06/09/2025
🔥 🙅♀️ KỸ NĂNG SỐNG CÒN NƠI CÔNG SỞ: LẬP RANH GIỚI ĐỂ BẢO VỆ NĂNG LƯỢNG BẢN THÂN
Khi chuông báo họp của Teams vang lên giữa giờ ăn trưa, nhiều người bấm “Join” theo quán tính rồi tiếp tục nuốt vội. Lâu dần, những bữa trưa chớp nhoáng ấy gom thành cảm giác cạn pin triền miên. Tình trạng kiệt sức – burnout – được WHO xem là hội chứng nghề nghiệp với ba nét chính: kiệt quệ, chai sạn với công việc, kém hiệu quả. “Ranh giới” là liều vaccine tinh thần rẻ tiền nhưng hiếm khi được tiêm đủ liều (Australian Psychological Society, 2024).
1. 🔋 Vì sao ranh giới cứu được pin công sở?
Thiết lập giới hạn về giờ làm, khối lượng và cảm xúc giúp giảm cortisol, tăng cảm giác kiểm soát và thấp đi tỷ lệ kiệt sức. Giao tiếp rõ ràng – ví dụ như thỏa thuận không gửi email ngoài giờ – là yếu tố bảo vệ trong 74 nghiên cứu về burnout, ranh giới nơi làm việc hỗ trợ giảm đáng kể stress và trầm cảm (Amiri et al., 2024). Mindfulness, nghỉ ngắn và kỹ thuật thở làm giảm triệt để thành phần “kiệt quệ cảm xúc” trong 67% thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (Shoker et al., 2024).
2. 📝 Kịch bản và mẫu câu thương lượng lịch sự
⏰ Sếp giao việc 19 giờ
“Em sẽ nộp báo cáo phần A vào 10 giờ sáng mai. Phần B cần thêm dữ liệu nên em đề xuất hạn 17 giờ để đảm bảo chất lượng.”
🤝 Đồng nghiệp nhờ “gấp” liên tục
“Mình đang chạy deadline. Nếu sau 15 giờ vẫn cần, mình sắp xếp hỗ trợ nhé.”
📵 Group chat réo lúc khuya
“Mình tắt thông báo sau 20 giờ để đảm bảo sức khỏe. Sáng mai 8 giờ mình phản hồi cả nhóm.”
🔄 Khách thay đổi yêu cầu sát nút
“Để chỉnh sửa theo ý chị, em cần lùi bàn giao sang chiều thứ tư. Chị xác nhận giúp em với.”
Giữ giọng tôn trọng – rõ ràng – có phương án. “Không” ở đây biến thành lời cam kết chất lượng, chứ không phải phủi tay.
3. 🛡️ Những bước nào để tôi bảo vệ năng lượng của mình?
Bước 1 – Xác định giới hạn cá nhân
Viết ra 3 điều bạn nhất định là ranh giới của bạn: hết giờ chốt laptop, cuối tuần off email, nghỉ trưa 30 phút…
Bước 2 – Công bố ranh giới
Trao đổi sớm với quản lý, đồng nghiệp, cập nhật qua lịch Teams. Minh bạch càng sớm, xung đột càng ít.
Bước 3 – Phục hồi vi mô
🧘♀️ Thở nhịp 3–3–3, vươn vai sau mỗi 90 phút.
⏳ 5 phút nghỉ ngơi sau mỗi 25 phút tập trung đã chứng minh hiệu quả cải thiện burnout (Araújo et al., 2024).
🚶♀️ Đi bộ ngắn giúp tái nạp dopamine, tăng tập trung (Australian Psychological Society, 2024).
Bước 4 – Kiểm tra pin hằng tuần
Chấm điểm mức mệt của mình trên thang 1–10. Nếu 7 điểm trở lên hai tuần liền, tạm giảm khối lượng hoặc xin hỗ trợ.
Bước 5 – Điều chỉnh linh hoạt
Trong những lúc, những mùa cao điểm, ranh giới có thể mở rộng, nhưng sau đó cần “trả” lại giờ nghỉ. Nơi làm việc làm tốt điều này đạt 89% nhân viên quay lại làm việc sau kiệt sức, so với 73% ở nhóm đối chứng (Lambreghts et al., 2023).
4. 🚀 Chiến lược dài hơi cho cá nhân + tổ chức
🧑🤝🧑 Cá nhân: Mindfulness, viết nhật ký biết ơn, mạng lưới đồng nghiệp giảm mạnh stress và tăng gắn kết (Cohen et al., 2023).
🏢 Tổ chức: Chính sách email ngoài giờ, khối lượng hợp lý, phản hồi kịp thời là “vaccine tập thể” chống burnout (Amiri et al., 2024).
Ai từng ngồi thừ trước màn hình lúc 23 giờ sẽ hiểu: mệt nhất không phải làm nhiều, mà là không dám khép lại. Hãy tưởng tượng mỗi ranh giới bạn dựng lên là cánh cổng nhỏ đón gió đồng quê - nơi năng lượng được nạp lại, giấc mơ nghề nghiệp kịp “thở”.
Nếu tối nay tiếng chuông chat lại reo, thử hít thật sâu, gửi tin nhắn mẫu đã chuẩn bị, rồi gập máy đúng giờ. Bạn xứng đáng với một buổi tối trọn vẹn – mai sẽ là phiên bản tỉnh táo và sáng tạo hơn của chính mình.
__
PHÒNG THAM VẤN VÀ TRỊ LIỆU TÂM LÝ, TRƯỜNG ĐH KHXH&NV, ĐHQG-HCM - Lắng nghe, Đồng hành cùng bạn
📞 Hotline: 0899 762 390 (Zalo)
📍 Địa chỉ: Phòng K003, Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, ĐHQG-HCM, Số 10-12 Đinh Tiên Hoàng, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh
💬 Nếu bạn có nhu cầu tham vấn trị liệu, đừng ngại ngần điền thông tin vào link sau: https://forms.gle/uemvxTe37UUHpLQ9A
Hoặc liên hệ số điện thoại văn phòng. Văn phòng sẽ sớm liên hệ với bạn ngay khi nhận được thông tin.
Lưu ý: Nội dung trên trang chỉ mang tính chất tham khảo, giáo dục và không thay thế cho việc tham vấn/trị liệu tâm lý trực tiếp.