05/11/2025
W listopadzie obchodzimy Miesiąc Świadomości Męskich Nowotworów. Nie bez przyczyny właśnie na ten miesiąc przypada kampania Movember (tzw. Wąsopad).
Movember to wyjątkowa akcja, podczas której mężczyźni zapuszczają wąsy, by podkreślić wagę profilaktyki zdrowotnej, zwłaszcza w obszarze nowotworów prostaty i jąder. Wielu mężczyzn unika rozmów o zdrowiu, zwłaszcza jeśli dotyczy ono spraw intymnych. Społeczny stereotyp „twardziela”, który nie narzeka, nie chodzi do lekarza i „wszystko zniesie”, sprawia, że badania profilaktyczne są często ignorowane.
Niestety – nowotwory nie patrzą na płeć ani na siłę woli. Szczególnie dwa nowotwory dotykają mężczyzn wyjątkowo często: rak prostaty i rak jądra.
📍Rak prostaty – najczęstszy nowotwór u mężczyzn
Rak prostaty to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych u mężczyzn w Polsce i na świecie. W Polsce każdego roku diagnozuje się ponad 18 000 nowych przypadków, a umiera około 5 500 mężczyzn. Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem – szczególnie po 50. roku życia. Niestety, rak prostaty przez długi czas może nie dawać żadnych objawów, a w zaawansowanym stadium jest trudniejszy do leczenia.
Objawy, na które warto zwrócić uwagę:
• częste oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy,
• osłabiony strumień moczu,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
• obecność krwi w moczu lub nasieniu,
• bóle w dolnej części pleców, biodrach lub udach.
Profilaktyka raka prostaty:
• regularne badania urologiczne po 50. roku życia (lub po 40. jeśli występowały przypadki raka prostaty w rodzinie),
• oznaczenie poziomu PSA we krwi,
• zdrowy styl życia – dieta bogata w warzywa, ograniczenie czerwonego mięsa, aktywność fizyczna.
📍Rak jądra – choroba młodych mężczyzn
W przeciwieństwie do raka prostaty, rak jądra najczęściej dotyka mężczyzn między 15. a 40. rokiem życia. Choć jest stosunkowo rzadki (około 1% wszystkich nowotworów mężczyzn, ok. 1 100 przypadków rocznie w Polsce), to w tej grupie wiekowej jest najczęstszym nowotworem złośliwym. Dobrą wiadomością jest to, że rak jądra należy do najlepiej rokujących nowotworów – odpowiednio wcześnie wykryty daje ponad 95% szans na całkowite wyleczenie.
Objawy, które powinny zaniepokoić:
• bezbolesny guz lub zgrubienie w jądrze,
• uczucie ciężkości lub obrzęk w mosznie,
• ból lub dyskomfort w jądrze lub pachwinie,
• powiększenie piersi (ginekomastia) – rzadziej.
Profilaktyka raka jądra:
• samobadanie jąder raz w miesiącu (najlepiej po kąpieli lub prysznicu),
• konsultacja urologiczna w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów,
• świadomość – edukacja młodych mężczyzn w szkołach, na uczelniach, w mediach.
Kluczowym elementem zachowania zdrowia na długie lata jest profilaktyka – zachęcanie mężczyzn do regularnych badań, rozmów z lekarzem oraz otwartego podejścia do swojego samopoczucia fizycznego i psychicznego. Zwracajmy uwagę na problem męskiego milczenia – wielu mężczyzn unika wizyt u specjalistów i nie mówi o swoich problemach zdrowotnych, co może prowadzić do późnej diagnozy. Dlatego równie istotnym celem akcji jest budowanie wsparcia społecznego, edukacja i tworzenie przestrzeni do otwartej rozmowy o zdrowiu mężczyzn.
Nowotworom, które spotykają mężczyzn można zapobiec, zmieniając styl życia, nawyki i badając się profilaktycznie.
Weź sprawy w swoje ręce!
Samobadanie jąder wykonuj raz w miesiącu, najlepiej podczas kąpieli lub pod prysznicem. Poznaj ich naturalną budowę – jedno jądro może być nieco większe od drugiego, a w górnej części możesz wyczuć zgrubienie, czyli najądrze, które może przypominać mały guzek. To normalne cechy. Zwracaj uwagę, czy od ostatniego badania nie pojawiły się nowe zmiany.
Chcesz wiedzieć więcej o "męskich" nowotworach, odwiedź stronę onkologia.gov.pl
Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny