Psychiatria weterynaryjna - dr n. wet. Marta Miszczak

16/10/2025

Skala HHHHHMM – jak ocenić jakość życia swojego psa lub kota

To jedno z najtrudniejszych pytań, jakie może zadać sobie opiekun:
czy nadszedł już moment, by pozwolić swojemu psu lub kotu odejść.

W praktyce weterynaryjnej od lat stosuje się narzędzie, które pomaga tę granicę lepiej zrozumieć.

To skala jakości życia HHHHHMM, opracowana przez dr Alice Villalobos – lekarkę weterynarii i onkolożkę, która przez dekady pracowała z pacjentami terminalnymi.

Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter siedmiu kryteriów oceny:
Hurt, Hunger, Hydration, Hygiene, Happiness, Mobility, More good days than bad.
----------------------------------------------
🔹 1. Hurt – ból

Ból jest najważniejszym punktem tej skali.
Nie każdy objaw cierpienia jest oczywisty. Niektóre zwierzęta nie jęczą, nie skomlą, nie krzyczą.
Zamiast tego wycofują się, śpią więcej, przestają reagować na bodźce, unikają dotyku.

👉 Przykład: Starszy labrador z chorobą stawów w zaawansowanym lub końcowy stadium unika chodzenia, nie podchodzi do miski, przestaje się cieszyć na widok opiekuna.
To nie lenistwo – to ból, który ogranicza codzienne funkcjonowanie.
Jeśli mimo leczenia ból nie daje się kontrolować, jakość życia znacząco się pogarsza.
----------------------------------------------
🔹 2. Hunger – głód

Brak apetytu to jeden z najczęstszych objawów pogarszającego się stanu zdrowia.
Czasem wynika z mdłości, bólu, osłabienia, a czasem z braku motywacji do życia.

👉 Przykład: Kot z przewlekłą chorobą traci zainteresowanie jedzeniem, omija miskę, odwraca głowę od ulubionej karmy.
To sygnał, że organizm przestaje walczyć, a jedzenie przestaje być potrzebą, staje się wysiłkiem.
Jeśli pomimo wsparcia i leczenia brak apetytu się utrzymuje – to wyraźny znak spadku jakości życia.
----------------------------------------------
🔹 3. Hydration – nawodnienie

Odwodnienie to stan, w którym organizm nie jest już w stanie utrzymać równowagi.
Zwierzę pije mało, ma suchy język, zapadnięte oczy, suchą sierść.
Odwodnienie nasila zmęczenie, senność i ból.

👉 Przykład: Pies z chorobą serca lub nerek zaczyna pić coraz mniej, a pysk staje się suchy, skóra traci elastyczność.
To znak, że ciało traci zdolność regeneracji.
Jeśli nie reaguje na leczenie i podawanie płynów, może to oznaczać, że organizm zbliża się do kresu możliwości.
----------------------------------------------
🔹 4. Hygiene – higiena

Czystość to nie tylko kwestia estetyki – to komfort, samodzielność i godność.
Zwierzę, które nie ma siły, by się umyć, wstać do kuwety lub utrzymać suchą sierść, żyje w nieustannym dyskomforcie.

👉 Przykład: Kot po udarze leży w jednym miejscu, brudzi się, nie potrafi już samodzielnie utrzymać czystości.
Nawet jeśli opiekun pomaga, to sygnał, że ciało nie radzi sobie z podstawowymi funkcjami.
Gdy mimo opieki higiena i komfort nie są możliwe – to znak utraty jakości życia.
----------------------------------------------
🔹 5. Happiness – szczęście

To najbardziej emocjonalne kryterium.
Czy Twój pies lub kot wciąż reaguje na Twój głos? Czy cieszy się, gdy wracasz do domu?
Czy wciąż szuka kontaktu, przytulenia, interakcji?

👉 Przykład: Beagle, który kiedyś czekał przy drzwiach z piłką, teraz leży w kącie i nie reaguje.
Nie interesują go zabawki, głos opiekuna, spacer.
To nie kaprys – to utrata emocjonalnego życia.
Utrzymująca się obojętność mimo opieki świadczy o zaniku reakcji emocjonalnych i pogłębiającym się wycofaniu.
----------------------------------------------
🔹 6. Mobility – ruchliwość

Ruch to wolność.
Zwierzę, które nie może samodzielnie wstać, położyć się czy zrobić kilka kroków bez bólu, traci niezależność i spokój.

