08/01/2025
ขออนุญาตแจ้งข่าวสารที่น่ากังวลเกี่ยวกับการสูญเสียในเด็ก โดยล่าสุดมีรายงานถึงความรุนแรงที่ทำให้เด็กเสียชีวิตแล้วจากภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน 😢
🔗 ลิงก์ข้อมูลข่าวสารจาก สรยุทธ สุทัศนะจินดา กรรมกรข่าว : https://www.facebook.com/share/15VkSnGoGp/
🔗 ลิงก์ข้อมูลข่าวสารจาก หมอแพมชวนอ่าน : https://www.facebook.com/share/p/1GUMyJTVN6/?mibextid=wwXIfr
เพื่อเป็นการป้องกันและลดความเสี่ยง ขอแนะนำวัคซีน EntroVac ซึ่งได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อ EV71 และช่วยลดอัตราการเกิดโรคแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ค่ะ
💉 EntroVac เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกในการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็กเล็ก และลดโอกาสการเกิดโรคระบาดจากเชื้อ Enterovirus71 ในโรงเรียนหรือสถานรับเลี้ยงเด็ก
ขอขอบพระคุณที่ดูแลสุขภาพเด็กๆ อย่างดีที่สุดนะคะ 🙏💕
#โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจากการติดเชื้อไวรัส
ก่อนอื่นหมอต้องขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้ง
กับ คุณพ่อคุณแม่และครอบครัวของน้องไดอาน่า ด้วยนะคะ
หมออ่านแล้วใจยังสั่นๆ
รู้เลยว่ามันเป็นการสูญเสียที่ไม่ได้ตั้งตัว และรวดเร็วขนาดไหน
ต้องขอขอบคุณคุณแม่ที่แชร์เรื่องราว
จะได้สร้างการตระหนักรู้ของพ่อแม่คนอื่นๆด้วยนะคะ
อย่างไรก็ตาม หมอก็พูดคำเดิมว่า
อยากให้ตระหนัก แต่ก็ไม่อยากให้ตระหนก
มันมีหลายคำในข่าว ที่อาจจะทำให้พ่อแม่ที่อ่านข่าว panic
เช่น ติดเชื้อไวรัสทางอากาศ
จะว่าผิดก็ไม่ผิด แต่ ก็ไม่ถูกซะทีเดียว
ในฐานะหมอเด็กที่ดูแลผู้ป่วยเด็กในภาวะวิกฤตมานาน
หมออยากเขียนถึง โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจากการติดเชื้อไวรัส เพิ่มเติม
เพื่อเป็นประโยชน์กับพ่อแม่ที่ได้เข้ามาอ่านนะคะ
⭕️1.โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบคืออะไร ?
พวกเรารู้กันดี หัวใจทำหน้าที่สูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกาย กล้ามเนื้อหัวใจทำงานด้วยระบบไฟฟ้าของหัวใจ ที่แทรกอยู่ในผนังห้องหัวใจทั้ง 4 ห้อง การทำงานนี้
เป็นการทำงานกึ่งอัตโนมัติ
เราไม่สามารถใช้ความคิดควบคุมให้หัวใจเต้นเร็ว เต้นช้าได้ เพราะหัวใจจะเต้นเพื่อสูบฉีดเลือดในปริมาณที่เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย
และตามที่ระบบประสาทอัตโนมัติตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมภายนอก
ถ้ากล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ตัวเราเองก็คิด ควบคุมการทำงานเองไม่ได้
