Borderline Personality Disorder/ Osobowość Chwiejna Emocjonalnie

19/11/2025

O tym jak przytłoczenie zmienia sposób postrzegania siebie i świata zewnętrznego.

18/11/2025

Puszczanie kontroli bywa doświadczeniem silnie lękowym. Dlatego warto najpierw zrozumieć, co dokładnie uruchamia w nas potrzebę kontroli, oraz zadbać o wzmocnienie własnych zasobów — regulację emocji, poczucie bezpieczeństwa i odporność na nieprzewidywalne sytuacje. Dopiero wtedy stopniowe próby rezygnowania z kontroli stają się realnie możliwe i mniej obciążające.

Odpuść 🪽🪽

06/11/2025

04/11/2025

Trauma to nie tylko ból. To potencjał do zmiany i wzrostu.

Wielkimi krokami nadchodzi drugi numer kwartalnika! A w nim dr Bruce Perry i jego neurosekwencyjny model rozumienia traumy NMT. Czytaj i kupuj wirtualną kawę!

04/11/2025

Czym są struktury charakteru?

Struktury charakteru to zbiory zachowań, przekonań, sposobów reakcji, wzorów myślowych, które kształtują się na poszczególnych etapach rozwoju dziecka.

Dążąc do nawiązania kontaktu i więzi z bliskimi opiekunami i rówieśnikami, dziecko doświadcza określonych reakcji otoczenia, na podstawie których tworzy tzw. „kodowanie” czyli zapis tego, jakie strategie sprawdzają się w zaspokojeniu potrzeb na danym etapie życia (np. „żeby mama była blisko, muszę naprawdę głośno krzyczeć” albo „nie ma sensu krzyczeć, i tak będę sam”).

Struktura charakteru to zbiory takich kodów/zapisów z poszczególnych etapów życia. Lubię o nich myśleć jak o „mapach świata”, które dziecko tworzy sobie na podstawie określonych doświadczeń. Raz zapisane stają się punktem odniesienia do przyszłych sytuacji, tworząc automatyczne reakcje w życiu dorosłym.

Struktury charakteru są przechowywane w mózgu i ucieleśniają się w ciele – w pamięci somatycznej i określonej reakcji poszczególnych mięśni.

Choć z czasem zapominamy o tym, skąd wzięły się nasze „mapy” i nie pamiętamy konkretnych sytuacji z dzieciństwa, nasze ciało pozostaje pod wpływem wczesnych doświadczeń, więc wychodzimy do świata w sposób, który został uformowany w naszych wczesnych relacjach z rodzicami, bliskimi opiekunami i rówieśnikami.

Tekst przygotowała Sylwia Kulesza
----------------------------------------
Zapraszamy na naszą stronę: https://www.bodynamicpolska.pl/

29/10/2025

Może spróbujmy. :)

🧠 Technika „mirror exposure” polega na krótkim (np. 30-sekundowym) spojrzeniu w lustro 🪞 i wypowiedzeniu wspierających komunikatów do własnej osoby 💬. Badania pokazują, że taka praktyka może wspierać poczucie samo-współczucia 🤍 i regulację emocji 😌.

W jednym eksperymencie 👩‍🔬 86 uczestników wygenerowało cztery zwroty, które powiedzieliby przyjacielowi 🤝, a następnie użyło ich wobec siebie w trzech warunkach:
(a) wypowiadanie zwrotów patrząc w lustro,
(b) wypowiadanie bez lustra,
(c) patrzenie w lustro bez zwrotów.

📊 Wyniki pokazały, że warunek (a) – czyli lustro plus komunikaty – prowadził do wyższego poziomu tzw. „łagodzącego pozytywnego afektu” 😊 oraz większej zmienności rytmu serca (HRV), co świadczy o aktywacji układu przywspółczulnego 🫀

Ponadto analiza neuronaukowa 🧩 wykazała, że gdy obserwujemy własną twarz w lustrze, aktywowane są neurony lustrzane 🪞 oraz system mentalizacji 🧘‍♀️, czyli obszary odpowiedzialne za rozumienie własnych emocji i stanów.

Również badania nad samoafirmacją 💡 potwierdzają, że afirmacyjne wypowiedzi zwiększają aktywność w obszarach mózgu odpowiedzialnych za poczucie własnej wartości 🌱 i motywację do zmiany 🌟

W praktyce, gdy mówisz do siebie – „wierzę w siebie”, „zasługuję na wsparcie” – patrząc w lustro ✨, wzmacniasz połączenia neuronalne odpowiedzialne za samoakceptację 💞, redukujesz wewnętrznego krytyka 💭 i wspierasz regulację emocji 🌈.

27/10/2025

Nie czekaj na „idealny moment”. Zrób ten pierwszy krok już dziś, a potem następny. To działanie, nie planowanie, prowadzi do zmian. Każdy mały ruch przybliża Cię do celu — bezczynność tylko go oddala. Skup się na tym, dokąd zmierzasz, a nie na tym, co Cię powstrzymuje.

