Mindful Life Counseling Centre

04/12/2025

ආපදා තත්ත්වයකදී පීඩාවට පත්වන ඔබේ මනස නිරවුල්ව තබා ගැනීමට ඔබට සහයක්

1. ඔබ ආදරය කරන කෙනෙකු ඔබට අහිමි වුවහොත් එය ඔබ දරා ගන්නේ කොහොම ද?
https://bbc.in/442jCuo

2. හුරු පුරුදු නිවස හැර යාමට සිදු වුවහොත් ඊට ඔබ මුහුණ දෙන්නේ කෙසේ ද?
https://bbc.in/3KHrYkt

3. ඔබේ හැඟීම් ඔබ තේරුම් ගන්නේ කොහොම ද?
https://bbc.in/4piZHQs

4. ආපදා තත්ත්වයකදී පීඩාවට පත්වන ඔබේ මනස නිරවුල්ව තබා ගැනීමට වැදගත් වන කරුණු 6ක්
https://bbc.in/4phA16H

18/11/2025

ශක්තිමත් බවේ මවාපෑම: පුරුෂයා නිහඬව අඬන තැන් සහ සැබෑ සමීප බව සොයා ගැනීම
​අද, නොවැම්බර් 19, ජාත්‍යන්තර පුරුෂ දිනය (International Men's Day).

​මෙම දිනය පුරුෂයන්ගේ යහපැවැත්ම, සෞඛ්‍යය සහ සමාජයට ඔවුන් කරන දායකත්වය අගය කිරීමට ලැබෙන සුවිශේෂී අවස්ථාවකි. අපි අද අපේ අවධානය යොමු කරන්නේ පුරුෂයන්ගේ චිත්තවේගීය යහපැවැත්ම සහ ඔවුන්ගේ සබඳතා සෞඛ්‍යය කෙරෙහියි.

​සමාජය විසින් පුරුෂයන් මත පටවා ඇති "ශක්තිමත් විය යුතුයි," "හැඟීම් නොපෙන්විය යුතුයි," සහ "නිතරම ආරක්ෂකයා විය යුතුයි" යන අධික බර නිසා, බොහෝ පුරුෂයෝ නිහඬ අර්බුදයකට මුහුණ දෙති. සැබෑ ආදරය සහ සමීප බව (Intimacy) ගොඩනැගීමට නම්, ඔවුන්ගේ මෙම අභ්‍යන්තර අරගල තේරුම් ගැනීම අත්‍යවශ්‍යයි.

​1. 😓 මිථ්‍යාව 1: කඳුළ සඟවන ශක්තිමත් පුරුෂයා
​පුරුෂයන්ට සමාජය විසින් කුඩා කල සිටම උගන්වන්නේ බිය, වේදනාව හෝ දුක ප්‍රකාශ නොකරන ලෙසයි. මෙම විෂ සහිත පුරුෂාධිපත්‍යය (Toxic Masculinity) නිසා, පුරුෂයෝ තම හැඟීම් ඇතුළතින්ම යටපත් කරගනිති.

​ℹ️ විෂ සහිත පුරුෂාධිපත්‍යය යනු: පුරුෂයෙකු හැසිරිය යුත්තේ යම් දැඩි ආකාරයකට බවත් (ආක්‍රමණශීලී, චිත්තවේගීය නොවන, පීඩනය පාලනය කරන) එයින් බැහැර වීම 'දුර්වලකමක්' බවත් උගන්වන සංස්කෘතික සම්මතයයි. මෙමගින් පිරිමින්ටම දැඩි මානසික හා සෞඛ්‍ය හානි සිදු වේ.
​චිත්තවේගීය යටපත් කිරීමේ බර: යටපත් කරන ලද දුක බොහෝ විට කෝපය (Anger) හෝ මානසික ආතතිය (Stress) ලෙස පුපුරා යනවා. මෙය සබඳතාවේ සන්නිවේදනයට දැඩි ලෙස බාධා කරන අතර, සහකරු/සහකාරියට දුරස්ථ බවක් දැනෙන්නට පුළුවන.
​සෞඛ්‍ය අවදානම: හැඟීම් යටපත් කිරීම හෘද රෝග, අධි රුධිර පීඩනය සහ මානසික අවපීඩනය (Depression) වැනි බරපතල සෞඛ්‍ය ගැටලුවලට සෘජුවම බලපානවා.
​සැබෑ ශක්තියේ නිර්වචනය: සැබෑ ශක්තිය පවතින්නේ හැඟීම් සඟවාගැනීමේ නොව, අවදානමක් ගෙන විවෘත වීමේ ධෛර්යය තුළයි. තම සහකාරිය ඉදිරියේ අවංකව කඳුළු සැලීමට හෝ බියක් ප්‍රකාශ කිරීමට හැකි වීම, සම්බන්ධතාවකදී පුරුෂයෙකුට ලැබිය හැකි ඉහළම ගෞරවයයි.

​2. 💼 මිථ්‍යාව 2: නිරන්තරයෙන් ඔප්පු කිරීමේ පීඩනය (Performance Pressure)
​පුරුෂයෙකුට නිදන කාමරයේදී සහ ජීවිතයේදී නිරන්තරයෙන්ම පීඩනයක් දැනෙනවා: ඔහු සාර්ථක විය යුතුයි, ඔහු ප්‍රමාණවත් තරම් මුදල් සපයා දිය යුතුයි, ඔහු ශක්තිමත් විය යුතුයි.
​ලිංගික කාර්ය සාධන පීඩනය: බොහෝ පුරුෂයන් තමන්ගේ සහකාරිය සතුටු කිරීමට ඇති අධික පීඩනය නිසා කාර්ය සාධන කාංසාව (Performance Anxiety) වලින් පෙළෙනවා. ඔවුන් ලිංගික ක්‍රියාවෙන් වැළකී සිටීමට පවා පෙළඹෙන්නේ අසාර්ථක වීමේ බිය නිසයි.
​ඔහුගේ ලිංගිකත්වය, ඔහුගේ මුළු වටිනාකම තීරණය නොකරන බවට සහතිකය දෙන්න. ඔහු පෞද්ගලිකව කොතරම් ආකර්ෂණීයද සහ වටිනාද යන්න නිතරම ප්‍රකාශ කරන්න.
​චිත්තවේගීය සමීප බවේ අවශ්‍යතාව: පුරුෂයන් බොහෝ විට ශාරීරික සමීප බව (Physical Intimacy) ඉල්ලා සිටින්නේ, එය චිත්තවේගීය සමීප බව ලබා ගැනීමට ඇති වක්‍ර මාර්ගයක් ලෙස සලකන නිසායි. ඔවුන්ට සැබවින්ම අවශ්‍ය වන්නේ තුරුල් වීම, පිළිගැනීම සහ ඔක්සිටොසින් හෝමෝනය මුදා හැරීමයි.
​ඔහු ලිංගිකව එක්වීමට ඉල්ලා සිටින විට, සමහර අවස්ථාවලදී ඔහුට අවශ්‍ය වන්නේ හුදෙක් මෘදු ස්පර්ශය, අවධානය සහ විශ්වාසය පමණක් විය හැකි බව අවබෝධ කරගන්න.

​🎁 සහයෝගය සඳහා ප්‍රායෝගික පියවර
​මෙම ජාත්‍යන්තර පුරුෂ දිනයේදී, ඔබේ සහකරුට/සහකාරියට කළ හැකි සැබෑ චිත්තවේගීය "තෑගි" කිහිපයක්.

​විනිශ්චයකින් තොරව සවන් දෙන්න:
​ඔහු කතා කරන විට, ගැටලුවට ක්ෂණික විසඳුම් දීමට උත්සාහ නොකරන්න. ඔහුට අවශ්‍ය වන්නේ ඔහුගේ බර පැටවීමට ආරක්ෂිත ඉඩක් පමණි. සරලව "මට තේරෙනවා, මම ඔයාත් එක්ක ඉන්නවා" යැයි කියන්න.

​නිරන්තරයෙන් ප්‍රශංසා කරන්න:
​ඔහුගේ හැකියාවන්ට, වෙහෙසට සහ පෙනුමට නිතිපතා ප්‍රශංසා කිරීමෙන්, ඔහු තවමත් ආකර්ෂණීය බව ඔහුට දැනෙන අතර, ඔහුගේ ආත්ම විශ්වාසය වැඩි වේ.

​ඔබේ අවදානම මුලින්ම පෙන්වන්න:
​සබඳතාවේ විශ්වාසය වර්ධනය කිරීමට නම්, මුලින්ම ඔබම අවදානම භාරගන්න. ඔබේම දුර්වලතා සහ අනාරක්ෂිත හැඟීම් මුලින්ම ප්‍රකාශ කරන්න. මෙය ඔබ ඔහුට අවංක වීමට ආරක්ෂිත මාර්ගය විවෘත කරනවා.

