Phương Thùy SPA

30/10/2025

Để đánh giá 1 người có trị thức chỉ cần 1 ngày
Để đánh giá 1 người có đủ ý chí để làm việc khó việc lớn thì cần vài tuần
Nhưng để đánh giá hết cái tâm của 1 người có thể mất vài năm
👉Những ai thiếu cái tâm rộng, biết sống vì mọi người sẽ không làm việc lớn được

29/10/2025

Ôi nó phê

25/10/2025

TIẾT SƯƠNG GIÁNG (23/10-6/11) CHÚ Ý DƯỠNG SINH

☄️ Sương Giáng là tiết khí thứ 18 trong hệ thống Nhị thập tứ tiết khí, đồng thời là tiết khí cuối cùng của mùa thu. Thông thường, tiết này rơi vào ngày 23 hoặc 24 tháng 10 dương lịch hàng năm.

☄️ Tên gọi “Sương Giáng” không phải chỉ hiện tượng sương rơi, mà chỉ sự chuyển biến khí hậu rõ rệt, nhiệt độ đột ngột hạ thấp, chênh lệch nhiệt độ ngày đêm lớn, biểu thị khí âm dần thịnh, dương khí thu liễm, vạn vật chuẩn bị bước vào trạng thái nghỉ dưỡng của mùa đông.

☄️ Thời tiết đặc trưng là: sáng tối giá lạnh, trưa ấm áp, ngày đêm chênh lệch nhiệt độ lớn, thu táo rõ rệt. Trong Đông y, đây là giai đoạn dương khí tiềm phục, âm khí dần thịnh, cơ thể dễ phạm phong hàn, tổn thương phế âm, hoặc phát sinh các chứng thu táo thương phế, hàn tà nhập lý, nên phép dưỡng sinh phải bảo vệ âm, dưỡng phế, phòng hàn táo.

👉 Dưỡng sinh tiết Sương Giáng trong Đông y:

1. Sinh hoạt, khởi cư dưỡng sinh:
🌷 Trong 《Hoàng Đế Nội Kinh》, có câu:
“Tảo ngọa tảo khởi, dữ kê câu hưng” nghĩa là: mùa thu khí trời chuyển lạnh, nên ngủ sớm để thuận với sự thu liễm của âm tinh, và dậy sớm để thuận với sự phát dương của khí trời, phù hợp với nguyên lý “Xuân Hạ dưỡng Dương, Thu Đông dưỡng Âm”.

Vào thời điểm này, ngủ quá nhiều sẽ khiến sức co bóp của cơ tim và cơ vân toàn thân giảm sút, đồng thời làm rối loạn quy luật sinh, nghỉ tự nhiên của tạng Tâm, vì vậy nên đi ngủ sớm và dậy sớm, tránh nằm nướng. Sau khi thức dậy, cần mở cửa sổ thông khí, để điều hòa âm dương trong nhà và cơ thể.

🌷 Đến tiết Sương Giáng, nhiệt độ hạ đột ngột, người cao tuổi rất dễ phát bệnh đau khớp do hàn thấp, hoặc viêm phế quản mạn tính tái phát, cũng là thời kỳ viêm dạ dày mạn và loét hành tá tràng hay tái phát.
Người cao tuổi hoặc người có sức đề kháng yếu phải tùy thời tăng giảm quần áo mặc, tránh để hàn tà và thấp tà xâm nhập, dẫn đến phát bệnh.

🌷 Tiết này chênh lệch nhiệt độ ngày đêm lớn, cần giữ ấm chân và bụng; có thể duy trì thói quen ngâm chân nước ấm trước khi ngủ, để giúp thông kinh hoạt lạc, ôn dương dưỡng thận.

2. Dưỡng sinh trong ẩm thực: phòng thu táo, nên dưỡng âm nhuận phế, ăn thực phẩm tươi nhuận như quả Lê, quả Hồng chín, củ sen, Bách hợp, Ngân nhĩ, Hoài sơn,… tránh đồ lạnh sống, cay táo, kích thích mạnh.

