Dietetyk Patrycja Kłysz

02/12/2025

Tzw. „kula mocy”, czyli gotowy blok mięsny stosowany w najtańszych kebabach, tylko z pozoru przypomina jednolity kawałek mięsa. W praktyce jest to mieszanina surowców o niskiej jakości, których skład rzadko pokrywa się z deklaracją producenta.

Najczęściej dominującym komponentem jest mięso oddzielone mechanicznie (MOM). Nie jest to mięsień, lecz masa powstała z resztek oddzielonych od kości, zawierająca tkankę łączną, skórę i fragmenty o niskiej wartości odżywczej. Oznacza to niższą jakość białka, wysoki udział tłuszczu i znikomą ilość włókien mięśniowych. Aby zwiększyć objętość produktu, producenci dodają skrobię, białko sojowe, mąkę pszenną lub bułkę tartą. Wypełniacze te obniżają wartość odżywczą i modyfikują konsystencję mięsa.

Kontrole wykazują również częste zafałszowania gatunkowe. Deklarowana wołowina lub baranina okazuje się mieszanką drobiu i tłuszczu, co utrudnia świadome wybory i może stanowić zagrożenie dla osób z alergiami. Tego typu praktyki uniemożliwiają ocenę faktycznej wartości odżywczej oraz jakości tłuszczu i białka.

W gotowych blokach powszechnie stosuje się stabilizatory, wzmacniacze smaku, regulatory kwasowości i duże ilości soli. Substancje te maskują niską jakość surowca i poprawiają jego strukturę po obróbce cieplnej, ale jednocześnie zwiększają obciążenie układu sercowo-naczyniowego, sprzyjają retencji wody i nasilają łaknienie.

Dodatkowym zagrożeniem jest intensywna obróbka termiczna bloków o wysokiej zawartości tłuszczu i białka. W takich warunkach mogą powstawać wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, których nadmierna ekspozycja ma udokumentowany potencjał rakotwórczy.

Tani kebab z gotowego bloku jest więc produktem silnie przetworzonym o nieprzewidywalnej jakości i składzie. Jego regularne spożywanie prowadzi do zwiększonego poboru sodu, tłuszczów nasyconych, dodatków technologicznych i kalorii, co sprzyja pogorszeniu parametrów metabolicznych. Jeśli kebab pojawia się w diecie sporadycznie, warto wybierać lokale deklarujące użycie mięsa w formie rzeczywistych kawałków, a nie anonimowej masy przetworzonej. W kolejnych postach omówimy jakość sosów i dodatków.

01/12/2025

Trzytygodniowa modulacja metaboliczna przed okresem świątecznym 🎄❓

Okres trzech tygodni przed świętami to czas, w którym można realnie wpłynąć na zdolność organizmu do radzenia sobie z dużą zmiennością energetyczną posiłków. Celem nie jest redukcja masy ciała, lecz poprawa elastyczności metabolicznej, funkcji jelit i wątroby oraz reakcji poposiłkowych.

1. Wzmacnianie elastyczności metabolicznej
Umiarkowane ograniczenie węglowodanów i posiłki o niższym IG, przy zachowaniu odpowiedniej podaży białka i tłuszczów nienasyconych, poprawiają zdolność organizmu do przełączania się między wykorzystaniem glukozy a kwasów tłuszczowych. Zmniejsza to skoki glikemii, które często pojawiają się podczas świątecznego jedzenia.

2. Aktywacja procesów detoksykacji wątrobowej
Regularne spożywanie warzyw kapustnych i produktów bogatych w związki siarkowe wspiera aktywność enzymów pierwszej i drugiej fazy detoksykacji. Ułatwia to metabolizowanie cięższych potraw i ogranicza obciążenie oksydacyjne.

3. Precyzyjna modulacja mikrobioty jelitowej
Zamiast ogólnego zwiększania błonnika warto wprowadzić arabinoksylany (produkty pełnoziarniste), beta-glukany (owies) oraz skrobię oporną (schłodzone produkty skrobiowe). Związki te nasilają produkcję maślanu, który poprawia integralność bariery jelitowej i zmniejsza jej przepuszczalność, co jest kluczowe w okresie intensywniejszego jedzenia.

4. Regulacja osi jelitowo-mózgowej
Interwencje poprawiające aktywność nerwu błędnego, takie jak oddychanie przeponowe czy wydłużanie fazy wydechowej, zwiększają tolerancję pokarmową poprzez korzystny wpływ na motorykę przewodu pokarmowego.

5. Stabilizacja rytmu dobowego
Stałe godziny posiłków, ekspozycja na światło o poranku i ograniczanie światła niebieskiego wieczorem usprawniają wydzielanie hormonów trawiennych i zmniejszają ryzyko zaburzeń glikemii nocnej.

