25/11/2025
Η βία κατά των γυναικών δεν είναι ένα φαινόμενο που θυματοποιεί τις γυναίκες και κατηγορεί τους άνδρες. Είναι ένα κοινωνικό σύμπτωμα που καταδεικνύει τις ανισότητες, τα στερεότυπα και τη δύσκολη διαδρομή που καλούνται να διανύσουν οι άνθρωποι μέσα σε κοινωνίες που ακόμη πιστεύουν ότι «τα αγόρια δεν κλαίνε», «τα καλά κορίτσια δεν αντιμιλάνε», «οι γυναίκες δεν τα καταφέρνουν με τα ακίνητα και τα χωράφια», «οι άντρες δεν ζητούν βοήθεια».
Τα ασυνείδητα σενάρια που παραδίδονται σαν κληρονομιά αναπαράγουν ρόλους αντί να θεραπεύουν πληγές. Το ζήτημα δεν είναι να βρούμε τον ένοχο στο πρόσωπο ενός φύλου, αλλά να δούμε τις ρίζες που ποτίζουν το έδαφος της βίας:
Όταν μια κοινωνία αποδέχεται, σιωπηλά ή φανερά, ότι κάποιοι άνθρωποι «αξίζουν» περισσότερα από άλλους, η βία γίνεται αυτόματα εργαλείο διατήρησης της ιεραρχίας.
Όταν οι άνθρωποι περιορίζονται μέσα σε έμφυλους ρόλους που δεν χωράνε τη δική τους ανθρωπινότητα, η βία γίνεται συχνά η διέξοδος της ασφυξίας.
Οι κοινωνίες που δεν καλλιεργούν δεξιότητες όπως πώς να εκφράζεις θυμό χωρίς καταστροφή, πώς να εκφράζεις τρυφερότητα χωρίς ντροπή, πώς να λυγίζεις χωρίς να θεωρείσαι αδύναμος, καταλήγουν να αναπτύσσουν ανθρώπους που εκρήγνυνται, όχι που επικοινωνούν, κι έτσι η βία είναι το αποτέλεσμα του συναισθηματικού αναλφαβητισμού.
Όπου υπάρχει ντροπή - για τη διαφορά, για την αδυναμία, για την ανάγκη, για το σώμα - υπάρχει καταπίεση, κι όπου υπάρχει καταπίεση, η βία αποκτά χώρο.
Ο φόβος «τι θα πει ο κόσμος» οδηγεί σε πράξεις, που δεν θα έκανε κανείς από μόνος του, προσπαθώντας να διατηρήσει μια «καθωσπρέπει εικόνα».
Όταν μια κοινωνία δεν έχει κοινοτικό πνεύμα, δίκτυα έγνοιας και υποστήριξης, ο άνθρωπος μένει μόνος του και η μοναξιά είναι υπόστρωμα βίας, πράγμα που ισχύει και για τον θύτη και για το θύμα.
Στις κοινωνίες, που η δύναμη συγχέεται με την κυριαρχία και την εξουσία, κανονικοποιείται η επιθετικότητα και οι λέξεις χάνουν το νόημά τους, καταλύοντας τα όρια.
Άνθρωποι που έχουν μάθει ότι «δεν αξίζουν» αναπαράγουν τη βία είτε ως θύματα είτε ως θύτες, ενσωματώνοντας την κακοποίηση σε βαθιά στρώματα ταυτότητας.
Ένας άνθρωπος χωρίς νόημα, χωρίς σκοπό, χωρίς εσωτερικό προσανατολισμό, είναι ευάλωτος στην απόγνωση και η απόγνωση, μπορεί να μετατραπεί σε επιθετικότητα.
Οι κοινωνίες αγαπούν τις απλές ιστορίες (ο καλός, ο κακός, το θύμα, ο θύτης), αποφεύγοντας τις γκρίζες ζώνες, τα πραγματικά αίτια, τα ιστορικά βάθη, αδυνατώντας να δουν και να αντιμετωπίσουν την πολυπλοκότητα του φαινομένου.
Μιλήστε μαζί μου.
Ιωάννα Ν. Τριπερίνα
Ψυχολόγος MSc.
https://www.clevercareer.gr/greekRDApsy2025.htm #21