3. Phòng thu uất: ngày đêm chênh lệch lớn, nên giữ tâm bình khí hòa, tránh uất kết gây Can khí bất điều.
Phòng hàn tà: sáng sớm, tối muộn nên giữ ấm ngực, lưng, chân tay, đề phòng cảm mạo phong hàn.
Pháp dưỡng sinh: lấy “dưỡng ẩn để chuẩn bị đông” làm trọng, thích hợp với tĩnh công điều tức, dưỡng tâm an thần, giúp thận khí tiềm phục, dương khí nội liễm để chuẩn bị cho mùa đông sắp tới.

Theo lịch hiện đại, vào ngày 23 tháng 10 năm 2025, tiết Sương Giáng chính thức bắt đầu. Cổ nhân chia tiết Sương Giáng làm ba hậu (5 ngày là 1 hậu)

🌿 Nhất hậu (23-27/10): Cổ nhân quan sát thấy rằng vào tiết Sương Giáng, sói rừng sau khi bắt được con mồi thường bày xác thú trên đất rồi mới ăn, tựa như con người dâng lễ tế trời bằng thóc mới. Hành vi ấy được ví như lễ tế trời đất cảm tạ nguồn thực vật và sinh linh mà thiên địa ban tặng, biểu tượng cho thiên đạo thịnh âm, dương khí tiềm ẩn, muôn loài bắt đầu dự trữ năng lượng để qua đông.

Trong 《Lễ ký Vương chế》 có ghi: Sau khi “loài sói làm lễ tế thú”, con người mới được phép đi săn. Cổ nhân mượn hành vi của động vật để quan sát thiên thời, xác định mùa săn, đồng thời thể hiện ý thức, tôn trọng quy luật tự nhiên, tiết chế khai thác, bảo tồn cân bằng sinh thái.

🌿 Nhị hậu (28/10-1/11): Cỏ cây bắt đầu úa vàng, lá rụng về cội. Đây là quá trình tự nhiên của “thu tàng”, khi tinh hoa của thảo mộc quy ẩn vào căn rễ, chuẩn bị để tái sinh vào mùa xuân tới.
Trong 《Lễ ký Vương chế》 ghi: Khi cỏ cây đã rụng lá, lúc ấy người quản rừng mới được vào núi đốn củi. Tức nếu con người biết thuận theo thời vụ mà vào rừng, tài nguyên sẽ vô tận, phản ánh tư tưởng tuân thiên thuận đạo, “dụng nhi bất kiệt” của người xưa.

🌿 Tam hậu (2/11-6/11): Các loài côn trùng đã lấy đất trát cửa hang, phong bế lối ra vào để chuẩn bị ngủ đông. Đến lập xuân, thân thể dần ấm lại; tới kinh trập, cửa hang mở ra, sinh cơ phục khởi, đó chính là quy luật khí hóa tương sinh của tự nhiên.
Trong 《Lễ ký·Vương chế》 có câu: Khi côn trùng chưa ngủ đông, không được dùng lửa để săn bắn hoặc đốt rừng đuổi thú, nhằm tránh làm tổn hại đến sinh linh tiềm phục, bảo hộ sinh khí tự nhiên, duy trì cân bằng sinh thái.

Tam hậu, sinh linh ẩn phục, khí cơ tiềm tàng, âm hàn thịnh, dương khí tàng phục bên trong, cơ thể con người cũng cần dưỡng âm tiềm dương, ôn dưỡng tạng phủ, chuẩn bị bước vào “đông tàng chi khí”.

📍Dân gian rất coi trọng tiết này. Ở nhiều nơi ở Trung Quốc có các tục lệ tảo mộ, thưởng cúc, đăng cao vọng viễn (lên cao ngắm cảnh). Một số vùng còn có ẩm tục đặc sắc như ăn hồng đỏ (ăn quả hồng), hầm thịt dê, hầm đầu dê, ăn thịt thỏ nghênh sương, với ý nghĩa bổ hư phòng hàn, dưỡng dương nhiếp âm.