A Ty myślisz już dzisiaj o świętach❓Więcej wkrótce w kolejnych postach.

#

29/11/2025

28/11/2025

Dlaczego w chorobach autoimmunologicznych nie ma jednej skutecznej diety❓

Układ odpornościowy reaguje inaczej u każdego Pacjenta, a objawy nie wynikają z jednego mechanizmu. Dlatego uniwersalne zalecenia rzadko działają.

1. Różne źródła dolegliwości
Dwie osoby z tą samą diagnozą mogą mieć zupełnie inne dolegliwości. U jednej dominuje stan zapalny, u drugiej problemem są niedobory, a u kolejnej zaburzona praca jelit. Ta różnorodność sprawia, że prosta lista „produktów dozwolonych i zakazanych” nie rozwiązuje problemu.

2. Jelita a układ odpornościowy
U wielu Pacjentów współistnieją SIBO, IMO, zwiększona przepuszczalność jelit, cukrzyca, nadciśnienie, nawaga i inne. Jeśli pominie się te czynniki, dieta zadziała tylko częściowo. Dlatego kluczowa jest pełna ocena stanu zdrowia, tolerancji pokarmowej i stopniowe rozszerzanie jadłospisu.

3. Niedobory zmieniają obraz choroby
Selen, żelazo, witamina D, cynk i kwasy omega 3 to składniki, których deficyty wpływają na przebieg chorób autoimmunologicznych. Zanim wprowadzisz restrykcje, zbadaj się. Często to niedobory odpowiadają za zmęczenie, wypadanie włosów czy problemy z koncentracją.

4. Praktyczne kroki, które możesz zrobić od razu
• Zacznij od monitorowania objawów po posiłkach.
• Zadbaj o regularność posiłków i odpowiednią ilość białka.
• Wprowadź 1 do 2 porcji warzyw w każdym posiłku, ale obserwuj tolerancję.
• Ogranicz wysoko przetworzoną żywność, to ona podnosi poziom cytokin prozapalnych.
• Podejrzewasz chorobę autoimmunologiczną, zbadaj się, Twoje minimum to: morfologia, ferrytyna, witamina D, TSH, hsCRP, lipidogram, glukoza, insulina oraz poziom autoprzeciwciał: ANA, anty-TPO i anty-TG (przy podejrzeniu chorób tarczycy), czy czynnik reumatoidalny (RF) i anty-CCP przy chorobach stawów. Pamiętaj, że sama obecność przeciwciał nie jest równoznaczna z chorobą.

Najskuteczniejsze podejście to nie dieta eliminacyjna, ale precyzyjna strategia oparta na wynikach badań i obserwacji objawów. Dobrze dobrana dieta powinna ułatwiać życie, a nie je komplikować.

27/11/2025

AHCC to ekstrakt z grzybni shiitake, jeden z najlepiej przebadanych związków wspierających odporność. Jego działanie obejmuje wpływ na komórki układu immunologicznego, regulację cytokin i poprawę odpowiedzi przeciwwirusowej. Jest stosowany w badaniach klinicznych od ponad 30 lat.

Udowodnione obszary działania AHCC⁉️

Wzrost aktywności komórek NK.
Regularna suplementacja AHCC zwiększa aktywność komórek NK nawet o kilkaset procent, co odgrywa istotną rolę w odpowiedzi przeciwwirusowej i nadzorze immunologicznym.

Modulacja układu odpornościowego.
AHCC wpływa na makrofagi i limfocyty T, regulując poziomy cytokin, takich jak IL-6, IL-10 czy TNF-alfa. Może to wspierać organizm w stanach zapalnych i zaburzeniach odporności.

Wsparcie terapii HPV.
W badaniach klinicznych stosowanie 3 g AHCC dziennie przez minimum 6 miesięcy wiązało się z eliminacją wirusa HPV u dużej części badanych kobiet‼️

Regeneracja po infekcjach.
AHCC sprzyja normalizacji odpowiedzi immunologicznej, co może skracać czas powrotu do pełnej sprawności.

Kiedy warto rozważyć AHCC❓
• nawracające infekcje
• spadek odporności i przewlekłe zmęczenie
• wspomagająco przy terapii HPV (pod kontrolą specjalisty)
• zwiększone obciążenie stresem i stanem zapalnym

Praktyczne zasady stosowania
• Najczęściej stosowana dawka: od 500 mg do 3 g dziennie.
• Protokoły odpornościowe: 1–3 g przez 8–12 tygodni.
• Badania nad HPV: 3 g na czczo przez minimum 6 miesięcy.
• AHCC najlepiej przyjmować rano na pusty żołądek.
• Osoby z chorobami autoimmunologicznymi powinny stosować ten produkt ostrożnie i pod kontrolą specjalisty.

