13/09/2025
VÌ SAO ĐỐT SỐNG L4–L5 LẠI LÀ ĐIỂM YẾU DỄ THOÁT VỊ NHẤT CỦA CỘT SỐNG THẮT LƯNG? TUẤN TÔI CHIA SẺ CÁCH GIẢM ĐAU NGAY TẠI NHÀ VÀ BÍ QUYẾT ĐỂ KHÔNG TIẾN TRIỂN B ỆNH NGÀY CÀNG NẶNG
Tại sao L4–L5 là ‘tâm điểm’ chịu trận của cả cột sống thắt lưng, và cũng là nơi dễ bị tổn thương nhất?
Hôm nay, tôi xin chia sẻ rõ ràng hơn để bà con hiểu: vì sao thoát vị hay xảy ra ở L4–L5, và quan trọng hơn – cách tự giảm đau tại nhà, cũng như phòng ngừa sớm để không phải “ôm lưng than trời” mỗi ngày.
1. Vì sao L4–L5 là vị trí thoát vị thường gặp nhất?
Cột sống thắt lưng gồm 5 đốt (L1 → L5), nằm dưới phần lưng giữa, ngay trên xương cùng cụt. Trong đó, đốt L4–L5 là nơi chịu áp lực lớn nhất khi ta:
- Ngồi lâu một chỗ
- Khiêng vác nặng
- Gập người, cúi xuống
- Tăng cân, mang t hai, làm việc sai tư thế…
Vị trí L4–L5 đóng vai trò như “bản lề sống lưng”, vừa chịu sức nặng toàn thân, vừa giữ ổn định cho tư thế đứng, đi, ngồi. Cũng chính vì phải làm việc quá sức, lại thường xuyên bị dồn ép, nên:
- Bao xơ đĩa đệm giữa L4–L5 dễ rách
- Nhân nhầy tràn ra ngoài, chèn ép rễ thần kinh
- Gây đau, tê, buốt lan từ lưng xuống mông, đùi, bắp chân, bàn chân
Người ta gọi đó là “đau thần kinh tọa”, nhưng gốc rễ lại từ thoát vị đĩa đệm L4–L5 mà ra.
2. Dấu hiệu nhận biết thoát vị đĩa đệm L4–L5 tại nhà
Tuấn tôi để ý, có rất nhiều bà con chưa đi khám, nhưng cơ thể đã phát tín hiệu cầu cứu rất rõ ràng, chẳng qua mình chưa kịp nhận ra:
- Đau lưng dưới, cảm giác như bị kéo căng, ê ẩm âm ỉ, nặng nhất là sau khi ngồi lâu hoặc bê vật nặng
- Cơn đau lan xuống mông, mặt sau đùi, bắp chân, có khi tê như kiến bò
- Yếu cơ chân, bước đi không vững, dễ vấp ngã
- Cúi người, đứng lên, vặn mình đều đau – đặc biệt đau vào buổi sáng
3. 3 cách Tuấn tôi thường khuyên để bà con giảm đau tại nhà
Khi chưa thể đến khám ngay, bà con có thể áp dụng 3 cách đơn giản sau đây để tạm giảm đau, thư giãn gân cốt, giảm chèn ép tại chỗ:
(1) Nằm nghỉ đúng tư thế
- Nằm ngửa, kê gối dưới đầu gối, hoặc
- Nằm nghiêng, co chân lại như tư thế bào t,hai giảm áp lực lên cột sống thắt lưng
- Không nên nằm nệm quá lún, không kê gối cao đầu.
(2) Chườm ấm vùng lưng dưới
- Dùng túi chườm ấm (hoặc chai nước nóng bọc khăn)
- Chườm 15–20 phút vùng thắt lưng. Giúp máu lưu thông, giãn cơ, giảm đau
- Nếu đau do v iêm cấp, có sưng tấy thì chuyển sang chườm lạnh 2–3 ngày đầu, sau đó mới quay lại chườm ấm.
(3) Bài tập “mèo – bò” nhẹ nhàng mỗi sáng
- Chống 2 tay, 2 đầu gối trên mặt sàn (như bò)
-Hít vào, võng lưng xuống – ngẩng đầu lên
- Thở ra, cong lưng lên – cúi đầu xuống. Lặp lại 5–10 lần
Đây là động tác giúp giải tỏa áp lực lên đĩa đệm, kích hoạt cơ lưng sâu, giảm co cứng.
4. Phòng tránh sớm – Phòng còn hơn chữa
Thoát vị đĩa đệm không chỉ do tuổi tác. Người trẻ bây giờ ngồi nhiều, cúi điện thoại, lười vận động… cũng bị rất nhiều.
Tuấn tôi khuyên bà con muốn giữ cột sống khỏe mạnh thì đừng để nó quá tải mỗi ngày. Mỗi việc nhỏ, nhưng nếu làm đều, sẽ là phương thuốc hữu hiệu:
Tập thể dục nhẹ nhàng 15–30 phút mỗi ngày
→ Đi bộ, đạp xe, khí công, yoga lưng dưới
Ngồi làm việc không quá 45–60 phút liên tục
→ Nên đứng dậy duỗi người, vươn vai, bước đi vài bước
Không bê nặng sai tư thế
→ Hãy gập gối, giữ lưng thẳng khi nhấc vật nặng
Giữ cân nặng ổn định – tránh béo bụng
→ Vì mỡ bụng kéo xương sống lệch về trước, dễ gây thoát vị
Cột sống là trụ của thân người. Khi cái trụ đã rạn, thì không thể tiếp tục gánh vác cuộc đời bằng sự chủ quan.
Thoát vị L4–L5 – tưởng nhỏ, nhưng là lời cảnh báo sớm nhất mà cơ thể gửi đến ta. Nếu lắng nghe, điều chỉnh và chăm sóc đúng cách, ta có thể tránh được những cơn đau “hành xác” mỗi sáng thức dậy.
