Tư vấn Số mệnh - Phong thủy

09/11/2025

Tất cả do Tâm mình, hãy chủ động phát khởi từ tâm mình các cảm xúc an vui, thánh thiện là được. Lỗi buồn bực ... nếu có cũng nên nhanh chóng loại bỏ nó, thay thế bằng cảm xúc an vui ...

MUỐN CÓ TRÍ TUỆ CẢM XÚC (EQ), TRƯỚC HẾT PHẢI HIỂU VỀ CẢM XÚC

Vậy bạn đã bao giờ rơi vào trạng thái “buồn vui lẫn lộn”, hay “khó diễn tả cảm giác của mình lúc này” chưa?

Nếu đã từng xem bộ phim hoạt hình “Những mảnh ghép cảm xúc” (Inside Out) thì hẳn bạn vẫn còn nhớ 5 nhân vật “cảm xúc” trong cô bé Riley – vui vẻ, giận dữ, chán ghét, sợ hãi và buồn bã. Chính 5 “mảnh ghép cảm xúc” này đã chi phối từng cử chỉ, hành động và tâm trạng của Riley để giúp cô bé đối diện với những khó khăn trong cuộc sống.

Trên thực tế, cảm xúc của con người khó đoán và phức tạp hơn so với bộ phim hoạt hình nhà Pixar, tìm hiểu về bánh xe cảm xúc sẽ giúp chúng ta phần nào hiểu hơn về bản thân.

🔹 Bánh xe cảm xúc là gì?
Bánh xe cảm xúc là một biểu đồ hình bông hoa để minh họa trực quan cảm xúc của chúng ta và các mối quan hệ khác nhau xoay quanh nó. Tiến sĩ tâm lý học Robert Plutchik là người đã tạo ra một trong những phiên bản phổ biến nhất của bánh xe cảm xúc (wheel of emotion). Cũng giống như việc pha màu vậy. Mỗi loại cảm xúc mang một màu sắc khác nhau.

Theo ông có 8 loại cảm xúc chính, được sắp xếp và minh hoạ theo các cặp đối cực với nhau như sau:
_ Vui vẻ đối cực với buồn bã (joy – sadness)
_ Giận dữ đối cực với sợ hãi (anger – fear)
_ Tin tưởng đối cực với ghê tởm (trust – disgust)
_ Ngạc nhiên đối cực với mong chờ (surprise – anticipation)

🔹 Về màu sắc
Tám cảm xúc cơ bản bao gồm: giận dữ, mong đợi, vui vẻ, tin tưởng, sợ hãi, bất ngờ, buồn bã và chán ghét sẽ được sắp xếp thành vòng tròn theo tám màu sắc riêng biệt.
Nhà trị liệu Genesis Espinoza đã nói rằng “Cảm xúc cơ bản là những cảm xúc mà con người sinh ra đã được gắn liền với bộ não của chúng ta”. Nếu nhìn vào hình dưới đây, bạn sẽ thấy tám cảm xúc cơ bản này nằm ở vòng tròn thứ 2 của bánh xe.

🔹 Các sắc thái
Mức độ tăng dần của cảm xúc đi từ ngoài vào trong và biến đổi trạng thái khi chuyển đổi, ví dụ từ sadness – buồn có thể tăng lên thành grief – đau khổ. Do đó, nếu chúng ta không nhận biết và xử lý cảm xúc của mình, từ buồn ta có thể trở nên đau khổ khi nó tăng cường độ.

Và ngược lại, di chuyển ra các lớp bên ngoài, cường độ của cảm xúc giảm xuống đồng nghĩa màu sắc cũng trở nên nhạt hơn. Ví dụ, tin tưởng giảm còn chấp nhận, mong đợi giảm thành hứng thú,...

🔹 Về mối liên hệ của các cảm xúc
Những cảm xúc đối cực có thể được tìm thấy đối diện nhau: vui vẻ đối lập với buồn bã, mong đợi ngược lại với bất ngờ, sợ hãi là đối lập với giận dữ, chán ghét trái ngược với tin tưởng.

Mặt khác, hai cảm xúc gần nhau kết hợp sẽ tạo ra một hỗn hợp cảm xúc mới. Ví dụ, yêu mến sẽ được tạo ra từ vui vẻ và tin tưởng (joy + trust = love), tin tưởng và sợ hãi kết hợp lại tạo ra phục tùng (trust + fear = submission).

✅ Tác dụng của bánh xe cảm xúc là gì?
>> Hiểu rõ cảm xúc của bản thân
Đã bao giờ khi được hỏi về cảm xúc của mình, bạn chỉ có thể đáp lại gọn lỏn rằng "cũng ổn" dù trong đầu là một mớ bòng b**g chưa?