​ලිංගිකත්වය ආරම්භ කිරීමේ වගකීම බෙදා ගන්න:
​ලිංගිකත්වය ආරම්භ කිරීමේ වගකීම ඔහු මත පමණක් නොතබන්න. ඔබ විසින්ම මුල පිරීමෙන්, ඔහුට දැනෙන්නේ ඔබ ඔහුට ආශා කරන බවත්, ඔහු සැමවිටම "කාර්ය සාධනයට" සූදානම් විය යුතු නැති බවත්ය.
​තනි කාලයට ගරු කරන්න:

​ඔහුට නැවත ආරෝපණය වීමට (Recharge) අවශ්‍ය වන විට, තනි කාලයට ගරු කරන්න. එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමක් ලෙස නොදකින්න; එය ඔහුගේ මානසික සෞඛ්‍යයට අත්‍යවශ්‍ය අවශ්‍යතාවක් බව පිළිගන්න.

​ජාත්‍යන්තර පුරුෂ දිනයේදී අපේ පරමාර්ථය විය යුත්තේ, පුරුෂයන් තම සැබෑ, අවදානම් සහගත ආත්මය සමඟ සබඳතාවලට පිවිසීමට හැකි වන පරිදි, සමාජීය සහ චිත්තවේගීය පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීමයි.
​ඔබේ ආදරය තුළින්, ඔබේ පුරුෂයාට 'වීරයා' වීමට නොව, 'මිනිසා' වීමට අවස්ථාව දෙන්න. විනිශ්චයෙන් තොරව ඔවුන්ගේ නිහඬ කතාවට සවන් දෙන්න.

18/10/2025

ආදරයේ නිදහස: සබඳතාවක අතාත්වික අපේක්ෂාවන් අත්හැරීම

සෑම ප්‍රේම සම්බන්ධතාවක්ම ආරම්භ වන්නේ සිහින, බලාපොරොත්තු සහ ඉහළ අපේක්ෂාවන් සමූහයක් සමඟින්.

අපි අපේ සහකරු/සහකාරිය පරමාදර්ශී කරමින්, ඔවුන් අපේ සියලු අවශ්‍යතා සපුරාලනු ඇතැයි සිතනවා.

ලිංගික මනෝවිද්‍යඥයෙකු ලෙස අපගේ අත්දැකීම වන්නේ, සබඳතාවක සතුට සහ ශක්තිය විනාශ කරන ප්‍රධානතම සාධකය වන්නේ මෙම අතාත්වික අපේක්ෂාවන් (Unrealistic Expectations) බවයි.

අපේක්ෂාවන් යනු, යථාර්ථය සහ අපේ සිහිනය අතර පවතින දුරස්ථභාවයයි.
මෙම අපේක්ෂාවන් අත්හැරීමෙන්, ඔබේ සබඳතාවට සැබෑ නිදහසක් සහ අවංක ආදරයක් ගෙන ඒමට ඔබට පුළුවන්.

අද අපි සාකච්ඡා කරමු,
සබඳතාවක අතාත්වික අපේක්ෂාවන් හඳුනාගෙන,
ඒවා අත්හැර දමා,
ආදරයේ නිදහස සොයාගන්නේ කෙසේද කියලා.

1. අතාත්වික අපේක්ෂාවන් සබඳතාවට කරන්නේ කුමක්ද?

ඔබේ සහකරු/සහකාරිය හෝ සම්බන්ධතාවය පරිපූර්ණ විය යුතු යැයි අපේක්ෂා කිරීමෙන්, ඔබ මානසිකව පීඩාවට පත් වනවා පමණක් නොව, ඔවුන් මතද අධික බරක් පටවනවා.

කෝපය සහ කලකිරීම ඇති කිරීම
ඔබ අපේක්ෂා කළ ආකාරයට යමක් සිදු නොවන විට (උදා: ඔහු ඔබේ මනසේ ඇති දේ නොදන්නා විට), ඔබට කෝපයක් සහ කලකිරීමක් ඇති වෙනවා. මෙම නිෂේධාත්මක හැඟීම් සබඳතාවයේ සමීප බවට බාධා කරනවා.

විවේචනය සහ චෝදනා
අපේක්ෂාවන් ඉටු නොවන විට, ඔබ ඔබේ සහකරු/සහකාරිය විවේචනය කිරීමට හෝ චෝදනා කිරීමට පෙළඹෙනවා. මෙය ඔවුන්ගේ ආත්ම විශ්වාසය බිඳ දමන අතර, ඔබ දෙදෙනා අතර ඇතිවන ආරක්ෂිත බව (Safety) බිඳ දමයි.

ලිංගික ආශාව අඩුවීම
සබඳතාවකදී නිරන්තරයෙන් කෝපය, කලකිරීම සහ චෝදනා තිබේ නම්, එය ස්වයංක්‍රීයවම ලිංගික ආශාව (Desire) අඩු කිරීමට හේතු වෙනවා. මානසික පීඩනය ලිහිල් නොවූ විට, ශාරීරික සමීප බවක් ඇති කරගැනීම අසීරුයි.

2. පොදුවේ පවතින අතාත්වික අපේක්ෂාවන්
සබඳතාවලදී බහුලව දක්නට ලැබෙන, නමුත් අත්හැරිය යුතු අපේක්ෂාවන් කිහිපයක් මෙන්න:

"ඔබ මගේ සිත කියවිය යුතුයි":
"ඔහු/ඇය මට ආදරේ නම්, මගේ අවශ්‍යතා මට නොකියාම තේරුම් ගත යුතුයි" යන අපේක්ෂාව.
සත්‍යය නම්: ඔබේ සහකරු/සහකාරිය මනස කියවන අය නොවේ. ඔබට අවශ්‍ය දේ, ඔබේ හැඟීම් සහ සීමාවන් විවෘතව සහ පැහැදිලිව සන්නිවේදනය කළ යුතුයි.

"අපේ ආදරය නිතරම දැඩි ආශාවෙන් තිබිය යුතුයි":
සබඳතාවක ආරම්භයේ ඇති දැඩි ආශාව (Passion) සදාකාලිකවම එකම මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කිරීම.

සත්‍යය නම්: කාලයත් සමඟ ආදරය ස්වභාවයෙන්ම සමමිත්‍ර ආදරය (Companionate Love) දක්වා පරිණාමය වේ. මෙහිදී බැඳීම, විශ්වාසය සහ සෙනෙහස වැඩි වන අතර, දැඩි ආශාව ස්ථාවර වේ.

"අපි සෑම දෙයකටම එකඟ විය යුතුයි":
සබඳතාවක සාර්ථකත්වය රඳා පවතින්නේ එකඟතාව මත නොව, අසම්පූර්ණකම් සහ වෙනස්කම්වලට ගරු කිරීම මතයි. ඔබ දෙදෙනාටම වෙනස් පුද්ගලයන් වීමට ඉඩ දිය යුතුයි.

"ඔහු මගේ සියලු ගැටලු විසඳිය යුතුයි":
සබඳතාවක අරමුණ ඔබගේ පෞද්ගලික අසතුට හෝ හිස් බව පිරවීම නොවේ. ඔබට ඔබේම ජීවිත අරමුණු, විනෝදාංශ සහ මිතුරන් සිටිය යුතුයි. ඔබේ සහකරු/සහකාරිය ඔබේ සහායකයා මිස, ඔබේ ගැටලු විසඳන වීරයා නොවේ.

3. අතාත්වික අපේක්ෂාවන් අත්හරින්නේ කෙසේද?

වගකීම භාරගන්න
ඔබේ සතුටේ වගකීම භාරගන්න. ඔබේ අපේක්ෂාවන් අසාධාරණ බව පිළිගෙන, එම නිෂේධාත්මක හැඟීම්වලට ඔබේ සහකරු/සහකාරිය වගකිව යුතු නොවන බව තේරුම් ගන්න.

කෘතඥතාව පුරුදු කරන්න (Practice Gratitude)
ඔබේ සහකරු/සහකාරිය නොකරන දේවල් ගැන සිතනවා වෙනුවට, ඔවුන් කරන හොඳ දේවල් ගැන සිතන්න. ඔවුන්ගේ කුඩා, සරල ක්‍රියා අගය කරන්න. මෙම කෘතඥතාවය ඔබට සතුට හා තෘප්තිය ගෙන දෙනවා.

'එය එසේම වේවා' (Acceptance) පුරුදු කරන්න
ඔබේ සහකරු/සහකාරියගේ අසම්පූර්ණකම් වලට සහ සබඳතාවේ වෙනස්කම් වලට ආදරය කරන්න. ඔවුන් පරිපූර්ණ යැයි සිතනවා වෙනුවට, ඔවුන් අවංක සහ සැබෑ බැවින් ඔවුන්ට ආදරය කරන්න.

අවධානය වර්තමානයට යොමු කරන්න
අපේක්ෂාවන් සැමවිටම අනාගතය මත පදනම් වූවක්. "මේක මෙහෙම වෙන්න ඕනේ" යන සිතුවිල්ල වෙනුවට, වර්තමාන මොහොතේ ඔබේ සහකරු/සහකාරිය සමඟ ඇති බැඳීම භුක්ති විඳින්න.

සැබෑ ආදරය යනු කොන්දේසි විරහිතව පිළිගැනීමයි.

