31/01/2024
Early detection is the best protection
အမျိုးတွေထဲမှာ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းလို့ သွေးကြောထောက် (stent) ထည့်လိုက်ရတဲ့ သတင်းတွေကြားပြီး ဦးတင်တစ်ယောက် သူ့မှာများ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရှိနေမလား စိုးရိမ်နေတာပေါ့။ တစ်ခါတစ်လေ ရင်ဘတ်အောင့်သလိုဖြစ်တာကလွဲပြီး တခြားရောဂါလက္ခဏာဘာမှမပြပေမယ့် အသက်ကလဲ ၆၇ နှစ်ဆိုတော့ မငယ်တော့ဘူးလေ။ နောက်ပြီး သွေးတိုးအခံလေးကလဲရှိတော့ စိုးရိမ်မိတာပေါ့။
အဲ့တာနဲ့ နှလုံးအထူးကုဆီသွားတိုင်ပင်တော့ ဆရာဝန်က သူ့ကို Coronary Artery Calcium Score ဆိုတာကို စစ်ခိုင်းတယ်။ ဒီ test က ဦးတင်လို အသက် ၄၅ ကနေ ၇၀ကြား ရောဂါလက္ခဏာကြီးကြီးမားမားမပြတဲ့သူတွေ နဲ့ ရံဖန်ရံခါ ရင်ဘတ်အောင့်သလိုခံစားရသူတွေမှာ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းနိုင်မှုရှိမရှိ သေချာခန့်မှန်းပေးနိုင်တဲ့ ထိရောက်တဲ့ စစ်ဆေးမှုတစ်ခုပေါ့။ ကုန်ကျစရိတ်နည်းပြီး လူမပင်ပန်းဘဲ သက်သက်သာသာနဲ့ ထိရောက်တဲ့အဖြေတစ်ခုကို ရနိုင်တယ်လေ။
စစ်ဆေးဖို့ဆိုရင် CT ရိုက်တဲ့စက်အဝိုင်းကြီးထဲကို နှစ်မိနစ်လောက်ဝင်ပြီး ပြန်ထွက်လာရုံပဲ။ အဲ့အချိန်အတွင်း CT စက်က နှလုံးသွေးကြောနံရံတလျှောက်မှာရှိတဲ့ Calcium ထုံးဓာတ်တွေကို ဓာတ်မှန်ရိုက် တွက်ချက်ပေးလိုက်တာပါပဲ။ အဖြေ Calcium Score က များလေလေ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းပြီး ပိတ်ဖို့ရာခိုင်နှုန်းများလေလေပါပဲ။ Score 100 ကျော်ပြီဆိုတာနဲ့ နှလုံးသွေးကြောအနည်းငယ်ကျဥ်းနေနိုင်ပြီဖြစ်လို့ ကာကွယ်ကုသမှု တစ်ခုခု စတင်ခံယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဦးတင်ရဲ့ Score က 2000 ကျော်တောင် ထွက်လာတော့ နှလုံးအထူးကုက ပိုသေချာအောင် သူ့ကို ECG တပ်ပြီး ပြေးစက်ပေါ်မှာ ထပ်ပြေးခိုင်းတော့တာပါပဲ။ အဲ့မှာလဲ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းနေပြီဆိုတာ ထပ်တွေ့တော့ ဆရာဝန်က နှလုံးသွေးကြောကို လက်ကနေပိုက်တွေထည့်ပြီး ဓာတ်မှန်ရိုက်သင့်တယ် အကြံပေးတယ်လေ။ ဒါနဲ့ နှလုံးသွေးကြောဓာတ်မှန်လဲရိုက်ပြီးရော နှလုံးသွေးလွှတ်ကြော သုံးချောင်းမှာ တစ်ချောင်းက ၅၀% ပိတ်ပြီး တစ်ချောင်းက ၉၀% အထက်ကျဉ်းနေတာ တွေ့သွားပါတော့တယ်။ အဲ့တာနဲ့ ဦးတင်လဲ လိုအပ်တဲ့ကုသမှုတွေ ဆက်လက်ခံယူရတော့တာပေါ့။
ဒီမှာအရေးကြီးတာက ကိုယ်က အသက် ၄၅နှစ်ကျော် ဆေးလိပ်သောက်မယ် နှလုံရောဂါဖြစ်နိုင်တဲ့ ရောဂါအခံတွေရှိမယ် နီးနီးစပ်စပ်ဆွေမျိုးတွေမှာ နှလုံးသွေးကြောပိတ်ဖူးတာရှိတယ်ဆိုရင် နှလုံးအထူးကုဆီပြသပြီး လိုအပ်တဲ့စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ပါ။ အချိန်မှီသိရှိကုသခြင်းက အကောင်းဆုံးကာကွယ်ခြင်းတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။
