31/10/2025
Chỉ khi bạn thật sự lắng nghe chính mình, cuộc đời mới bắt đầu lắng nghe lại bạn.
—
Tuổi trẻ hôm nay có thể nắm trong tay cả thế giới, nhưng lại ít ai nắm được chính mình. Người ta biết cách kết nối hàng triệu người qua vài cú click chuột hoặc chạm vào màn hình, nhưng lại không thể lắng nghe nổi một hơi thở của chính mình mỗi khi đêm xuống. Chúng ta nói quá nhiều, chia sẻ quá nhiều, chạy quá nhanh đến mức quên mất rằng, Ta là ai, và ta thật sự muốn gì?
Thế giới dạy ta cách để nổi bật, nhưng ít ai dạy ta cách để tĩnh lặng. Người ta khuyến khích ta “hãy nói lên tiếng nói của mình”, “hãy thể hiện bản thân”, “hãy tỏa sáng”. Nhưng mấy ai nói với ta rằng, trước khi biết nói, ta cần học cách nghe, ta nghe người khác bằng sự thấu cảm, và quan trọng hơn, nghe chính tâm hồn mình bằng sự tĩnh lặng.
Bởi tiếng nói dẫn đường thật sự chưa bao giờ đến từ bên ngoài. Nó là tiếng thì thầm của trực giác, thứ chỉ vang lên khi ta đủ can đảm để im lặng. Nhưng im lặng lại là điều khó nhất. Vì khi ta im, ta phải đối diện với chính mình với những vết thương chưa lành, những nỗi sợ chưa dám gọi tên, những ước mơ đã lạc mất giữa những lo toan.
Tôi từng gặp một cô gái trẻ nói rằng cô sợ ở một mình. Khi tôi hỏi cô sợ điều gì khi ở một mình, cô đáp: “Con sợ phải nghe tiếng lòng mình.” Tôi hiểu, đó không phải là nỗi sợ của riêng cô ấy, đó là nỗi sợ của cả một thế hệ. Một thế hệ lớn lên giữa vô vàn tiếng ồn nhưng lại thiếu đi không gian cho tâm hồn được thở. Ta có thể kiếm được tiền, có thể có bằng cấp, có thể giỏi giang, nhưng nếu không có sự tĩnh lặng trong lòng, ta sẽ vẫn cảm thấy trống rỗng.
Một người không có không gian bên trong thì chẳng khác gì sống trong căn phòng chật hẹp, đầy đồ đạc, không còn chỗ để hít thở. Khi tâm bị lấp kín bởi tham vọng, so sánh, và sợ hãi, ta tưởng mình đang sống, nhưng thật ra chỉ đang phản ứng. Mọi hành động đều bị điều khiển bởi tiếng ồn của ngoại giới, chứ không còn xuất phát từ nhịp đập của linh hồn.
Sự tĩnh lặng là nhìn thấy thế gian mà không bị nó cuốn đi. Khi ta đủ lặng, ta bắt đầu nghe được nhiều điều kỳ diệu: tiếng gió qua lá cây, tiếng nước nhỏ giọt ngoài hiên, tiếng bước chân của mình trên con đường quen thuộc, và cả nhịp tim đập khẽ mà ta từng lãng quên. Khi ta thật sự lắng nghe, mọi thứ trở nên trong suốt. Không còn cần phải tìm ý nghĩa của cuộc sống, vì chính giây phút này sự sống đã đầy đủ ý nghĩa rồi.
Vua Trần Nhân Tông người từng ngồi thiền giữa ngai vàng đã hiểu sâu sắc điều đó. Giữa triều đình rộn rã, giữa chiến công và tiếng hò reo, Ngài vẫn nghe được tĩnh lặng trong lòng mình. Ngài không bị chi phối bởi quyền lực hay vinh quang. Khi hiểu rằng “đối cảnh vô tâm”, Ngài không cần tìm đạo nơi núi rừng vì đạo đã ở ngay trong tâm không bị dao động.
Tuổi trẻ hôm nay cũng có thể như thế. Hãy thử tắt đi những âm thanh ngoài kia, những lời nhận xét, những tiêu chuẩn so sánh. Hãy sống một ngày mà không cần chứng minh điều gì, không cần ai công nhận, không cần khoác lên mình vai diễn nào cả. Ngồi xuống, hít thở, lắng nghe. Hỏi mình: “Trong lòng ta thật sự đang muốn điều gì?” Đừng vội mong có câu trả lời. Sự im lặng cũng là một câu trả lời, có khi còn thật hơn mọi lời nói.
Vì chỉ khi bạn thật sự lắng nghe chính mình, cuộc đời mới bắt đầu lắng nghe lại bạn. Chỉ khi bạn hiểu mình, bạn mới có thể hiểu người khác. Và chỉ khi bạn biết sống trong thinh lặng, tiếng nói của bạn mới trở nên có sức nặng giữa cuộc đời ồn ào này.
Thế giới sẽ luôn tìm cách khiến bạn quên đi bản thân bằng những ánh sáng rực rỡ, những hứa hẹn dễ chịu, những ảo ảnh của thành công. Nhưng tất cả chỉ là lớp sóng nhỏ trên mặt hồ. Đừng để những con sóng ấy khiến bạn quên mất mặt hồ sâu thẳm, trong vắt, và tĩnh lặng bên dưới chính là bạn chân thật.
Khi bạn chạm đến tầng sâu đó, bạn sẽ không còn cần phải chứng minh hay tranh giành. Bạn sẽ chỉ sống trọn vẹn, tự nhiên và tự do. Vì bạn đã hiểu rằng, tất cả những gì ta tìm kiếm bên ngoài, rốt cùng đều chỉ để trở về bên trong.
Tuổi trẻ không cần trở thành ai đó vĩ đại, không cần tỏa sáng trước thế gian. Chỉ cần một lần đủ can đảm để lắng nghe chính mình, để thấu hiểu mình, để thấy rõ mình thế là đủ. Khi ấy, cuộc đời không còn là một hành trình tìm kiếm nữa, mà trở thành hành trình thức tỉnh. Một hành trình đi từ tiếng ồn đến tĩnh lặng, từ mộng tưởng đến tỉnh thức, từ câu hỏi “Tôi là ai?” đến sự an nhiên của “Tôi đang là.”
Và khi đã thật sự biết lắng nghe, bạn sẽ nhận ra trong sự im lặng sâu nhất, vũ trụ đang hát bài ca của chính bạn.
~Pháp Nhật
(trích từ sách TÂM TÌNH VỚI TUỔI TRẺ)
---
Các bạn theo dõi thông tin sắp tới cho khóa thiền "Tâm tình với tuổi trẻ" cùng Thầy Pháp Nhật ngày chủ nhật, 16.11.2025 tại Thiền viện Pháp Quang Phổ Chiếu - Chiba, Nhật Bản nhé 🌱
Buổi sáng đầu thu trong veo yên lắng, chỉ nghe tiếng gió thổi và chim hót tại Thiền Viện
