08/08/2025
TRẺ HÓA BUỒNG TRỨNG
“Trẻ hóa buồng trứng” là một khái niệm hiện đại trong y học sinh sản và nội tiết học, nhằm kích hoạt lại chức năng buồng trứng đã suy giảm – đặc biệt ở những phụ nữ giảm dự trữ buồng trứng, mãn kinh sớm, hoặc hiếm muộn. Dưới đây là phân tích chuyên sâu về bản chất, cơ chế sinh học, và chỉ định khi nào nên trẻ hóa buồng trứng.
I. Bản chất của trẻ hóa buồng trứng là gì?
1. Không phải là làm “mọc lại trứng”, mà là:
Kích thích hoạt động trở lại của các nang trứng nguyên thủy còn lại (dù rất ít) trong buồng trứng.
Cải thiện chức năng nội tiết của tế bào hạt và tế bào vỏ → tăng sản xuất estradiol, AMH, chất lượng nang trứng.
Kích thích các tế bào gốc hoặc tế bào tiền thân còn tiềm năng trong mô buồng trứng.
2. Mục tiêu chính:
Phục hồi kinh nguyệt, cải thiện hormone, hoặc tái lập khả năng sinh sản.
Trẻ hóa nội tiết học → tăng estrogen nội sinh, cải thiện da, tóc, xương, giấc ngủ, cảm xúc, ham muốn...
II. Cơ chế sinh học của trẻ hóa buồng trứng
Tùy từng phương pháp, các cơ chế gồm:
A. Kích hoạt nang nguyên thủy còn “ngủ yên”
- Buồng trứng người chứa khoảng 1 triệu nang sơ cấp khi sinh, nhưng đến tuổi 35 chỉ còn vài ngàn, và phần lớn không hoạt động.
- Một số can thiệp có thể “đánh thức” nang này hoạt động trở lại bằng cách:
Tác động PI3K-AKT-FOXO3 pathway
- Cắt – xé vỏ buồng trứng (ovarian fragmentation) để giải phóng yếu tố phát triển
PRP (huyết tương giàu tiểu cầu): giải phóng yếu tố tăng trưởng (VEGF, IGF, TGF-β...) → tăng sinh mạch, sửa chữa mô
B. Tăng chuyển hóa ty thể – tăng NAD+ nội sinh
- Tế bào trứng suy giảm mạnh chức năng ty thể theo tuổi → mất khả năng phân chia, lão hóa
- Các hoạt chất như NAD+, CoQ10, NMN, resveratrol giúp phục hồi chức năng ty thể trong noãn
C. Ức chế viêm âm thầm và xơ hóa buồng trứng
Tuổi tác gây xơ hóa mô buồng trứng, mất tính đàn hồi và chức năng.
PRP, exosome, hoặc các thuốc điều hòa miễn dịch có thể làm giảm viêm mạn tính cấp mô đệm, cải thiện lưu thông máu và dinh dưỡng.
-----
Ths.BS. Đào Thị Mỹ Vân