
تشخیص مرض :
مریض اشتغال ذهنی با نقص خیالی در ظاهر یاقیافه یا تاکید افراطی بر نقص جزیی است. DSM-5 تصریح میکند که در مقطعی از سیر اختلال بیمار رفتار های وسواسی ( وارسی در ایینه , ارایش افراطی ) یا اعمال ذهنی ( مانند مقایسه ظاهر خود با دیگران ) انجام می دهد.اشتغال ذهنی مزبور سبب ناراحتی هیجانی چشمگیر در مریض یا اختلال شدید در توانایی کارکرد او در حوزه های مهم زندگی وی می گردد.
تداوی :
درمان اختلال بد ریخت انگاری بدن از طریق روش های جراحی ,درماتولوژیک ,دندان پزشکی وسایر روش های طبی به منظور رفع نقص های ادعایی صورت می گیرد . که بدون استثنا ناموفق است .
تداوی اصولی ان عبارت از :
1- سایکوتراپی
2- فارماکوتراپی
اگر شخص همزمان باای مرض کدام تکلیف دگه هم داشته باشد باید تداوی گردد.
مانند : افسردگی ,اضطراب ,وسواس یااختلال سایکوتیک.
ارتباط مرض باجراحی ترمیمی :
در مورد تعداد مریضان مبتلا به اختلال بد ریخت انگاری که در صدد جراحی ترمیمی بر می ایند اطلاعات زیادی در دست نیست.یک مطالعه نشان داد که فقط 2 فیصد مریضانی که به این شفاخانه ها مراجعه کرده اند واجد شرایط این تشخیص هستند.
اما DSM-5 این رقم 7الی 8 فیصد ذکر کرده است بااین حال فیصدی واقعی ممکن بیشتر ازاین باشد .
این مریضان اعمال جراحی مختلفی درخواست می کنند :
مانند از بین بردن غبغب (افتادگی یا افزایش چربی زیر گلو ) ,چین وچروک , پف کردگی یا فرورفتگی های صورت ,رینوپلاستی ( جراحی زیبایی بینی ), افزایش یا کاهش حجم پستانها ,بزرگ کردن اندازه الت تناسلی.
مردانی که درخواست بزرگ کردن اندازه الت تناسلی دارند و زنانی که جهت جراحی زیبایی لب های واژن یا لب های دهان مراجعه می کنند اغلب دچار این اختلال هستند. معمولا باور های این مریضان در باره وضع ظاهری وچهره باانتظارات غیر واقع بینانه ای از میزان تصحیح نقایص انها به وسیله جراحی همراه است .وقتی این مریضان از دیدگاه واقع بینانه به مشکل خود می نگرند ,در می یابند که تغیر نقص خیالی در وضعیت ظاهری ,چیزی از مشکلات زندگی انها نمی کاهد .در شرایط مطلوب, این مریضان در صدد روان درمانی بر می ایند تا ماهیت حقیقی احساسات نوروتیک مبتنی بر بی کفایتی خود را دریابند . در غیر این صورت , ممکن است مریض خشم خود را با اقامه دعوا علیه جراحان پلاستیک ابراز کند و یابه اختلال افسردگی مبتلا شود .یکی از بالاترین امار های اقامه دعوا به خاطر سوطبابت مربوط به جراحان پلاستیک است ,
بااحترام داکتر محمد وحید بارکزی متخصص امراض اعصاب و روان وکاندید فوق تخصص امراض جنسی و روان درمانی استاد فاکولته طب
ادرس : کابل کارته چهار سرک سوم حاجی گل تاور کلینیک افغان ترک
اوقات کار: از شنبه الی پنجشنبه از ساعت سه بعد از ظهر الی ختم مریض ها
جهت اخذ نوبت به شماره های ذیل به تماس شوید
0799528445
0780816920
0789070779