Сэтгэл засалч эмч М.Мандах

07/11/2025

📣🙎‍♀️Эр хүний үл хүндэтгэлийг хэрхэн зохицуулах вэ

Бараг бүх эмэгтэй ямар нэг үед хязгаарыг давж, доош нь хийж ярьдаг, сэтгэл хөдлөлийг нь үгүйсгэдэг, эсвэл сэтгэлзүйн тоглоом тоглодог эртэй учирч байсан.

Ихэнх эмэгтэйчүүдийн гаргадаг алдаа юу вэ? — Маргалдах, зөвтгөл хайх, эсвэл өөрийн үнэ цэнийг “нотлох” гэж оролдох.
Тэгэх шаардлага байхгүй.

Үл хүндэтгэсэн эртэй ингэж харьц 👇

1. Тайван бай, гэхдээ дуугүй бүү бай:
Бухимдлаа дэлбэлэх хэрэггүй, гэхдээ дуугаа хурааж ч болохгүй.
Ярихдаа шууд, тодорхой бай — сэтгэл хөдлөлөөр бүү удирдуул.

2. Хилээ шууд тогтоо:
Хэрвээ тэр дуугаа өндөрсгөж, дооглож, эсвэл үгийг чинь үгүйсгэвэл — хэл.
Хүмүүсийг чамайг хэрхэн хандахыг чи өөрийн хариу үйлдлээрээ заадаг.

3. Түүний тоглоомд бүү ор:
Хэрвээ тэр чамаас хариу үйлдэл хүсэж байгаа бол бүү өг.
Чиний тайван байдал — түүний эго-гоос хүчтэй.

4. Хүндэтгэлийг бүү гуй:
Хэрвээ эр хүн өөрийнхөөрөө хүндэтгэл үзүүлж чаддаггүй бол юу ч хэлсэн өөрчлөгдөхгүй.

5. Үгэнд нь биш, үйлдэлд нь анхаар:
Үл хүндэтгэсэн эр “уучлаарай” гэж хэлдэг ч хэзээ ч өөрчлөгддөггүй.
Үгэнд нь биш, зан авирт нь итгэ.

6. Хэт тайлбар бүү хий:
Хил тогтоосныхоо дараа урт яриа хийх шаардлагагүй.
Зүгээр л “Надад энэ зүйл таалагдахгүй байна” гэж хэлэхэд хангалттай.

7. Түүнийг “засах” гэж оролдох хэрэггүй:
Чи түүний ээж, зөвлөгч, эсвэл аврагч биш.
Хэрвээ тэр чамайг хүндэлж чаддаггүй бол — тэр чамд тохирохгүй.

8. Өөрийгөө хүндэл:
Үл хүндэтгэлийг тэвчих тусам тэр чамайг улам бага үнэлнэ.
Өөрийн нэр төр, тайвшралаа хадгалаад холд — харамсахын оронд бахархалтай бай.

Эмэгтэйчүүд ээ, санаарай — чи эр хүний занг хянаж чадахгүй,
гэхдээ чи юу зөвшөөрөхөө хянаж чадна.

Хүчирхэг эмэгтэй хүндэтгэл гуйдаггүй.
Тэр хүндэтгэлийг чимээгүйгээр, стандартаараа шаардаж авдаг.

06/11/2025

Энерги сорогч төрлийн хүнтэй ойр байхад дараах мэдрэмжүүдийг авдаг.

🌀 Ядарч сульдах – Яг л хүч чадлаа алдаад байгаа юм шиг, хамт байсан богино хугацаанд ч их ядарсан мэт санагдана.

😮‍💨 Дарамт, хүнд орчин – Агаар хүндэрчих шиг, амьсгал ч чөлөөтэй биш байх шиг тухгүй мэдрэмж төрдөг.

🤯 Толгой өвдөх, анхаарал сарних – Тэдний үг, сөрөг байдалд татагдаад өөрийн бодол, төвлөрөл алдагддаг.

💔 Сэтгэл гутрал, бухимдал – Өөрөө хэдий өөдрөг байсан ч байхыг хүссэн ч хамт байсан хугацаанд болон байсны дараа сэтгэл санаа доошилж, ууртай эсвэл гунигтай болчихдог.

😶 Хоосон, дэмий мэт мэдрэмж – Яг л өөрийн энергээ өгөөд хоосорчих шиг болдог.

Заримдаа бие махбодь хүртэл хариу үйлдэл үзүүлдэг. Зүрх хурдан цохилох, хөлөрч хямрах, эсвэл хамаг бие тавгүйрхэх гэх мэт.

👉 Тэгвэл энергийг сордог хүнтэй ойр байхдаа өөрийгөө хамгаалахад хэрэг болох хэдэн энгийн аргыг хүргэе 👇

🔒 Дотоод хамгаалалт

Хил хязгаар тогтоо – Ядаргаатай яриа, бухимдуулдаг сэдвээс татгалзаж сур. "Одоо энэ талаар ярихыг хүсэхгүй байна" гэж хэлэх ч юм уу.