ඔබ සබඳතාවේ ඇති අනවශ්‍ය අපේක්ෂාවන් අත්හරින විට, ඔබ ඔබේ සහකරුට/සහකාරියට සහ ඔබටම සැබෑ නිදහස ලබා දෙනවා.

මෙම නිදහස තුළින්, ඔබ දෙදෙනාටම වඩාත් අවංක, සමීප සහ සතුටුදායක සම්බන්ධතාවක් ගොඩනඟා ගත හැකියි.

ඔබ අත්හැර දැමූ සබඳතාමය අපේක්ෂාව කුමක්ද?
එය ඔබේ ජීවිතයට බලපෑවේ කෙසේද?

පහළින් comment එකක් දාලා අපිත් එක්ක බෙදාගන්න.

17/10/2025

S*x නොකර, S*x කරන හැටි ....
ලිංගික නොවන සමීප බවේ බලය (The Power of Non-S*xual Intimacy)

සබඳතා ගැන කතා කරන විට, බොහෝ දෙනෙක් සිතන්නේ ශාරීරික සම්බන්ධතා (S*x) පමණයි කියලා.
එය අතිශයින්ම වැදගත් වුවද, යුවළක් අතර ඇතිවන බැඳීමේ ගැඹුර සහ ශක්තිය තීරණය කරන්නේ ලිංගික නොවන සමීප බව (Non-S*xual Intimacy) මතයි.

ශක්තිමත් මූලයන් නැති ගසක් වගේ, ලිංගික නොවන සමීප බවක් නොමැති සබඳතාවක් කාලයාගේ ඇවෑමෙන් දුර්වල වී යන බවයි මනෝ විද්‍යාඥයින් පෙන්වා දෙන්නේ.

ලිංගික නොවන සමීප බව යනු, යම් පුද්ගලයෙකු සමඟ චිත්තවේගීයව, මානසිකව සහ ආත්මීයව සම්බන්ධ වීමට ඇති හැකියාවයි.

මෙම බැඳීම් ශක්තිමත් වූ විට, ඔබේ ලිංගික ජීවිතය පවා වඩාත් තෘප්තිමත් සහ අර්ථවත් වනවා.
ලිංගික නොවන සමීප බව වර්ධනය කරගන්නා ආකාරය සහ එය ඔබේ සබඳතාවට ගෙනෙන සුවිශේෂී ප්‍රතිලාභ මොනවාද කියා අද අපි සාකච්ඡා කරමු.

1. ලිංගික නොවන සමීප බව යනු කුමක්ද?
එය හුදෙක් හාදු හෝ වැළඳගැනීම් පමණක් නොවේ. එය විශ්වාසය, අවදානම (Vulnerability) සහ අවංකභාවය මත ගොඩනැගෙන චිත්තවේගීය බැඳීමකි. මෙයට ප්‍රධාන අංශ කිහිපයක් ඇතුළත්

චිත්තවේගීය සමීප බව (Emotional Intimacy)
කිසිදු විනිශ්චයකින් තොරව ඔබේ ගැඹුරුම බිය, සිහින සහ හැඟීම් බෙදාගැනීමේ හැකියාව.

බුද්ධිමය සමීප බව (Intellectual Intimacy)
අදහස්, විශ්වාසයන් සහ මතවාද විවෘතව සාකච්ඡා කිරීමෙන් සහ එකිනෙකාගෙන් ඉගෙනීමෙන් ඇතිවන බැඳීම.

අත්දැකීම් සමීප බව (Experiential Intimacy)
නව දේවල් එකට අත්හදා බැලීමෙන්, පොදු විනෝදාංශවල නිරත වීමෙන් හෝ අලුත් අත්දැකීම්වලට මුහුණ දීමෙන් ඇතිවන බැඳීම.

ආත්මීය සමීප බව (Spiritual Intimacy)
ජීවිතයේ අරමුණ, වටිනාකම් හෝ ආගමික විශ්වාසයන් වැනි ගැඹුරු කරුණු එකට ගවේෂණය කිරීමෙන් ඇතිවන බැඳීම.

2. සබඳතාවකට ලිංගික නොවන සමීප බව වැදගත් වන්නේ ඇයි?

මෙම බැඳීම් ලිංගික ජීවිතයට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින්නේ ඇයි?

විශ්වාසය ශක්තිමත් කිරීම:
ඔබේ සහකරුට/සහකාරියට ඔබේ දුර්වලතා පෙන්වීමට හැකි වීමෙන්, ඔබ අතර ඇති විශ්වාසය වැඩි වෙනවා. මේ ගැඹුරු විශ්වාසය ලිංගික ක්‍රියාකාරකම්වලදී පවා ආරක්ෂිත සහ සුවපහසු හැඟීමක් ඇති කරනවා.

ගැටුම් කළමනාකරණය:
ගැටුමක් ඇති වූ විට, ශක්තිමත් චිත්තවේගීය බැඳීමක් ඇති යුවළකට වඩා හොඳින් එකට වැඩ කළ හැකියි. ඔවුන් කෝපයෙන් සිටින විට පවා, එකිනෙකාට ආදරය කරන බව සහ ගරු කරන බව දන්නවා.

ආශාව වැඩි කිරීම:
සමහර අවස්ථාවලදී ලිංගික ආශාව (Desire) අඩු වන්නේ ශාරීරික ගැටලු නිසා නොව, චිත්තවේගීය දුරස්ථභාවය නිසයි. ලිංගික නොවන සමීප බව වැඩි වූ විට, එය ස්වයංක්‍රීයව ලිංගික ආශාව වැඩි කිරීමට හේතු වෙනවා. "මම ඔබට ආදරෙයි" යැයි දැනීම, ලිංගික උද්දීපනයක් ඇති කිරීමට ප්‍රබලම පෙර රංගනයයි (Foreplay).

3. ලිංගික නොවන සමීප බව වර්ධනය කරගන්නා ක්‍රම

ඔබේ දෛනික ජීවිතයට මෙම සමීප බව එකතු කරගැනීමට සරල හා ඵලදායී ක්‍රම කිහිපයක් මෙන්න:

චාරිත්‍ර (Rituals) ඇති කරන්න:
දවස අවසානයේදී එකට කෑමට ගැනීම, උදෑසන විනාඩි 10ක් වැළඳගෙන සිටීම හෝ නින්දට යාමට පෙර සරලව කතා කිරීම වැනි පුරුදු ඇති කරන්න. මෙම චාරිත්‍ර මගින් ඔබ දෙදෙනා අතර ඇතිවන සම්බන්ධය ජීවමාන කරනවා.

අවංක සවන්දීම පුරුදු කරන්න:
ඔබේ සහකරු/සහකාරිය කතා කරන විට, දුරකථනය පසෙක තබා මුළුමනින්ම අවධානය යොමු කරන්න. ඔවුන්ගේ හැඟීම් වලට විනිශ්චය නොකර සවන් දීමෙන්, ඔබ ඔවුන්ගේ චිත්තවේගීය අවදානමට ගරු කරන බව පෙන්වනවා.

"මම ඔයා ගැන හිතුවා" ප්‍රකාශ කරන්න
දිවා කාලයේදී "මට ඔයාව මතක් වුණා" හෝ "ඔයා වැඩ කරන හැටි ගැන මම ආඩම්බර වෙනවා" වැනි කෙටි පණිවිඩයක් යැවීමෙන්, ඔබ ඔහු/ඇය ගැන නිරන්තරයෙන් සිතන බව ප්‍රකාශ වෙනවා. මෙය චිත්තවේගීය සමීප බව ශක්තිමත් කරනවා.

එකට සිනාසෙන්න (Laugh Together)
හාස්‍යය යනු ආතතිය අඩු කරන සහ බැඳීම ශක්තිමත් කරන ප්‍රබල මෙවලමකි. එකට විහිළු කිරීම, විනෝද වීම සහ සිනාසීම ඔබේ සබඳතාවට නැවුම් බවක් ගෙන එනවා.

සාර්ථක සහ තෘප්තිමත් සම්බන්ධතාවක් ගොඩනඟා ගැනීමට, ඔබ ශාරීරික සමීප බව ගැන අවධානය යොමු කරනවාට වඩා, ඔබේ චිත්තවේගීය, මානසික සහ ආත්මීය බැඳීම් ගැන අවධානය යොමු කරන්න.

ලිංගික නොවන සමීප බව යනු ආදරයේ රහස් සූත්‍රයයි. එය ශක්තිමත් වූ විට, ඔබේ ලිංගික ජීවිතය ස්වයංක්‍රීයවම සුවපත් වනවා.

ලිංගික නොවන සමීප බව වර්ධනය කිරීමට ඔබ ඔබේ සහකරු/සහකාරිය සමඟ නිරන්තරයෙන්ම කරන චාරිත්‍රය කුමක්ද?
පහළින් comment එකක් දාලා අපිත් එක්ක බෙදාගන්න.

