24/10/2025
Tại sao quá trình chữa lành tâm lý thực sự hiệu quả phải bắt đầu từ cơ thể?
Tối nay, tôi xin chia tay vị Giáo sư Dương Chấn Ninh đáng kính và vĩ đại. Xem buổi phỏng vấn với ông hôm nay, một câu nói đã làm tôi như bị sét đánh: "Mục đích của khoa học là triết học, và mục đích của triết học là mỹ học và trực giác." Ông nói rằng nhiều khám phá quan trọng không đến từ những tính toán nghiêm ngặt, mà từ "cảm nhận trực quan về cái đẹp" - đó là gì? Có phải là não bộ không? Không, đó là sự cộng hưởng của cơ thể với nhịp điệu của thế giới. Cơ thể chúng ta, sản phẩm của hàng tỷ năm tiến hóa, già dặn hơn, thông thái hơn và gần gũi với thực tế hơn não bộ. Quá trình chữa lành thực sự phải bắt đầu từ cơ thể. Bởi vì chấn thương không nằm trong "suy nghĩ" của não bộ mà nằm trong "ký ức" của cơ thể.
Khoa học thần kinh hiện đại từ lâu đã xác nhận rằng não bộ được chia thành "ý thức" và "tiềm thức". Vỏ não trước trán (chịu trách nhiệm về logic, ngôn ngữ và ra quyết định) là phần "nói" của chúng ta. Tuy nhiên, cảm xúc, nỗi sợ hãi và chấn thương được lưu trữ trong hệ viền (đặc biệt là hạch hạnh nhân) và thân não—chúng không nói ngôn ngữ, mà chỉ xử lý các phản ứng sinh lý. Ví dụ, khi một sự kiện chấn thương xảy ra, trung tâm ngôn ngữ có thể ngừng hoạt động, khiến bạn không thể diễn tả được. Tuy nhiên, nhịp tim tăng nhanh, cơ bắp căng cứng và hơi thở nông—những phản ứng này được cơ thể ghi nhận rõ ràng. Đây là lý do tại sao người mắc PTSD bị các cơn hoảng loạn mà không có lý do rõ ràng: trước khi não kịp phản ứng, cơ thể đã trở lại chiến trường.
Trở lại góc nhìn vật lý: Năng lượng, Cộng hưởng và Trường: Cơ thể là một Hệ thống Năng lượng. Vật lý lượng tử dạy chúng ta rằng vật chất về cơ bản là các hạt dao động. Các hạt này rung động ở một tần số cụ thể, một đặc tính vật lý vi mô của mọi vật chất, bao gồm cả tế bào người. Căng thẳng mãn tính và chấn thương làm gián đoạn tần số cụ thể này, tạo ra thứ mà chúng tôi trong liệu pháp cơ thể gọi là "tắc nghẽn năng lượng". Ví dụ, đau cứng cổ và vai hoặc đau bụng thực chất là sự gián đoạn dòng chảy năng lượng. Cảm xúc là "sóng dừng" trong cơ thể. Giống như một sợi dây rung động tạo ra âm thanh, cảm xúc là những dao động năng lượng trong hệ thần kinh. Khi cảm xúc không được thể hiện (bị kìm nén hoặc phủ nhận), chúng không biến mất. Thay vào đó, chúng trở thành "sóng dừng", bị mắc kẹt ở đâu đó trong cơ thể và biểu hiện dưới dạng căng thẳng hoặc đau nhức mãn tính.
Chữa lành là việc đưa cơ thể trở về trạng thái cân bằng. Các bài tập không phải là "thư giãn", mà là hiệu chỉnh lại tần số rung động của cơ thể để cho phép năng lượng bị kẹt chảy qua - điều này trực tiếp và hiệu quả hơn "lý luận".
Tại sao "liệu pháp trò chuyện" đôi khi lại không đủ? Trò chuyện chủ yếu kích hoạt não trái (ngôn ngữ, logic), nhưng chấn thương lại được lưu trữ trong não phải (cảm xúc, giác quan) và cơ thể. Khi bạn mô tả chấn thương bằng lời nói, bạn có thể chỉ đang "tái hiện lại câu chuyện", nhưng cơ thể vẫn ở chế độ "chiến đấu hoặc bỏ chạy". Chỉ thông qua các kênh phi ngôn ngữ như chuyển động cơ thể, hơi thở và sự tiếp xúc, hương thơm, âm thanh,... bạn mới có thể thực sự "thiết lập lại" trạng thái của hệ thần kinh. Não có thể nói dối, nhưng cơ thể thì không!