Төсөөллийн хамгаалалт – Өөрийгөө гэрэл, шилэн бөмбөлөг, эсвэл хамгаалалтын бүрхүүл дотор байна гэж төсөөлөх нь сэтгэлзүйн дархлааг дэмждэг.

Амьсгалын дасгал – Сөрөг энергийг гаргаж, цэвэр агаарыг оруулж байна гэж төсөөлөөд гүнзгий амьсгал авах.

🌿 Биеийн хамгаалалт

Зай барих – Боломжтой бол удаан хамт байхгүй, зайгаа авч сурах.

Дотоод энергээ дүүргэх – Эрүүл хооллолт, ус сайн уух, бясалгал, йог, алхалт зэрэг нь таны энергийг тэнцвэржүүлнэ.

🤝 Харилцааны хамгаалалт

Сөрөгийг сөрөгөөр биш, эерэгээр хариулах – Тэдний бухимдлыг буцааж биш, өөрийн тайван байдлыг хадгалж, богинохон, тодорхой хариулт өгөх.

Сэдэв өөрчлөх – Хэрэв яриа хэтэрхий хүнд, сөрөг бол өөрчилж удирдмаар юм бна.

05/11/2025

05/11/2025

Та эхнэртэйгээ (нөхөртэйгөө) бүх юмаа хуваалцаж ярьдаг уу?
Ярилцах цаг их гаргавал хэрэлдэх цаг бага гарна.
#ХайрынӨрөг

04/11/2025

🧠"Сэтгэл" бол юугаар ч орлуулж болшгүй, тоохгүй өнгөрөөж боломгүй чухал эрхтэн.
☝️Сэтгэл хямарч болно. Гэхдээ хямраа л биз гээд анхаарахгүй зүгээр орхиж болохгүй.
🧐Сэтгэл хүний биеийн хаанаас, хэрхэн үүсдэг, хүний амьдралд, бие махбодод хэрхэн нөлөөлдөг вэ?
____________________________________________
Сэтгэл засалч эмч М.Мандах (Better Mind нойргүйдэл, сэтгэл заслын эмнэлэг)

"Better Mind" нойргүйдэл, сэтгэл заслын эмнэлэг
📞Лавлах утас: 𝟕705-5858, 8800-6221
👉🏼 https://www.facebook.com/BetterMind.clinic

www.bettermind.mn

#Эрүүлбай

#Сэтгэл
#нойргүйдэл, , #стресс #Нойргүйдэл #НОЙР #стресс #стрессменежмент #Айдас #гутрал #сэтгэлзасал #сэтгэцийнэмч #Сэтгэл

04/11/2025

🚨 Нэг хэрэглэгч ChatGPT-ээс “Хэрхэн 140 наслах вэ?” гэж асуухад, хариулт нь энгийн атлаа гайхмаар байв.

ChatGPT “цэнхэр бүс” (blue zones) гэж нэрлэгддэг дэлхий дээрх хамгийн урт насалдаг хүмүүсийн амьдралын хэв маягийг шинжилж дараах дүгнэлтэд хүрсэн:

• Энэ нь хоолны дэглэм биш.
• Энэ нь дасгал биш.
• Энэ нь генетик биш.

→ Урт наслах гол хүчин зүйл бол архаг стрессийн доод түвшин юм.

Бусад бүх зүйл хоёрдогч.
Та эрүүл хооллож, дасгал хийж, тамхи татдаггүй байсан ч байнгын стрессийн дор амьдарвал залуудаа нас барна. Баталгаатай.

Архаг стресс гэдэг нь ажил, мөнгөний асуудал биш.

• Энэ нь “чи хэн бэ” ба “чи хэн шиг харагдахыг оролдож байгаа вэ” гэсэн дотоод зөрчил.
• Хэрэв чи өөрийн амьдралаар амьдардаггүй бол, бие чинь 24/7 “амьд үлдэх горимд” байдаг.
• Кортизол бүхнийг сүйтгэдэг: судас, дархлаа, тархи.

Окинава, Сардинийн хүмүүс урт насалдаг шалтгаан нь загас иддэгээс биш, өөртэйгөө эв найрамдалтай амьдардгаас юм.

1-р дүрэм: Дотоод эсэргүүцэл төрүүлдэг зүйлсийг бүү хий.
• Мөнгөний төлөө үзэн яддаг ажлаа хийдэг үү? → −15 жил
• Ганцаараа үлдэхээс айгаад хайргүй хүнтэй хамт амьдардаг уу? → −10 жил
• Эрч хүчийг чинь сордог хүмүүстэй байнга хамт байдаг уу? → −8 жил

Хор хөнөөлтэй орчинд өнгөрөөсөн бүх өдөр = эсийн түвшинд хөгшрөлт хурдасна гэсэн үг.

