07/08/2024
ဂေါက်ရောဂါနဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါများရဲ့ ခြားနားမှုကဘာတွေလဲ
အနှစ်ချုပ်
Gout လို့ခေါ်တဲ့ အဆစ်ရောင်ရောဂါ(သို့)ဂေါက်ရောဂါဟာ အမျိုးသမီးများမှာ ရော အမျိုးသားများမှာရော ဖြစ်နိုင်ပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့ အရိုးအဆစ် နေရာတွေမှာ ရုတ်တရက်နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း ၊ ရောင်ရမ်းခြင်း ၊ နီရဲခြင်း ၊ ထိခိုက်မိတဲ့နေရာတစ်ဝိုက်မှာ ပူစပ်ပူလောင်ဖြစ်ခြင်း စတာတွေကို ခံစားရပါတယ်။ အခြားတစ်ဖက်မှာ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ (Knee Osteoarthritis) ဟာ အသက် (၅၀) ကျော်လာချိန်မှာအဖြစ်များပြီး အမျိုးသားများနဲ့ယှဉ်ရင် အမျိုးသမီးများမှာ ပို အဖြစ်များပါတယ်။ ဒူးဆစ်ရောင်ခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ဒူးဆစ်မှာ နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း ၊ ထုံကျဉ်တောင့်တင်းခြင်း ၊ အဆစ်နေရာကနေ ကျွတ် ခနဲ အသံမြည်ခြင်း ၊ ဒူး မှာ ဖြစ်တဲ့နေရာကိုထိလိုက်ရင် နာကျင်ခြင်း ၊ ဒူးပုံစံ ပျက်စီးခြင်း စတာတွေကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါနဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ နှစ်ခုစလုံးဟာ ရောဂါခံစားနေရတဲ့ လူနာများရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝကို အနည်းနဲ့အများ ထိခိုက်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အရိုးအဆစ်တွေ နာကျင်တာကို စတင် ခံစားရပြီဆိုတာနဲ့ အချိန်မီ ကုသမှု ခံယူနိုင်အောင် စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။ ဘယ်လိုအခြေ အနေမှာဖြစ်စေ ဒီလိုမျိုးနာကျင်မှုတွေကို လျစ်လျူမရှုသင့်ပါဘူး။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ဒီလိုအခြေအနေတွေ ဆိုးလာလေလေ ကုသမှုဟာလည်း ပိုမိုခက်ခဲပြီး ရှုပ်ထွေးလာနိုင်ခြေများလေလေ မို့လို့ပါပဲ။
ဂေါက်ရောဂါ နဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ နှစ်မျိုးစလုံးဟာ ဒူးဆစ်နေရာ ရောင်ရမ်းခြင်းလို့ သတ်မှတ်လို့ရပါတယ်။ ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်း များဟာလည်း ခပ်ဆင်ဆင်ဖြစ်ပြီး အသက်အရွယ် ၊ အဝလွန်ခြင်း ၊ စားသောက်မှုပုံစံ တို့ကြောင့် ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါ နဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ နှစ်ခုစလုံးရဲ့ တူညီမှုများကတော့ ဒူးဆစ်နေရာမှာနာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း ၊ ဒူးဆစ်ဖောရောင်ပြီး ပုံစံမကျခြင်း ၊ ဒူးဆစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ခလုတ်တိုက်မိခြင်း စတာတွေ ခံစားရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီရောဂါနှစ်ခုကြားမှာ ခြားနားချက်တချို့လည်း ရှိနေပါသေးတယ်။
ဂေါက်ရောဂါ နဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ခြင်းရောဂါရဲ့အဓိက ခြားနားချက်များ
ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားသူများ
ဂေါက်ရောဂါ(Gout) - အမျိုးသမီးရော အမျိုးသားများမှာပါ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါ တယ်။
ဒူးဆစ်ရောင်ခြင်း(Knee Osteoarthritis) - အသက်(၅၀)ကျော်သူများမှာ ပိုမို တွေ့ရှိရပြီး ဟော်မုန်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း ၊ ခန္ဓာကိုယ်ကြွက် သားဖွဲ့စည်းမှု ပုံသဏ္ဍာန်အရသော်လည်းကောင်း အမျိုးသားများထက် အမျိုးသမီးများမှာ ပိုမို ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါ နဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါရဲ့ ဖြစ်ပွားစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းမတူညီမှုများ
