ጤና ነክ

13/04/2025

" ጤና ሚኒስቴር ' አጽድቄዋለሁ ' የሚለው አዋጅ የጤና ባለሞያዎችን ችግር የሚፈታ ነው ይላል ነገር ግን ችግሮቻችን እነኚህ ብቻ አይደሉም " - ሃኪም

➡️ " አዋጁ የጤና ባለሞያዎችን የረጅም ጊዜ ጥያቄ የሚመልስ ነው " - ጤና ሚኒስቴር

የጤና ባለሞያዎች " ለዘመናት እየጠየቅናቸው ያሉ በጤናው ዘርፍ ላይ የሚስተዋሉ ችግሮቻችን ይፈቱ" ሲሉ ድምጻቸውን በተለያየ መንገድ በዘመቻ እያሰሙ ናቸው።

በርካታ ባለሙያዎችም ጥያቄያቸውን እና ቅሬታቸውን ለቲክቫህ ኢትዮጵያ አቅርበዋል።

ቲክቫህ ኢትዮጵያ የጤና ባለሙያዎቹ በተለያዩ መንገዶች እያካሄዱ የሚገኙትን ዘመቻ ለመከታተል ባደረገው ጥረት በርካታ ባለሙያዎች በተናጠል እንዲሁም አንዳንድ የሞያ ማህበራት ዘመቻውን እያስተጋቡ መሆኑን ለማስተዋል ችሏል።

10 ነጥቦችን ይዞ የተነሳው ዘመቻ ፦
- የኢኮኖሚ፣
- የትርፍ ሰዓት ክፍያ፣
- የሃኪሞች የሥራ ቦታ ደህንነት ፣
- የቤት እና የትራንስፖርት አቅርቦት፣
- አግባብነት ያለው ወቅታዊ የሥራ ክፍያ
- ለአለም አቀፍ የሥራ ገበያ የሚወዳደሩበት የብቃት መመዘኛ የፈተና ማዕከላት በሃገር ውስጥ እንዲቋቋሙ ይጠይቃል።

ንቅናቄው የኢትዮጵያ የህክምና ማህበር ድጋፍ ያለው ስለመሆኑ ለማረጋገጥ ለማህበሩ ፕሬዝዳንት ፣ ስራ አስፈጻሚዎች እና የህዝብ ግንኙነት ክፍል ተደጋጋሚ ሙከራ ብናደርግም ምላሽ ለመስጠት ፈቃደኛ አልሆኑም።

ቲክቫህ ኢትዮጵያ የማህበሩ አባል ከሆኑ እና ስሜ አይጠቀስ ብለው ከጠየቁ የጤና ባለሞያ ንቅናቄው የማህበሩ ሙሉ ድጋፍ ያለው ስለመሆኑ አረጋግጠዋል።

" ማህበሩ ከዚህ በፊት ሲያነሳ የነበራቸው በርካታ ጥያቄዎች ነበሩ ባለመመለሳቸው ምክንያት ድጋሚ ጥያቄውን በማንሳት ለጤና ሚኒስቴርም ደብዳቤ እንሚያስገቡ እና ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ቢሮም እየተዘጋጀ ያለ ደብዳቤ መኖሩን መረጃው አለኝ " ብለዋል።

የጤና ባለሞያና የማህበሩ አባል በዝርዝር ባነሱት ሃሳብ ምን አሉ ?

" የንቅናቄው የመጀመሪያ አላማ የጤና ባለሞያዎችን መብት ማረጋገጥ ነው።

መብት ስንል ኢኮኖሚያዊ እና ማህበራዊ መብት ሊሆን ይችላል በዋናነት ኢኮኖሚያ ያለብን ጫና መስተካከል አለበት።

የአንድ ሃኪም የሚከፈለው ደሞዝ እና የሚኖርበት ሁኔታ ሲታይ በጣም አሳፋሪ ነው።

እየተራበ የሚያገለግልበት ሰዓት ታሳቢ ተደርጎ ፣ምን ያህል ድካም እንዳለበት እና ምን ያህል ሰዓት እንደሚሰራ ታሳቢ ተደርጎ ሊከፈል ከሚገባው ጋር አይመጣጠንም።

