27/03/2025
HIPNOZA JAKO TERAPIA ALTERNATYWNA
Artykuł ukazał się w miesiącu lutym 2013 roku w miesięczniku "Brama"
Temat dzisiejszy wielu osobom może kojarzyć się z hipnozą estradową, nastawioną na zaskakujące efekty i sceniczne triki lub z bezpośrednim działaniem na człowieka, wyjątkowo niebezpiecznym, ingerującym w naszą podświadomość. I choć jest to już od wielu lat naukowo zbadana i zaakceptowana dziedzina, często wykorzystywana w medycynie i nie tylko, jeszcze możemy spotkać się z opiniami niepochlebnymi, pochodzącymi najczęściej z braku wiedzy na ten bardzo obszerny i kontrowersyjny temat.
Funkcjonuje wiele definicji stanów hipnotycznych, ale każda z nich ma jedną cechę wspólną – jest to stan charakteryzujący się częściowym wyłączeniem świadomości i podatnością na sugestie.
Rozróżnienia rozmaitych mechanizmów doprowadzających do tzw. transu hipnotycznego dokonał Julian Ochorowicz w r.1882. Natomiast za prekursora stosowania hipnozy w leczeniu uważa się amerykańskiego psychiatrę Miltona Hylanda Ericksona, uznanego nie tylko za twórcę wielu metod pracy z pacjentem i czołowego eksperta w dziedzinie współczesnej hipnozy medycznej, ale również wrażliwego hipnoterapeutę. Napisał ponad sto prac z tej dziedziny, nauczał hipnozy oraz praktykował ją w latach 1920–1980.
Początkowo hipnozą posługiwali się głównie psychiatrzy (dla przeciwdziałania lękom, zaburzeniom snu, pamięci, koncentracji, w kuracjach odwykowych), później przeszła do wszystkich dziedzin medycyny. Hipnoza okazała się skuteczna w leczeniu wielu schorzeń m.in.: nadciśnienia tętniczego, dolegliwości układu trawiennego (wymiotów, skurczów przełyku, kolek żołądka i jelit, zaparcia itd.), a nawet w owrzodzeniach jelit. Hipnozą leczy się też często świąd, półpasiec, rozmaite objawy alergii, brodawki, zaburzenia czynnościowe na tle psychicznym – przykurcze, tiki, zaburzenia mowy, niektóre zaburzenia seksualne – zwłaszcza impotencję i oziębłość. Stosuje się ją przy porodach i zabiegach chirurgicznych (gdzie nieskazane jest działanie farmakologiczne), powodując ich bezbolesność, a także w astmie oskrzelowej. Podkreślana jest jej znacząca rola w leczeniu zaburzeń nerwicowych, w terapii uzależnień np. alkoholizmie, narkomanii, nikotynizmie i innych. We wszystkich przypadkach niezbędna jest akceptacja tej metody przez pacjenta i wola wyleczenia.
W Stanach Zjednoczonych istnieje Towarzystwo Hipnozy Klinicznej, do którego należy wielu stomatologów, leczących i usuwających zęby w stanie hipnozy pacjenta (zwaną hipnoanestezją), oraz chirurgów, stosujących ją jako metodę uzupełniającą.
W Polsce istnieje Towarzystwo Hipnozy Terapeutycznej i Badań nad Hipnozą propagujące rzetelną wiedzę z tej dziedziny, organizujące kursy i warsztaty.
Jako, że hipnoza pozwala na wydobycie z podświadomości zarejestrowanych obrazów i sytuacji, o których w stanie świadomym nie pamiętamy, znajduje zastosowanie również w kryminalistyce i służbach specjalnych. Osoba poddana hipnozie może przypominać sobie szczegóły wydarzeń, których nie byłaby w stanie odtworzyć bez wejścia w stan hipnotyczny. Popularna jest również w sportach zawodowych, pozwalając uzyskiwać lepsze wyniki i osiągnięcia.
Omawiając hipnozę nie sposób pominąć autohipnozy, która, odpowiednio stosowana, może mieć dobroczynny wpływ na nasze życie. Ogólnie można powiedzieć, że stan autohipnozy jest stanem hipnotycznym wywołanym samodzielnie, bez osobistego prowadzenia hipnotyzera (na przykład za pomocą nagrania, które wprowadza w stan relaksu i wysokiej koncentracji), dzięki czemu możliwa jest praca nad swoimi przekonaniami, nawykami, budowanie nowych umiejętności, pozbywanie się fobii i różnych ograniczeń. W ten sposób można ukierunkować całą uwagę umysłu świadomego i podświadomego do realizacji swoich celów i pragnień.