ဂေါက်ရောဂါ - သွေးတွင်းမှာ ယူရစ်အက်ဆစ်ပါဝင်မှုများခြင်း ၊ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှ ယူရစ်အက်ဆစ်များကို မစွန့်ထုတ်နိုင်ခြင်း စတဲ့ အကြောင်း အရင်းများကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ အကျိုးဆက်အနေနဲ့ မတူညီတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အဆစ် နေရာနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေမှာ ယူရစ် အက်ဆစ်ဓာတ်တွေ စုပုံလာပါတယ်။
ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ - ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါဟာ ဒူးဆစ်မျက်နှာပြင်တွေ ပါးပြီး ဆုတ်ပြဲခြင်း ၊ အသက်အရွယ်နှင့်သက်ဆိုင်တဲ့ ယိုယွင်းပျက်စီးမှု နဲ့ တခြား ဆက်စပ်အကြောင်းအရင်းများကြောင့် ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ဒူးဆစ်များပါးသွားခြင်းကြောင့် ဒူးဆစ်နေရာနာကျင်ပြီး ရောင်ရမ်းခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါနဲ့ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါများရဲ့ မတူညီတဲ့လက္ခဏာများ
ဂေါက်ရောဂါရဲ့လက္ခဏာများ
ဂေါက်ရောဂါလက္ခဏာများကတော့ ရုတ်တရက် နာကျင်ခြင်း ၊ နီရဲခြင်း ၊ ရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့အဆစ်နေရာမှာ ပူစပ်ပူ လောင်ဖြစ်ခြင်း စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂေါက်ရောဂါ ဟာ ခြေကျင်းဝတ် ၊ တံတောင်ဆစ် ၊ ဒူး ၊ လက်ကောက်ဝတ် စတာတွေမှာလည်း ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဆစ် နေရာအမျိုးမျိုးမှာ တစ်ပြိုင်နက်တည်းခံစားရတာထက် ခြေမနဲ့ အဆစ်နေရာတစ်ခုမှာ တစ်ချိန်တည်းခံစားရတာ က ပိုပြီး အဖြစ်များ ပါတယ်။
ဒူးတစ်ဖက်တည်းမှာ ပြင်းထန်စွာနာကျင်ခြင်း။
ကနဦးအဆင့်မှာတော့ နာကျင်ခြင်းက ဖြစ်ပြီးရင် ပျောက်သွားတတ်ပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် မကုသဘဲ ဒီအတိုင်းထားလိုက်မယ်ဆိုရင် နာကျင်တဲ့ အကြိမ်အရေအတွက် ပိုများလာမှာဖြစ်သလို နာကျင်ချိန် ပိုမိုကြာရှည်လာပြီး ကျောက်ကပ်ရောဂါ ၊ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း လိုမျိုး တခြားသော ရောဂါများနဲ့တွဲပြီး နာတာရှည် ရောင်ရမ်းခြင်း ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါရဲ့လက္ခဏာများ
အိပ်ယာထပြီးချိန်မှာ မိနစ် (၃၀) ထက်မကြာဘဲ ဒူးဆစ်နာခြင်း ၊ ဒူးဆစ်ထုံကျဉ်တောင့်တင်းခြင်း ၊ ဒူးဆစ်နေရာကနေ ကျွတ်ခနဲ မြည်ခြင်း ၊ ဒူးဆစ်နေရာကို ထိလိုက်တဲ့အချိန်မှာ နာကျင်ခြင်း ၊ ဒူးဆစ်ပုံစံပျက်ယွင်းခြင်း ၊ ဖောရောင်ခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက္ခဏာများဟာ ဖြစ်ပြီး ပျောက်သွားတတ် ပေမယ့်လည်း (၆) လကျော်ကြာတဲ့အထိ ခံစားရတယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကို နာတာရှည် အခြေအနေအဖြစ် စဉ်းစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒူးနှစ်ဖက်စလုံးတစ်ပြိုင်တည်းမှာ နာကျင်မှုဝေဒနာကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။
နာကျဉ်မှုဝေဒနာဟာ ဖြစ်ပြီးပြန်ပျောက်သွားနိုင်သလို လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ပြီးချိန်မှာ ပိုမိုဆိုးရွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နာကျင်မှုဝေဒနာဟာ အတန်အသင့်တိုးပြီးခံစားလာရမယ်ဆိုရင် လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ဘဲ သက်သာသွားနိုင်ပါတယ်။ ကုသမှု မခံယူဘူးဆိုရင် ရောဂါ မပျောက်ကင်းဘဲ ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြင်း (သို့) နာကျင်မှုလျော့နည်း သွားသော်လည်း လုံးဝအရှင်းမပျောက်ကင်းနိုင်ခြင်းများ ဖြစ်နိုင်ပါ တယ်။
ကုသမှု