የትኛውም ሆስፒታል የሚሰራ ሃኪም ሳይከፍል መታከም አይችልም እንደማንኛውም ህብረተሰን ካርድ አውጥቶ እና ከፍሎ ነው የሚታከመው ይህ መሆን የለበትም በሚያገለግልበት ሆስፒታል ነጻ የህክምና አገልግሎት ሊመቻችለት ይገባል።

ጤና ሚኒስቴር ' አጽድቄዋለሁ ' የሚለው አዋጅ የጤና ባለሞያዎችን ችግር የሚፈታ ነው ይላል ነገር ችግሮቻችን እነኚህ ብቻ አይደሉም በአንድ በኩል ብቻ ችግሩን ለመፍታት የሚደረገው ጥረት አመርቂ አይደለም ከዚህ ቀደምም የተነሱ ጥያቄዎች አሉ አንዱን ክንፍ ብቻ ፈትተህ ሙሉ በሙሉ ችግሮቹ ተፈተዋል ብለህ የምትናገረው አይደለም።

የእኛ ጥያቄ ችግሮቹ በሙሉ ይታዩ ነው ከችግሮቹ መካከል አንድ ነጠላ ነገር ብቻ አውጥተህ ይኸው ችግራቹን ፈትተናል ችግር የለም ተብሎ ለማድበስበስ የሚኬደው ጥረት ተገቢ አይደለም " ብለዋል።

የጤና ሚኒስቴር ከሰሞኑ በማህበራዊ ትስስር ገጹ ባጋራው መልዕክት በቅርቡ በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት 13ኛ መደበኛ ገባኤ ላይ የጸደቀው " የጤና አገልግሎት አስተዳደር እና ቁጥጥር አዋጅ ቁጥር 1362/2017 " የጤና ባለሞያዎችን የረጅም ጊዜ ጥያቄ የሚመልስ ነው ብሏል።

09/04/2025

ነርስ ነኝ
አሁን በቅርብ አዲት ባልደረባዬ ያማትና ምርመራ ስታደርግ ቲቢ ይገኝባታል።
ለወትሮ ቁርስን በታሳቢነት አልፋ ምሳ ሽሮ እራትም እንዲው ሽሮ እየበላች ከድህነትዋ ጋር እንተ ትብስ እኔ እብስ ተባብለው ይኖሩ ነበር፣ ያች የተረገመች እለት እክትመጣ።
የቲቢ ህመም በባህሪው የሰው ልጅ የመካላከል አቅም መድከምን ጠብቆ፣ የሚያጠቃ እና የሚበረታ በሽታ ሲሆን፣ መድሀኒቱም ሲወሰድ ከገንቢ የምግብ አይነቶች ጋር(ስጋ እንቁላል ወተት) እንዲሆን ይመከራል።
እና ይቺ ባልደረዬ ደሞዝዋ ከጭማሪው ቦሀላ 7000 ብር ነው።
ምንም አይነት የቤትም ሆነ የትራንፖርት አበል ክፍያ አይከፈላትም።
ለአንድ ክፍል ቤት ኪራይ 5500 ብር ትከፍላለች እጅዋ ላይ 1500 ብር ይቀራል።
እንግዲ እዚጋ ነው ጥያቄው ስንቱን ታማሚ በደከመው ግዜ የደገፈች፣ የስንቱ ዜጋ በሽታ፣ በሽታዋ ሆኖ ከታማሚና በሽታ ስር፣ ስር፣ ስትል የነበረች አንዲት ጀግና ነርስ እንዴት ሆኖ ነው የምትበላው አጥታ፣ ቤትዋን ዘግታ እንድትሞት ሀገርዋ ምትፈርድባት?

ጥያቄው ቀላል ነው!

ክብርት ሚንስትር እርሶ የቢሮ ስራ እየሰሩ ቢታመሙ የሾሞት መንግሥት፣ ያማረ እያለበሰ ፣የጣፈጠ እያጎረሰ በሀገር ሀብት ያሳክሞታል!

