10/11/2025
🌿 CHỮA BỆNH THEO ÂM DƯƠNG – THỂ HÀN (LẠNH) & THỂ NHIỆT (NÓNG)
Trong Y học cổ truyền, bệnh dù là ngoại cảm hay nội thương, đều quy về hai gốc chính: Hàn (lạnh) và Nhiệt (nóng).
Nhận biết đúng thể bệnh sẽ giúp chọn đúng thuốc – đúng phép trị, tránh “làm sai hướng” khiến bệnh kéo dài hoặc nặng thêm.
---
1️⃣ HO – SỐT
🌬 Thể Hàn (do lạnh)
Biểu hiện: Trán nóng nhưng chân tay lạnh, ho nhiều về đêm, đờm loãng trắng, sợ gió lạnh.
Bài thuốc:
Lá và cành Tía tô 20g
Củ cải trắng 20g
Vỏ quýt 10g (nướng chín)
→ Đun nước uống lúc còn ấm.
🩺 Công dụng: Giải biểu tán hàn, hóa đàm, giảm ho.
---
🔥 Thể Nhiệt (do nóng)
Biểu hiện: Mặt đỏ, người nóng, chân ấm, họng viêm, đờm vàng, nước tiểu vàng, nhức đầu, mờ mắt.
Bài thuốc:
Diếp cá 20g
Kinh giới 20g
Bạc hà 10g
→ Đun nước uống trong ngày.
🩺 Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, giảm ho.
---
2️⃣ ĐI NGOÀI (TIÊU CHẢY)
🌬 Thể Hàn (do lạnh)
Biểu hiện: Phân sống, nhạt màu, mùi chua, bụng đầy trướng, ăn đồ lạnh càng nặng.
Bài thuốc:
Củ riềng 15g → Đun nước uống ấm.
🩺 Công dụng: Ôn trung tán hàn, cố tỳ, giảm tiêu chảy.
---
🔥 Thể Nhiệt (do nóng)
Biểu hiện: Phân vàng đỏ, có bọt, mùi hôi khẳn.
Bài thuốc:
Lá mơ, Rau sam, Cỏ sữa lá nhỏ – mỗi thứ 20g → Đun nước uống.
Nếu đi ngoài ra máu, thêm Mộc nhĩ đen 20g (nướng cháy vỏ) đun cùng.
Nếu vừa nôn vừa đi ngoài, bụng đau quặn:
Lá hoắc hương 20g (hoặc lá vối nếu không có)
Vỏ quýt 10g → Đun nước uống.
🩺 Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, điều hòa tỳ vị.
---
3️⃣ ĐAU NHỨC MỎI CƠ THỂ
🌬 Thể Hàn
Biểu hiện: Đau nhức mỏi tăng khi lạnh, gặp mưa gió, đêm đau hơn.
Bài thuốc:
Tía tô 20g
Lá lốt 20g
Gừng tươi 5g
→ Đun nước uống ấm.
🩺 Công dụng: Khu phong tán hàn, thông kinh hoạt lạc.
---
🔥 Thể Nhiệt
Biểu hiện: Người nóng, sốt, đau nhức như bị “cắn”, vận động càng đau, nước tiểu vàng.
Bài thuốc:
Lá tre 20g
Lá sả 20g
Củ khúc khắc 20g
→ Đun nước uống.
🩺 Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, trừ thấp nhiệt.
---
4️⃣ ĐAU DẠ DÀY & TRÀO NGƯỢC
🔥 Thể Nhiệt
Biểu hiện: Mặt đỏ, người nóng, dễ cáu gắt, phân táo, tiểu vàng, ăn cay nóng đau tăng.
Cách trị:
Bột sắn dây pha nước hoặc nấu chín uống.
Bắp cải trần chín, xay lấy nước uống.
Nếu kèm trào ngược, uống thêm nước lá vối hằng ngày.
🩺 Công dụng: Thanh vị, giảm viêm, trung hòa dịch vị.
---
🌬 Thể Hàn
Biểu hiện: Lạnh bụng, ăn đồ lạnh đau tăng, chân tay lạnh, mặt nhợt, tiêu hóa kém.
Cách trị:
Gừng tươi giã nhuyễn, hãm hoặc đun nước uống.
Nếu đi ngoài phân sống: thêm củ riềng thái nhỏ đun nước.
Nghệ vàng + mật ong uống kiên trì.
Nếu kèm trào ngược: ăn dứa (thơm) chín hằng ngày.
🩺 Công dụng: Ôn trung, kiện vị, giảm trào ngược.
---
5️⃣ ĐAU ĐẦU
🌬 Thể Hàn
Biểu hiện: Huyết áp thấp, trời lạnh đau tăng, mặt nhợt.
Cách trị:
Uống trà gừng ấm.
Dùng gừng tươi giã nhuyễn đun nước gội đầu khi còn ấm.
🩺 Công dụng: Ôn dương, tán hàn, thông lạc, giảm đau.
---
🔥 Thể Nhiệt
Biểu hiện: Huyết áp cao, trời nóng đau nhiều, có thể kèm sốt.
Cách trị:
Diếp cá, Lá tre hoặc Lá đinh lăng đun đặc lấy nước uống.
🩺 Công dụng: Thanh nhiệt, giáng hỏa, an thần giảm đau đầu.
---
👉 Nguyên tắc chung:
Người thể Hàn: tránh lạnh, ăn ấm, uống ấm.
Người thể Nhiệt: tránh cay nóng, ưu tiên thanh mát, nhiều rau quả.
Không dùng nhầm thuốc: Hàn trị Nhiệt, hay Nhiệt trị Hàn sẽ khiến bệnh thêm nặng.