✅ Tiết Sương Giáng là thời khắc giao mùa thu - đông, dương khí hạ tàng đi xuống dưới, âm khí dần thịnh lên, thiên khí chuyển hàn lạnh, địa khí ngưng kết, vạn vật thu tàng vào trong, con người cần thuận ứng thiên thời, dưỡng âm, phòng táo, ngăn hàn, để đảm bảo chính khí sung mãn, qua đông an hòa, đó cũng chính là đạo dưỡng sinh “Thu tàng vi bản, nghênh đông hữu dư” của y học cổ truyền.

23/10/2025

• Đau tức ngực sườn, bụng dưới hay tức nặng
• Đau đầu từng cơn, đau nhói, cố định một chỗ.
• Kinh nguyệt phụ nữ: máu kinh sẫm, có cục máu, trước kỳ dễ tức ngực, cáu gắt.
• Nam giới có thể đau tức hạ sườn, bụng dưới, hoặc dễ nổi cáu, bứt rứt.
• Dễ cáu gắt, nóng nảy, uất ức, thở dài nhiều.
• Cảm giác bị đè nén trong ngực, buồn bực không thoải mái.
• Ăn uống kém ngon, bụng đầy trướng.
• Có thể táo bón hoặc tiêu chảy hoặc đi ngoài lắt nhắt.
• Lưỡi thường có tĩnh mạch dưới lưỡi nổi xanh tím (như hình bạn).
• Trên mặt lưỡi có thể có điểm ứ huyết (nốt tím, ban ứ).
• Mạch thường Huyền (căng) hoặc Sáp (trệ).
👉 Tóm lại: Can khí uất + huyết ứ

23/10/2025

❤❤❤

11/10/2025

,
,

07/10/2025

Phản ứng trong cơ thể là 1 chuỗi liên hoàn, các cơn đau cũng vậy
Nếu chỉ đau đâu trị đó thì quá là đơn giản

06/10/2025

TỲ VỊ – CÁI GỐC CỦA KHỎE MẠNH, DAI SỨC, THỌ LÂU
Muốn “cây đời” xanh tốt, trước tiên phải chăm cho “đất” phì nhiêu

Trong hành trình thăm khám và đồng hành cùng nhiều b ệnh nhân, tôi nhận thấy một điều rất thú vị mà cũng rất đáng suy ngẫm: rất nhiều người b ệnh đến khám vì mỏi mệt, da dẻ kém sắc, ăn không ngon, gầy yếu, người lạnh, mất ngủ, nhưng sau khi điều dưỡng Tỳ Vị cho khỏe lên thì những triệu chứng ấy cũng dần thuyên giảm.

Câu chuyện này khiến tôi càng thấm thía lời dạy của các bậc danh y xưa:
“Tỳ là gốc của hậu thiên – Tỳ khỏe thì người khỏe, Tỳ suy thì trăm b ệnh sinh ra.”
Cô chú anh chị có thể hình dung như thế này: Tỳ Vị giống như mảnh đất nuôi dưỡng toàn bộ "cây cối" trong cơ thể. Đất mà nghèo nàn, cây sẽ còi cọc, hoa chẳng nở, quả cũng không kết được. Sức khỏe con người cũng vậy – nếu Tỳ Vị yếu, thì dù ăn bao nhiêu, uống bao nhiêu, dùng thuốc bổ bao nhiêu mà cơ thể không chuyển hóa được thì cũng như “nước đổ lá khoai”.

TỲ VỊ LÀ GÌ? VÌ SAO GỌI LÀ “CĂN NGUYÊN HẬU THIÊN”?
Trong y học cổ truyền, Tỳ và Vị không đơn thuần chỉ là “lá lách” và “dạ dày” như trong quan điểm y học hiện đại.
+ Tỳ có nhiệm vụ vận hóa – tức là chuyển hóa thức ăn, hấp thu tinh chất, sinh ra khí huyết để nuôi dưỡng toàn thân.
+ Vị đảm nhận vai trò thủy cốc, tức là tiếp nhận, nghiền nát và làm chín thức ăn, chuẩn bị để Tỳ chuyển hóa.
Người xưa phân biệt rõ hai loại khí trong cơ thể:
+ Khí Tiên Thiên – phần gốc gác từ cha mẹ cho khi sinh ra.
+ Khí Hậu Thiên – phần được tạo nên từ ăn uống, hấp thu, chuyển hóa mỗi ngày.
-> Và Tỳ Vị chính là nơi sản sinh ra Khí Hậu Thiên – nuôi dưỡng cả đời sống về sau. Chính vì vậy, ông bà ta mới nói: “Dưỡng sinh phải dưỡng Tỳ, dưỡng Tỳ tức là dưỡng mạng sống.”

