14/03/2025
Khi nào cần cắt amidan cho trẻ?
Cắt amidan (tonsillectomy) là một phẫu thuật nhằm loại bỏ amidan khi nó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, không phải trường hợp viêm amidan nào cũng cần cắt. Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi có bằng chứng rõ ràng về lợi ích và khi các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả.
⸻
1. Các trường hợp cần cắt amidan
A. Viêm amidan tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến sức khỏe
• Viêm amidan tái phát ≥ 5-6 lần/năm dù đã điều trị đúng cách.
• Mỗi đợt viêm kéo dài, gây sốt cao, đau họng nhiều, khó nuốt, làm trẻ sụt cân, ảnh hưởng ăn uống.
• Viêm amidan kéo dài gây hơi thở hôi mạn tính dù vệ sinh răng miệng tốt.
B. Amidan phì đại gây tắc nghẽn đường thở
• Ngủ ngáy to, ngưng thở khi ngủ: Amidan quá lớn gây cản trở đường thở, làm trẻ ngủ không sâu giấc, hay giật mình, ngủ há miệng.
• Khó nuốt, khó nói: Trẻ cảm thấy vướng họng, nói giọng mũi, chậm phát triển ngôn ngữ.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển khuôn mặt: Trẻ có biểu hiện miệng há, răng hô do thói quen thở bằng miệng kéo dài.
C. Amidan gây biến chứng nguy hiểm
• Áp-xe quanh amidan: Xuất hiện các ổ mủ quanh amidan, gây đau dữ dội, khó nuốt, có thể nguy hiểm nếu nhiễm trùng lan rộng.
• Biến chứng xa do viêm amidan mạn tính, như:
• Viêm cầu thận sau nhiễm khuẩn.
• Viêm khớp cấp.
• Viêm tim do liên cầu khuẩn nhóm A.
⸻
2. Khi nào không nên cắt amidan?
• Trẻ dưới 5 tuổi (trừ trường hợp bắt buộc) do nguy cơ chảy máu và ảnh hưởng miễn dịch.
• Trẻ mắc các bệnh lý máu khó đông, rối loạn đông máu.
• Trẻ đang trong giai đoạn nhiễm trùng cấp tính như cúm, sởi, viêm phổi nặng.
⸻
3. Những điều cần biết về cắt amidan
• Phẫu thuật diễn ra nhanh (30-45 phút), có thể thực hiện bằng dao điện, laser hoặc coblator để giảm chảy máu.
• Trẻ có thể về trong ngày hoặc ở lại bệnh viện 1-2 ngày để theo dõi.
• Sau phẫu thuật, trẻ có thể đau họng, nuốt khó trong 7-10 ngày đầu, cần ăn thức ăn mềm, uống nhiều nước.
• Biến chứng có thể gặp: Chảy máu sau mổ, nhiễm trùng, thay đổi giọng nói nhẹ (hiếm gặp).
⸻
4. Kết luận
Cắt amidan chỉ thực sự cần thiết khi amidan gây viêm tái phát nhiều lần, tắc nghẽn đường thở, hoặc biến chứng nguy hiểm. Phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để quyết định có nên cắt amidan hay không, tránh cắt amidan không cần thiết vì amidan vẫn có vai trò bảo vệ miễn dịch ở trẻ nhỏ.