Psikolog Ömer Şirin

29/09/2025

Fallik karakter, ötekini bağımsız bir özne olarak değil, kendi benliğinin uzantısı, bir tür aksesuar gibi konumlandırır. İlişkilerinde temel ihtiyaç, kendi içsel eksikliğini örtmektir. Bu eksiklik, psikanalitik kuramda fallus metaforu üzerinden anlaşılır: kişi, sahip olamadığını başkasında bulmaya ve o başkasına eklemlenerek kendisini tamamlamaya çalışır. Böylece kendi değeri, kendi başarısı üzerinden değil, yanaştığı figürün gücü, statüsü ve zenginliği üzerinden tanımlanır. Fallik karakterin narsisistik kırılganlığı tam da buradan kaynaklanır: ötekine duyduğu ihtiyaç, aynı anda onu küçümseme ve nesneleştirme tutumuyla maskelenir. Başarılı bir eş, güçlü bir arkadaş ya da etkili bir sosyal çevre, fallik karakter için yalnızca bir “yansımalı üstünlük” aracıdır. Bu da ilişkilerinde derin bir sömürü ve nesneleştirme dinamiği yaratır.

25/09/2025

İlişik (attached) yaşamak en çok kaygılı bağlanma stilinde görülür; öteki adeta oksijen gibidir. Ayrılık düşüncesi bile panik yaratır. Borderline örgütlenmede bu, “terk edilme korkusu”yla birleşir; kişi partnerine yapışır, sürekli teyit ister, en ufak mesafeyi “terk edilme” olarak yaşar. Bağımlı kişilikte ise ilişik olma hali kronikleşir; karar veremez, ötekinin onayı olmadan hareket edemez. Buradaki kaygı daha çok çaresizlik ve güçsüzlük üzerinden hissedilir.

Gömülü (embedded) yaşamak ise daha derin bir erimeyi anlatır: ötekinin duygularına gömülerek benlik sınırlarını eritmek. Sıklıkla sınır kişilikte görülür; “birlikte kaybolma fantezisi” üzerinden işler. Partnerle tam bir “biz” olma arzusu vardır; ben’i yok ederek hiçliği bastırmak. Ancak ayrışma başladığında dayanılmaz öfke ve boşluk patlar.

Narsisistik örgütlenmede ise ilişik/gömülü olma başka bir kılığa bürünür. Narsisistik kişi ötekine gömülmektense ötekini kendi benliğine gömer; partner bir yansıma, bir ekran haline gelir. Görünüşte embedded gibi dursa da aslında öteki “benliğin uzantısı”na indirgenmiştir.

Klinik pratikte bu iki savunma hattı da günü kurtarır ama benliği çürütür. Kişi ya ötekinin varlığına tutunarak boşluğunu doldurmaya çalışır ya da ötekinin içinde eriyerek yokluk duygusunu bastırır. Her ikisi de yalnız kalabilme kapasitesinin gelişmediği örgütlenmelerin semptomatik yüzleridir.

23/09/2025

Modern yılkı atları ve dibi tutmaz teflon tava ile tencereler, terk depresyonunun ve nesne sürekliliği yoksunluğunun farklı yüzlerini taşır. Yılkı atı, özgürlüğe bırakılmış gibi görünür ama aslında terk edilmenin yükünü sırtlanır; modern insan da kalabalıkların ortasında aynı sahipsizliği yaşar. Terk depresyonunda, sevilen nesnenin sürekliliği korunamaz; öteki gözden kaybolduğunda içsel olarak da yok olur. Teflon tava ve tencere işte bu ruh halinin mutfaktaki alegorisidir: hiçbir şey dip tutmaz, hiçbir duygu ya da ilişki kalıcı iz bırakmaz. Yüzey her şeyi kaydırır, fakat altında en ufak çizikle bozulmaya hazır bir kırılganlık vardır. Bağlanmak isteyen ama bağlanınca incinmekten korkan birey, yapışmaz yüzey gibi hiçbir şeyi içine alamaz. Sonunda hem yılkı atı gibi terk edilmiş hem de teflon tava gibi dibi tutmaz hale gelir; nesne sürekliliğinin yitimiyle özgürlüğü yalnızlığın yankısına dönüşür.

23/09/2025

Kendi kayığını kendin çekme ama incitme, kırık dökme! Nereye varmak istiyorsan var, kimse sana set değil, ancak senin bu paldır küldür oluşun bağ bıraktı ne bahçe!

22/09/2025

11/09/2025

“Sandırmak, zannettirmek” bazı kişilik örgütlenmeleri için yalnızca bir davranış değil, adeta kimliğin menşei gibi işleyen coğrafi işaretli bir stratejidir. Narsisistik yapıda bu, büyüleyici bir illüzyonla üstünlük markası üretir; histrionik örgütlenmede dramatik bir gösteriyle sahne kurulur; borderline düzlemde ise bağlanma korkusu ve terk edilme paniği, karşıdakini tutup iten manipülatif sandırmalarla yönetilir. Paranoid zihinsellikte zannettirme bir güvenlik önlemidir; ötekinin niyetini çarpıtarak tehditten korunmak. Antisosyal örüntüde ise bu bilinçli bir araç, çıkarı garanti eden bir yanıltma planıdır. Her durumda ortak olan şey, hakikatin eğilip bükülmesiyle benlik imgesinin korunmasıdır. Psikanalitik açıdan sandırma, bölünme, projeksiyon ve mentalizasyon eksikliğinin sahneye çıkış biçimidir; enactment (eyleme vurma) yoluyla ilişkiyi belirler. Toplumsal ölçekteyse neoliberal kültür, özneyi kendi “kişisel markası”na indirgedikçe bu savunmalar meşrulaşır, hatta ödüllendirilir. Klinik odada görev, bu performansı teşhir etmek değil, anlamaktır: “Şu an bana neyi göstermek, neyi gizlemek istiyorsun?” sorusuyla hem merak hem sınır korunur. Çünkü sandırmak, öznenin yalanı değil; kırılganlığın maskeli dili, çaresizliğin görünmez coğrafi işaretidir.

05/09/2025

Hayat Bilgisi Dersleri

Bir masada çay içip simit yerken sadece sen ve ben değiliz...

Masaya oturan yalnızca “ben” ve “sen” değildir; aslında sekiz kişilik bir içsel koroyla buluşuruz: Benim olduğum kişi, olduğumu sandığım kişi, içimdeki ebeveyn ve çocuk halim; karşımdakinin de aynı dört yüzü. Bu sekiz figür, ilişkinin her anında sahneye çıkar, kimi zaman çocuk çocukla konuşur, kimi zaman ebeveynler çatışır, kimi zaman iki ideal benlik birbirini büyüler.

Çoğu zaman sadece iki kişi sandığımız bu oyunda, aslında kendi içsel tiyatromuzun yankılarıyla, ötekinin iç sahnesinin hayaletleriyle konuşuruz. İlişkinin hakikati, bu çoğulluğu fark edip ayırt edebildiğimizde başlar.