TỲ VỊ YẾU – KHÔNG CHỈ LÀ KHÓ TIÊU
Tỳ Vị yếu không chỉ dừng lại ở triệu chứng đầy bụng, chướng hơi, ăn không tiêu. Về lâu dài, cô chú anh chị có thể thấy những biểu hiện như:
+ Người mệt mỏi, xanh xao, da kém sắc, thiếu sức sống.
+ Tay chân lạnh, dễ cảm lạnh, trúng gió.
+ Ăn uống kém, ăn mãi không lên cân, bụng dễ rối loạn tiêu hóa.
+ Đi phân nát, tiêuchảy thất thường hoặc táo bón kéo dài.
+ Thiếu khí lực, dễ hụt hơi, hồi hộp, mất ngủ, ngủ không sâu.
-> Đặc biệt ở người lớn tuổi, người có b ệnh mạn tính lâu năm, nếu không bồi bổ và dưỡng Tỳ Vị, thì sức khỏe toàn thân rất khó phục hồi.

VẬY DƯỠNG TỲ VỊ BẰNG CÁCH NÀO?
Theo y học cổ truyền, những thực phẩm và thảo dược có tính ấm – vị ngọt tự nhiên sẽ giúp dưỡng Tỳ Vị hiệu quả. Dưới đây là một số nhóm thực phẩm nên được cô chú anh chị ưu tiên:

1. Ngũ cốc – cốc loại ấm bụng, sinh khí
+ Gạo tẻ, gạo nếp, gạo lứt
+ Cháo nóng, cơm nóng
+ Bột ngũ cốc nguyên cám
-> Đây là nguồn khí cốc trong YHCT – loại khí tinh khiết, giúp bổ trung ích khí, dưỡng vị kiện tỳ.

2. Nhóm củ ấm tỳ:
+ Khoai lang, khoai mài (hoài sơn), khoai từ, khoai tây, củ sen
+ Cà rốt, bí đỏ: màu sắc rực rỡ, vị ngọt, dưỡng huyết sinh tân

3. Thảo dược thường dùng để dưỡng Tỳ:
+ Đẳng sâm: bổ khí nhẹ nhàng, không gây nóng.
+ Bạch truật: kiện tỳ, táo thấp, rất thích hợp cho người Tỳ yếu, tiêu hóa kém.
+ Táo đỏ (hồng táo): điều hòa vị thu'ốc, bổ huyết, an thần nhẹ nhàng.
-> Lưu ý: Các thảo dược này cần được phối hợp hài hòa, không nên dùng quá liều hoặc dùng đơn lẻ kéo dài. Nếu có điều kiện, cô chú anh chị nên được tư vấn bởi thầy thuốc chuyên môn trước khi sử dụng.

LỐI SỐNG DƯỠNG TỲ – CẦN NHỚ RÕ 5 ĐIỀU
+ Ăn chín, uống ấm, tránh lạnh: Đồ sống, lạnh là khắc tinh của Tỳ Vị.
+ Ăn vừa đủ – no 70–80% là tốt nhất: Tránh ăn quá no khiến Vị khí bị tổn thương.
+ Giữ ấm vùng bụng: Nhất là khi trời lạnh, về đêm, nên mặc ấm, quấn khăn bụng.
+ Xoa bụng mỗi tối: Theo chiều kim đồng hồ quanh rốn 5–10 phút, hỗ trợ tiêu hóa, dưỡng khí.
+ Tập thở sâu, dưỡng khí: Kết hợp ngồi thiền, tập khí công, dưỡng sinh nhẹ nhàng giúp tạng phủ được nuôi dưỡng đều đặn.

