Doc Olive Alquizar-Ogalesco #docolivecares

07/11/2025

06/11/2025

Lecture Number 70:
Topic: Pangangalaga sa Atay

🧑‍⚕️ Magandang araw po sa inyong lahat!

Narito po tayo ngayon upang talakayin ang kahalagahan ng pag-aalaga sa ating atay.

Ang atay ay isang napakahalagang organo sa ating katawan na may maraming kritikal na tungkulin tulad ng paglilinis ng ating dugo, pagtunaw ng pagkain, at pagtatago ng mga sustansya.

Narito ang ilang mga paraan upang mapanatili nating malusog ang ating atay:

1. **Iwasan ang sobrang pag-inom ng alak.**
Ang labis na alak ay maaaring magdulot ng pagkasira ng atay. ([Mayo Clinic](https://www.mayoclinic.org/))

2. **Kumain ng balanseng diyeta na puno ng prutas at gulay.**
Ang mga pagkaing mayaman sa antioxidants ay nakakatulong sa pagprotekta ng atay. ([World Health Organization](https://www.who.int/))

3. **Uminom ng sapat na dami ng tubig araw-araw.** Ang tubig ay tumutulong sa pag-flush ng toxins mula sa katawan. ([Centers for Disease Control and Prevention](https://www.cdc.gov/))

4. **Mag-ehersisyo ng regular upang mapanatili ang tamang timbang.** Nakakatulong ito upang maiwasan ang fatty liver disease. ([Harvard Health](https://www.health.harvard.edu/))

5. **Iwasan ang sobrang pagkain ng matatabang pagkain.**
Ang mga pagkaing mataas sa taba ay maaaring magdulot ng non-alcoholic fatty liver disease. ([American Liver Foundation](https://liverfoundation.org/))

6. **Magkaroon ng sapat na tulog bawat gabi.**
Ang kakulangan sa tulog ay maaaring magdulot ng stress sa atay. ([National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases](https://www.niddk.nih.gov/))

7. **Huwag manigarilyo.** Ang paninigarilyo ay may mga kemikal na nakakasira sa atay. ([American Cancer Society](https://www.cancer.org/))

8. **Magpatingin sa doktor nang regular.**
Ang regular na check-up ay mahalaga upang maagang matukoy ang anumang problema sa atay. ([Cleveland Clinic](https://my.clevelandclinic.org/))

9. **Uminom ng mga herbal tea tulad ng dandelion at green tea.** Ang mga ito ay kilalang nakakatulong sa pagpapalakas ng atay. ([National Center for Complementary and Integrative Health](https://nccih.nih.gov/))

10. **Iwasan ang processed food.**
Ang mga ito ay madalas na may unhealthy fats at additives. ([Academy of Nutrition and Dietetics](https://www.eatright.org/))

11. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa antioxidants.**
Ang antioxidants ay tumutulong sa pagprotekta ng atay mula sa oxidative stress. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

12. **Iwasan ang pag-inom ng hindi kinakailangang gamot.**
Ang labis na gamot ay maaaring magdulot ng liver toxicity. ([U.S. Food and Drug Administration](https://www.fda.gov/))

13. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa fiber tulad ng whole grains.**
Ang fiber ay mahalaga para sa tamang paggana ng digestive system. ([Dietary Guidelines for Americans](https://www.dietaryguidelines.gov/))

14. **Iwasan ang mga soft drinks at sugary beverages.**
Ang sobrang asukal ay maaaring magdulot ng fatty liver. ([American Heart Association](https://www.heart.org/))

15. **Mag-relax upang maiwasan ang stress.** Ang stress ay maaaring magdulot ng inflammation sa atay. ([American Psychological Association](https://www.apa.org/))

16. **Siguraduhing kumpleto ang inyong bakuna laban sa hepatitis.**
Ang hepatitis ay maaaring magdulot ng seryosong problema sa atay. ([World Health Organization](https://www.who.int/))

17. **Mag-ingat sa mga kemikal tulad ng pestisidyo.**
Ang exposure sa mga kemikal na ito ay maaaring makasira sa atay. ([Environmental Protection Agency](https://www.epa.gov/))

18. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa omega-3 fatty acids.**
Ang omega-3 ay kilalang nakakatulong sa pagpapababa ng liver fat. ([American Journal of Clinical Nutrition](https://academic.oup.com/ajcn))

19. **Iwasan ang sobrang pag-inom ng kape.**
Ang labis na kape ay maaaring magdulot ng dehydration at stress sa atay. ([Mayo Clinic](https://www.mayoclinic.org/))

20. **Siguraduhing malinis ang inyong inuming tubig.**
Ang kontaminadong tubig ay maaaring magdulot ng impeksyon sa atay. ([World Health Organization](https://www.who.int/))

21. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa vitamin C.**
Ang vitamin C ay kilalang antioxidant na nakakatulong sa kalusugan ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

22. **Iwasan ang sobrang pagkapagod.**
Ang sobrang pagod ay maaaring magdulot ng stress sa katawan at atay. ([National Institute of Mental Health](https://www.nimh.nih.gov/))

