01/07/2023
[ CHUYỆN TAROT – VỀ TAROT VÀ NHỮNG LÁ BÀI ĐẦU TIÊN ]
Phần 1: Classic Tarot – Tarot Cổ điển
Ngoại trừ các trường hợp khác biệt, các lá bài được mô tả trong bài biết này thuộc về bộ bài của người Milan, bộ được khắc vào năm 1835 bởi Carlo della Rocca cho một nhà chế tạo sản xuất nổi tiếng tại địa phương gốc Đức, Ferdinando Gumppenberg: những nét chạm khắc tinh xảo cùng với những sắc màu tuyệt vời của ấn bản này xứng đáng với cái tên Tarocco Soprafino (Supreme Tarot – Tarot tối cao), chúng đã được tải bản hiện đại bởi Il Meneghello (Milan - Ý).
Bộ bài 78 lá thường được gọi với tên “Tarot” là một trong những loại bài trò chơi (playing cards) được sản xuất tại các nước phương Tây, và đây cũng là loại bài đầu tiên được tạo nên tại Ý. Tuyên bố này được dựa trên một số nguồn tài liệu nhất định được ghi nhận từ cuối thời Trung cổ: các tài liệu cung cấp diễn giải về các trò chơi được chơi vào thời kì đó, cũng như lần đầu tiên đề cập đến các thẻ bài như một trò chơi tiêu khiển trong tòa án quân sự hoàng gia ở phía Bắc nước Ý và nửa đầu của thế kỉ XV. Có vẻ hiển nhiên rõ ràng rằng vào những năm 1400, bài trò chơi (playing cards) đã xâm nhập vào lục địa Châu Âu, nhưng việc này được diễn ra như thế nào, khi nào, nó vẫn là một vẫn đề để tranh luận.
CẤU TRÚC BÀI TAROT
Bộ bài Tarot được tạo thành bởi 2 nhóm riêng biệt, 22 chủ thể riêng biệt được gọi là Trumps (Có thể hiểu là bộ Ẩn chính như bộ bài hiện đại – TN), chúng được sắp xếp theo một trình tự cụ thể, và 56 là bài được chia thành 4 nhóm cổ điển: Tiền (Coins), Cốc (Cups), Kiếm (Swords) và Gậy (Batons), thường được gọi là Suit Cards (Có thể hiểu là bộ Ẩn phụ như bộ bài hiện đại – TN).
Lá The Fool: Trong các trò chơi sử dụng bài Tarot, 22 lá bài minh họa đóng vai trò là quân át chủ bài (Trumps) – tên gọi chung của chúng; Các hoạt động bói bài, thay vào đó, căn cứ vào các lá bài tương tự như lá Ẩn chính (Maor Arcana). Chúng thường được ký hiệu bởi một con số, mặc dù đặc điểm này không xuất hiện trong các bộ bài thủa trước (những bộ bài xuất hiện đầu tiên – TN), vì thế các tiêu chuẩn có trình tự của chúng có thể học một cách dễ dàng bởi những người chơi.
Lá trump số 22, the Fool (Chàng Khờ) thường không có số, và nó thường được đặt ở cuối bộ bài. Việc thiếu đi giá trị cấp bậc đặc trưng có thể được giải thích do trong thực tế, lá bài này ít nhiều được sử dụng như một lá Joker, tức là lá bài này có thể thay đổi giá trị của bản thân dựa vào nhu cầu mong muốn của người chơi đang sở hữu nó.
56 lá suit card (hoặc bộ Ẩn phụ) là 4 chuỗi các con số chạy tự từ lá 1 (ace) đến 10, kết thúc bằng 4 lá Hoàng gia: Knave (Lá Jack), Cavalier (Lá Kỵ sĩ), Queen (Lá Nữ hoàng) và King (Lá Nhà Vua – Mang giá trị lớn nhất). Giá trị của chúng được thể hiện qua sự sắp xếp các kí hiệu, ít nhiều giống các bộ bài hiện đại, mặc dù bên ngoài của chúng có thể được trang trí tỉ mỉ trau chuốt hơn và chúng thường được trang trí bổ sung.
CÁC CHỦ ĐỀ/CHỦ THỂ CỦA CÁC LÁ BÀI TRUMP:
Với một vài ngoại lệ khác, thì chủ đề/chủ thể của 22 lá trump đều theo một tiêu chuẩn. Nhưng vì tất cả chúng đểu diễn tả các câu chuyện mang tính ngụ ngôn và mang tính biểu tượng, các hình minh họa thực tế cho thấy giữa các bộ bài có nhiều điểm khác biệt, một số trong đó khá là đặc biệt, đáng chú ý.
Trong mỗi ấn bản Tarot, các lá bài trump luôn thể hiệu sự hài hòa giữa những điểm cổ điển với những điểm hiện đại; chúng luôn là sự lựa chọn của những minh họa được lấy cảm hứng từ các bộ bài được phát hành trước đó, đồng thời chúng cũng phản ánh các yếu tố thay đổi từ văn hóa bản địa, tôn giáo, thị hiếu,… Điều này tạo nên sự muôn hình muôn vẻ của các bộ bài.
Thay vào đó, sự sắp xếp thứ tự của 22 lá trump thường sẽ ít thay đổi hơn. Bên dưới chính là trình tự tiêu chuẩn, căn cứ vào hầu hết các ấn bản cổ điển. Lưu ý rằng một số chủ đề/chủ thể có thể có 2 cách gọi, một cách sát với ý nghĩa gốc của các câu chuyện ngụ ngôn nổi bật. một cách dựa trên sự phát triển theo hướng hiện đại của Tarot, đặc biệt là sau khi chúng được sử dụng cho các hoạt động huyền bí, như các phép bói toán chẳng hạn. Cách gọi hiện đại thời nay, ở trong ngoặc và viết in nghiêng, là tên gọi thường được thấy trong các ấn bản đương đại. Tuy nhiên, trong bài viết này, chúng tôi thường sử dụng cách gọi gốc của chúng, cũng bởi vì trong Tarot, tên gọi của các lá bài có sự kết nối chặt chẽ cả về mặt hình ảnh cũng như sự sắp xếp theo thứ hạng của chúng.
Trong một số bộ bài Tarot, các chủ đề/chủ thể được sắp xếp theo một trình tự khác biệt: sẽ là sai lầm nếu nhận định rằng sự sắp xếp khác chỉ đơn giản là đa dạng hóa “sự sắp xếp đúng” được chỉ ra phía trên. Đối với những người sử dụng Tarot thông thường (như một loại bài để chơi), cho dù lá Chariot có thể đáng giá cao hơn hoặc thấp hơn so với Temperance, hoặc lá Justice có thể có thứ hạng cao hơn The World, điều này không có gì khác biệt, miễn là giá trị của chúng được tất cả người chơi tán thành trước khi bắt đầu trò chơi.
Do đó, các suy đoán về việc các lá trumps trước đây không được đánh số (những người chơi biết được điều đó bằng việc thử nghiệm xếp hạng của lá bài), điều này khá dễ hiểu với những thay đổi có thể tìm thấy khi trò chơi tarot được lan rộng sang các thành phố khác.
Sự so sánh và thảo luận về sự sắp xếp khác nhau sẽ được thể hiện ở các bài viết tiếp theo.
(còn tiếp)
-Translate by Myli-
Mọi sai xót trong dịch thuật xin được lượng thứ. Myli rất mong có thể nhận được góp ý thiện chí từ mọi người.
____________________________
✨ Fanpage: Mili Tarot & Fengshui