2-р дүрэм: “Дараа хийнэ” гэдгээ зогсоо. Тэтгэвэрт гарахдаа бус, өнөөдөр хүссэн амьдралаараа амьдар.
• Ихэнх хүмүүс амьдралаа “тэтгэвэрт гарсны дараа” гэж хойшлуулдаг.
• Гэтэл тэр үед тэд өвчтэй, ядарсан, эрч хүчгүй байдаг.
• ChatGPT-ийн харуулснаар тэтгэвэрт гарснаас хойш 5 жилийн дотор 43% нь нас бардаг.

Яагаад гэвэл тэдний бие бүх насаараа “амьдрах зөвшөөрөл”-ийг хүлээж байсан — харин авмагц нь оройтсон байдаг.

3-р дүрэм: Нийгмийн харилцаа нь амин дэмээс илүү үнэ цэнтэй.
• Ганцаардал = өдөрт 15 ширхэг тамхи татсантай адил.
• Бат бөх харилцаатай хүмүүс 50% илүү удаан насалдаг.
• Энэ нь найзын тоо бус, харилцааны чанар юм.

4-р дүрэм: Өөрөөс чинь том зорилгыг ол.
Японд үүнийг икигай гэдэг — өглөө босох шалтгаан.
Тодорхой икигайтай хүмүүс дунджаар 7 жил илүү амьдардаг.
• Энэ нь “агуу эрхэм зорилго” байх албагүй — цэцэрлэг, ач зээ, урлаг, эсвэл бусдад туслах ч байж болно.

Хамгийн гол нь: “Би энд хэрэгтэй хүн, би учиртай оршиж байна” гэж мэдрэх мэдрэмж.

5-р дүрэм: “Эрүүл мэндээ төгс болгох” гэсэн хэт хөөцөлдөхөө боль.
• Парадокс: фитнесд хэт автсан хүмүүс интуицээ дагадаг хүмүүсээс богино насалдаг.
• Донтолт = стресс = өндөр кортизол.
• Калори тоолох, “муу хоол”-оос айх, алхам бүрийг хянах — энэ бол амьдрал биш, хоригдлын орчин.

6-р дүрэм: Албадаж биш, байгалиараа хөдөл.
• “Цэнхэр бүсийн” хүмүүс фитнес клубт явдаггүй.
• Тэд алхаж, цэцэрлэгээ арчилж, шатаар өгсдөг.
• Хөдөлгөөн нь тэдний амьдралын нэг хэсэг, тусдаа “1 цагийн дасгал” биш.

7-р дүрэм: Нойр хүрвэл унт, өлсвөл ид, ядарвал амар.
• Урт насалдаг хүмүүс хатуу цагийн хуваарь дагадаггүй — тэд биеэ сонсдог.
• Харин орчин үеийн хүн: “тэсээд, дуусгаад, дараа нь амаръя” гэж биеийн дохиог үл тоомсорлодог.

01/11/2025

Хүүхдээ "хэт бөөцийлөхөө" больё ⛔️
​Сэтгэлийн хаттай, амьдралын бэрхшээлийг даван туулах чадвартай хүн болгож төлөвшүүлэх нь таны хамгийн том үүрэг. ​Тэднийг бүх зүйлээс хамгаалах биш, харин дараах зүйлсэд сургах хэрэгтэй:

​1. "Бүтэлгүйтэхийг" зөвшөөр: Бага зэргийн уналт, саад бэрхшээл л тэдэнд тэсвэр хатуужлыг заадаг. Бүгдийг нь өмнөөс нь бүү шийд.

​2. Шийдлийг бүү тулга: Асуудалтай тулгарахад нь "Чинийхээр яавал дээр вэ? Ямар сонголтууд байна?" гэж асуу. Тэднийг өөрсдөөр нь бодуул.

​3. Хичээл зүтгэлийг магт: Төгс үр дүнг биш, уйгагүй оролдлого, шантраагүй зүтгэлийг нь үнэл. Жинхэнэ өсөлт тэнд л бий.

​4. Мэдрэмжийг нь нэрлүүл: "Уурлах", "гомдох"-оос гадна "бухимдах", "сэтгэл гонсойх", "түгших" гэх мэт мэдрэмжүүдийг ойлгуул. Мэдрэмжээ ойлгох нь түүнийг удирдах эхний алхам.

​5. Өөрөө үлгэрлэ: Таныг стресс, уур бухимдлаа хэрхэн зөвөөр удирдаж байгааг тэд үргэлж харж, суралцаж байдаг. Таны өөрийгөө удирдах чадвар бол тэдний хамгийн сайн хичээл юм.

​6. "Арай л..." гэж хэлүүл: "Би чадахгүй" гэхийн оронд "Би арай л чадахгүй байна" гэж хэлж сурга. Энэ бол "Өсөлтийн Сэтгэлгээ" буюу хичээвэл бүх зүйл боломжтой гэдгийг ойлгуулах арга юм.

​Эцсийн дүндээ, тэдэнд бэрхшээлээс зугтах биш, түүнийг даван туулах арга ухааныг бэлэглэе.