ဂေါက်ရောဂါ - ဂေါက်ရောဂါကို ကုသဖို့ (သို့) နောက်တစ်ကြိမ်ပြန်မဖြစ်အောင်ကာကွယ်ဖို့အတွက် ယူရစ်အက်ဆစ် ထုတ်လုပ်မှုကိုလျော့ကျစေတဲ့ ဆေးဝါးများသောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒီဆေး များဟာ ရုတ်တရက်ဖြစ်တတ်တဲ့လက္ခဏာများ ပြန်မဖြစ်စေတဲ့အပြင် သွေးတွင်းယူရစ်အက်ဆစ်မြင့်တက်မှုများခြင်းနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ရောဂါများကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ - ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အတိမ်အနက်ကိုလိုက်ပြီး တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ကုသမှုပုံစံမတူညီပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အများအားဖြင့် အောက်ပါ အဆင့်များအတိုင်း လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးနဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်းကိုသက်သာစေတဲ့ ဆေးများသောက်ခြင်း
ကိုယ်ကာယဆိုင်ရာ ကုထုံး
ဒူးဆစ်နေရာကို Artificial Synovial Fluid ခေါ် အထူးပြုလုပ်ထားတဲ့ ချောဆီတစ်မျိုးထည့်သွင်းခြင်း (သို့) Platelet-rich Plasma(PRP) Injection ခေါ် သွေးရည်ကြည်ထိုးခြင်းကုထုံး
မှန်ပြောင်းအသုံးပြုဒူးခွဲစိတ်ကုသမှု (Arthroscopic Surgery)
အထူးပြုလုပ်ထားတဲ့ ဒူးဆစ်အတု အစားထိုးခွဲစိတ်ကုသမှု
မိမိကိုယ်တိုင်ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း
ဂေါက်ရောဂါ - ဆေးသောက်ခြင်းအပြင် လူနာများအနေနဲ့ ယူရစ်အက်ဆစ်ပါဝင်မှုမြင့်မားတဲ့ အစားအစာများကို ရှောင်ကျဉ်ဖို့လိုပါ တယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိနေတဲ့ ယူရစ်အက်ဆစ်များကို ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပ ဆီ စွန့်ထုတ်နိုင်ဖို့အတွက် ရေဓာတ်ကြွယ်ဝအောင် နေထိုင်ရပါမယ်။ ဂေါက်ရောဂါရှိသူများအနေနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ပုံမှန် ထိန်းထားဖို့ လိုအပ်ပြီး အဆစ်နာကျင်ကိုက်ခဲတဲ့နေရာတွေကို ရေခဲကပ် ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါ - အထက်မှာဖော်ပြခဲ့တဲ့အချက်များအပြင် ဘဝနေထိုင် မှုပုံစံကိုပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း ၊ စားသောက်မှုပုံစံကို ထိန်းညှိခြင်း ၊ လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ခြင်း ၊ ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းခြင်း ၊ ဒူးပုံစံပျက်စီးခြင်းနဲ့ ရောဂါဖြစ်ပွား စေတဲ့ကိစ္စရပ်များကနေ ကင်းဝေး အောင်နေထိုင်ခြင်း စတာတွေဟာ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စေဖို့ အဓိက ကျတဲ့အချက်များပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါနဲ့ ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါများရဲ့ လက္ခဏာတွေဟာ ရောဂါခံစားရသူတွေအတွက် ရုပ်ပိုင်းရော စိတ်ပိုင်းကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှု ၊ စိတ်ဖိစီးမှု များအပြင် နေ့စဉ်ဘဝကိုပါ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် တကယ်လို့ သင်ဟာ ဒူးဆစ်နာကျင်ခြင်းကို စတင်ခံစားရပြီဆိုရင် သင်ရဲ့ အခြေအနေကိုလိုက်ပြီး တိကျတဲ့ ရောဂါရှာဖွေ မှုနဲ့ သင့်လျော်တဲ့ ကုသမှုကိုခံယူဖို့ ဆရာဝန့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ ဒါက သိ်ပ်ကိုအရေးကြီးပါတယ်။ ဂေါက်ရောဂါ ဟာ ပုံမှန် သောက်ဆေး နဲ့ ဆရာဝန်များရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်းလိုက်နာပြီး ကုသပျောက်ကင်းနိုင်ပေမယ့် ဒူဆစ်ရောင်ရောဂါကတော့ နာကျင်မှုကို လျှော့ချနိုင်ရုံသာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်ပဲဖြစ်စေ ရောဂါရှာဖွေ စစ်ဆေးမှုကို လျစ်လျူမရှုလိုက်သင့်ပါဘူး။ ရောဂါတစ်ခုစီကို ပိုမိုဆိုးရွားလာ ခွင့်ပြုလိုက်တာနဲ့ နောက်ဆက်တွဲကုသမှုတွေဟာ ပိုမိုရှုပ်ထွေးပြီး ခက်ခဲစေနိုင် လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
