27/11/2025
Người ta cho rằng: trẻ con tiếp xúc mạng xã hội sớm dễ dính độc hại, trưởng thành sớm, yêu sớm, lệch chuẩn… Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, câu chuyện không nằm ở cái điện thoại, mà nằm ở năng lực của người lớn trong việc đồng hành cùng con.
Cấm đoán tuyệt đối nghe có vẻ an toàn, nhưng đôi khi chính sự an toàn đó lại khiến trẻ mất đi một loại “vaccine miễn dịch” về mặt tâm lý.
Vì bước ra đời — dù sớm hay muộn — chúng cũng phải gặp mạng xã hội, công nghệ, thông tin hỗn loạn, bạn bè nhiều luồng ảnh hưởng.
Điện thoại không nguy hiểm bằng việc đứa trẻ không biết tự vệ.
Ta thử nhớ lại chính mình ngày xưa:
Nhiều thứ bố mẹ cấm, nhưng rồi mình vẫn tìm cách tiếp cận — chỉ là tiếp cận trong bóng tối, không ai hướng dẫn, không ai soi sáng.
Và chính điều đó mới là rủi ro lớn.
Cấm không làm trẻ “trong sáng hơn”.
Cấm chỉ khiến trẻ trở nên khéo giấu hơn.
Đứa trẻ không cần bị tách ra khỏi công nghệ.
Đứa trẻ cần được dẫn dắt để sử dụng công nghệ một cách có trí tuệ.
Giống như dạy con bơi.
Không ai bảo: “Biển nguy hiểm, thôi đừng cho con thấy nước đến 18 tuổi.”
Ta dạy nó cách nổi, cách lặn, cách thở, cách cứu mình nếu sặc nước.
Rồi mới thả con ra biển thật.
Và chính vì được học từ sớm, nó an toàn.
Smartphone cũng vậy:
– Trẻ cần biết phân biệt nội dung tốt – xấu.
– Trẻ cần học cách đặt giới hạn.
– Trẻ cần được cha mẹ mở ra đối thoại chứ không phải đóng lại bằng cấm đoán.
– Trẻ cần trải nghiệm một môi trường số nhưng có sự giám sát đủ mềm mại.
Cấm đến 18 tuổi không biến trẻ thành người tử tế.
Cái biến trẻ thành người tử tế là mối quan hệ an toàn giữa cha mẹ và con cái.
Có nhiều phụ huynh nói:
“Cấm cho khỏe, khỏi phiền.”
Nhưng sự “khỏe” đó chỉ là khỏe cho người lớn — còn cái giá là sự thiếu chuẩn bị của đứa trẻ khi nó bước vào đời thật.
Chúng ta đừng nghĩ rằng con tiếp xúc mạng sớm là hư;
nhiều khi trẻ hư không phải vì điện thoại, mà vì không ai dạy nó cách sống trong thế giới có điện thoại.
Vậy nên phản biện lại quan điểm “cấm đến khi trưởng thành”, có lẽ ta nên nghĩ đến cách:
đồng hành – hướng dẫn – giáo dục – giới hạn phù hợp thay vì “tuyệt đối hóa” một biện pháp.
Cấm thì dễ.
Dạy mới khó.
Và chính cái khó đó mới là trách nhiệm thực sự của người lớn.
