29/10/2025
Năm 1945 Việt Nam có bao nhiêu rừng?
Năm 1945, vào thời điểm nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vừa được thành lập, thiên nhiên đất nước vẫn còn lưu giữ những cánh rừng nguyên sinh rộng lớn. Theo số liệu từ từ các báo cáo lâm nghiệp, tổng diện tích rừng năm 1945 có khoảng 14,5 triệu hécta, chiếm 43% diện tích đất tự nhiên của cả nước; gần như toàn bộ đều là rừng tự nhiên.
Đây là giai đoạn mà Việt Nam vẫn còn những cánh rừng giàu đa dạng sinh học, che phủ hầu hết các dãy núi, cao nguyên và vùng đất trung du. Những cánh rừng này không chỉ là nơi trú ngụ của nhiều sinh vật quý hiếm, mà còn đóng vai trò quan trọng trong điều hòa khí hậu, giữ nguồn nước, bảo vệ đất và chống xói mòn.
Tuy nhiên, chỉ trong khoảng 30 năm sau đó, diện tích rừng đã giảm mạnh. Đến năm 1975, rừng sụt còn 9,5 triệu hécta, tương đương 29% diện tích đất tự nhiên. Sự mất mát này xảy ra do nhiều nguyên nhân: chiến tranh (đặc biệt là chất độc màu da cam), nạn khai thác gỗ trái phép, chuyển đổi sang trồng cây nông nghiệp, và sự quản lý thiếu hiệu quả.
Sau nhiều nỗ lực phục hồi và trồng rừng, đến năm 2024, diện tích rừng cả nước đã đạt hơn 14,8 triệu hécta, với tỷ lệ che phủ trên 42%. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là chất lượng rừng hiện nay không còn như xưa.
Phần lớn diện tích tăng thêm trong thống kê là rừng trồng hoặc rừng nghèo kiệt sau khai thác, trong khi rừng nguyên sinh – vốn là “kho báu” về đa dạng sinh học – chỉ còn chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Nhiều hệ sinh thái rừng đã bị chia cắt, nhiều loài động thực vật quý hiếm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, và khả năng phòng hộ, điều tiết khí hậu, giữ đất giữ nước của rừng cũng bị suy giảm đáng kể.
Minh họa: Bản đồ rừng Việt Nam năm 1943 và 1983.