👉 Przykład: Pies, który do niedawna spacerował po ogrodzie, teraz przewraca się przy każdej próbie wstania, traci równowagę, unika poruszania się.
To nie tylko problem fizyczny – to stres i utrata poczucia bezpieczeństwa.
Jeśli mimo leczenia i wsparcia mobilność nadal spada, oznacza to głębokie cierpienie.
----------------------------------------------
🔹 7. “More good days than bad days” – więcej dobrych dni niż złych

To pytanie, które często rozdziera serce.
Czy Twój przyjaciel ma wciąż więcej dni, kiedy je, pije, odpoczywa spokojnie, wita Cię z radością – niż tych, kiedy cierpi, odmawia jedzenia, nie wstaje, nie reaguje?

📓 Zapisuj obserwacje przez kilka dni.
To prosty sposób, by zobaczyć, czy dobre dni wciąż przeważają.Jeśli coraz częściej jest inaczej – to moment, by wspólnie z lekarzem zastanowić się, co naprawdę przynosi zwierzęciu spokój, a co zaczyna go kosztować zbyt wiele.
----------------------------------------------
🩺 Jak korzystać ze skali HHHHHMM?

Każde kryterium ocenia się w skali 0–10 (0 – bardzo źle, 10 – bez zastrzeżeń).
Łączna liczba punktów pozwala zorientować się, jak wiele obszarów codziennego funkcjonowania zwierzęcia wymaga wsparcia.
Wynik powyżej 35 punktów zazwyczaj wskazuje na zadowalającą jakość życia,
natomiast poniżej 35 może sugerować, że konieczna jest ponowna ocena planu leczenia i intensywności opieki.
To nie matematyka, lecz narzędzie klinicznej rozmowy – pomiędzy opiekunem a lekarzem.
Pomaga wspólnie określić, czy obecne postępowanie nadal przynosi korzyść pacjentowi,
czy może wymaga modyfikacji, by zapewnić mu jak najlepszy komfort i bezpieczeństwo.
----------------------------------------------
💬 Co daje ta skala?

-pomaga oddzielić emocje od faktów,

-ułatwia rozmowę z lekarzem o jakości życia,

-pozwala zauważyć moment, w którym terapia przestaje pomagać,

-daje poczucie spokoju i pewności, że decyzja – nawet o eutanazji – jest przemyślana i pełna troski.
----------------------------------------------
Nie ma nic trudniejszego niż podjęcie decyzji o końcu.

Ale jeszcze trudniejsze jest patrzenie, jak ktoś, kogo kochasz, cierpi – tylko dlatego, że boisz się powiedzieć „dość”.

Skala HHHHHMM nie daje jednej odpowiedzi.

Daje jednak język, którym można opisać to, co niewyobrażalnie trudne.

I pomóc ukochanemu zwierzęciu odejść wtedy, gdy jego życie przestaje być dobre.
----------------------------------------------
Udostępnij lub zapisz – bo każdy opiekun prędzej czy później stanie przed tym pytaniem.
----------------------------------------------

📘 Źródło: Villalobos, A.E. (2011). Quality of Life Scale for Pets with Cancer and Terminal Illness.
📊 Adaptacja i omówienie: lek.wet. Kuba Letek / Weterynaria: Instrukcja Przetrwania

29/09/2025

Gratuluję ♥️

W naszej Przychodni stawiamy na dobrostan pacjentów, zarówno fizyczny jak i psychiczny 🧠

Uprzejmie donosimy, że lek.wet. Julia Rafalska właśnie zdała egzamin wieńczący kurs Medycyny Behawioralnej i Psychiatrii psów i kotów prowadzony przez Psychiatria weterynaryjna - dr n. wet. Marta Miszczak 🐾

Szkolimy się, ponieważ uważamy, że współpraca lekarzy weterynarii i behawiorystów przynosi najlepsze rozwiązania dla naszych czworonogów z różnymi zaburzeniami behawioralnymi 🐈🦮

26/09/2025

NADCHODZI ONA! :) ;>

Nowa edycja wyjątkowego, pierwszego na naszym branżowym rynku szkoleniowym kursu z podstaw psychiatrii weterynaryjnej dla lekarzy weterynarii stworzonego z !
🐾
Wyjątkowego nie tylko z powodu "odczarowania" słowa psychiatria na gruncie weterynaryjnym ale także dla mnie - bardzo długo zbierałam się, aby taki kurs stworzyć i oto jest, w dodatku wspaniale przyjęty :)
🟢
Kolejna edycja rusza w styczniu, a już teraz możecie zapisać się w cenie Early Bird ;)
😍
Jestem przekonana, że zebrany w "Medycynie Behawioralnej i Psychiatrii Psów i Kotów" materiał stanowi takie podstawowe "know-how" dla internistów, które pozwoli niczego ważnego nie przeoczyć i właściwie zareagować, gdy pacjent zaprezentuje problemy behawioralne. Sprawdźcie sami, jakie opinie o pierwszej edycji napisali uczestnicy ;)
😎
Jestem dumna i nie mogę się doczekać edycji styczniowej oraz Waszych pytań :)))

