22/10/2025
"ෆෝන් එක ඕෆ් කරගන්න! හැමවෙලේම කියන්න බෑ.... ෆොටෝස් ගන්න වීඩියෝ කරන්න බෑ..." මං හිතන්නේ මේ වචන ටික ගොඩක් අයට අහන්න වෙලා ඇති. ඇයි එච්චර තද විදියට කතා කරන්නේ කියලා අපි බලමු. මේ ලිපියට ඔයාලගේ විරුද්ධත්වය එල්ල වෙන්න පුලුවන් කියලා මම දන්නවා💁♂️
🔴රෝහල තුලදී රෝගීන්ගේ පුද්ගලිකත්වය සහ ආරක්ෂාව ආරක්ෂා කර ගැනීම
රෝහලක් යනු රෝගී සත්කාර සහ ප්‍රතිකාර ලබා දෙන ස්ථානයකි. රෝගීන්, ඔවුන්ගේ පවුලේ අය, සහ කාර්ය මණ්ඩලය මෙම පරිසරය තුළ සිටින විට ඔවුන්ගේ පෞද්ගලිකත්වය, ගෞරවය සහ ආරක්ෂාව නිසි ලෙස සුරැකීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
අනවසරයෙන් ඡායාරූප ගැනීම හෝ වීඩියෝකරණය කිරීම දැඩි ලෙස තහනම් කිරීමට හේතු වන ප්‍රධාන කරුණු කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
👉1. රෝගීන්ගේ පෞද්ගලිකත්වය සහ රහස්‍යභාවය (Patient Privacy and Confidentiality)
* ගෞරවය ආරක්ෂා කිරීම: රෝගීන් බොහෝ විට රෝහලේ සිටින්නේ ඔවුන්ගේ වඩාත්ම අවදානම් සහ පෞද්ගලික තත්ත්වයන් යටතේය. ඔවුන්ට නිසි ආවරණයක් නොමැතිව, වේදනාවෙන් හෝ සිහිසුන්ව සිටිය හැකිය. එවැනි අවස්ථාවක අනවසරයෙන් ඡායාරූප ගැනීම ඔවුන්ගේ පෞද්ගලිකත්වයට සහ ගෞරවයට බරපතල හානියක් සිදු කරයි.
* රහස්‍ය තොරතුරු: ඡායාරූප හෝ වීඩියෝ මඟින් රෝගියාගේ අනන්‍යතාවය (මුහුණ, ශරීරයේ ලක්ෂණ) හෝ ඔවුන්ගේ වෛද්ය වාර්තා, ප්‍රතිකාර විස්තර, හෝ රෝගී තත්ත්වය වැනි ආරක්ෂිත සෞඛ්ය තොරතුරු (Protected Health Information - PHI) හෙළි විය හැක. රෝහල්වලට නීත්‍යානුකූලව මෙම තොරතුරු රහස්‍යව තබා ගැනීමේ වගකීමක් ඇත.
👉2. අන් අයගේ පුද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කිරීම
* වෙනත් රෝගීන් සහ අමුත්තන්: රෝහල්වල පොදු ස්ථානවල (වාට්ටු, කොරිඩෝ, පිළිගැනීමේ ස්ථාන) අනවසරයෙන් පින්තූර ගැනීමෙන් එම රාමුවට හසු වන අනෙකුත් රෝගීන්ගේ හෝ අමුත්තන්ගේ පෞද්ගලිකත්වයට හානි සිදු විය හැක.
* කාර්ය මණ්ඩලයේ පුද්ගලිකත්වය: වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන් සහ අනෙකුත් සෞඛ්ය සේවා කාර්ය මණ්ඩලය ඔවුන්ගේ කැමැත්තකින් තොරව ඡායාරූප ගැනීම හෝ වීඩියෝ කිරීම ද තහනම්ය. ඔවුන්ට ද රාජකාරියේ යෙදෙන විට ඔවුන්ගේ පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කර ගැනීමේ අයිතියක් ඇත.
