16/10/2025
SỎI THẬN KHÔNG PHẢI DO THỪA CANXI – MÀ LÀ DO THIẾU CANXI TRIỀN MIÊN
1. Hiểu lầm lớn nhất về sỏi thận
Ở Việt Nam, hầu như ai nghe tới “sỏi canxi oxalat” cũng kết luận ngay:
“Thấy chưa, uống canxi nhiều quá là bị sỏi thận đấy!”
Thực tế, đây là một nhận định sai lầm kinh điển.
Bởi trong phần lớn trường hợp, người bị sỏi thận không hề thừa canxi – mà ngược lại, họ thiếu canxi mạn tính trong thời gian dài.
2. Các dạng sỏi thận và nguyên nhân thực sự
Sỏi thận được hình thành do các tinh thể khoáng chất kết tụ trong đường tiểu. Phổ biến nhất gồm:
• Sỏi canxi oxalat (70–80%) – loại hay bị hiểu nhầm nhất.
• Sỏi urat – do rối loạn chuyển hóa acid uric.
• Sỏi struvite – do nhiễm khuẩn đường tiểu.
• Sỏi cystine – hiếm gặp, do di truyền.
Riêng sỏi canxi oxalat, cái tên dễ khiến người ta “đổ lỗi” cho canxi.
Nhưng sự thật là canxi chỉ là “nạn nhân bị lôi vào cuộc”, còn thủ phạm thật sự là oxalat tự do và mất cân bằng dinh dưỡng.
3. Cơ chế nghịch lý: Thiếu canxi lại dễ bị sỏi hơn thừa canxi
Khi khẩu phần ăn thiếu canxi, lượng oxalat trong thực phẩm (rau chân vịt, trà đặc, cà phê, sô-cô-la, rau muống…) không có canxi để kết hợp trong ruột.
Kết quả là:
• Oxalat được hấp thu ngược vào máu,
• Đi qua thận và gặp canxi trong nước tiểu,
• Rồi kết tinh thành sỏi canxi oxalat.
Ngược lại, nếu ăn đủ canxi, canxi trong ruột sẽ “bắt” oxalat tạo muối canxi oxalat không tan và thải ra ngoài qua phân – chứ không bao giờ vào thận.
➡️ Nói cách khác, ăn đủ canxi giúp ngừa sỏi, chứ không gây sỏi.
4. Khi cơ thể thiếu canxi, chuyện gì xảy ra?
Cơ thể luôn cố duy trì nồng độ canxi máu ổn định.
Khi lượng canxi ăn vào quá ít, tuyến cận giáp (parathyroid) sẽ tiết ra hormone PTH để:
• Tăng hấp thu canxi ở ruột,
• Giảm thải canxi qua thận,
• Và rút canxi từ xương ra máu.
Đây là cơ chế “tự cứu” – nhưng là cái giá rất đắt:
• Xương mất dần mật độ, loãng và yếu.
• Canxi “rút ra” này là dạng ion tự do, không ổn định, dễ kết hợp với phosphate, oxalat trong máu và nước tiểu → tạo muối khó tan, lắng đọng ở thận hoặc mạch máu.
=> Vậy nên, chính canxi rút từ xương khi thiếu hụt mạn tính mới là loại dễ gây sỏi, chứ không phải canxi hấp thu từ thực phẩm hay thực phẩm bổ sung đúng cách.
5. Thực tế: Người Việt đang thiếu canxi trầm trọng
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, người Việt chỉ nạp khoảng 400–500 mg canxi/ngày, trong khi nhu cầu khuyến nghị là 1.000 mg/ngày.
Tức là, 80% dân số đang thiếu canxi mà không hề biết.
Nguyên nhân:
• Ăn ít sữa, hải sản nhỏ, rau xanh đậm.
• Uống nhiều trà, cà phê, nước ngọt (cản trở hấp thu).
• Ít phơi nắng (thiếu vitamin D).
• Chế độ ăn mặn và nhiều đạm làm tăng thải canxi qua thận.
Do đó, “thừa canxi gây sỏi” gần như không xảy ra trong đời sống thực tế, mà chỉ có thiếu canxi gây ra rối loạn hấp thu và lắng đọng.
6. Canxi “đi lạc” – nguyên nhân thật sự của hiện tượng vôi hóa
Một số người đi xét nghiệm thấy “canxi máu cao” rồi vội vàng ngưng bổ sung. Nhưng sự thật, canxi máu cao không hẳn do thừa canxi nạp vào, mà là do canxi bị “đi lạc” – không được đưa vào xương.
Cơ chế này thường do:
• Thiếu vitamin K2: canxi không được “dẫn đường” vào xương mà bám vào thành mạch, mô mềm.
• Thiếu magie: làm rối loạn cân bằng giữa canxi – phốt pho.
• Thiếu vitamin D3: giảm khả năng hấp thu canxi thực sự.
Vì vậy, nếu chỉ uống canxi đơn lẻ, đặc biệt là canxi vô cơ, thì dễ xảy ra lắng đọng.
Còn canxi thực vật hoặc canxi hữu cơ, kết hợp với Magie, Vitamin D3, K2 – như công thức của Nutrilite Canxi Magie D – sẽ được hấp thu chọn lọc, an toàn, và đi đúng “địa chỉ” là xương, răng, cơ.
7. Làm sao để canxi thực sự bảo vệ thận và xương
1. Bổ sung canxi đủ – đúng loại:
o Ưu tiên canxi thực vật hoặc canxi hữu cơ (dễ hấp thu, ít lắng đọng).
o Đi kèm Magie + D3 + K2 để canxi đi đúng hướng.
2. Uống đủ nước: 2–2,5 lít mỗi ngày giúp pha loãng nước tiểu, ngừa kết tinh.
3. Ăn uống cân đối: Giảm muối, giảm oxalat, tăng rau xanh và chất xơ hòa tan.
4. Vận động đều đặn: Tập luyện giúp canxi “cắm chặt” vào xương, tránh lắng đọng ở mô mềm.
5. Không uống canxi muộn vào buổi tối hoặc lúc ít vận động.
Sỏi thận không phải do thừa canxi,
mà là do thiếu canxi triền miên khiến cơ thể phải rút canxi từ xương ra máu.
Trong bối cảnh người Việt nạp thiếu canxi nghiêm trọng,
bổ sung canxi đúng cách, hài hòa cùng các vi khoáng D3 – K2 – Magie, kết hợp vận động phù hợp
không chỉ giúp phòng loãng xương mà còn giảm nguy cơ sỏi thận, vôi hóa mạch máu và thoái hóa sớm.
Canxi không có tội.
Tội là ở cách chúng ta hiểu và sử dụng nó.
Trân trọng biết ơn nhiều
