02/03/2025
ဆီမည်းများ နှင့် စားသုံးသူ ကျန်းမာရေး
နေ့သစ်တခုကို စတင်လိုက်ပြီဆိုတာနဲ့ ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေဟာ လှုပ်ရှားရုန်းကန်ကြရပါတယ်၊ ဒီလို လှုပ်ရှားရုန်းကန်ကြဖို့အတွက် စွမ်းအင် လိုအပ်ပါတယ်။ စွမ်းအင် ကို အစာကနေ အဓိက ရယူကြပါတယ်။ အဲလို အစာကနေ ရယူကြတဲ့အခါမှာ အိမ်မှာ စားသောက်တာဖြစ်ဖြစ်၊ အပြင်မှာ စားသောက်တာဖြစ်ဖြစ် လုပ်ဆောင် ကြပါတယ်၊ ရွှေပြည်ကြီးမှာတော့ လက်ရှိအချိန်မှာ အများအားဖြင့် အပြင်စာတွေကိုသာ အားထား စားသောက်ကြရပါတယ်။
ရွှေပြည်ကြီးကလူတွေကလဲ မနက်ခင်းစာဆိုရင် ထမင်းပူပူနှင့် အကြော်၊ စာမူဆာ၊ လက်ဖက်ရည်နှင့် တွဲဖက်ပြီး အီကာကွေး၊ ပဲပလာတာ ဘာညာ ဆီကြော်များကို စားသုံးလာကြပါတယ်။ မနက်စာတင်လားဆိုတော့လဲ မဟုတ်သေးပါဘူး၊ မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ စကားစမြည်းပြောရင်လည်း လက်ဖက်ရည်ဆိုင် ထိုင်တက်ကြပါသေးတယ်၊ အဲအခါမှာလဲ အကြော်၊ စာမူဆာ၊ အီကာကွေး၊ ပဲပလာတာ အစရှိသည်တို့ကို စားကြပြန်ရော၊ ဒါမှမဟုတ်ရင်လဲ နောက်ထပ် အကြော် အလှော် တခုခုကို စားသုံးကြပါတယ်။ ညစာဆိုလဲ ဆီများဖြင့် ကြော်လှော်ထားသည်များကို စားကြပြန်ရော့။
ဆီကြော်များကို စားသုံးတဲ့အခါ ဆိုင်တွေက ဆီတွေသည် မည်းညစ်နေပြီ မူလ အရောင်အသွေး ပျက်ယွင်းနေပြီး ဖြစ်ကြောင်းကို အများစုလဲ သတိထားမိမယ် ထင်ပါတယ်၊ လမ်းဘေးဆိုင်တွေဆို ပိုမိုသိရှိနိုင်ပါတယ်၊ မြင်လဲမြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်၊ ဆီတွေကို ထပ်ခါထပ်ခါ အကြိမ်ကြိမ် အသုံးပြုခြင်းသည် စားသုံးသူတွေကို အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ချက်ချင်းမဖြစ်စေနိုင်ပေမဲ့ နာတာရှည်ရောဂါမျိုးတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
ရွှေပြည်ကြီးသားတွေကတော့ ဒါကို ပြန်ကြော်ဆီ လို့ ခေါ်ဝေါ်ပြောဆို သုံးနှုန်းကြပါတယ်။ စာရေးသူကတော့ ဆီမည်း လို့ သုံးနှုန်းချင်ပါတယ်။ လမ်းဘေးမှာ ကြော်လှော်နေသော ဘယ်ဆိုင်ကြည့်ကြည့် မည်းညစ်နေသော ဆီမည်းများကိုသာ တွေ့ရှိနိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။
အသုံးပြု၍ မဖြစ်တော့သည့် ပျက်ဆီးသွားသော ဆီ၏ ဝိသေသလက္ခဏာများ
ဆီကို အကြိမ်ကြိမ်အသုံးပြုသောအခါ အရည်အသွေးနိမ့်ကျလာပြီး ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ ဆီမကောင်းတော့သည်ကို အောက်ပါလက္ခဏာများအရ သိနိုင်ပါသည်။
အနံ့ - ဆီချေးနံနံ့ခြင်း၊ အချဉ်နံ့ရခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော အနံ့တို့ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါသည်။
အရောင်ပြောင်းလဲမှု – အသုံးပြုမှုများလာသည်နှင့်အမျှ အညိုရောင် (သို့) အနက်ရောင် (သို့) အမည်းရောင် ဖြစ်လာနိုင်သည်။ ဒီအခြေအနေကို များသောအားဖြင့် ကြော်လှော်နေသော လမ်းဘေးဆိုင်များတွင် မျက်မြင်တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။
အသွင်အပြင် ပြောင်းလဲလာခြင်း – ဆီသည် မူလ အသွင်အပြင်မျိုး မဟုတ်ဘဲ ပျစ်လာခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာမည်။
အမြှုပ်များ ထွက်လာခြင်း – ဆီကို ပြန်လည် အသုံးပြုသောအခါ အမြှုပ်များ များစွာ ထွက်လာခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
မီးခိုးထွက်ရှိခြင်း – ဆီကို အနည်းငယ် အပူပေးလိုက်လျှင်ပင် မီးခိုးများ ထွက်လာခြင်းသည် ဆီ ပျက်စီးခြင်း၏ ဝိသေသ တခုပါပဲ။၊
အရသာပြောင်းလဲမှု – အရသာ ပြောင်းလဲနေသော ဆီ၊ တနည်းအားဖြင့် ပြောရရင် ပျက်စီးနေသော ဆီ၊ ဆီမည်း အသုံးပြုသော အစားအသောက်များတွင် ပါးစပ်ထဲတွင် ရှတတ နှင့် ချွဲပြီး ကျန်နေတာမျိုး ဖြစ်ဖူးကြလိမ့်မည် ထင်ပါတယ်။ ဒါမျိုး ကြုံတွေ့ရပါကလဲ ဆက်လက် စားသုံးဖို့ မသင့်ပါဘူး။
ဘယ်လို ကာကွယ်ကြမလဲ၊ ဘယ်လို ဖြေရှင်းကြမလဲ။