แถมงานที่ว่า จำเป็นต่อชีวิตเราเสียด้วย
ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน เจอได้น้อย
แต่หากเจอ #เป็นภาวะที่รุนแรง
ให้พูดจริงๆ
เป็นภาวะที่กุมารแพทย์ทุกคนอธิษฐานว่า
อย่าเจอคนไข้โรคนี้เลย
เพราะอัตราการตายสูงมาก
ตอนสมัยหมอเรียนแพทย์
อาจารย์สอนเรื่องพยากรณ์โรค
เป็นตัวเลขที่พวกเราจำง่าย
แต่ไม่อยากให้เกิดกับเด็กคนไหนเลย
1/3 ตาย
1/3 ไม่ตาย แต่จะมีกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติหลังจากนั้น ซึ่งอาจจะหมายถึงกล้ามเนื้อหัวใจพิการตลอดชีวิต
1/3 หาย (เป็นเคสที่ไม่รุนแรง หรือเป็นน้อยมาก)
(***ปล. เป็นตัวเลขคร่าวๆ
แต่ละงานวิจัยก็จะได้ไม่เท่ากัน)
การวินิจฉัย ก็ยากมาก
(หมออธิบายเฉพาะเคสเด็กเล็กที่มาจากเชื้อไวรัสนะคะ ไม่รวมผู้ใหญ่/เด็กโตที่อาจจะเกิดจากสาเหตุอื่นๆได้)
คือ อาการนำ ก็เหมือนเป็นหวัดธรรมดา แต่หลังจากนั้น เด็กก็จะมีอาการหลากหลาย --> *** #ซึ่งมาจากการตอบสนองต่อการที่หัวใจเริ่มบีบเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้ไม่เพียงพอ ***
อาจจะ
งอแง
ไม่กินอาหาร
คลื่นไส้ อาเจียน
ซึม ไม่เล่น/เล่นน้อยลง
ไอ หายใจเหนื่อย
ใจสั่น (อาจจะมีหัวใจเต้นเร็ว เต้นช้า เต้นผิดจังหวะ ก็ได้ขึ้นอยู่กับอักเสบมากน้อยแค่ไหน)
ถ้าเด็กโตหน่อย
อาจจะพอบอกได้ ว่ารู้สึกยังไง
เช่น เจ็บหน้าอก ใจสั่น เหนื่อย
ถ้าอาการดำเนินต่อไปจนกระทั่งมีภาวะหัวใจล้มเหลว ก็อาจจะมีหายใจหอบเหนื่อย เพลียมาก ให้เห็น
นี่คือ อาการแสดงที่พ่อแม่อาจจะเห็นว่าลูกเป็น แต่สิ่งที่หมอตรวจพบก็มีหลากหลายขึ้นกับความรุนแรงของภาวะอักเสบ
***โรคนี้มามาช้านาน แต่เมื่อเราไม่มี social media ข่าวการตายของคนที่เราไม่รู้จัก ก็จะไม่ได้แพร่กระจายเหมือนยุคปัจจุบัน
⭕️2. สาเหตุของกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบในเด็ก
ขอแบ่ง หลักๆ 2 อย่าง
■ จากการติดเชื้อ กับ
■ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ
หมอจะเน้นที่การติดเชื้อ -->
เชื้อทุกอย่างทำให้เกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบได้ (ไวรัส แบคทีเรีย รา ปรสิตร พยาธิ)
แต่ในเด็ก
เชื้อไวรัสจะเป็นสาเหตุหลัก
ถ้าถามว่าเชื้อไวรัสตัวไหนกันล่ะ ?
พูดได้เลยว่า "บอกยาก"
เพราะเคสที่รุนแรงจนเสียชีวิต
บางครั้งเราไม่ได้ทำ autopsy
(ตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจหลังเสียชีวิต)
หมอขอยกข้อมูล ที่มีรายงานในงานวิจัยที่เคยรวบรวมไว้ เช่น adenovirus, enterovirus (**โดยเฉพาะ Enterovirus 71 ที่มีวัคซีนแล้ว) กลุ่ม Herpes viruses, HIV, ไวรัสไข้หวัดใหญ่, RSV, corona virus COVID19 etc.