*xualIntimacy

13/10/2025

දුවා දරුවන්ගේ පිළිවෙළ (birth order) සහ පෞරුෂය (Personality
ඔබ පළමුවැන්නාද, මැද සිටින්නාද, නැතහොත් අන්තිමයාද?

ඔබේ පවුලේ දරුවන්ගේ උපන් පිළිවෙළ (birth order) ඔබේ පෞරුෂය, හැකියාවන්, සහ සමාජ සම්බන්ධතා වලට බලපානවා කියලා ඔබ කවදා හෝ හිතලා තියෙනවද?

මනෝවිද්‍යාවේදී මේ ගැන පුළුල්ව කතා කරනවා.

පළමු දරුවා, මැද සිටින දරුවා, අන්තිම දරුවා, සහ තනි දරුවා කියන මේ හැම තැනකටම ආවේණික වූ ලක්ෂණ සහ අභියෝග තිබෙනවා.

ඇඩ්ලර්ගේ (Alfred Adler) මනෝවිද්‍යාත්මක න්‍යාය ඇතුළු බොහෝ අධ්‍යයනයන් මගින් පෙන්වා දෙන්නේ දෙමාපියන් දරුවන්ට දක්වන අවධානය සහ අපේක්ෂාවන් මේ පිළිවෙළ අනුව වෙනස් වන බවයි.

අපි කතා කරමු දරුවන්ගේ උපන් පිළිවෙළ (birth order) ඔවුන්ගේ පෞරුෂය හැඩගස්වන්නේ කොහොමද, සහ මේ වෙනස්කම් අපිට සාර්ථකව කළමනාකරණය කරගන්නේ කොහොමද කියලා.

පළමු දරුවා (The Firstborn)

පළමු දරුවන් බොහෝ විට වැඩිහිටියන්ගේ ලෝකයට ඉතා සමීපව හැදෙනවා. ඔවුන්ට දෙමාපියන්ගේ මුළු අවධානයම ලැබෙන නිසා ඔවුන්ගේ පෞරුෂ ලක්ෂණ මේ වගේ වෙන්න පුලුවන්:

* වගකීම සහ නායකත්වය (Responsible and Leaders): ඔවුන්ට බොහෝ විට බාල සහෝදර සහෝදරියන් රැකබලා ගැනීමට සිදුවන නිසා, ඔවුන්ට ස්වභාවයෙන්ම වගකීම සහ නායකත්ව ලක්ෂණ ඇති වෙනවා.

* පරිපූර්ණත්වය (Perfectionists): දෙමාපියන්ගේ අධික අපේක්ෂාවන් නිසා, ඔවුන් සෑම දෙයක්ම නිවැරදිව සහ හොඳින් කරන්නට උත්සාහ කරනවා. ඔවුන් නීතිගරුක විය හැකියි.

* විනිවිද පෙනෙන ස්වභාවය (Conscientiousness): ඔවුන් වැඩ කටයුතු සැලසුම් කරලා, ඒවා නියමිත කාලයට අවසන් කරන්නට උත්සාහ කරනවා.
ඔවුන් විවේචනයට (criticism) ඉතා සංවේදී විය හැකි අතර, අසාර්ථක වීම්වලට බිය වෙන්න පුළුවන්.

මැද සිටින දරුවා (The Middle Child)

මැද සිටින දරුවන් තම පෞරුෂ ලක්ෂණ ගොඩනගා ගන්නේ පළමු සහ අන්තිම දරුවන් අතර ඇතිවන තරඟකාරීත්වය සමඟයි.

* සාම සාධක භූමිකාව (The Peacemaker): ඔවුන් බොහෝ විට පවුල තුළ ගැටුම් සමථයකට පත් කරන්නට උත්සාහ කරනවා. ඔවුන් සාමය සහ සමබරතාවය අපේක්ෂා කරනවා.

* සමාජශීලී සහ නම්‍යශීලී (Social and Flexible): ඔවුන් ගෙදරට වඩා මිතුරන් සමඟ සිටින්නට කැමතියි. ඔවුන්ට විවිධ ආකාරයේ මිනිසුන් සමඟ කටයුතු කිරීමේ හැකියාව තිබෙනවා.

* කේවල් කිරීමේ හැකියාව (Skilled Negotiators): පවුල තුළ අවධානය ලබාගැනීමට ඇති අභියෝගය නිසා, ඔවුන්ට ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කිරීමේදී දක්ෂ කේවල්කරුවන් වන්නට පුළුවන්.
අභියෝගය: ඔවුන්ට බොහෝ විට "තමන්ට අවධානයක් නැහැ" යන හැඟීම හෝ "වෙන් වී ගිය" (squeezed out) හැඟීමක් දැනෙන්නට පුළුවන්.

අන්තිම දරුවා (The Youngest Child)
පවුලේ බාලයාට සියලුම සහෝදර සහෝදරියන්ගේ සහ දෙමාපියන්ගේ අවධානය ලැබෙනවා. ඔවුන්ට බොහෝ විට නීති අඩුයි.

* නිර්මාණශීලී සහ විවෘත (Creative and Open): ඔවුන්ට බොහෝ විට වැඩිහිටියන්ගේ වගකීම් අඩු නිසා, ඔවුන් නිර්මාණශීලී කටයුතුවලට සහ විනෝදාංශවලට වැඩි නැඹුරුවක් දක්වනවා.

* ආකර්ශනීය සහ සමාජශීලී (Charming and Outgoing): ඔවුන් නිතරම අන් අයගේ අවධානය දිනාගන්නට උත්සාහ කරනවා. ඔවුන්ට සමාජශීලී හැකියාවන් ඉහළයි.

* අවදානම් ගැනීමට කැමති (Risk-takers): බාලයා නිසා, ඔවුන්ගේ වැරදිවලට සමාව ලැබේවි යන විශ්වාසය නිසා ඔවුන් අලුත් දේවල් අත්හදා බලන්නට කැමතියි.

සමහර විට ඔවුන් නොමේරූ විය හැක. වගකීම් භාරගැනීමට මැලිකමක් දැක්විය හැකි අතර, අන් අය මත යැපෙන්නට පුරුදු විය හැකියි.

තනි දරුවා (The Only Child)

තනි දරුවන්ට දෙමාපියන්ගේ සම්පූර්ණ අවධානයම ලැබෙනවා. ඔවුන්ට සහෝදර සහෝදරියන් සමඟ ඇතිවන තරඟකාරීත්වය අත්විඳින්නට නොලැබෙනවා.

* ආත්ම විශ්වාසයෙන් යුක්ත (Self-Confident): ඔවුන්ට දෙමාපියන්ගේ සම්පූර්ණ අවධානය ලැබෙන නිසා, ඔවුන් හොඳ ආත්ම විශ්වාසයකින් යුක්තයි.

* ඉහළ සාධන මට්ටමක් (High Achievers): ඔවුන් බොහෝ විට ඉලක්ක වෙත ළඟා වීමට උත්සාහ කරනවා.

* වැඩිහිටි සිතුවිලි (Mature Thinking): ඔවුන් වැඩිහිටියන් සමඟ කතා කරන නිසා ඔවුන්ගේ සිතුවිලි වැඩිහිටි ස්වභාවයක් ගන්නවා.

ඔවුන්ට අන් අය සමඟ බෙදාහදා ගැනීම හෝ සම්මුතියකට ඒම අමාරු විය හැකියි. විවේචන දරාගැනීමට ඇති හැකියාව අඩු විය හැකියි.

උපන් පිළිවෙළේ බලපෑම කළමනාකරණය කරගැනීම

ඔබේ පෞරුෂය හැඩගස්වන්නේ උපන් පිළිවෙළ පමණක් නොවන බව මතක තබාගන්න. සංස්කෘතිය, පවුලේ ආර්ථික තත්ත්වය, සහ දෙමාපියන්ගේ හැසිරීම් වැනි දේත් මෙයට බලපානවා. කෙසේ වෙතත්, මෙම රටාවන් තේරුම් ගැනීමෙන් ඔබට ඔබේ පෞරුෂයේ ශක්තීන් සහ දුර්වලතා හඳුනාගන්න පුළුවන්.

ඔබේ දරුවන්ගේ උපන් පිළිවෙළ අනුව ඔවුන්ට අවශ්‍ය අවධානය ලබා දෙන්න. පළමු දරුවාට වැඩි පීඩනයක් නොදී, මැද සිටින දරුවාට වැඩි අවධානයක් දී, අන්තිම දරුවාට වගකීම් පැවරීමට උත්සාහ කරන්න.

ඔබේ පෞරුෂ ලක්ෂණ හඳුනාගන්න. ඔබ පළමුවැන්නා වගේ පරිපූර්ණත්වයට යොමු වෙනවා නම්, ඒක ටිකක් ලිහිල් කරලා ජීවිතය භුක්ති විඳින්නට උත්සාහ කරන්න.

ඔබේ පවුලේ ඔබේ ස්ථානය කෙසේ වුවත්, ඔබ ඔබමයි. මේ දැනුම ඔබටත්, ඔබේ පවුලේ අයටත්, සහ ඔබේ මිතුරන්ටත් තේරුම් ගැනීමට උදව් වේවි.