.marta.miszczak

17/09/2025

Zapraszam wraz z :)

20/08/2025

To kolejny raz, kiedy nasza publikacja "ląduje" na liście Publikacji Tygodnia UPWr!
Jestem bardzo dumna :)

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
SKN EZA przychodnia chirurg

20/08/2025

😇

09/08/2025

Sobota dzień kota... tak pośrednio :)

Z radością ogłaszam, że kolejny artykuł ze stajni @ , we współpracy z dr Joanną Bubak z .przychodnia oraz dr Izą Herman .chirurg ujrzał światło internetu :))
Takie rzeczy tylko w SKN EZA ;)

Miłej soboty!

06/08/2025

♥️♥️♥️
Jestem dumna

Czasem łapiemy się na tym, że patrzymy na takie zdjęcia i myślimy: kiedy to się w ogóle wydarzyło?

Jeszcze kilka lat temu byłyśmy tylko we dwie, z głową pełną pomysłów, ale bez zespołu i bez większego planu. Zależało nam tylko by stworzyć coś, co wesprze młodych lekarzy weterynarii - bo wiedziałyśmy jak trudno było nam samym rozpocząć pracę zawodową. Po jakimś czasie, nasza oferta rozwinęła skrzydła również dla doświadczonych lekarzy (których teraz u nas jest najwięcej!).

Dziś NGV to już 31 osób. 🙊
31 niesamowitych ludzi, którzy budują z nami coś wyjątkowego i chętnie dzielą się swoją wiedzą z innymi. Właśnie podpisaliśmy dwie kolejne umowy i jesteśmy w trakcie rozmów rekrutacyjnych na nowe stanowiska - więc za chwilę będzie nas 35.

TRZYDZIEŚCI PIĘĆ.

I choć na co dzień czasem trudno się zatrzymać, to w takich chwilach czujemy ogromne wzruszenie i wdzięczność. Bo to, co kiedyś wydawało się tylko szalonym pomysłem - dziś istnieje i działa. Działa, bo jesteście Wy. Bo mamy taki wspaniały zespół.

Ciężko opisać, jak bardzo to doceniamy.

Dziękujemy. Że jesteście z nami. Że nam ufacie. Że tworzycie NGV razem z nami.
Dla nas to coś znacznie większego niż platforma z kursami - to nasza wspólna historia. ❤️

Patrycja & Magda

04/08/2025

Jestem lekarzem weterynarii. Każdego dnia z pełnym zaangażowaniem dbam o zdrowie i dobrostan zwierząt.

Hejt i bezpodstawne oskarżenia bolą – nie tylko nas, ale i wszystkich, którym naprawdę zależy na zwierzętach.

Proszę: zanim ocenisz, spróbuj zrozumieć.

Za każdą decyzją stoją wiedza, doświadczenie i trudne wybory.

W jedności siła. Wybierajmy szacunek, nie nienawiść.

Usługa weterynaryjna nie daje nigdy gwarancji sukcesu, jedno co gwarantujemy to jest to, że wszystko co robimy - robimy z zaangażowaniem, wykorzystaniem naszej wiedzy, praktyki i doświadczenia i robimy to tak dobrze, jak tylko potrafimy. W sytuacjach kryzysowych, gdy pojawiają się wąrpliwości co do działań lekarza weterynarii o ewentualnej winie decydują odpowiednie organy dyscyplinarne Samorządu Lekarsko- Weterynaryjnego oraz niezależne sądy powszechne. To one mają kompetencje, by oceniać postępowanie w sposób rzetelny i zgodny z prawem, a nie opinia publiczna oparta na emocjach i niepełnych informacjach.