Bạn có biết rằng khi một ai đó không nhận thức, và lảng tránh cảm xúc của chính mình đã được chứng minh là rất có hại cho sức khoẻ về cả thể chất lẫn tinh thần. Một nghiên cứu từ trường Đại học Y tế Công cộng Harvard và Đại học Rochester vào năm 2013 đã chỉ ra rằng, những người thường xuyên kìm nén cảm xúc của mình có nguy cơ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư lên tới 70%.

Nhà trị liệu Espinoza đã giải thích “Bánh xe cảm xúc là một công cụ tâm lý giúp các cá nhân xác định và diễn đạt những cảm xúc phức tạp bằng lời nói”.

Với những tính từ mang sắc thái đa dạng, bánh xe cảm xúc rất hữu ích trong việc giúp bạn tra duyệt các xúc cảm khác nhau để xác định đâu là điều mình đang trải nghiệm. Không những thế, nó còn giúp bóc tách những cảm xúc phức tạp thành những lớp đơn giản hơn.

Chẳng hạn, chúng ta hiếm khi nhận ra rằng chối bỏ chính là sự đan xen giữa bất ngờ và buồn bã. Nhưng đó chính là hỗn hợp cảm xúc diễn ra khi dự án mình dày công theo đuổi bỗng "đổ sông đổ bể", hoặc khi hay tin "crush" của mình thích người khác.

⭐️ Sử dụng bánh xe cảm xúc như thế nào?
Bước 0: Hiểu rõ bánh xe cảm xúc là gì. Nếu vẫn còn mơ hồ, đừng ngại trở về nội dung phía trên để ôn lại bạn nhé.
Bước 1: Xác định 8 cảm xúc cơ bản trong vòng tròn thứ 2 và đoán định cảm xúc hiện tại của mình giống với loại nào nhất.
Bước 2: Lấy một cảm xúc chính làm tâm, xác định các cảm xúc cụ thể liên quan (có thể có cường độ mạnh hoặc nhẹ dần) ở các cạnh phía ngoài và trong của vòng tròn
Bước 3: Liên hệ với cảm nhận hiện tại của bản thân và định vị cảm xúc của bạn ở đâu trong số các cảm xúc bạn vừa nhìn thấy.
Bước 4: Ghi lại cảm xúc vừa phát hiện ra nhật ký, chẳng hạn như: Sự kiện gì đã khiến bạn cảm thấy như vậy? Tần suất mà bạn trải qua cảm xúc đó? Bạn đã làm gì mỗi khi cảm xúc đó ập đến? v.v.. Chia sẻ nó với bất cứ ai nếu bạn cảm thấy cần thiết và thoải mái.
Bước 5: Tìm ra nguyên nhân dẫn đến cảm xúc đó (nhất là đối với cảm xúc tiêu cực).

Học cách biết ơn nếu có điều gì đó làm bạn thấy vui và không để cảm xúc tiêu cực chi phối bạn.

Vòng tròn cảm xúc được tạo ra để bạn hiểu và nhận biết được, gọi tên được những cảm xúc của mình. Khi đã nhận biết rồi, bạn mới hiểu nó có thể biến đổi tích cực hay tiêu cực thế nào, với cường độ thế nào, và tương tác thế nào. Điều này sẽ giúp bạn đạt được level đầu tiên trong việc luyện EQ – nhận biết cảm xúc.
(Trang Đinh)

===
Tìm hiểu thêm về EQ tại cuốn sách SỨC MẠNH CỦA EQ, một cuốn sách giúp bạn rèn luyện trí tuệ cảm xúc, tinh tế và thông minh hơn trong giao tiếp.
🪐 Bạn có thể tìm mua sách với Giá tốt tại: https://s.shopee.vn/VsA19KBpm

30/08/2025

Khẩu khí là nguyên nhân hàng đầu, quyết định rất lớn đến hạnh phúc gia đình. Bí quyết là học nói lời ái ngữ ...

1. Ái ngữ – hạt giống của sự bình an

Ái ngữ, là lời nói khởi từ lòng thương, từ sự hiểu biết, và từ tâm không muốn làm ai tổn thương.
Nó không phải là sự ngọt ngào giả tạo để lấy lòng, càng không phải là những câu nói hoa mỹ chỉ để che đậy cảm xúc thật.

Ái ngữ là nói đúng lúc, đúng cách, đúng tâm.
Trong đời sống hàng ngày, ta thường dễ dàng lịch sự, nhẹ nhàng với người ngoài, nhưng lại khắt khe, gắt gỏng với những người thân thương nhất. Bởi ta cho rằng: “Họ hiểu mình rồi, nói thế cũng không sao”. Nhưng chính những câu nói vô tâm ấy lại gieo vào lòng người thương những vết xước khó lành.