Trong Y học cổ truyền, Tỳ Vị là cái gốc của sức sống, là trung tâm chuyển hóa và sinh khí. Một khi Tỳ yếu, cả cơ thể sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, dưỡng Tỳ không phải là việc “đến khi có b ệnh mới làm”, mà cần thực hiện mỗi ngày, từ cách ăn uống, lựa chọn thực phẩm cho đến sinh hoạt.

Tôi mong rằng qua bài chia sẻ hôm nay, cô chú anh chị sẽ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của Tỳ Vị, và từ đó, biết cách chăm sóc “cái bụng” thật tốt – để mỗi bữa ăn không chỉ là no, mà là nuôi dưỡng và phục hồi sức khỏe từ gốc.
Chăm Tỳ Vị mỗi ngày, cũng chính là gieo hạt sống khỏe cho mai sau.

05/10/2025

Đau đầu tại mỗi thời điểm lại có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau:
📌Stress là nguyên nhân hàng đầu
📌Bên cạnh đó còn do tắc nghẽn vai cổ gáy
📌Hoặc tắc nghẽn kinh lạc liên quan đến lục phủ ngũ tạng

04/10/2025

Thoái hóa khớp gối theo Y học cổ truyền

Thoái hóa khớp gối thuộc phạm trù “tỳ chứng”. Nguyên nhân do phong, hàn, thấp xâm nhập khớp, lâu ngày làm khí huyết bế tắc, can thận hư suy không nuôi dưỡng được cân cốt.
Triệu chứng: đau nhức khớp gối, cứng khớp buổi sáng, khó vận động, đau tăng khi lạnh ẩm.
Nguyên tắc điều trị: khu phong, tán hàn, trừ thấp, bổ can thận, hoạt huyết thông lạc.

04/10/2025

02/10/2025

🌿 Chăm sóc Tỳ Vị không có nghĩa là phải thường xuyên dùng các vị thuốc như hoài sơn hay ý dĩ, mà quan trọng hơn cả là giữ gìn và nuôi dưỡng Tỳ Vị bằng nếp sống khoa học, điều độ.

Ăn uống: Ăn đúng giờ, không bỏ bữa, không ăn quá no, hạn chế đồ sống lạnh, béo ngọt; ưu tiên thức ăn ấm nóng, dễ tiêu, nhiều rau củ quả nấu chín, hạn chế tối đa nước đá, nước ướp lạnh,....

Uống đủ nước thường xuyên, 1 cốc nước ấm lúc bụng đói sau ngủ dậy giúp hệ tiêu hóa vận hành trơn tru. Nước giúp hệ tiêu hóa tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng tránh táo bón...

Tập thói quen đi cầu buổi sáng hàng ngày ở khung giờ của đại tràng: 5-7h sáng. Những ai không tập được thói quen này nguy cơ bệnh lý traò ngược dạ dày thực quản rất cao...

Sinh hoạt: Sau ăn nên đi lại nhẹ nhàng, tránh nằm ngay; làm việc nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế lo nghĩ, căng thẳng – vì "Tư lự thương Tỳ".

Vận động: Duy trì tập luyện vừa phải (khí công, đi bộ, yoga nhẹ), tránh ngồi lâu ngồi nhiều, giúp khí huyết lưu thông, tạng phủ điều hòa.
Có thể áp dụng phương pháp thở 4 thời, xoa trung tiêu..

Tinh thần: Giữ tâm trạng vui vẻ, an hòa, không để lo âu uất kết ảnh hưởng đến công năng vận hóa.

Đây chính là gốc của dưỡng Tỳ – giữ cho Tỳ Vị ổn định, không sinh bệnh, cũng không bị lạm dụng vào thuốc bổ.