ကျွန်နော်တို့ စာဖတ်သူတွေကြီးပဲတော့ ဒီပြသာနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ လမ်းဘေးတွင် ရောင်းချသူတွေေ၊ သက်ဆိုင်သူတွေ အားလုံးသိရှိမှသာ ကာကွယ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ သို့ပေသိ တနည်းအားဖြင့် ပြောရရင် စားသုံးသူတွေ သိရှိပြီး ရှောင်ရှားကြရင် ရောင်းချသူတွေလဲ သတိထား ဆောင်ရွက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စားမြဲစားနေကြအုံးမယ်ဆိုရင် ဆီမည်းများဖြင့် ကြော်မြဲကြော်နေကြအုံးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆီမည်းများသည် လူကို ဘယ်လိုအန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်သလဲ။
ဆီကို ထပ်ခါထပ်ခါ အကြိမ်ကြိမ် အသုံးပြုပါက ဓာတုပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး ကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါသည်။ စိတ်ဝင်စားရင် အောက်မှာ ဆက်လက် ဖတ်ရှု့နိုင်ပါသည်။
ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်မှု မြင့်မားခြင်း
ဆီကို အကြိမ်ကြိမ် အသုံးပြုပြီး မီးခိုများထွက်ရှိလာသည်အထိ ပြုလုပ်လျှင်၊ တနည်းအားဖြင့် ဆီမည်းများတွင် Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) နှင့် Acrylamide တို့ကဲ့သို့ ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းများ ပိုမိုထွက်ပေါ်လာနိုင်သည်။
အဆိုပါ ဓာတုပစ္စည်းများသည် အစာအိမ်ကင်ဆာ၊ အသည်းကင်ဆာ တို့ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။
နှလုံးရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြင်း
ဆီမည်းများတွင် Trans fat များ တိုးလာပြီး သွေးတွင်း ကိုလက်စထရော (cholesterol) များ တိုးလာနိုင်ပါသည်။
သွေးကြောကျဉ်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြင်းကြောင့် နှလုံးရောဂါ နှင့် လေဖြတ်ခြင်းတို့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ် ထိခိုက်နိုင်ခြင်း
အရည်အသွေး မကောင်းသော ဆီထဲတွင် Free Radicals အလွန်များလာပြီး အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ် ထိခိုက်မှုများ ဖြစ်စေနိုင်သည်။
အစာချေစနစ်ထဲတွင် အဆိပ်အတောက်များ စုဆောင်းသွားနိုင်ခြင်း၊ အသည်းရောင်ခြင်းတို့လည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါသည်။
အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်း ပြဿနာများ
အစာမကြေခြင်း ၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ပျို့မျိုအန်ခြင်း တို့ ဖြစ်စေနိုင်သည်။
အစာအိမ်ထဲရှိ အက်ဆစ်များကို များစွာထုတ်လွှတ်စေနိုင်ပြီး အစာအိမ်နာခြင်းတို့ကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
ကိုယ်အလေးချိန်တိုးခြင်း
ဆီမည်းများတွင် အဆီပိုများနှင့် အန္တရာယ်ရှိသော ဓာတုပစ္စည်းများ ပါဝင်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့ကြောင့် ကိုယ်အလေးချိန် တိုးလာခြင်း နှင့် ဆီးချိုရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
ကာကွယ်နိုင်မည့်နည်းလမ်းတွေကတော့
ဆီကို အကြိမ်ကြိမ်အသုံးပြုမှုကို လျှော့ချပါ။ အိမ်တွေမှာတော့ သိပ်ပြီးတော့ မလုပ်ကြပါဘူး၊ များသော အားဖြင့် ဆိုင်တွေမှာသာ အသုံးပြုကြပါတယ်။
ဆီကြော်တွေလျော့စားပါ။
ဆီမည်းတွေနဲ့ ကြော်လှော်ချက်ပြုတ်နေတဲ့ အစားအသောက်ဆို မစားပါနှင့်။ မိမိ အိမ်မှာလဲ မစားပါနှင့်၊ လမ်းလေးမှာလဲ မစားပါနှင့်။
အထက်မှာဖော်ပြခဲ့သော ပျက်စီးနိုင်သော အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်နေသော ဆီနှင့် ကြော်လှော်ထားသော အစာကို လုံးဝ (လုံးဝ) မစားပါနှင့်။ ကြာလာရင် မိမိ ကျန်းမာရေးကို အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
.