የጤና ባለሞያው ከበሽታና ታማሚ ስር እየዋለ እና እያደረ፣ ህመም ሲገጥው፣ በሩን ዘግቶ እንዲሞት ሀገር እና መንግስት ለምን ይፈርድበታል?

ስናክም ታመን መብላት አቅቶን እንድንሞት ተፈርዶብናል።
አለምነህ አስራት(ነርስ)

06/04/2025

We save lives! Now it's time to save ours!
ህይወት ስናድን ኖረናል! አሁን ግን የራሳችንንም ህይወት ማዳን ይኖርብናል!

22/10/2023

😭😭😭😭😭😭😭

22/10/2023

22/10/2023

#ቡጉንጅ (ቦይልስ)

አንድ እባጭ ብጉንጅ መሆኑ የሚታወቀው ደንዳና ቀይ በጣም የሚያም ስር የሰደደና አብዛኛውን ጊዜ እንደ ቡግር ጀምሮ መካከሉ ላይ ጠጥሮ ብፍጥነት ሲያድግ ነው፡፡ ቡጉንጅ በውስጡ መግል የያዘ ወይም በመያዝ ላይ ያለ እብጠት ማለት ነው፡፡

ቡጉንጅ የሚመጣው ወደ ቅባት ዕጢ፣ወደ ላብ ዕጢ ወይም ጸጉር ወደ ሚበቅልበት ቦታ በሚገቡ የመግል ጀርሞች ነው፡፡ በመካከል ጠጥሮ የሚገኘው በርካታ ጀርሞች ስላሉበት ነው፡፡ እነሱንም ለመዋጋት በዙሪያቸው ነጭ የደም ሕዋሳት(ሴሎች) ይገኛሉ፡፡ መካከል ላይ የጠጠረው ይላላና ወፍራም መግል ሆኖ በቡጉንጁ አፍ ይወጣል፡፡ ከዚያ በኃላ ሕመሙ እየቀነሰ በመምጣት አብዛኛው ጊዜ ቁስሉ በጥቂት ቀናት ውስጥ ፈፅሞ ይድናል፡፡

ይሁንና በመግሉ ውስጥ ህይወት ያላቸው ጀርሞች ሲኖሩ ጀርሞቹ መግሉ በነካካው ቆዳ ወደ ውስጥ የገቡ እንደሆነ ሌላ ቡጉንጅ ያመጣሉ፡፡ ሙቀትና ቅዝቃዜ ብጉንጅ እንዲበስል ቁስሉም ያለችግር እንዲፈርጥና መግሉ እንዲወጣ ቆዳን ያለሰልሳሉ፡፡ ይሁን እንጂ ቆዳው በጣም የለሰለሰ እንደሆነ ጀርሞቹ በቀላሉ በቆዳው ውስጥ ለመሰራጨት ይመመቻቸዋል፡፡ ብጉንጅ በጣም የሚያሰጋው በላይኛው ከንፈር ላይ በሁለቱ የአፍንጫ ቀዳዳዎች መካከል በሚገኘው ግድግዳ ፊት ለፊት ሲወጣ ነው፡፡ ምክንያቱ ደግሞ ጀርሞቹ ከዚህ ቦታ ይነሱና ወደ ኃላ ሄደው ወደ ትልልቅ የደም ስሮች ይገባሉ፡፡ ወይም ወደ አንጎል ሥር ይገቡና በቀላሉ ሞት የሚያስከትል ሜኒንጃይትስ ( የአንጎል ሽፋን ሕመም) ያመጣሉ፡፡