---

✨ Nếu Tỳ Vị đã có bệnh lý
Khi Tỳ Vị suy yếu hoặc đã hình thành bệnh, ngoài việc duy trì dưỡng sinh như trên, Y học cổ truyền có nhiều phương pháp điều chỉnh và trị liệu: dùng thảo dược cổ phương gia giảm theo từng thể bệnh, kết hợp châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, luyện tập điều khí, yoga....Trong đó, cổ phương là trọng tâm, bởi mỗi thể bệnh đều có bài thuốc kinh điển làm chủ phương....

🔹 1. Tỳ khí hư

Triệu chứng: Người mệt mỏi, ăn kém, bụng đầy, đại tiện lỏng, hơi thở ngắn, tiếng nói nhỏ, sắc mặt nhợt.

Thiệt chẩn: Lưỡi nhạt, rêu trắng mỏng.

Mạch: Hư nhược.

Điều trị: Kiện Tỳ, ích khí.

Phương: Bổ Trung Ích Khí Thang – nâng cao Tỳ khí, giúp tiêu hóa, nâng huyết áp tự nhiên, cải thiện hấp thu dinh dưỡng.

🔹 2. Can khí phạm Vị

Triệu chứng: Do stress, lo nghĩ nhiều khiến khí uất, gây ợ hơi, đầy trướng, ăn khó tiêu, ợ chua, đau tức vùng hạ sườn.

Thiệt chẩn: Lưỡi hồng, rêu mỏng trắng.

Mạch: Huyền.

Điều trị: Sơ Can, điều khí, hòa Vị.

Phương: Sài Hồ Sơ Can Tán – giúp thư giãn khí cơ, giảm đầy trướng, giải uất kết.

🔹 3. Tỳ hư thấp trệ

Triệu chứng: Bụng trướng, nặng nề, chân tay mỏi mệt, đầu choáng, miệng nhạt, ăn uống không ngon, đại tiện lỏng, mình mẩy nặng.

Thiệt chẩn: Lưỡi nhạt, rêu dày nhớt.

Mạch: Nhu hoãn.

Điều trị: Kiện Tỳ, hóa thấp.

Phương: Thực Tỳ Tán hoặc Vị Linh Thang – vừa kiện Tỳ, vừa táo thấp, giúp tiêu hóa tốt, giảm cảm giác nặng nề.

🔹 4. Tỳ hư không thống huyết

Triệu chứng: Dễ chảy máu (chảy máu cam, chân răng, rong kinh, băng huyết, đi cầu ra máu), sắc mặt vàng nhợt, người yếu.

Thiệt chẩn: Lưỡi nhạt.

Mạch: Hư nhược.

Điều trị: Kiện Tỳ, nhiếp huyết.

Phương: Quy Tỳ Thang – bổ khí Tỳ, dưỡng Tâm, nhiếp huyết, dùng tốt cho phụ nữ rong kinh kéo dài hoặc người suy nhược hay chảy máu.

🔹 5. Tỳ dương hư

Triệu chứng: Sợ lạnh, tay chân lạnh, bụng sôi, ăn uống kém, tiêu chảy buổi sáng sớm, thậm chí phù nhẹ.

Thiệt chẩn: Lưỡi nhạt, rêu trắng ướt.

Mạch: Trầm tế hoặc trì.

Điều trị: Ôn trung, kiện Tỳ, trừ hàn.

Phương: Lý Trung Thang hoặc Phụ Tử Lý Trung Thang – ôn Tỳ Vị, tán hàn, điều trị tiêu chảy kéo dài do dương khí hư.

---

🌱 Như vậy, việc dưỡng Tỳ chính là nền tảng giữ gìn sức khỏe. Nhưng nếu Tỳ Vị đã suy yếu thì cần phân biệt thể bệnh rõ ràng, áp dụng đúng pháp để chỉnh trị bên cạnh việc thay đổi lối sống, ăn uống sinh hoạt, đó mới là gốc rể lâu dài cho sức khỏe. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa dưỡng sinh phòng bệnh và trị liệu khi có bệnh, giúp Tỳ Vị khỏe mạnh, tiêu hóa bền vững, khí huyết dồi dào – từ đó thân thể toàn diện được nuôi dưỡng.