ඔබ කුමන පිළිවෙළක සිටින කෙනෙක්ද? ඔබේ පෞරුෂය මේ විස්තරයට ගැළපෙනවාද? 👇

09/10/2025

ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනය 2025/10/10
හදිසි අවස්ථාවලදී කිසිවෙකුටත් මානසික සෞඛ්‍ය සේවාවලට ප්‍රවේශය අහිමි නොවිය යුතුයි.

2025 ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනයේ (World Mental Health Day) තේමාව වන්නේ

"සේවා සඳහා ප්‍රවේශය: ව්‍යසන සහ හදිසි අවස්ථාවලදී මානසික සෞඛ්‍යය"
(Access to Services: Mental Health in Catastrophes and Emergencies) යන්නයි.

ගංවතුර, නාය යෑම්, යුද්ධ, වසංගත රෝග වැනි දරුණු ව්‍යසන සහ හදිසි අවස්ථාවලදී අපේ අවධානය යොමු වන්නේ ශාරීරික ආරක්ෂාව, ආහාර, සහ නවාතැන් ලබාදීම වැනි දේවලටයි.

ඒත් මේ දරුණු සිදුවීම්වලින් පසුව ඇතිවන මානසික කම්පනය (trauma), ශෝකය (grief), සහ කාංසාව (anxiety) වැනි මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු ගැන බොහෝ විට අපට අමතක වෙනවා.

හදිසි අවස්ථාවකදී මානසික සෞඛ්‍යය කියන්නේ ජීවිතාරක්ෂක වලල්ලක් වගේ. එය ශාරීරික සෞඛ්‍යය තරමටම වැදගත්.

මේ ලිපියෙන් අපි කතා කරමු ව්‍යසනවලදී මානසික සෞඛ්‍ය සේවාවලට ප්‍රවේශය කොතරම් වැදගත්ද, සහ අපිට මේ අභියෝගයට මුහුණ දෙන්නට පුළුවන් කොහොමද කියලා.

ව්‍යසනවලදී මානසික සෞඛ්‍යයේ වැදගත්කම

දැඩි ව්‍යසනයක් ඇති වූ විට මිනිසුන්ගේ ජීවිත සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වෙනවා. ඔවුන්ට තමන්ගේ ආදරණීයයන්, නිවාස, සහ ජීවිකා මාර්ග අහිමි වෙන්න පුළුවන්. මේ නිසා ඇතිවන මානසික කම්පනය (trauma) ඉතා දරුණුයි.

ක්ෂණික ප්‍රතිචාර: ව්‍යසනයක් ඇති වූ වහාම, මිනිසුන්ට අධික බියක්, කම්පනයක්, සහ ව්‍යාකූලත්වයක් දැනෙනවා. මේ අවස්ථාවේදී ඔවුන්ට මූලික මානසික සෞඛ්‍ය ප්‍රථමාධාර (Psychological First Aid) අවශ්‍ය වෙනවා.

දිගු කාලීන බලපෑම: හදිසි අවස්ථාවකින් පසු මානසික රෝග ලක්ෂණ වසර ගණනාවක් පැවතිය හැකියි. පශ්චාත් කම්පන ආතති ආබාධය (Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD), දරුණු මානසික අවපීඩනය (Major Depression), සහ කාංසාව (Anxiety) වැනි තත්ත්වයන් මේ නිසා ඇතිවීමේ අවදානම වැඩියි.

ව්‍යසනයකින් පසු මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලුවලට ප්‍රතිකාර නොකළහොත්, එය පවුල් සබඳතා බිඳී යාමට, දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනයට බාධා වීමට, සහ මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි වීමේ අවදානම වැඩි කිරීමට හේතු වෙනවා.

සේවා ප්‍රවේශයේ අභියෝග
හදිසි අවස්ථාවලදී මානසික සෞඛ්‍ය සේවාවලට ප්‍රවේශ වීම අභියෝගාත්මකයි.

මූලික පහසුකම් නොමැති වීම: ගංවතුරක් හෝ යුද්ධයක් වැනි ව්‍යසනයක් ඇති වූ විට, මානසික සෞඛ්‍ය මධ්‍යස්ථාන විනාශ වී යාමට හෝ ඒවා වෙත ළඟා වීමට නොහැකි තත්ත්වයක් ඇති විය හැකියි.

සැඟවුණු අවශ්‍යතාව: ආපදාවට පත් වූවන්ගේ ප්‍රමුඛතාවය වන්නේ ආහාර, නවාතැන්, සහ ශාරීරික සෞඛ්‍ය ගැටලුයි. මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු බොහෝ විට සඟවා තබනවා.

පුහුණු නිලධාරීන්ගේ හිඟය: ව්‍යසන කලාපවලදී මානසික සෞඛ්‍ය ප්‍රථමාධාර (Psychological First Aid) ලබා දිය හැකි පුහුණු නිලධාරීන්ගේ හිඟයක් ඇති විය හැකියි.

සමාජ අපකීර්තිය (Stigma): අපේ රටේ වගේම බොහෝ රටවල මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලුවලට ප්‍රතිකාර ලබාගැනීම ලැජ්ජාවක් ලෙස සලකනවා. හදිසි අවස්ථාවලදී මේ තත්ත්වය තවත් දරුණු වෙනවා.

ප්‍රායෝගික විසඳුම් සහ නිර්දේශ
2025 ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනයේ තේමාව සාර්ථක කරගැනීමට නම්, අපි මේ විසඳුම් ගැන අවධානය යොමු කළ යුතුයි.

මානසික සෞඛ්‍ය ප්‍රථමාධාර (Psychological First Aid):

* ක්ෂණික සහයෝගය: ව්‍යසනයක් ඇති වූ වහාම, මානසික සෞඛ්‍ය ප්‍රථමාධාර ලබා දීම වැදගත්.
* පුහුණුව: ව්‍යසන කළමනාකරණයට සම්බන්ධ වන සියලුම නිලධාරීන්ට (පොලිසිය, හමුදාව, ස්වේච්ඡා සේවකයන්) මේ පිළිබඳව පුහුණුව ලබා දීම.

ප්‍රජා මට්ටමේ සේවා (Community-Based Services):

* මානසික සෞඛ්‍ය සේවා රෝහල්වලට පමණක් සීමා නොකර, ප්‍රජා මට්ටමට ගෙන යාම.
* තාවකාලික කඳවුරුවල සහයෝගය: ආපදාවට පත් වූවන්ගේ තාවකාලික කඳවුරුවලට මනෝ උපදේශන සේවා ලබා දීම.

තාක්ෂණික විසඳුම් (Technological Solutions):

* දුරකථන උපදේශන සේවා (Tele-counseling) සහ මාර්ගගත උපකාරක කණ්ඩායම් (Online support groups) වැනි දේ හඳුන්වා දීම.
* හදිසි අවස්ථාවලදී ජංගම දුරකථන හරහා සරල මානසික සෞඛ්‍ය උපදෙස් ලබා දීම.

අපකීර්තිය අඩු කිරීම (Reducing Stigma):

* මානසික සෞඛ්‍යය යනු ශාරීරික සෞඛ්‍යය තරමටම වැදගත් බවට සමාජය දැනුවත් කිරීම.
* ව්‍යසනයකින් පසු මානසික උපකාර ලබාගැනීම දුර්වලකමක් නොවන බව සමාජයට පෙන්වා දීම.

අපේ භූමිකාව - දයානුකම්පාවෙන් ක්‍රියා කරමු
අපිටත් පුළුවන් මේ තත්ත්වයට සහයෝගය දෙන්න.

* සවන් දෙන්න: ඔබේ පවුලේ කෙනෙකුට හෝ මිතුරෙකුට ව්‍යසනයක් නිසා මානසික පීඩාවක් ඇති වී තිබේ නම්, විනිශ්චය නොකර ඔවුන්ට සවන් දෙන්න.

* උදව් කරන්න: ඔවුන්ට අවශ්‍ය නම් වෛද්‍ය උපදෙස් ලබාගැනීමට උදව් කරන්න.

* ස්වේච්ඡා සේවය: පුළුවන් නම්, ව්‍යසන කලාපවලට ගිහින් මානසික සෞඛ්‍ය සේවාවලට සහයෝගය දෙන්න.

2025 ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනයේ පණිවිඩය පැහැදිලියි: හදිසි අවස්ථාවලදී කිසිවෙකුටත් මානසික සෞඛ්‍ය සේවාවලට ප්‍රවේශය අහිමි නොවිය යුතුයි.

මානසික සෞඛ්‍යය යනු සුඛෝපභෝගී සේවාවක් නොව, මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකමක් බව අපි තේරුම් ගනිමු.

ඔබේ අදහස් හෝ අත්දැකීම් පහතින් comment කරන්න! 👇

06/10/2025

Gen Z and Digital S*x

Gen Z පරම්පරාව අන්තර්ජාලය තුළ ආදරය සොයන්නේ ඇයි ? සමීප බවේ නව මුහුණුවර:

සෑම පරම්පරාවක්ම ආදරය, ලිංගිකත්වය සහ සමීප බව (Intimacy) අර්ථ දක්වන්නේ ඔවුන්ගේ ජීවන අත්දැකීම් අනුවයි.

