01/12/2023
နှလုံးရင်ဘတ် အောင့်ခြင်း (Angina)
နှလုံးကြောင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းသည် နှလုံးတွင် ရှိသည့် ကြွက်သာများ အောက်ဆီဂျင်ကြွယ်ဝသောသွေးကို လုံလောက်စွာမရသောအခါမျိုးတွင် ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။ မကြာခဏ ရင်ဘတ်အတွင်း ဖိအားများခြင်း၊ ညှစ်ခြင်း၊ လေးလံခြင်း (သို့) တင်းကျပ်ခြင်း ခံစားရလေ့ရှိသည်။ Angina သည် အများအားဖြင့် နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ (Coronary artery disease) ၏ လက္ခဏာနှင့် တူတတ်ကာ ထိုရောဂါ လက္ခဏာသည် နှလုံးသို့သွေးထောက်ပံ့သည့် သွေးကြောများ ကျဉ်းသွားခြင်း (သို့) ပိတ်ဆို့သွားသည့်အခါတွင် ဖြစ်ပေါ်တတ်ပါသည်။
နှလုံး ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း အမျိုးအစားများ
၁။ တည်ငြိမ် ရင်ဘတ်အောင့် (Stable Angina)
အဖြစ်အများဆုံး နှလုံးအောင့် အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု သို့မဟုတ် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိစီးမှုများကဲ့သို့ နှလုံးသည် ပုံမှန်ထက်ပို၍ အလုပ်လုပ်နေချိန်တွင် ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။ နာကျင်မှုကို အများအားဖြင့် ခန့်မှန်းနိုင်ပြီး အနားယူခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးသောက်ခြင်းဖြင့် သက်သာနိုင်သည်။
၂။ မတည်ငြိမ်သော နှလုံးအောင့် (Unstable angina)
ထိုအမျိုးအစားသည် ကြိုတင်မှန်းဆ၍ မရဘဲ အနားယူချိန်မှာပင် ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ပိုမိုပြင်းထန်သော ရောဂါလက္ခဏာ ကြိုတင်အချက်ပြဖြစ်ပြီး ဆေးကုသမှုချက်ခြင်းလိုအပ်ပါသည်။
၃။ မျိုးကွဲ နှလုံးအောင့် (Prinzmetal's Angina)
ရှားပါးသော angina အမျိုးအစားဖြစ်ကာ အနားယူချိန်တွင် ဖြစ်ပေါ်ပြီး သွေးကြောအတွင်း သွေးလွှတ်ကြောများ တုန်ခါမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ကာ နှလုံးဆီသို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို ယာယီ လျော့ကျသွားစေသည်။
နှလုံးရင်ဘတ်အောင့် ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းမှာ နှလုံးကြွက်သားဆီသို့ သွေးစီးဆင်းမှု လျော့နည်းလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ဖြစ်စေသည့် အခြေအနေများမှာ အောက်ပါ အတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။
-သွေးကြောကျဉ်း (Atherosclerosis)
သွေးကြောအတွင်း အစိုင်အခဲ (plaque) များစုပုံလာပြီး သွေးစီးဆင်းမှုကို လျော့နည်းစေသည်။
-သွေးကြော တောင့်ခဲ (Coronary artery spasm)
သွေးခဲခြင်း- သွေးကြောများထဲမှ သွေးခဲများသည် နှလုံးဆီသို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် လုံးလုံး ပိတ်ဆို့သွားနိုင်သည်။
ရောဂါလက္ခဏာများ
နှလုံးရင်ဘတ်အောင့် (angina) ၏ အဖြစ်အများဆုံးလက္ခဏာမှာ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း သို့မဟုတ် မအီမသာဖြစ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ အခြားရောဂါလက္ခဏာများမှာ -
လက်၊ လည်ပင်း၊ မေးရိုး၊ ပခုံး၊ နောက်ကျောတို့တွင် နာကျင်ခြင်း။
အသက်ရှုကြပ်ခြင်း။
ပျို့ခြင်း။
ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း။
ချွေးထွက်ခြင်း။
ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသခြင်း
ရောဂါရှာဖွေခြင်းတွင် စေ့စေ့စပ်စပ် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ရာဇဝင်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုများနှင့် ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (ECG)၊ စိတ်ဖိစီးမှုစမ်းသပ်ခြင်း၊ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းနှင့် သွေးစစ်ဆေးမှုများ ပါဝင်သည်။
angina အတွက် ကုသမှုသည် ရောဂါလက္ခဏာများကို သက်သာစေရန်၊ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို ကာကွယ်ရန်နှင့် နောက်ပိုင်း နှလုံးပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်သည်။ ၎င်းကုသမှုတွင် လူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း၊ ဆေးဝါးများနှင့် ကုသခြင်း၊ angioplasty နှင့် stenting၊ (သို့)သွေးကြောဆိုင်ရာသွေးလွှတ်ကြောဖြတ်ခြင်းခွဲစိတ်မှုတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။
angina ရှိသူတစ်ဉီးချင်းစီအတွက် ၎င်းတို့၏အခြေအနေကို ထိထိရောက်ရောက် စီမံခန့်ခွဲရန်နှင့် နောက်ဆက်တွဲအန္တရာယ်များကို လျှော့ချရန် ၎င်းတို့၏ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူများနှင့် အနီးကပ်လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးပါသည်။