AHCC to suplement o jednym z najlepiej udokumentowanych działań immunomodulujących. Może realnie wspierać odporność i procesy regeneracyjne, jeśli stosuje się go świadomie, w oparciu o wyniki badań i aktualny stan zdrowia.

26/11/2025

Shiitake to grzyb o wyjątkowym profilu składników bioaktywnych. Zawiera beta glukany, lentinan i związki siarki, które wpływają na odporność, stan zapalny i mikrobiotę. To jeden z najlepiej przebadanych grzybów w dietoterapii.

Udowodnione działanie shiitake
• Beta glukany zwiększają aktywność komórek odpornościowych i wspierają funkcję śluzówek.
• Lentinan działa immunomodulująco, wpływając na limfocyty oraz równowagę cytokin.
• Regularne spożycie shiitake poprawia poziom immunoglobulin i może obniżać markery zapalne.
• Grzyb dostarcza składników o potencjale wspierającym wątrobę i procesy detoksykacji.

Jak spożywać shiitake w praktyce
• Zalecana ilość: 70-100 g świeżych lub 5-10 g suszonych dziennie.
• Suszone shiitake należy wcześniej namoczyć, a następnie gotować co najmniej 15-30 minut.
• Wybieraj grzyby z certyfikowanych upraw.
• Dodawaj do zup, dań azjatyckich, risotto, sosów i potraw jednogarnkowych.

Przepis: Komosa ryżowa z shiitake, szpinakiem i zielonym groszkiem (1 porcja)

Składniki
• 60 g suchej komosy ryżowej
• 80 g świeżych shiitake lub 8 g suszonych
• 1 szklanka świeżego szpinaku
• 60 g mrożonego zielonego groszku
• 1 łyżeczka oliwy
• 1 ząbek czosnku, drobno posiekany
• 1 łyżeczka sosu tamari lub sosu sojowego
• 80 ml wody lub bulionu warzywnego
• 1 łyżka tartego parmezanu do podania

Przygotowanie
Ugotuj komosę zgodnie z instrukcją. Shiitake (suszone namocz przez 15 min a następnie gotuj przez kolejne 20 min) pokrój i podsmaż na oliwie z czosnkiem. Dodaj mrożony groszek i bulion, gotuj kilka minut. Dodaj szpinak oraz tamari i duś do miękkości. Połącz z komosą, wymieszaj i posyp tartym parmezanem.

Wartość odżywcza 1 porcji
• Energia: ok. 430 kcal
• Białko: 18 g
• Tłuszcz: 10 g
• Węglowodany: 65 g
• Błonnik: 9 g
• Żelazo: ok. 4 mg
• Foliany: wysoka zawartość
• Związki bioaktywne: beta glukany i lentinan z shiitake

23/11/2025

SAM-e to jeden z najlepiej przebadanych suplementów wpływających na nastrój, metylację i pracę wątroby. Jednak nie jest to związek, który można stosować bezrefleksyjnie. Wpływa na neuroprzekaźniki, procesy zapalne i energię komórkową, dlatego wymaga świadomego doboru.

Kiedy rozważyć suplementację❔
• Obniżony nastrój lub spadek energii, szczególnie jeśli towarzyszy temu niska motywacja i spowolnienie psychomotoryczne.
• Bóle i sztywność stawów przy chorobie zwyrodnieniowej.
• Wsparcie funkcji wątroby przy wybranych schorzeniach, np. cholestazie lub metabolicznym stłuszczeniu wątroby.
• Uzupełnienie metylacji po wcześniejszym wyrównaniu niedoborów B12 i folianów.

Kiedy SAM-e nie jest dobrym wyborem❓
• Zaburzenia dwubiegunowe. SAM-e może wywołać epizod manii lub hipomanii.
• Stosowanie leków przeciwdepresyjnych. Może podnosić ryzyko zespołu serotoninowego, zwłaszcza przy SSRI i SNRI. Łącz tylko pod okiem lekarza.
• Nasilona lękliwość, pobudzenie, problemy ze snem. W takich przypadkach zwiększenie produkcji neuroprzekaźników może pogorszyć sytuację.
• Przyjmowanie dużych dawek folianów lub TMG. Nadmierna stymulacja metylacji może prowadzić do objawów takich jak bezsenność, drażliwość czy kołatania serca.