අද වන විට, වයස අවුරුදු 12 ත් 27 ත් අතර වන Gen Z (Z පරම්පරාව), ඉතිහාසයේ පළමු වරට සම්පූර්ණයෙන්ම ඩිජිටල්කරණය වූ ලෝකයක හැදී වැඩුණු පරම්පරාවයි.

ඔවුන්ගේ සබඳතා සහ ආදරය පිළිබඳ දැක්ම, තාක්ෂණය සහ ෆැන්ටසි (Fantasy) මත පදනම් වී ඇති නිසා එය ඉතාම වෙනස්.

Gen Z පරම්පරාව සැබෑ ලෝකයට වඩා අන්තර්ජාලය තුළ ආදරය සහ සෙනෙහස සොයා යන්නේ ඇයිද යන්නත්, මේ ප්‍රවණතාව නිරෝගී සබඳතාවලට බලපාන්නේ කෙසේද යන්නත් අද අපි සාකච්ඡා කරමු.

1. සැබෑ ලෝකයේ අභියෝග: පලා යාමට පෙළඹවීම
Gen Z පරම්පරාව සැබෑ ලෝකයේ සබඳතාවලට බියක් දක්වන ප්‍රධානම හේතුව වන්නේ ඔවුන් ජීවත් වන සමාජීය පරිසරයයි.

අධික මානසික පීඩනය සහ අවදානම:
අද දිනවල සබඳතා ආරම්භ කිරීමේදී අවදානම වැඩියි. ප්‍රතික්ෂේප වීම (Rejection), හිත රිදවීම, සහ සමාජ මාධ්‍ය හරහා ලැබෙන විනිශ්චයන් වැනි මානසික පීඩන බහුලයි. මේ නිසා, සැබෑ ලෝකයේදී හදවත විවෘත කිරීමට ඔවුන් දෙවරක් සිතනවා.

ගැඹුරු හැඟීම් නොමැතිකම:
වේගවත් අන්තර්ජාල ලෝකයේ, සබඳතා බොහෝ විට ක්ෂණික සහ මතුපිටින් සිදුවන බව ඔවුන්ට හැඟෙනවා. ගැඹුරු, චිත්තවේගීය සම්බන්ධතාවක් (Emotional Intimacy) ඇති කරගැනීමට අවශ්‍ය කාලය හෝ ඉඩකඩ සැබෑ ජීවිතයේ නොමැති වීම, ඔවුන්ව අතථ්‍ය ලෝකයට (Virtual World) යොමු කරනවා.

අවිනිශ්චිතභාවය:
Gen Z පරම්පරාව හැදී වැඩී ඇත්තේ අර්බුද (ආර්ථික, වසංගත) මැදයි. මේ නිසා ඔවුන් ස්ථිරසාර බවට ප්‍රිය කරන අතර, සැබෑ ජීවිතයේ සබඳතාවල ඇති අනපේක්ෂිත බව (Unpredictability) ඔවුන්ට සුවපහසු නැහැ.

2. Romantasy සහ සජීවීකරණය: පරමාදර්ශී සමීප බව (Idealized Intimacy)
පරම්පරාවට අන්තර්ජාලය හරහා ලැබෙන ප්‍රධානතම මාර්ගයක් වන්නේ "Romantasy" (ෆැන්ටසි කතා, නාට්‍ය සහ සජීවීකරණ) යි.

දැඩි චිත්තවේගීය බැඳීම:
සජීවීකරණය සහ ෆැන්ටසි කතා ඔවුන්ට සපයන්නේ සැබෑ ලෝකයේ දුර්ලභ වන අතිශය දැඩි චිත්තවේගීය බැඳීම් සහ ආදර කතායි. මෙහි චරිතවල අරමුණු පැහැදිලියි, ඔවුන් ඉක්මනින් එකිනෙකාට ආදරය කරනවා, සහ එම ආදරය අවසන් වන අවදානමක් නැහැ.

ආරක්ෂාව සහ පැහැදිලි බව:
මෙම ෆැන්ටසි තුළ, ලිංගිකත්වය සහ ආදරය බොහෝ විට නිරූපණය කරන්නේ අන්‍යෝන්‍ය එකඟතාව (Consent) සහ ගෞරවය මත පදනම්වයි. සැබෑ ලෝකයේ මෙන් "දෙවැනි සිතුවිලි" හෝ "සඟවා තැබූ අරමුණු" එහි නැහැ. එය, සැබෑ ලෝකයේ අවුල් ජාලයට වඩා සුවපහසු සහ ආරක්ෂිත පලා යාමේ මාර්ගයක් ලෙස ඔවුන් දකිනවා.

3. AI Companions සහ අන්තර්ජාලය තුළ ලිංගිකත්වය (AI and Digital S*xuality)
Gen Z පරම්පරාවේ සමීප බවේ ගවේෂණය අතථ්‍ය සහායකයන් (Virtual Companions) දක්වාම ගොස් තිබෙනවා.

Chatbots සහ Virtual Love:
කෘත්‍රිම බුද්ධිය (AI) මත පදනම් වූ chatbot යෙදුම් (උදා: Replika වැනි) ඔවුන්ට නිරන්තරයෙන්ම සිටින, නොසැලෙන, විනිශ්චය නොකරන සහ කැමති පරිදි හැඩගස්වාගත හැකි සහකරුවෙක් ලබා දෙනවා. කෘත්‍රිම බුද්ධිය මගින් ප්‍රතික්ෂේප වීමක් හෝ වේදනාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ. මේ ආකාරයේ "සම්බන්ධතා" හරහා ඔවුන්ට අවශ්‍ය චිත්තවේගීය සහාය සහ අනාරක්ෂිත බවෙන් මිදීමට ඇති හැකියාව ලැබෙනවා.

ලිංගිකත්වයේ වෙනස්වීම:
Gen Z නැරඹීමට ප්‍රිය කරන අසභ්‍ය වීඩියෝ දර්ශන පවා, පෙර පරම්පරාවලට වඩා වෙනස්. ඔවුන් බොහෝ විට අවධානය යොමු කරන්නේ චිත්තවේගීය සම්බන්ධතාවයට (Emotional Connection) සහ අවබෝධයට මුල් තැන දෙන, මෘදු (soft-core) ෆැන්ටසි දර්ශන කෙරෙහිය. මෙය ඔවුන් සැබෑ සබඳතාවලදී අපේක්ෂා කරන ගුණාංග මොනවාද යන්න පැහැදිලිව පෙන්වනවා.

4. නිරෝගී සමීප බවක් ගොඩනගන්නේ කෙසේද?

ෆැන්ටසියේ වටිනාකම තේරුම් ගන්න:
ෆැන්ටසි සහ AI සහකරුවන් ඔබට ආරක්ෂිත බව, අවබෝධය, සහ සන්නිවේදනය පිළිබඳව උගන්වනවා. මෙම පරමාදර්ශී අවශ්‍යතා මොනවාද යන්න තේරුම් ගෙන, ඒවා සැබෑ ලෝකයේදී ඔබේ සහකරුවාට/සහකාරියට පැහැදිලිව කියා දෙන්න.

අවදානමට විවෘත වන්න:
සැබෑ ලෝකයේ සබඳතා අවදානම් සහිතයි. නමුත් සැබෑ, ගැඹුරු චිත්තවේගීය වර්ධනයක් සඳහා, අපගේ බිය සහ අනාරක්ෂිත බව පෙන්වමින්, හදවතින්ම සම්බන්ධ වීමට ඇති අවදානම භාරගත යුතුයි.

සන්නිවේදනය ප්‍රමුඛ කරන්න:
Chatbots සමඟ කතා කරන්න පුළුවන් තරම් පහසුවෙන්, සැබෑ සහකරු/සහකාරිය සමඟද ඔබේ අවශ්‍යතා, බිය සහ ආදරය ගැන කතා කිරීමට ඉගෙන ගන්න.

Gen Z පරම්පරාව ආදරය සොයන්නේ ආරක්ෂාවයි. තාක්ෂණය ඔවුන්ට ඒ සඳහා තාවකාලික විසඳුම් ලබා දුන්නත්, සැබෑ, නිරෝගී සමීප බවක් ඇති වන්නේ මිනිසුන් අතර ඇතිවන අවංක, අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය සහ විවෘතභාවය මත පදනම් වූ සම්බන්ධතාවලින් පමණයි.

Gen Z පරම්පරාවේ සබඳතාවල ඇති ලොකුම අභියෝගය කුමක්ද? පහළින් comment එකක් දාලා අපිත් එක්ක බෙදාගන්න.

*xEducation

30/09/2025

වැඩිපුර ආදරයද? අධික පාලනයද?
හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන් (Helicopter Parents) කියන්නේ කවුද ?

"අම්මලා තාත්තලා අපිට වැඩියෙන් ආදරෙයි" කියන එක අපි හැමෝම දන්නවා.