ምልክቶች

1. ከሌላው የአካል ክፍል ተለይቶ ያበጠ እንደመቅላት ያለና በውስጡ ቢጫ መግል የያዘ እባጭ መኖር

2. መግሉ ያለበት ቦታ ጠንካራ እብጠትና ሲነከት የሚያም ሙቀትና ንዝናዜ የለው ነው፡፡

3. የሰውነት ትኩሳት መጨመርና ብርድ ብርድ ማለት ናቸው፡፡

አጋላጭ ምክንያቶች

1. ንፅናው በጎደለ መርፌ መወጋት

2. የግል ንፅህና ጉድለት

3. እንደ ስኳር በሽታ ያሉ ቋሚ የጤና ችግሮች

ምን እናድርግ

1. ብጉንጅ ሳይበስል ለማፍረጥ የተሞከረ እንደሆነ ጅርሞቹ በአካባቢው ወደ ሚገኘው አካል ወይም የደም ስር ይገቡና ሕመሙን ከማባባሳቸውም በላይ የደም መመረዝ ያመጣሉ፡፡

2. በአንዲት ቡግር መሳይ እባጭ መሀከል ትንሽ ብጫ ነጥብ ሲታይና ይህችም እባጭ ቡጉንጅ ለመሆንዋ እርግጠኛ ከሆኑ መርፌ በአዮዲን (ቲንክቸር ኦፍ አዮዲን) ነክሮ እባጩን በቢጫዋ ነጥብ ትክክል ከጎን ወግቶ መርፌውን ወደ ላይ ማንሳት ነው፡፡ ወዲያሁኑ መግሉን በንፁሑ ጨርቅ ጠርጎ በማንሳት አዮዲን ጠብ ማድረግ ቁስሉ እንዲድን ይረዳዋል፡፡

3. እባጩ የደነደነ እንደሆነ ወይም ከመካከሉ ላይ ቢጫ ነገር ከሌለበት ለማፍረጥ አለመሞከር ነው፡፡

4. ቡጉንጁ ያልዳነ እንደሆነ በንፁሑ ጨርቅ አንድ ጊዜ ቀዝቃዛ ውሃ ነክሮ በእባጩ ላይ ካደረጉ በኃላ እንደገና በሞቀ ውሃ ነክሮ በእባጩ ላይ ማድረግ ነው፡፡ ይህንን እየቀያየሩ ለግማሽ ሰዓት ያህል በቀን ሁለት ጊዜ ማድረግ፡፡

5. አስፕሪን ወይም ሌላ ማስታገሻ አልፎ አልፎ የሕመሙ ስሜት ሲያይል መውሰድ፡፡

6. በአካባቢ ያሉ ዕጢዎች ካበጡ አምፒሲሊን ወይም ቴትራሳይክሊን ከመድኃኒት ባለሙያዎች ጋር ተመካክሮ መውሰድ፡፡ ምክንያቱም እነዚህ መድኃኒቶ ያለ ሐኪም ማዘዣ የማይሸጡ በመሆናቸው ነው፡፡

መልካም ልምምድ መልካም የጤና ጊዜ ይሁንልዎ!

Share በማድረግ ይተባበሩን!

Gessa Primary Hospital

22/10/2023

የሀኪሞች የጆሮ ማዳመጫ(Stethoscope) እንዴት ተፈጠረ?

በ19ኛው መቶ ዘመን መጀመሪያ ላይ፣ በፈረንሳይ ሀገር፣ ዶ/ር ሬኔ ላኔክ የተባለ አንድ ወጣት ሐኪም የመጀመሪያ ደረጃ የህክምና ሂደትን የሚቀይር ክስተት ያከናወነበት ወቅት ነበር። ዶ/ር ሬኔ እ.ኤ.አ. በ 1816 እንደማንኛውም ቀን ታካሚዎችን በአግባቡ እያስተናገደ እያለ፣ አንዲት ወጣት ሴት ባደረባት ከባድ የደረት ህመም ምክንያት ምርመራ ለማድረግ ወደ ምርመራ ክፍሉ ጎራ ትላለች። ዶ/ር ሬኔ ታካሚዋን በፈገግታ ከተቀበላት በኋላ እንድትቀመጥ ይጋብዛትና በምን ምክንያት እንደመጣችና ምን እንደሚሰማት በመጠየቅ ምርመራውን ይጀምራል። ካከናወነው ምርመራ በመነሳት የልብ ምቷንና አተነፋፈሷን ቀርቦ ማጤን ስለነበረበት ጆሮውን ወደ ታካሚዋ ደረት ያስጠጋል። ነገር ግን ዶ/ር ሬኔ ይህንን በሚያደርግበት ጊዜ ስራውን በአግባቡ እንዳያከናውን የሚረብሽና ደስ የማይል ስሜት እየተሰማው ስለነበር ትንሽ ቅር ይሰኛል።