Jak stosować SAM-e, aby było to bezpieczne❔
• Przyjmuj rano.
• Zacznij od najniższej dawki 400mg. To pozwala ocenić tolerancję i ograniczyć działania niepożądane.
• Monitoruj reakcje organizmu. Zwróć uwagę na sen, poziom napięcia, nastrój i koncentrację.
• Jeśli objawy pogarszają się, zmniejsz dawkę lub przerwij suplementację.
• Łącz suplementację z oceną B12, folianów, homocysteiny oraz ogólnego obciążenia stresem.

SAM-e może być skutecznym wsparciem dla zdrowia psychicznego, stawów i wątroby, ale jest to suplement, który wymaga precyzyjnego dawkowania. Najlepiej działa wtedy, gdy decyzja o jego wprowadzeniu wynika z analizy objawów, wyników badań i pełnego obrazu zdrowia, a nie z chęci szybkiej poprawy samopoczucia.

21/11/2025

21/11/2025

SAM-e, czyli S-adenozylometionina, to związek, który organizm produkuje samodzielnie z aminokwasu metioniny. Jest kluczowym elementem metylacji, czyli procesu wpływającego na powstawanie neuroprzekaźników, energię komórkową, detoksykację oraz funkcjonowanie układu nerwowego. Kiedy poziom SAM-e spada, szybko widać to w samopoczuciu i regeneracji.

Co obniża SAM-e❓

Niedobory witaminy B12 i folianów, przewlekły stres, stany zapalne, choroby przewlekłe oraz wiek. Jeśli te elementy są zaburzone, produkcja SAM-e również zaczyna spadać.

Najlepiej udokumentowane kierunki działania:

Zdrowie psychiczne
W badaniach SAM-e wykazuje działanie porównywane z lekami przeciwdepresyjnymi w łagodnych i umiarkowanych obniżeniach nastroju. Wspiera syntezę dopaminy, serotoniny i noradrenaliny.

Stawy
W chorobie zwyrodnieniowej może zmniejszać ból i poprawiać ruchomość stawów. Wykazuje łagodne działanie przeciwzapalne.

Wątroba
Wspiera procesy detoksykacyjne i funkcję metylacji w wątrobie. Jest badana m.in. w cholestazie i MAFLD.

Praktyczne wskazówki przed suplementacją:
• Zbadaj B12, foliany i homocysteinę. Przy niedoborach efekt działania będzie słabszy.
• Wprowadzaj SAM-e jako element strategii, a nie szybkie rozwiązanie.
• Monitoruj reakcje organizmu, szczególnie jeśli masz objawy wynikające z zaburzeń metylacji.

SAM-e to nie moda, lecz dobrze przebadany związek o realnym wpływie na nastrój, stawy i wątrobę. Działa najlepiej, gdy jego stosowanie opiera się na wynikach badań i właściwej ocenie stanu zdrowia.

Więcej wkrótce w kolejnym poście 😉

-e

15/11/2025

11/11/2025

8 listopada miałam przyjemność poprowadzić w Oliwskim Ratuszu Kultury wykład o tym, jak naprawdę budować odporność mądrze, skutecznie i w zgodzie z naturą. Odporność nie jest czymś, co można „wziąć w tabletce”, lecz systemem, który współtworzymy każdego dnia.

To nie magia ani moda. To biologia, rytm i codzienne wybory: sen, odżywianie, ruch, spokój i relacje. Wszystko, co robimy na co dzień, programuje nasz układ odpornościowy, od sposobu oddychania po to, co jemy i jak śpimy.

Najważniejsze filary:
• Sen – 7 do 9 godzin w ciemności i ciszy to najlepsza regeneracja komórek odpornościowych.
• Ruch – minimum 30 minut dziennie poprawia krążenie limfy i obniża poziom stresu.
• Odżywianie – 70% odporności rodzi się w jelitach. Warzywa, błonnik, kiszonki, ryby i nawodnienie są ważniejsze niż suplementy.
• Stres – codzienne techniki oddechowe, chwile ciszy i kontakt z naturą realnie wzmacniają odporność.
• Środowisko – świeże powietrze, umiarkowana temperatura i światło dzienne wspierają nasz rytm biologiczny.

Warto pamiętać: odporność to nie sprint, lecz rytuał. Nie zbudujesz jej w weekend, ale możesz ją pielęgnować codziennie zdrowym posiłkiem, spacerem, świadomym oddechem.

Najczęstsze mity:
– Zimno nie wywołuje choroby, a bakterie, wirusy i inne patogeny, natomiast chłód może wspierać adaptację układu odpornościowego.
– Suplement nie zastąpi snu, odpoczynku i zdrowej diety.
– Regeneracji nie da się „nadrobić”, działa tylko rytm i konsekwencja.

Dziękuję wszystkim uczestnikom za obecność, pytania i energię. Każde takie spotkanie przypomina, że zdrowie to nie cel, ale proces.

09/11/2025