දරුවන්ට හොඳම දේ ලබා දෙන්න, ඔවුන්ව ආරක්ෂා කරන්න දෙමාපියන් උපරිම උත්සාහයක් ගන්නවා.

ඒත් මේ ආදරය සහ රැකවරණය සමහර වෙලාවට 'අධික පාලනයක්' බවට පත් වෙන්න පුළුවන්.

දරුවාගේ ජීවිතයේ හැම තීරණයකටම, හැම පියවරකටම නිරන්තරයෙන්ම මැදිහත් වෙන, ළඟින්ම ඉන්න දෙමාපියන්ව මනෝවිද්‍යාවේදී හඳුන්වන්නේ "හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන්" (Helicopter Parents) කියලා.

මේ දෙමාපියන් හරියට හෙලිකොප්ටරයක් වගෙයි. ඔවුන් නිතරම දරුවා වටා පියාසර කරනවා. දරුවාට යම් අභියෝගයක් හෝ ගැටලුවක් එනවා නම්, වහාම පහළට ඇවිත් ඒක විසඳලා දරුවාව ආරක්ෂා කරනවා.

මුලින් මේක හොඳ දෙයක් වගේ පෙනුනත්, දිගු කාලීනව මේ පුරුද්ද දරුවාගේ මානසික සෞඛ්‍යයට සහ ස්වාධීනත්වයට හානි කරනවා. මේ ලිපියෙන් අපි හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන්ගේ හැසිරීම, එහි බලපෑම සහ නිරෝගී සීමාවන් හඳුනාගන්නේ කොහොමද?

"හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන්" ගේ ප්‍රධාන ලක්ෂණ

අධික මැදිහත්වීම (Over-involvement):

දරුවාගේ වයස කුමක් වුවත්, ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ සුළු කාරණාවලට පවා මැදිහත් වීම. (උදා: පාසලේ ගුරුවරුන්, පුහුණුකරුවන් සමඟ නිතරම කතා කිරීම, ගෙදර වැඩ කිරීම).

පීඩනය වැළැක්වීම (Preventing Failure):

දරුවාට වැරදීම් හෝ අසාර්ථකවීම් අත්විඳීමට ඉඩ නොදීම.

නිරන්තර නිරීක්ෂණය (Constant Monitoring):

දරුවා කොහේ ගියත්, මොනවා කළත් ඒ ගැන නිරන්තරයෙන්ම විමසිල්ලෙන් සිටීම.

මේ හැසිරීම බොහෝ විට ඇතිවන්නේ ආදරය සහ හොඳ අභිප්‍රායන් නිසා වුවත්, එය දරුවාගේ වර්ධනයට බාධාවක් වෙනවා.

දෙමාපියන් හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන් බවට පත්වීමට හේතු කිහිපයක් තිබෙනවා:

* අධික කාංසාව (Anxiety): ලෝකය භයානක තැනක් යැයි දෙමාපියන් සිතන විට, ඔවුන් දරුවාව දැඩි ලෙස ආරක්ෂා කරන්නට පෙළඹෙනවා.

* අතීත අත්දැකීම්: තමන්ගේ ළමා කාලයේදී නොලැබුණු දේ දරුවාට ලබා දීමට උත්සාහ කිරීම.

* සමාජ පීඩනය: අනෙකුත් දෙමාපියන් සමඟ ඇතිවන සංසන්දනය සහ සමාජයේ ඇතිවන තරඟකාරීත්වය.

* වරදකාරී හැඟීම් (Guilt): රැකියාව නිසා දරුවා සමඟ ගත කරන කාලය අඩු යැයි සිතන විට, ඒ වරදකාරී හැඟීම පියවන්නට අධික ලෙස මැදිහත් වීම.

දරුවන්ට ඇතිවන බලපෑම

හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන්ගේ අධික රැකවරණය දරුවාගේ මානසික සෞඛ්‍යයට සහ හැකියාවන්ට හානි කරනවා.

තීරණ ගැනීමේ හැකියාව දුර්වල වීම (Poor Decision-Making):

* හැම විටම දෙමාපියන් තීරණ ගන්නා නිසා, දරුවන්ට තමන්ගේ ජීවිතයට වැදගත් තීරණ තනිවම ගැනීමට ඇති හැකියාව නැති වී යනවා.

* ඔවුන් නිරන්තරයෙන්ම අන් අය මත යැපෙන්නට පුරුදු වෙනවා.

ආත්ම විශ්වාසය අඩු වීම (Low Self-Esteem)

* දෙමාපියන් නිතරම මැදිහත් වන විට, දරුවන්ට දැනෙන්නේ "මගේ වැඩ හරියට කරන්නට මට හැකියාවක් නැහැ" කියලා.

* මෙය ඔවුන්ගේ ආත්ම විශ්වාසය අඩු කරනවා.

කාංසාව සහ අවපීඩනය (Anxiety and Depression)

දරුවන්ට කුඩා කාලයේදී වැරදීම් වලින් පාඩම් ඉගෙන ගන්නට නොලැබෙන විට, වැඩිහිටි වූ පසු කුඩා අභියෝගවලට පවා මුහුණ දීමට ඇති හැකියාව නැති වී යනවා.

මේ නිසා ඔවුන් අධික කාංසාවෙන් සහ මානසික අවපීඩනයෙන් (Depression) පෙළෙන්නට පුළුවන්.

පරිපූර්ණත්වයේ පීඩනය (Pressure for Perfection)

දෙමාපියන්ගේ අධික අපේක්ෂාවන් නිසා දරුවන්ට සෑම දෙයක්ම පරිපූර්ණ විය යුතු යැයි පීඩනයක් දැනෙනවා.

නිරෝගී මායිම් (Healthy Boundaries) හඳුනාගනිමු

දරුවාට ආදරය කරන අතරම, ඔවුන්ට ස්වාධීන වීමට අවස්ථාව ලබා දෙන නිරෝගී දෙමාපියෙකු වන්නේ කෙසේද?

වැරදීම් කියන්නේ ජීවිතයේ කොටසක් බව තේරුම් ගන්න.
දරුවන්ට කුඩා වැරදීම් අත්විඳීමට ඉඩ දෙන්න. එයින් ඔවුන්ට පාඩම් ඉගෙනගන්නට පුළුවන්.

දරුවාට ගැටලුවක් ඇති වූ විට, ඒ ගැටලුව ඔබම විසඳනවාට වඩා, "ඔබට මේක විසඳගන්න පුළුවන් කොහොමද?" කියලා අහන්න.

ඔබ ඔවුන්ගේ උපදේශකයා වන්න, ඔවුන්ගේ කළමනාකරු නොවන්න.

ඔබේ දරුවා ගැන ඔබට ඇතිවන අධික කාංසාව (Anxiety) ඔබේම ගැටලුවක්. ඒ නිසා ඔබගේ මානසික සෞඛ්‍යය ගැන සැලකිලිමත් වෙන්න. අවශ්‍ය නම් මනෝ උපදේශනය (Counselling) ලබාගන්න.

දරුවාගේ වයස වැඩි වන විට, ඔවුන්ට වැඩි ස්වාධීනත්වයක් ලබා දෙන්න. කුඩා කල සිටම තමන්ගේම තීරණ ගැනීමේ අවස්ථා ඔවුන්ට ලබා දෙන්න.

හෙලිකොප්ටර් දෙමාපියන් (Helicopter Parents) වීම කියන්නේ ආදරය කරන එක නෙමෙයි. එය දරුවාගේ වර්ධනයට බාධා කරන අධික පාලනයක්. අපේ ආදරය දරුවන්ව බැඳ තබන දම්වැලක් නොව, ඔවුන්ට පියාසර කරන්නට උදව් කරන පියාපත් විය යුතුයි.

27/09/2025

පුරුෂයන්ගේ ලිංගික සතුටට බලපාන- ගැහැනුන් නොදැන කරන වැරදි

පුරුෂයන්ගේ ලිංගිකත්වය සහ ඔවුන්ගේ චිත්තවේගීය අවශ්‍යතා පිළිබඳව අපගේ අවබෝධය තව දුරටත් වර්ධනය කරගැනීම ඉතා වැදගත්.

නිරෝගී ලිංගික ජීවිතයක පදනම වන්නේ අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය සහ විවෘත සන්නිවේදනයයි. බොහෝ විට, සම්බන්ධතාවකදී ඇතිවන ලිංගික ගැටලු ඇතිවන්නේ එක් පාර්ශවයක "වරදක්" නිසා නොව, සන්නිවේදන පරතරයන්, නොදැනුවත්කම සහ චිත්තවේගීය සහාය නොදැක්වීම වැනි කාරණා නිසා.

අද අපි සාකච්ඡා කරමු, සහකාරියගේ නොදැනුවත්කම හෝ අභ්‍යන්තර ගැටලු නිසා, පුරුෂයන්ගේ ලිංගික සතුටට හා චිත්තවේගීය යහපැවැත්මට බලපාන ප්‍රධාන සාධක මොනවාද කියලා.