ሬኔ ከባድ ሕመም የነበራትን ሴት አስተናግዶ ከሸኛት በኋላ በወቅቱ ዶክተሮች በተለምዶ የሚያደርጉትን የታካሚዎቻቸውን የልብ ምት እና የአተነፋፈስ ድምጾች ለማዳመጥ ጆሯቸውን በታካሚዎቻቸው ደረት ላይ በቀጥታ ማስቀመጡ አልተዋጠለትም።

ሬኔ መፍትሔ ለማግኘት በተረጋጋው የሎየር ወንዝ ዳርቻ እየተራመደ እያለ ወደ ባሕሩ ዳርቻ በእርጋታ የሚንጠባጠበውን የውሃ ድምጽ ሲያዳምጥ በተመስጦ ማሰላሰል ይጀምራል። መሬት ላይ ተጥለው ከነበሩ የጋዜጣ ቁርጥራጮች ትንሽ የተጠቀለለ ወረቀት አንስቶ ጆሮው ላይ አንደኛውን ጫፍ ካስቀመጠ በኋላ ሌላውን ጫፍ ደረቱ ላይ የሚርገበገበው የራሱ የልብ ይደቅነዋል። የራሱ የልብ ትርታ ድምፅ በጠራ ሁኔታ ወደጆሮው ሲያስተጋባ ተሰማውና መገረም ጀመረ።

በሌላኛው ቀን ይህ ጽንሰ-ሐሳብ ትክክለኛና ጠቃሚ እንደሆነ ለማጣራት ዶ/ር ሬኔ በጊዜው ይኖሩ የነበሩ ህጻናት እያንሾካሾኩ ለመጫወት ከሚጠቀሙበት እቃ ጋር የሚመሳሰል ረዥም እና የተቦረቦረ የእንጨት ቱቦ ወሰዶ በሴት ታካሚው ደረት ላይ በማስቀመጥ ሙከራ አደረገ። የሚሰማው የድምጽ ልዩነት በጣም የሚገርም ሆኖ አገኘው። በዚህ የተሻሻለ መሳሪያ አማካኝነት የልቧን እና የሳንባዋን ድምጽ በግልፅ መስማት ቻለ፣ ይህም አዲስ የመመርመሪያ መሳሪያ እንዲፈጥርና እንዲጠቀምበት በር ከፈተ።

"ስቴቶስ" (ደረት) እና "ስኮፒየን" (ማየት) ከሚሉት የግሪክ ቃላት በመነሳት የፈጠራ ሥራውን "ስቴቶስኮፕ" ብሎ ሰየመው። ይህ መሳሪያ ዶክተሮች የሳምባና የልብ ችግሮችን የሚያውቁበትን መንገድ ከመቀየር ባለፈ ለዘመናዊ የታካሚዎች የደህንነት መቆጣጠሪያ(Modern Patient Monitoring System) መሳሪያ መሰረት ጥሏል።

የዶ/ር ሬኔ ላኔክ የስቴቶስኮፕ ፈጠራ በሕክምና ታሪክ ውስጥ ትልቅ ለውጥ ያመጣ ድንቅ ግኝት ነው። የእሱን ፈጠራ ተከትሎ የሀኪሞች የጆሮ ማዳመጫ አሁን የደረሰበት ደርጃ ላይ መድረስ ችሏል። ቴክኖሎጅ ለክህምናው ዘርፍ እያበረከተ ያለው አስተዋጽኦ እጅግ ከፍተኛና የማይናቅ ነው።



