05/11/2025
ជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ គឺជាស្ថានភាពវិវត្តន៍មួយ ដែលកំណត់ដោយការបាត់បង់មុខងារតម្រងនោមបន្តិចម្តងៗតាមពេលវេលា។ ជារឿយៗបណ្តាលមកពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬសម្ពាធឈាមខ្ពស់ CKD អាចនាំឱ្យមានផលវិបាកដូចជាភាពស្លេកស្លាំង និងបញ្ហាសរសៃឈាមបេះដូង។ ដំណាក់កាលដំបូងនៃ CKD ប្រហែលជាមិនមានរោគសញ្ញា ឬរោគសញ្ញាស្រាលទេ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់ រោគសញ្ញាអាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
1. មូលហេតុនៃជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ
ការបាត់បង់មុខងារតំរងនោមបន្តិចម្តងៗ គឺបណ្តាលមកពីលក្ខខណ្ឌរយៈពេលវែងដូចជា៖
- ជំងឺទឹកនោមផ្អែម (ប្រភេទទី ១ និងទី ២)
- សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់
- ការរលាកនៅក្នុងតម្រងនោម
- ជំងឺតំរងនោម Polycystic
- អាយុ ១៨ ឆ្នាំឬចាស់ជាងនេះ
- មហារីកតម្រងនោម ក្រួសក្នុងតម្រងនោម មហារីកប្លោកនោម និងការឆ្លងមេរោគតម្រងនោម
- ជំងឺបេះដូង
- ការជក់បារី
- ការរួមតូចនៃសរសៃឈាមដែលផ្គត់ផ្គង់តម្រងនោមរបស់អ្នក។
- ជំងឺក្រលៀនស្ទះ រួមទាំងការស្ទះប្លោកនោមដែលបង្កឡើងដោយ benign prostatic hyperplasia (BPH)
- ប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺតម្រងនោម
- ការប្រើប្រាស់រយៈពេលយូរនៃថ្នាំមួយចំនួនដូចជា NSAIDs
- ការប៉ះពាល់នឹងជាតិពុល ដូចជាការពុលសំណ
2. រោគសញ្ញាជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ:
- អស់កម្លាំង
- ហើមជើងនិងកជើង
- ការផ្លាស់ប្តូរទម្រង់នៃការនោម
- ដង្ហើមខ្លី ក្នុងករណីមានសារធាតុរាវនៅក្នុងសួត
- បាត់បង់ចំណង់អាហារ ការគេង ទម្ងន់ និងការចាប់អារម្មណ៍លើការរួមភេទ
- សម្ពាធឈាមខ្ពស់ដែលមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន (លើសឈាម)
- ភាពស្លេកស្លាំង
- ការស្រេកឃ្លានហួសកំរិត
- ចង្អោរ
- ការលំបាកក្នុងការផ្តោតអារម្មណ៍
- ស្ពឹកដៃឬជើង
3. ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ៖
- ការធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីវាស់អ៊ុយ , Creatinine និងគណនាអត្រាតម្រង Glomerular ប៉ាន់ស្មាន (eGFR)
- ការធ្វើតេស្តទឹកនោមដើម្បីពិនិត្យរកប្រូតេអ៊ីន (អាល់ប៊ុម) និងគណនាសមាមាត្រទឹកនោមអាល់ប៊ុយមីនទៅ Creatinine (UACR)
- ការធ្វើតេស្តរូបភាពដូចជាអ៊ុលត្រាសោន ឬ CT scan ដើម្បីវាយតម្លៃរចនាសម្ព័ន្ធតម្រងនោម
- ការធ្វើតេស្តដង់ស៊ីតេឆ្អឹង
- ការធ្វើកោសល្យវិច័យតម្រងនោមក្នុងករណីខ្លះ
4. ការព្យាបាលជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ៖
- ថ្នាំដើម្បីគ្រប់គ្រងស្ថានភាពមូលដ្ឋានដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងសម្ពាធឈាមខ្ពស់។
- ថ្នាំ ACE inhibitors ឬ ARBs ដើម្បីការពារមុខងារតម្រងនោម
- ការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារដើម្បីកំណត់ការទទួលទានសូដ្យូម ប៉ូតាស្យូម និងផូស្វ័រ
- ការព្យាបាលភាពស្លេកស្លាំងប្រសិនបើមាន
- នៅដំណាក់កាលជឿនលឿន ការលាងឈាម ឬការប្តូរតំរងនោម
👨⚕️ការតាមដានតាមដាន៖
- ការត្រួតពិនិត្យមុខងារតម្រងនោមជាប្រចាំ តាមរយៈការធ្វើតេស្តឈាម និងទឹកនោម
- ពិនិត្យសម្ពាធឈាម
- ការកែតម្រូវថ្នាំតាមតម្រូវការ
- យោងទៅអ្នកជំនាញខាងសរសៃប្រសាទ
- ការអប់រំស្តីពីការកែប្រែរបៀបរស់នៅ និងរបបអាហារ។
Srun Lilay-ស្រ៊ុន លីឡាយ🇰🇭