03/08/2025

O przywiązaniu kotów do ludzi, ludzi do kotów, psów do ludzi i ludzi do psów opowiadam na kursie Medycyna Behawioralna oraz Psychiatria Psów i Kotów z Newgradvets - Profesjonalne Kursy Weterynaryjne :)

Zapraszam, jeszcze można się zapisać 😇😍

🟨 Koty tworzą więzi z opiekunami, podobnie jak psy i dzieci. Dowodzą tego najnowsze badania

Przywiązanie rodzi się z bliskości, zaufania i umiejętnego odpowiadania reagowania na potrzeby. W przypadku ludzi, więzi między rodzicem a dzieckiem pomaga budować oksytocyna. Ilekroć zrobimy coś, co pomaga przeżyć niemowlęciu – nakarmimy, przewiniemy, przytulimy – przysadka mózgowa uwolni oksytocynę, która koi, uspokaja i wyzwala poczucie bezpieczeństwa. To taka nagroda za dobrze wykonane zadanie.

Przytulanie, głaskanie i bliskość wyzwalają wyrzut oksytocyny również u dzieci. A wraz z nim wzmaga się poczucie bezpieczeństwa. To poczucie bezpieczeństwa, wynikające z opieki dorosłego, jest niezbędne do zdrowego rozwoju psychofizycznego. Brak poczucie bezpieczeństwa przekłada się na postawy lękowe i gorsze umiejętności społeczne u rosnącego dziecka.

Badania opublikowane w czasopiśmie naukowym „Current Biology” pokazują, że – podobnie jak dzieci – koty domowe tworzą ze swoimi ludzkimi opiekunami zarówno te bezpieczne, jak i nacechowane lękami więzi. Odkrycia sugerują, że ta zdolność tworzenia więzi międzygatunkowych musi być wyjaśniona cechami, które nie są specyficzne jedynie dla zwierząt – twierdzą naukowcy z Oregon State University. Przywiązanie kotów można też porównywać do więzi, jakie łączą ludzi z psami.

– Koty cechuje ogromna elastyczność w tworzeniu relacji z ludzkimi opiekunami. Do tej pory wydawało się, że tak szeroki wachlarz typów przywiązania jest domeną psów – powiedziała dr Kristyn Vitale z Oregon State University, jedna z autorek badań. – Większość przebadanych przez nas kotów wykazywała bezpieczny typ przywiązana do swojego właściciela. Właśnie to zbudowane dzięki relacji z opiekunem poczucie bezpieczeństwa pomagało im w odnalezieniu się w nowym, nieznanym środowisku.

Badacze odwołali się do zachowań obserwowanych u niemowląt, gdy znajdują się w nieznanym wcześniej środowisku, a jednocześnie są na krótki czas odseparowane od bliskich. Niemowlęta o bezpiecznym typie przywiązania szybko wracały do eksplorowania otoczenia, gdy tylko opiekun ponownie znalazł się w zasięgu ich wzroku. Natomiast te o niskim poczuciu bezpieczeństwa w takiej sytuacji albo nadmiernie lgną do opiekuna, albo starają się go unikać. Ich reakcja nastawiona jest na opiekuna, a nie na naturalną potrzebę doświadczania nowego otoczenia.

Analogiczne testy przeprowadzono już wcześniej z naczelnymi i z psami. Właśnie dlatego dr Vitale i jej współpracownicy postanowili przeprowadzić ten sam test, ale tym razem z kotami.

Podczas testu dorosły kot lub kociak spędził dwie minuty w nowym pokoju ze swoim opiekunem, a następnie dwie minuty sam. Potem następowało kolejne dwuminutowe spotkanie z bliskim człowiekiem. Reakcje kotów na ponowne zobaczenie swoich właścicieli zostały podzielone na style przywiązania.

Wyniki pokazują zaskakująco podobieństwo zachowań kotów i niemowląt. W trakcie testów na niemowlętach wyliczono, że aż 65 procent z nich wykazuje typ bezpiecznego przywiązanych do swojego opiekuna.

– Koty domowe odzwierciedlały to bardzo dokładnie. Aż 65 proc. badanych przez nas kotów wykazywało bezpieczny typ przywiązania do swoich opiekunów – mówi dr Vitale.

Naukowcy rozważają teraz, jak ta nowa wiedza może wpłynąć na los tysięcy kociąt i kotów, które trafiają do schronisk dla zwierząt. – Obecnie przyglądamy się kilku aspektom zachowań związanych z przywiązaniem kotów. W tym temu, czy socjalizacja i wspieranie możliwości tworzenia relacji wpływają na bezpieczeństwo przywiązania u kotów schroniskowych – wyjaśnia dr Vitale.

Tak naprawdę badania te można podsumować w dość prosty sposób. Im większe poczucie bezpieczeństwa zapewnimy naszym czworonogom, tym odważniej będą eksplorować świat. Dokładnie jak dzieci, które wiedząc, że mama i tata są na straży, stają się nieustraszonymi odkrywcami otaczającego ich świata.

📷 Getty Images