23. **Magkaroon ng tamang oras ng pahinga.** Ang tamang pahinga ay mahalaga upang mabigyan ng pagkakataon ang atay na makapag-recover. ([Sleep Foundation](https://www.sleepfoundation.org/))

24. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa vitamin E.**
Ang vitamin E ay tumutulong sa pagprotekta ng atay mula sa oxidative damage. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

25. **Iwasan ang pagkain ng street food.**
Ang hindi tiyak na kalinisan ng street food ay maaaring magdulot ng impeksyon. ([Centers for Disease Control and Prevention](https://www.cdc.gov/))

26. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa selenium.**
Ang selenium ay isang mineral na mahalaga sa kalusugan ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

27. **Siguraduhing malinis ang inyong kapaligiran.** Ang malinis na kapaligiran ay nakakatulong sa pagpigil ng impeksyon. ([Environmental Protection Agency](https://www.epa.gov/))

28. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa folate.**
Ang folate ay mahalaga sa cell regeneration at liver health. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

29. **Iwasan ang sobrang pagkain ng matatamis.** Ang sobrang tamis ay maaaring magdulot ng fatty liver. ([American Heart Association](https://www.heart.org/))

30. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa zinc.**
Ang zinc ay mahalaga sa tamang paggana ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

31. **Mag-ehersisyo ng hindi bababa sa tatlong beses sa isang linggo.** Ang regular na ehersisyo ay nakakatulong sa kalusugan ng atay. ([Harvard Health](https://www.health.harvard.edu/))

32. **Siguraduhing tama ang pagkakaluto ng mga pagkain.**
Ang hilaw na pagkain ay maaaring magdulot ng impeksyon. ([World Health Organization](https://www.who.int/))

33. **Magkaroon ng tamang work-life balance.**
Ang tamang balanse ay nakakatulong sa pag-iwas sa stress. ([American Psychological Association](https://www.apa.org/))

34. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa iron.**
Ang iron ay mahalaga sa tamang paggana ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

35. **Iwasan ang pagkain ng mga junk food.**
Ang junk food ay madalas na mataas sa unhealthy fats at additives. ([Academy of Nutrition and Dietetics](https://www.eatright.org/))

36. **Uminom ng sapat na dami ng tubig pagkatapos mag-ehersisyo.**
Ang tubig ay mahalaga sa pag-rehydrate ng katawan. ([Centers for Disease Control and Prevention](https://www.cdc.gov/))

37. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa magnesium.**
Ang magnesium ay mahalaga sa tamang paggana ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

38. **Iwasan ang sobrang pag-inom ng soft drinks.** Ang soft drinks ay mataas sa sugar content na maaaring makasama sa atay. ([American Heart Association](https://www.heart.org/))

39. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa potassium.**
Ang potassium ay mahalaga sa tamang paggana ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/))

40. **Siguraduhing malinis ang inyong mga kamay bago kumain.**
Ang malinis na kamay ay nakakatulong sa pagpigil ng impeksyon. ([World Health Organization](https://www.who.int/))

41. **Kumain ng mga pagkaing mayaman sa choline.**
Ang choline ay mahalaga sa tamang paggana ng atay. ([National Institutes of Health](https://www.nih.gov/

📌Kung may nais po tayong tanungin na patungkol sa mga nasasaad sa ating lecture sa itaas, maaari po ninyong ipakilagay sa comment section, upang lahat po tayo ay matuto.

📌Iba padin po ang may kaalaman sa kalusugan.

📌Paka abig ta kaw ka-Babali!

06/11/2025

📍Dangerous Drugs Awareness and Prevention Treatment Program - Noncommunicable Disease Cluster

Isang Makasaysayang Hakbang Tungo sa Mas Malusog na Zambales

Noong Nobyembre 4, 2025, isang mahalagang yugto ang naitala sa kasaysayan ng lalawigan ng Zambales—ang pagpirma ng Memorandum of Agreement (MOA) para sa Community-Based Drug Rehabilitation Program (CBDRP) sa pagitan ng Municipalidad ng San Antonio at TRC Bataan.

Kasunod nito, isinagawa ang isa pang round ng consultative meeting sa pangunguna ng Provincial Health Office ng Zambales sa pamamagitan ng DDAPT Program Manager, Dr. Maria Olivia E. Alquizar-Ogalesco, upang higit pang palalimin ang kaalaman at koordinasyon ukol sa CBDRP at TRC.

Lubos ang aming pasasalamat sa buong suporta ng ating kagalang-galang na Provincial Governor Hermogenes E. Ebdane Jr. at Provincial Health Officer II Dr. Noel C. Bueno, na patuloy na nagbibigay inspirasyon sa adhikain para sa isang ligtas, malusog, at maunlad na Zambales.

Sama-sama nating itaguyod ang pagbabago. Sama-sama tayong maghilom. Sama-sama tayong babangon.

CBDRPZambales

06/11/2025

29/10/2025

27 October | Monday

19/10/2025

Next Clinic sched (Sta.Cruz Doctors' Manila Hospital) on November 9

17/10/2025

Influenza
(Flu)