20/10/2025
📖“SỐT KHÔNG PHẢI LÀ BỆNH”
CỤ TỨ LÃN & CHUYỆN “SỐT KHÔNG PHẢI LÀ BỆNH”
Sáng đầu đông, sương phủ trắng như khói bếp, gió hun hút thổi qua lũy tre làng Đồi.
Quán nước gốc đa vẫn đỏ than hồng, ấm chè xanh sôi ùng ục, khói thuốc lào “oọc” một phát, cuộn lên như con rồng nhỏ bay quanh mái rạ.
Cụ Tứ Lãn ngồi xếp bằng trên chõng tre, phe phẩy quạt mo, vừa nhấp ngụm chè, vừa nghe tiếng bà Sáu Dưa hớt hải chạy vào:
— Cụ ơi cụ! Thằng Tí nhà con lại sốt rồi! Đêm qua con lo quá, chạy khắp nơi tìm thuốc hạ sốt mà nó vẫn hầm hập, sợ quá, chả dám ngủ!
Cụ Tứ đặt chén chè xuống, giọng chậm rãi:
— Ối giời, cái thân trẻ con nó như cái cây non, sốt là lúc nó đang tự thay lá mới đấy. Con sốt không phải là bệnh đâu, mà là thân nó đang điều chỉnh lại nội khí, thải độc ra ngoài thôi. Nhưng mà… phải xem sốt hàn hay sốt nhiệt đã, rồi mới tính chuyện giúp nó.
Bà Sáu tròn mắt:
— Ối cụ ơi, sốt cũng có loại à?
Cụ cười hiền:
— Ừ, chứ tưởng cái gì sốt cũng đổ cho “nhiệt” à? Nhiều đứa sốt do hàn, nhiều đứa lại sốt do nhiệt, mà xử nhầm thì hại thân.
🔥 SỐT NHIỆT – “CƠ THỂ ĐANG ĐỐT ĐỘC”
Cụ thong thả giảng:
— Nếu thấy toàn thân nóng, tay chân ấm, người oi bức, đầu nóng ran, khô môi, biếng ăn… ấy là sốt nhiệt. Cơ thể nó như cái bếp đang đốt rác độc bên trong.
— Lúc ấy, đừng ép ăn, cứ cho uống nước mát, nước cam, nước chanh đường, nước cơm hay cháo loãng, thêm tí nước dừa, nước mía cho mát gan, sinh tân dịch. Muốn hạ nhiệt, lấy giấm táo pha loãng hoặc chanh tươi chườm ấm là được. Đừng có vội vàng cho thuốc, lại hóa hại.
Bà Sáu gật gù:
— Thế hóa ra con vẫn sai, thấy nó nóng là đổ thuốc hạ sốt liền.
Cụ cười khà khà:
— Ừ, hạ sốt nhanh quá là cắt mất cơ chế tự chữa của thân thể, khác gì dập tắt bếp đang nấu dở cơm.
❄️ SỐT HÀN – “CƠ THỂ ĐANG THIẾU LỬA”
Cụ rít một hơi thuốc lào, khói cuộn tròn như con rắn bạc rồi nói tiếp:
— Còn sốt hàn thì lại khác. Trẻ đầu nóng mà tay chân lạnh, bụng lạnh, da tái, môi nhợt, người mệt mỏi – ấy là thiếu lửa, thiếu khí huyết.
— Lúc này mà cho thuốc hạ sốt thì khác nào rưới nước vào bếp than! Phải làm ấm lên: xoa tay chân bằng tinh dầu gừng, ngâm chân nước gừng muối, cho uống nước gừng ấm với tí đường, muối khoáng hay tía tô với đường phèn nhấp từng ngụm.
Bà Sáu tròn mắt:
— Ối cụ ơi, thế là “sốt mà lại phải sưởi ấm”?
— Ừ, con ạ. Loại này là thiếu dương khí, tủy yếu, não thiếu dinh dưỡng. Cái thân nó rét từ trong ra ngoài, nên phải bồi lửa lại cho nó sống. Lâu dài phải cho ăn đủ chất béo sạch, dầu mè, bơ, thêm chút mật mía, mật ong, trái cây ngọt, để nuôi tủy và não.
⚡ TRẺ HAY CO GIẬT – DƯỠNG TỪ GỐC
Cụ trầm ngâm, giọng nhỏ lại:
— Còn mấy đứa hay sốt co giật thì không phải vì “sốt cao quá”, mà vì Thận yếu, tủy kém, não thiếu khí huyết. Mẹ mà chỉ lo hạ sốt thì chỉ chạm ngọn thôi. Phải dưỡng Tỳ – bổ Thận – tăng dương khí tự nhiên, có thế mới bền.
🌱 LỜI CỤ DẶN
Cụ Tứ nhấp ngụm chè, giọng ấm áp:
— Sốt là một phản ứng tự nhiên, thân đang tự chữa lành. Mẹ mà hiểu đúng, hỗ trợ đúng thì con tự khỏi, không cần can thiệp nặng nề.
— Còn cứ ép hạ sốt sai cách, dùng thuốc quá sớm, là cắt đứt cơ chế tự điều chỉnh của con đấy.
Bà Sáu Dưa ngồi lặng, nước mắt rưng rưng:
— Ối cụ ơi, may có cụ, chứ con tưởng sốt là giặc, ai ngờ lại là người bạn của thân thể!
Cụ Tứ mỉm cười:
— Ừ, chỉ cần lắng nghe – không vội vàng – và hỗ trợ đúng lúc, là con đã chữa lành bằng sự hiểu biết, chứ không chỉ bằng thuốc men rồi.
Khói chè xanh lượn quanh mái rạ, nắng sớm chiếu qua kẽ lá, lũ trẻ đầu làng cười vang bên đống rơm.
Cụ Tứ Lãn lại nhấp chén chè, ánh mắt hiền hậu nhìn xa xăm:
— “Thân thể biết cách chữa lành, chỉ cần lòng mẹ đủ bình tĩnh để chờ.”
St