สรุป ไวรัสก่อโรคทางเดินหายใจเกือบทุกตัว ก็มีโอกาสทำให้เกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบได้หมด (***ตามตารางจาก American Heart Association ที่หมอแนบ)
ดังนั้น เราแทบจะป้องกันไม่ให้เหตุมาเกิดกับลูกเราแบบ 100% ไม่ได้เลย
เพราะอย่างไรเสีย เด็กๆ ก็ต้องเจ็บป่วย เป็นหวัด เราก็ป้องกันได้ เท่าที่เราทำได้เท่านั้น
เด็กทุกคน "ต้อง" ติดเชื้อทางเดินหายใจอยู่แล้ว เด็กทุกคนต้องเคยเป็นหวัด
เด็กทุกคนต้องเคยติดเชื้อไวรัสทางเดินหายใจ ***แต่ไม่ใช่เด็กทุกคนจะเป็นกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
ทางวิทยาศาสตร์ก็ยังพิสูจน์แน่ชัดไม่ได้ว่ากระบวนการเกิด มันมีความเสี่ยงอะไรบ้าง
รู้แต่เชื้อไวรัสไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งในแต่ละคน ก็ถูกกระตุ้นและตอบสนองได้ไม่เหมือนกัน
มีทั้งส่วนที่ไวรัส ทำร้ายเซลล์หัวใจเราโดยตรง
หรือ เกิดจากเมื่อร่างกายติดเชื้อไวรัส
แล้วกระตุ้นให้เกิดกระบวนการอักเสบ สารการอักเสบพวกนี้มาทำร้ายเซลล์หัวใจอีกที
⭕️3. ทำไมหมอบอกว่าไวรัสมากับอากาศ
คำนี้ ฟังแล้วน่ากลัวจริงๆ
เหมือนแค่เด็กหายใจเอาอากาศเข้สไป ก็อาจจะติดเชื้อ และกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
พ่อแม่ชอบถามหมอว่า
"เชื้อมาจากไหนคะ"
เวลาหมอแจ้งว่าลูกติดเชื้อ
ในกรณีนี้ คุณหมอที่ดูแลเคสน้องไดอาน่า ก็คงจะตอบลำบาก
เพราะมนุษย์ต่อสู้กับสิ่งที่ตาเรามองไม่เห็น หมอผู้รักษาเอง ก็คงไม่รู้ว่า
ไปติดเชื้อมาได้ยังไง
เชื้อตัวไหน....ก็คงตอบรวมๆ
เพราะส่วนใหญ่เป็นเชื้อไวรัสที่เริ่มต้นจากการติดที่ทางเดินหายใจเป็นหลัก
ซึ่งรับเชื้อได้ทาง
◇สูดเอาละอองฝอยที่ปนเปื้อนเชื้อของคนที่มีเชื้อมาเข้าร่างกาย
◇ไปสัมผัสกะบสิ่งที่ปนเปื้อนสารคัดหลั่งของผู้ป่วย แล้วเอามือมาเข้าปาก หรือขยี้ตา เป็นต้น
การบอกว่า เชื้ออยู่ในอากาศ
คงเป็นการตอบรวมๆว่า มันอยู่รอบๆตัวเรา
แต่มิใช่เดินไป แล้วเชื้อล่องลอยในอากาศ แบบนั้นค่ะ
⭕️4. เราทำอะไรได้มั้ย
ก็คงเหมือนๆกับที่หมอบอกในเกือบทุกโพสต์เรื่องสุขภาพ
ก็คือ ทำให้สุขภาพลูก แข็งแรง
-->กินอาหารดีๆ กินผักผลไม้ให้มาก
งดกินอาหารแปรรูป
ออกกำลังกาย
และป้องกันการติดเชื้อ โดยการสอนล้างมือ สอนให้ไอให้ถูกต้อง ใส่หน้ากาก
หยุดไปเรียนหากมีอาการเจ็บป่วยเพื่อลดโอกาสในการติดเชื้อ และแพร่เชื้อให้คนอื่นๆ
ใช้ยาปฏิชีวนะเท่าที่จำเป็น เพราะแบคทีเรียตัวดีในลำไส้เป็นส่วนหนึ่งของภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงของมนุษย์
(เค้าเป็นส่วนหนึ่งของร่างกายเรา อย่าทำร้ายเค้านักเลยค่ะ)
ฉีดวัคซีน เมื่อไหร่จะซื้อของเล่น ให้ฮึบไว้ แล้วเก็บเงินไปซื้อวัคซีนแทน ถึงวัคซีนหลายโรคจะไม่กันติด แต่อย่างน้อยก็ผ่อนหนักเป็นเบา
ท้ายที่สุดคือ เราต้องให้ลูกได้ใช้ชีวิต
เด็กยังต้องป่วยไข้เป็นเรื่องปกติ
เดินทางสายกลาง
เลี้ยงสะอาดเกินไป ภูมิคุ้มกันในร่างกายก็อ่อนแอ
เลี้ยงสกปรกเกินไป ก็เป็นการชักนำให้ลูกติดเชื้อ.....
หวังว่าจะทำให้พ่อแม่ที่มาอ่านบทความอันยาวเฟื้อยนี้ เข้าใจได้มากขึ้นนะคะ
หมอแพม
พญ.ปุษยบรรพ์ สุวรรณคีรี
กุมารแพทย์โรคระบบหายใจ