Osiągnięcie stanu autohipnozy nie jest trudne, wymaga jedynie systematycznego treningu z własnym ciałem i umysłem. Wiele współczesnych autorytetów opracowało w tym celu różne metody np. Silva, Rhodes czy Schulz i choć nie są one niezbędne, by ten stan osiągnąć, ale ukierunkowują nasze działania, dzięki nim poznajemy mechanizmy wchodzenia w ten stan, poznając reakcje swojego organizmu. Metody te nie bazują na jednolitej teorii wpływu na umysł, a raczej podają techniki, dzięki którym można uzyskać większy lub mniejszy wpływ na własne życie. Prowadzący kursy w tym temacie podkreślają, że ważne jest wypracowanie własnych technik, jako że każdy człowiek w inny sposób podatny jest na konkretny sposób działania. Autohipnoza jest całkowicie bezpieczna, każdy moment wyciszenia, relaksacji wpływa korzystnie na naszą psychikę, a dodatkowo - poprzez odpowiednie sugestie - możemy pozytywnie wpływać na swoje życie i zdrowie.
Stan hipnotyczny jest naturalnym stanem umysłu, łączy się on ze specyficzną częstotliwością bioelektryczną mózgu. Podczas hipnozy występują bardzo zróżnicowane fale: delta, theta, alfa, a nawet (w hipnozie aktywnej) beta. Hipnoza powiązana bywa ze stanem głębokiego relaksu, ale bliskie jej stany pojawiają się także w trakcie codziennych aktywności, takich jak praca czy koncentracja. Występują u ludzi wiele razy w ciągu dnia, często nazywamy je zamyśleniem czy „zatraceniem” się w trakcie czytania, oglądania czy słuchania czegoś, co pochłania nas całkowicie, oddzielając tym samym od otoczenia. Mamy wówczas wrażenie jakbyśmy przenieśli się w inny wymiar. Reklamodawcy rozumieją to dobrze indukując hipnozę podczas wielokrotnie potarzanych reklam telewizyjnych.
Kiedy trafimy do wykwalifikowanego terapeuty hipnotyzera możemy spodziewać się pomocy w wielu chorobach psychosomatycznych, uzależnieniach i innych zaburzeniach zdrowego funkcjonowania. Profesjonalnie przeprowadzony zabieg hipnozy jest zabiegiem bezpiecznym i bardzo przyjemnym. W transie odczuwamy głębokie odprężenie fizyczne i psychiczne, relaks połączony z uczuciem błogostanu.
CZY WIECIE, ŻE…..
• Według informacji z roku 2009 na temat wykorzystania hipnozy w polskim sądownictwie, wykonano ekspertyzy kryminalistyczne z użyciem hipnozy w 56 sprawach o zabójstwo, 12 przypadkach rozboju i 6 sprawach o gwałt.
• Zastosowanie hipnozy w anestezji zostało zaakceptowane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne już w roku 1958. Uznano za fakt niepodważalny, że hipnoza jest użyteczna jako narzędzie do znieczulenia ogólnego.
• Polski psycholog, filozof, publicysta i wynalazca – dr hab. Julian Ochorowicz (ur. 23 lutego 1850 roku, zm. 1 maja 1917 r.) był docenionym w świecie hipnotyzerem. Otrzymał nagrodę Francuskiej Akademii Nauk w 1911 roku za rozprawę „Hipnotisme et Mesmerisme”.
Niestety Polacy nie docenili tej pracy i nigdy nie została przetłumaczona na rodzimy język Ochorowicza.
• W roku 1965 dokonana została pierwsza poważna operacja, gdzie zamiast anestezji zastosowano hipnozę bułgarskiego neurologa, dr Georgija Łozanowa, znanego twórcy metod efektywnego uczenia się i sugestoterapii. Przeprowadzony zabieg został w całości sfilmowany.
• Jednym z najczęściej spotykanych mitów w temacie hipnozy jest ten, że hipnotyzer posiada „nadprzyrodzone” możliwości. Hipnozy nauczyć może się każdy człowiek poprzez właściwą edukację, zdobycie odpowiednich umiejętności, trening i doświadczenie. Niezbędny jest również otwarty umysł i chęć pomocy innym.
Autor: Małgorzata Beata BodzeK