👉3. සත්කාර ක්‍රියාවලියට බාධා කිරීම සහ ආරක්ෂාව
* ප්‍රතිකාරවලට බාධා: ඡායාරූප හෝ වීඩියෝ ගැනීමට උත්සාහ කිරීමෙන් හදිසි ප්‍රතිකාර හෝ සංකීර්ණ වෛද්ය ක්‍රියාදාමයන් සිදුවන අවස්ථාවල දී වෛද්ය කාර්ය මණ්ඩලයේ අවධානය වෙනතකට යොමු වී, සත්කාර ක්‍රියාවලියට බාධා ඇති විය හැක. මෙය රෝගියාගේ ආරක්ෂාවට සෘජුවම බලපෑම් කළ හැකිය.
* නිර්නාමිකභාවය පවත්වා ගැනීම: අධ්‍යාපනික හෝ පුහුණු කටයුතු සඳහා පින්තූර ගැනීම අවශ්‍ය වන අවස්ථා ඇතත්, ඒවා සැමවිටම රෝගියාගේ පැහැදිලි ලිඛිත අවසරය ඇතිව සහ ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාවය හෙළි නොවන පරිදි ඉතා ආරක්ෂිතව භාවිතා කළ යුතුය.
👉4. නීතිමය සහ සදාචාරාත්මක ගැටලු
* නීතිමය ප්‍රතිවිපාක: බොහෝ රටවල සෞඛ්ය තොරතුරු සහ පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා නීති (උදා: ඇමරිකාවේ HIPAA) පනවා ඇත. මෙම නීති උල්ලංඝනය කිරීම රෝහලට සහ වරද සිදු කළ පුද්ගලයාට ද බරපතල නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග සහ දඬුවම් වලට හේතු විය හැක.
* අන්තර්ගතය අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම: අනවසරයෙන් ලබා ගත් දර්ශන සමාජ මාධ්‍යවල හෝ වෙනත් වේදිකාවල පළ කිරීම මඟින් රෝගියාට මානසික පීඩාවක්, ලැජ්ජාවක් හෝ වෙනත් හානියක් සිදු විය හැකි අතර, එය ඉවත් කිරීම අසීරු විය හැක.
මෙහෙම හිතන්න. අපිට මොන වගේ ලෙඩක් හැදෙයිද කියලා අපිවත් දන්නේ නෑ. ඔයාට මද සිහි තත්වයක් ඇති වුනොත් කියන කරන දේවල් ඔයාවත් දන්නේ නෑ. ඒ වගේ අවස්ථාවක ඔයාගේ ඡායාරූප හෝ වීඩියෝවක් රැගෙන මාධ්‍යට දැම්මොත් ඔයා හොඳ වුනාට පස්සේ අනෙක් අයට මුහුණ දීමට නොහැකි තත්වයට පවා පත්වෙන්න පුලුවන් නේද? සමහරවිට ඔයාට දරාගත නොහැකිව සියදිවි හානිකර ගැනීම පවා සිදු කරගන්න තත්වයට පත්වෙන්න පුලුවන් නේද? අපි හැමෝම එක වගේ මානසික තත්වයක නෑ. ඒක තේරුම් ගැනීම ඔබ සතුයි.
රෝහලක අනවසර ඡායාරූපකරණය සහ වීඩියෝකරණය තහනම් කිරීමේ මූලික අරමුණ වන්නේ රෝගීන්ගේ සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ පෞද්ගලිකත්වය, ගෞරවය සහ ආරක්ෂාව උපරිමයෙන් සුරක්ෂිත කිරීමයි. යම් රෝගියෙකුගේ පවුලේ සාමාජිකයෙකුට පෞද්ගලික මතක සටහන් සඳහා පින්තූරයක් ගැනීමට අවශ්‍ය නම්, එම රෝගියාගේ (සහ ඔවුන් අවට සිටින කිසිවෙකුගේ) මුහුණ හෝ අනන්‍යතාවය හෙළි නොවන පරිදි සහ වෛද්ය කාර්ය මණ්ඩලයේ අවසරය ඇතිව පමණක් එය සිදු කිරීම යෝග්‍ය වේ. රෝහල් පරිපාලනය විසින් ස්ථාපිත කර ඇති නීති රීතිවලට ගරු කිරීම අප සැමගේ වගකීමකි.
-හෙදියකගේ දිනපොත-
゚viralシ
