23/10/2025
Jak wyznaczać cele w sporcie? To pytanie jest uzasadnione, ponieważ jako sportowcy i ludzie wyznaczamy sobie cele nierzadko w sposób nieskoordynowany, bez planu a ponad wszystko cele, które są nierealne do zrealizowania. Wpływa na to zarówno krótki czas na realizacje, który sobie dajemy, bardzo często niezwykle wyczerpujący, a nawet w skrajnych przypadkach wyniszczający perfekcjonizm, jak również brak odpowiednich zasobów psychicznych, aby w ogóle być w stanie zmierzyć się z ogromem wyzwań, jaki jest związany z procesem realizowania celów.
Wyznaczanie celów w sporcie — to klucz do rozwoju i motywacji
Zarówno w sporcie, jak i w życiu codziennym trudno osiągnąć sukces bez świadomości, dokąd właściwie zmierzamy. Wielu zawodników trenuje z pełnym zaangażowaniem, ale bez jasno określonego celu — przez co łatwo się zniechęcić, zatracić sens pracy i przestać dostrzegać postępy.
Dlaczego cele są tak ważne?
To one porządkują nasze działania, pomagają w planowaniu treningów, utrzymaniu motywacji i budowaniu pewności siebie. Jasno określony cel sprawia, że wysiłek nabiera kierunku, a każdy trening ma znaczenie.
W psychologii sportu mówimy o dwóch głównych rodzajach celów:
*Cele mistrzowskie (zadaniowe) — koncentrują się na rozwoju umiejętności i osobistym postępie. To np. poprawa techniki, zwiększenie wytrzymałości czy regularność w treningu. To właśnie te cele warto stawiać, bo masz nad nimi realną kontrolę.
*Cele wynikowe — skupiają się na efekcie, np. zdobyciu miejsca na podium czy wygraniu meczu. Choć mogą motywować, często zależą od czynników, na które nie mamy wpływu (np. formy przeciwników), dlatego łatwiej wtedy o frustrację i spadek motywacji.
Jak wyznaczyć cel, który naprawdę działa?
Warto sięgnąć po metodę SMART, która pomaga nadać celowi strukturę:
• S – Specyficzny: jasno określ, co chcesz osiągnąć,
• M – Mierzalny: ustal, po czym poznasz, że jesteś bliżej celu,
• A – Atrakcyjny: niech cel będzie dla Ciebie wyzwaniem,
• R – Realistyczny: dopasowany do Twoich aktualnych możliwości,
• T – Terminowy: wyznacz ramy czasowe realizacji.
Dobrze sformułowany cel to dopiero początek. Kolejny krok to stworzenie konkretnego planu działania, który wskaże, jakie działania musisz podjąć, co Cię wspiera, a co może utrudniać realizację planu.
Drabina celów
Pomocnym narzędziem jest tzw. drabina celów — wizualne przedstawienie drogi od miejsca, w którym jesteś, do miejsca, w którym chcesz być. Każdy szczebelek to cel pośredni, a pomiędzy nimi rozpisujesz konkretne kroki działania. Dzięki temu możesz śledzić swoje postępy i na bieżąco dostosowywać plan. Dobrze również wziąć pod uwagę, że niepowodzenia również biorą udział w procesie realizacji celów, na początku wydłużają ich realizację w czasie, jednak każdy świadomy sportowiec wie, że są również nieodłączną częścią każdego procesu. Sztuką jest umiejętne zarządzanie niepowodzeniami w czasie i umiejętność pokonywania ich w dążeniu do celu.