Một câu cộc cằn với người xa chỉ là gió thoảng. Nhưng với người gần gũi, nó có thể trở thành vết hằn sâu trong tim.

2. Khoa học hiện đại nói gì về lời nói?

Nhà nghiên cứu John Gottman – người dành hơn 40 năm nghiên cứu hôn nhân – đã chỉ ra rằng: trong các mối quan hệ, tỷ lệ “5 tích cực – 1 tiêu cực” là nền tảng để hạnh phúc bền lâu. Nghĩa là, chỉ cần một lời nói nặng nề cũng đủ để xói mòn sự gắn kết, trừ khi nó được cân bằng lại bằng nhiều lần ái ngữ, khen ngợi, trân trọng.

Brené Brown – nhà nghiên cứu nổi tiếng về tổn thương và sự kết nối – nhấn mạnh: “Lời nói có sức mạnh làm chúng ta co cụm lại trong phòng thủ, hoặc mở ra để kết nối.” Một câu nói tử tế có thể biến một khoảnh khắc căng thẳng thành cơ hội để hiểu nhau sâu sắc hơn.

3. Nonviolent Communication – ngôn ngữ của lòng trắc ẩn

Nhà tâm lý học Mỹ Marshall B. Rosenberg gọi ái ngữ là ngôn ngữ của lòng trắc ẩn. Không chỉ dừng ở lời khuyên “hãy nói tử tế hơn”, ông đã dành cả đời mình để phát triển cả một phương pháp gọi là Nonviolent Communication (NVC) – Giao tiếp bất bạo động – dựa trên 4 bước cốt lõi:

🍃1. Quan sát (Observation): Thay vì buộc tội hay gán nhãn, chỉ đơn thuần mô tả sự việc.

Sai: “Anh lúc nào cũng lười biếng!”

Đúng: “Tuần này, em thấy em dọn dẹp nhà một mình ba lần.”

🍃2. Cảm xúc (Feeling): Thành thật nói ra cảm giác của mình, không biến nó thành lời kết tội.

“Em thấy mệt và chán nản…”

🍃3. Nhu cầu (Needs): Mọi cảm xúc đều gắn liền với một nhu cầu chưa được đáp ứng.

“…vì em cần sự chia sẻ trong việc chăm sóc tổ ấm này.”

🍃4. Đề nghị (Request): Thay vì đòi hỏi hay ra lệnh, đưa ra một lời đề nghị rõ ràng và khả thi.

“Anh có thể giúp em dọn nhà 2 buổi cuối tuần này không?”

👉 Chỉ cần đổi cấu trúc câu, cuộc trò chuyện vốn dễ biến thành cãi vã nay lại mở ra khả năng đồng cảm và hợp tác.

Rosenberg từng nói: “Đằng sau mỗi lời chỉ trích là một nhu cầu chưa được đáp ứng.” Khi nhận ra điều này, ta không còn nhìn nhau như “đối thủ” cần tranh thắng, mà như hai con người cùng đang tìm cách được thấu hiểu.

Đây chính là điểm gặp gỡ đẹp đẽ giữa NVC và tinh thần “ái ngữ” trong đạo Phật: lời nói không còn là dao nhọn, mà trở thành nhịp cầu nối trái tim với trái tim.

4. Thực hành ái ngữ trong đời sống

Trước khi mở lời, hãy tự hỏi:

Lời này có nuôi dưỡng hay làm khô héo tâm người?

Mình nói ra để giúp họ, hay chỉ để xả cơn giận của mình?

Và đôi khi, sự im lặng từ bi cũng là một dạng ái ngữ – khi ta biết rằng nếu nói ra lúc này, lời sẽ chỉ như dao cắt.

Một vài cách thực hành:

Khi vợ/chồng làm một việc nhỏ, hãy khen và biết ơn.

Khi cha mẹ già nói điều gì không hợp ý, hãy đáp nhẹ nhàng thay vì gắt gỏng.

Khi con cái phạm lỗi, hãy uốn nắn bằng lời yêu thương thay vì quát tháo.

Mỗi lời nói là một hạt giống gieo vào tâm người: có thể nảy thành bông hoa an ủi, cũng có thể mọc thành bụi g*i.

5. Kết

Tu không chỉ ở chùa, không chỉ trong kinh kệ. Tu nằm ở từng ánh mắt, từng câu nói, từng cách ta đối đãi với nhau mỗi ngày.
Và nếu phải chọn giữa “đúng” và “bình an”, hãy chọn “bình an”.
Bởi một lời nói ôn hòa có thể giữ được ấm áp của cả một mái nhà.

Nguồn: Sưu tầm

10/08/2025

Luôn sẵn sàng chủ động làm việc thiện, dù là việc nhỏ. Tích phúc chỉ có tốt muôn phần.