References
1.https://www.lung.org/blog/stethoscopes-history #:~:text=Humble%20Beginnings,using%20it%20as%20a%20funnel.
2.Rene Theophile Hyacinthe Laënnec (1781–1826): The Man Behind the Stethoscope doi: 10.312

27/09/2023

ለአጠቃላይ ማህበረሰባችን

07/09/2023

በመስዋዕትነት የሚትጸና ሀገር💪

06/09/2023

የወር ደመወዛችሁ ከ1000 እስከ 7500 ብር የሚከፈላችሁ የኢትዮጵያ መንግስት ሰራተኞች በሙሉ®
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::++::::::::::::::::::::::::::::::::::
@አሁን በአለው ሀገራዊ የኑሮ ውድነት ጫና አስመልክቶ የሰብአዊ መብት ኮሚሽን ዝቅተኛ ደመወዝ ተከፋይ/1000 ብር እስከ7500 ብር የሚከፈላቸውን/ የመንግስት ሰራተኞችን በተመለከተ ለመንግስት ጥያቄዎችን አንስቷል ሆኖም ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ ልጆቹን እና ቤተሰቡን ለመምራት ማነኛውም ነገር የጨመረ እና ቀን በቀን ሁሉም ነገር እየናረ ስለመጣ ከፍተኛ ተከፋይ የወር ደመወዝ ከአላቸው የመንግስት ሰራተኞች ጋር ለምሳሌ (የግል ባንኮች: የመንግስት ባንኮች : ዳኞች : አቃቢ ህጎች ) እና ነጋዴዎች እንዲሁም ባለሀብቶች ጋር አንድ ገብያ ውሎ ለመግባት ስላልተቻለ ከአቅም በላይ ስለሆነ መንግስት የራሱን የመፍትሔ አቅጣጫ መውሰድ ስላለበት የሰብአዊ መብት ኮሚሽን ለመንግስት የአቀረቡት ጥያቄ መፍትሔ አግኝቶ ውጤት እንዲያመጣ ሁላችንም ድጋፋችንን ማሳየት አለብን::
::::::::///አንብበው ሲጨርሱ ሸር ማረግዎን አይርሱ።፡፡፡፡፡፡///
እናመሰግናለን......ቴሌግራም 👇

You can view and join right away.

21/08/2023

ገና ከመወለዱ ሱስ አስቸገረው!

ሲወለድ ክብደቱም ሆነ ጤንነቱ ኖርማል ነው። ድንቡሽቡሽ ያለ ነው። በሁለተኛው ቀን "እሪ" ብሎ ማልቀስ ጀመረ። እናቱ ብታባብለው ብታባብለው ለቅሶው አልቆም አለ። በተደጋጋሚ አስመለሰው። ላብበላብ ሆነ። ሰውነቱ መንቀጥቀጥ ጀመረ። ሀኪሞቹ ያሉትን ምርመራዎች ሁሉ ቢሰሩለትም ምንም ሊገኝ አልቻለም። እናቱንም መመርመር ጀመሩ። ከዛ እሷ ሄሮይን የተባለው ዕፅ ሱሰኛ እንደሆነች ደረሱበት።

ለካ ህፃኑ ማህፀን ውስጥ እያለ እናቱ ሄሮይን ስትጠቀም እሱም በደሟ አማካኝነት ይደርሰው ነበር። ከተወለደ በኋላ ግን ወተት ውስጥ መጠኑ በጣም ዝቅተኛ ስለሆነ የለመደውን አላገኘም። ገና ከመወለዱ ሱስ አስቸገረው።

እናቶች የሚወስዷቸው ሱስ አስያዥ ነገሮች (ከቡና ጀምሮ) ከእነሱ አልፎ ልጆች ላይም ተፅእኖ እንደሚያደርስ አስታውሶ አስፈላጊውን ጥንቃቄ ማድረግ ያስፈልጋል። ሱስ የሚታከም የአእምሮ ህመም ነው የምንለው በምክኒያት ነው።

ያለ አእምሮ ጤና ፤ ጤና የለም!
ዶ/ር ዮናስ ላቀው