07/11/2025
❄️ THUẬN THEO TIẾT TRỜI ĐỂ TÀNG DƯỠNG NGUYÊN KHÍ
- DƯỠNG SINH TIẾT LẬP ĐÔNG -
Ngày 7 tháng 11 là tiết Lập Đông, là tiết khí thứ 19 trong 24 tiết khí trong năm.
Sự biến đổi của khí hậu trong tiết này ảnh hưởng sâu sắc đến ăn mặc, ở, đi lại và tâm lý tình chí của con người, đặc biệt có tác dụng quyết định đối với sức khỏe.
Vì vậy, khi Lập Đông đến, nhiều người bắt đầu chú ý đến việc giữ ấm phòng lạnh, đồng thời quan tâm bổ dưỡng mùa đông.
Vậy tiết Lập Đông nên dưỡng sinh như thế nào?
1. Giữ ấm:
Sau tiết Lập Đông, khí ấm hạ thấp, khí hậu trở nên khô ráo, các bộ phận lưng, bụng, đầu và khớp xương dễ bị lạnh.
Đây là thời điểm dương khí tiềm tàng bên trong, âm khí cực thịnh.
❌ Nếu vùng lưng bị gió lạnh xâm nhập, phong hàn gây tổn thương Phế, dễ gây ho, cảm mạo.
Nếu vùng bụng bị gió lạnh xâm nhập, thì Tỳ Vị sẽ bị tổn thương rất dễ sinh tiết tả, đau bụng.
Đầu bị lạnh dễ xuất hiện đau đầu, hoa mắt chóng mặt.
➡️ Vì vậy, cần đặc biệt giữ ấm lưng, bụng, đầu cổ gáy, có thể mặc áo giữ nhiệt hoặc áo bông mỏng sát người, đội mũ khi ra ngoài.
Tránh nằm ngồi nơi gió lùa hoặc trên nền lạnh.
2. Ẩm thực:
Theo nguyên tắc “Thu đông dưỡng âm, mùa đông dưỡng Thận”,
vào mùa đông nên ăn thực phẩm có vị mặn tự nhiên thích hợp để dưỡng thận, như: rong biển, tảo biển, tảo tía, sứa,…
Đồng thời nên ăn nhiều thực phẩm ôn nhiệt để bảo hộ cho dương khí, chống lại hàn tà, như: Thịt dê, thịt bò, Long nhãn, hồ đào (hạt óc chó), hạt dẻ, Đại táo, Hoài sơn; và các thực phẩm màu đen để dưỡng Thận như: đậu đen, mè đen, gạo đen, mộc nhĩ đen,…
❌ Hạn chế ăn các thực phẩm hàn lương như: cua, tôm biển, đồ sống như gỏi, sushi, salad lạnh, nước ép rau củ, nước đá lạnh,… Vì những thứ này dễ tổn thương Tỳ dương, sinh đàm ẩm, lạnh bụng, tiêu hóa kém.
3. Sinh hoạt:
Sau Lập Đông, sinh hoạt nên tuân theo phép “Dưỡng tàng dương khí” làm chủ. Đông y cho rằng thời điểm này nên giữ tinh thần an hòa, ít ham muốn, ít phiền não, ít mong cầu; ngủ sớm, dậy muộn, chờ có ánh sáng mặt trời mới ra ngoài, giúp thần khí thu vào trong, thuận với phép tàng dưỡng mùa đông. Giấc ngủ đầy đủ giúp dương khí được “bảo trì”, đổ đầy, dương khí tiềm tàng ở bên trong, và làm cho âm tinh tích lũy.
Theo Đông y, vùng lưng là nơi kinh Túc Thái dương Bàng quang đi qua, đây là kinh mạch có tác dụng phòng ngự ngoại tà, chống đỡ với gió lạnh muốn xâm nhập vào cơ thể. Do đó, đặc biệt với người cao tuổi, trẻ nhỏ, người mắc bệnh dạ dày tá tràng, bệnh tim mạch, não mạch, huyết quản, việc giữ ấm lưng đặc biệt quan trọng.
➡️ Nên mặc áo bông sát lưng hoặc áo gile giữ nhiệt sau tiết Lập Đông để phòng hàn khí xâm nhập.
4. Vận động:
Dưỡng sinh mùa đông thích hợp hoạt động gân cốt, tập luyện cần động tĩnh kết hợp.
Vận động vừa phải, nhẹ nhàng, khiến ra mồ hôi hơi lấm tấm nhẹ là thích hợp.
❌ Nếu ra mồ hôi nhiều quá sẽ hao khí tổn dương, ngược với đạo dưỡng sinh của mùa đông.
Các hình thức tập luyện tốt gồm: thái cực quyền, yoga, khí công, đi bộ, xoa bóp bấm huyệt.
🌿 Một số huyệt nên xoa bóp:
Huyệt Đại chùy: thông kinh tán hàn, phòng cảm mạo.
Huyệt Dũng tuyền: điều hòa khí huyết âm dương, tốt cho Thận.
Huyệt Âm lăng tuyền và Tam âm giao: ôn dương hóa thấp, kiện Tỳ Vị.
5. Ngâm chân bằng dược liệu:
Người xưa đã ví bàn chân của chúng ta cũng giống như cái cây có gốc rễ, cây khô thì gốc rễ héo kiệt trước tiên, con người già đi thì ắt bàn chân suy yếu trước.
Theo Đông y, bàn chân là nơi hội 3 kinh âm và 3 kinh dương, liên hệ mật thiết với ngũ tạng lục phủ, trên đó có hơn 60 huyệt vị.
🌿 Trước khi ngủ có thể kiên trì ngâm chân bằng dược liệu, giúp:
Kích thích huyệt đạo, lưu thông kinh lạc toàn thân, xúc tiến khí huyết vận hành
Điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương
Tăng cường chức năng tạng phủ, nâng cao thể chất
Khu trừ hàn thấp, hóa ứ, giảm đau,…
Thảo dược thường dùng: Hồng hoa, Can khương (gừng khô), Hoa tiêu, Ngải diệp, Quế,…
Nhiệt độ nước: 38°C đến 43°C.
Thời gian: 15 đến 30 phút, mỗi tối ngâm một lần.
❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️
St.