මේවා අවබෝධ කරගැනීමෙන්, අපිට අපේ සම්බන්ධතා වඩාත් ආදරණීය හා ශක්තිමත් කරගන්න පුලුවන්.

1. චිත්තවේගීය සන්නිවේදන පරතර (Emotional Communication Gaps)

නිරෝගී ලිංගික ජීවිතයකට ගැඹුරු චිත්තවේගීය බැඳීමක් අත්‍යවශ්‍යයි. සන්නිවේදනයේ ඇතිවන බිඳවැටීම් ලිංගික ජීවිතය කෙරෙහි දැඩි ලෙස බලපානවා.

* හේතුවක් නොදක්වා ලිංගික ක්‍රියාව මග හැරීම:
පුරුෂයෙකුට ලිංගිකව සමීප වීමට ආශාවක් ඇති වූ විට, සහකාරිය කිසිදු හේතුවක් නොමැතිව එය මග හැරීමෙන්, ඔහුට තමාව ප්‍රතික්ෂේප වූවා සේ දැනෙන්න පුළුවන්. ආශාව (Desire) අඩු වූ විට, ඊට හේතුව කුමක්ද යන්න මෘදුව, නමුත් අවංකව පැහැදිලි කිරීම ඉතා වැදගත්.

* තේරැම් ගැණීමට නොහැකි හැසිරීම් (Incomprehensible Behaviors):

සමහර අවස්ථාවලදී ගැහැනුන් තම හැඟීම් ප්‍රකාශ කරන්නේ හැඬීම, වැලපීම හෝ නිහඬව සිටීම වැනි ක්‍රම මගින්. මෙම වක්‍ර සන්නිවේදනය පුරුෂයන්ට තේරුම් ගැනීම අසීරුයි. මෙය අනවශ්‍ය මානසික ආතතියක් ඇති කරන අතර, ලිංගික සමීප බවට බාධා ඇති කරනවා.

* මානසික පීඩනය වැනි කාරණා පිලි නොගැනීම:
පුරුෂයන් රැකියාව හෝ වෙනත් ගැටලු නිසා මානසික පීඩනයෙන් පෙළෙන විට, එය ඔවුන්ගේ ලිංගික ආශාව අඩු වීමට ප්‍රබල හේතුවක්. සමහර කාන්තාවන් මෙම පීඩනය පිළිනොගෙන හෝ ප්‍රතිකාර ලබාගැනීමට ඇති අවශ්‍යතාව බැහැර කර, "ඔහුට ලිංගික ආශාවක් නැත්තේ ඇයි?" කියා පමණක් සිතනවා. මෙවැනි අවස්ථාවලදී සහකරුට චිත්තවේගීය සහාය ලබා දීම වැදගත්.

2. ලිංගික සහ චිත්තවේගීය සාක්ෂරතාවය (S*xual and Emotional Literacy)

සතුටුදායක ලිංගික ජීවිතයකට ලිංගික සාක්ෂරතාවය (S*x Literacy) සහ ඔබේ සහකරුගේ හැඟීම් පිළිබඳ අවබෝධය අත්‍යවශ්‍යයි.

පිරිමියාට ලිංගික ආකර්ෂණය ඇතිවන ආකාරයට හැසීරීමට ඇති නොදැනුවත්කම:

ආකර්ෂණය යනු දෙදෙනාගේම උත්සාහයයි. පුරුෂයෙකුට ලිංගික ආකර්ෂණයක් ඇති වන්නේ කුමන ආකාරයේ ඇඳුම්, කතා හෝ හැසිරීම් රටාවන්ගෙන්ද යන්න ගැන නොදැන සිටීමෙන්, අන්‍යෝන්‍ය ආශාව අඩු විය හැකියි. ඔහු කැමති දේ ගැන විවෘතව කතා කර, එය සබඳතාවේදී යොදාගැනීමෙන් පුරුෂයාට තමා අවශ්‍ය බව දැනෙනවා.

* ඔහුගේ ආශාවන් තේරැම් නොගැනීම:

පුරුෂයාගේ ලිංගික ආශාවන්, මනඃකල්පිතයන් (fantasies) හෝ අවශ්‍යතා ගැන විවෘතව විමසා බැලීමට ඇති අකැමැත්ත හෝ බිය, සබඳතාවයේ සමීප බවට බාධාවකි. ඔහුගේ ආශාවන් නොතේරුම් ගැනීමෙන්, ලිංගික ක්‍රියාව ඒකාකාරී වී සතුට අඩු විය හැකියි.

* ලිංගික ජීවිතය පිළිබද දැනුම නැතිකම:
ශරීර විද්‍යාව, ලිංගික සෞඛ්‍යය, සහ ලිංගිකත්වය පිළිබඳ ධනාත්මක ආකල්ප (S*xpositivity) ගැන නිසි දැනුමක් නොමැති වීම, අනවශ්‍ය බිය සහ ලැජ්ජාව ඇති කරයි. මෙය ලිංගික ජීවිතය පුරාම බලපාන බැරෑරුම් ගැටලුවකි.

* ලිංගික කටයුතු වලදී උදාසීන වීම සහ සෞඛ්‍ය පවත්වා නොගැණීම:

ලිංගික කටයුතුවලදී උදාසීන (passive) වී සිටීමෙන්, පුරුෂයාට තමන් පමණක් වෙහෙස වන බවක් දැනෙන්නට පුළුවන්. ඒ වගේම, පෞද්ගලික සෞඛ්‍යය සහ පෙනුම නොසලකා හැරීම, කාලයත් සමඟ පුරුෂයාගේ ආකර්ෂණය සහ ආශාව අඩු කිරීමට හේතු විය හැකියි.

3. සාම්ප්‍රදායික බලපෑම් සහ සබඳතාවේ ඒකාකාරී බව
සමාජයීය සහ සංස්කෘතික සම්මතයන්ට කොටු වීමෙන් සම්බන්ධතාවක විවිධත්වය සහ වර්ධනය අහිමි විය හැකියි.

* සාම්ප්‍රදායික මත හෝ ආගමික මත වල සිරවී සිටීම සහ දැඩි ආගමික භාවය:

සාම්ප්‍රදායික හෝ ආගමික මතවාද නිසා ලිංගිකත්වය "පාපයක්" හෝ "කළ යුතු දෙයක්" ලෙස පමණක් දැකීමෙන්, සතුට සඳහා ඇති ඉඩ ඇහිරෙනවා. දැඩි ආගමික භාවය හේතුවෙන් ලිංගිකත්වය පිළිබඳව ඇතිවන අනවශ්‍ය ලැජ්ජාව හෝ වරදකාරී හැඟීම, නිරෝගී ලිංගික ජීවිතයකට බාධාවකි. ආගමික විශ්වාසයන් පවත්වාගෙන යමින් වුවද, ලිංගිකත්වය යනු විවාහ ජීවිතයේදී ආශිර්වාදයක් ලෙස දැකිය යුතුයි.

* ලිංගික ජීවිතය පිලිබද නව අත්දැකීම් ලැබීමට හෝ වෙනස්කම් වලට බිය වීම:

කාලයත් සමඟ ලිංගික ජීවිතය ඒකාකාරී විය හැකියි. අලුත් අත්දැකීම්, ස්ථාන, හෝ ක්‍රම අත්හදා බැලීමට ඇති බිය, පුරුෂයාගේ උද්යෝගය අඩු කරනවා.

* විවාහයේදී පිරිමියාගේ නිදහස අහිමි කිරීම:

විවාහයෙන් පසු පුරුෂයාගේ පෞද්ගලික නිදහස අහිමි කරමින්, ඔහුගේ මිතුරන්, විනෝදාංශ හෝ අරමුණු පාලනය කිරීමෙන්, ඔහු මානසිකව හුදකලා විය හැකියි. මෙම ඒකාකාරීත්වය සහ පාලනය, ඔහු සම්බන්ධතාවයෙන් චිත්තවේගීයව ඉවත් වීමටත්, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලිංගික ආශාව අඩුවීමටත් හේතු වෙනවා.

පුරුෂයන්ගේ ලිංගික ජීවිතය සතුටුදායක කරගැනීමට නම්, කාන්තාවන්ට අවශ්‍ය වන්නේ ඔහුව විවෘතව තේරුම් ගැනීමට, චිත්තවේගීයව සහාය වීමට සහ ඔවුන්ගේ ලිංගික සතුට ගැන උදාසීන නොවී කතා කිරීමට ඇති කැමැත්ත ඇති කරගැනීමයි.

අපේ අරමුණ "වැරදි" නිවැරදි කිරීම නොව, අන්‍යෝන්‍ය අවබෝධය තුළින් සබඳතාවක් ශක්තිමත් කිරීමයි.

ඔබගේ අදහස? ඔබගේ සම්බන්ධතාවයේදී පුරුෂයන්ගේ චිත්තවේගීය අවශ්‍යතා තේරුම් ගැනීමට ඔබ යොදාගන්නා හොඳම ක්‍රමය කුමක්ද? පහළින් comment එකක් දාලා අපිත් එක්ක බෙදාගන්න.

*xuality *xEducation *xLife