26/10/2025

Mężczyźni często nie rozmawiają o uczuciach z powodu głęboko zakorzenionych norm społecznych i kulturowych. Od wczesnych lat uczy się ich, że okazywanie emocji to oznaka słabości. "Bądź silny", "nie płacz", "zachowuj się jak mężczyzna" takie komunikaty słyszą od dzieciństwa. To tworzy pancerz emocjonalny, który z czasem staje się drugą naturą. Wielu mężczyzn obawia się, że wyrażanie uczuć narazi ich na wyśmianie lub odrzucenie. Wolą więc milczeć niż ryzykować utratę szacunku w oczach innych.

Męska depresja często przybiera maskę, różniącą się od stereotypowego obrazu osoby przygnębionej. Zamiast smutku i płaczu, mężczyźni z depresją często doświadczają rozdrażnienia, gniewu i wybuchów złości. Pojawiają się problemy ze snem zbyt mało lub zbyt dużo. Zmienia się apetyt. Zainteresowanie hobby i aktywnościami, które kiedyś sprawiały radość, stopniowo zanika. Mężczyźni w depresji często uciekają w pracę, stają się pracoholikami, by zagłuszyć trudne emocje. Inni szukają ucieczki w alkoholu, hazardzie czy ryzykownych zachowaniach.

Na zewnątrz mogą sprawiać wrażenie, że wszystko jest w porządku. Potrafią funkcjonować społecznie, żartować, wypełniać obowiązki. Jednak wewnętrznie czują pustkę i wyczerpanie. Z biegiem czasu pojawia się cynizm, poczucie beznadziei i bezsensu. Myśli stają się czarno-białe, a przyszłość wydaje się pozbawiona perspektyw. Krytyka i samopotępienie nasilają się.

Mężczyźni rzadziej szukają pomocy, co sprawia, że ich depresja często pozostaje nieleczona. Zamiast tego próbują "wziąć się w garść" lub "przeczekać zły okres". Ta izolacja pogłębia problem, tworząc błędne koło: im gorzej się czują, tym bardziej się wycofują, a im bardziej się wycofują, tym gorzej się czują. W najgorszych przypadkach depresja prowadzi do myśli samobójczych, które mężczyźni skrywają aż do momentu kryzysu.

i po co te nerwy?

26/10/2025

Czy można zdiagnozować cPTSD i zaburzenie osobowości borderline u tej samej osoby?

Wokół tego pytania pojawia się wiele kontrowersji, więc postanowiłam się do nich odnieść "po swojemu" ;) .

TL;DR: można i nie jest to błąd diagnostyczny.

Zacznę od tego, że w Polsce posługujemy się zaleceniami WHO - dotyczy to lekarzy i psychologów, czyli odnosimy naszą pracę do kryteriów diagnostycznych ICD. Jeśli mówimy o cPTSD, to mówimy już o wersji "jedenastej" tegoż ICD, która oficjalnie będzie obowiązywała w Polsce od stycznia 2027, ale na świecie (w krajach anglojęzycznych) funkcjonuje już od dawna. Niemniej jednak jeśli różnicujemy cPTSD od BPD, to musimy brać pod uwagę kryteria dlagnostyczne dla BPD z ICD-11, bo z tej klasyfikacji pochodzi cPTSD (nie ma go w ICD-10 ani DSM-5, nie możemy porównywać różnych klasyfikacji, bo każda jest "obliczona" na komplementarną treść). Porównujemy więc kryteria z TEJ SAMEJ klasyfikacji, a spotykam się z porównywaniem kryteriów DSM-5 lub ICD-10 z cPTSD z ICD-11. Uważam to za merytoryczny błąd.

Niektórzy specjaliści twierdzą, że nie można zdiagnozować cPTSD wraz z BPD u tej samej osoby, popierają to nawet jakimiś badaniami. Nie jest to prawda oparta na kryteriach diagnostycznych i nie ma wiele wspólnego z medycyną. Uważajcie na to - mocno trzeba sprawdzać "prawilność" metod badawczych nawet tych badań, które publikowane są w renomowanych czasopismach.

Jak odróżnić jedno od drugiego? Nie mówię, że to łatwe. Różnicowanie w ogóle nie jest łatwe, jeśli nie kierujemy się ciekawością na temat pacjenta i w pierwszej kolejności doradziłabym porzucenie "zadaniowego" podejścia do procesu diagnozy na rzecz ciekawości badacza i szczerej chęci poznania osoby, z którą pracujemy. Często leży na nas takie "ciśnienie" że przecież celem jest pomoc, więc musimy tu i teraz, już, wszystko wiedzieć, skoro jesteśmy specjalistami i pacjent przyszedł do nas redukować cierpienie. Nie musimy :) . Musimy umieć się dowiedzieć i umieć pomieścić w sobie napięcie związane z odpowiedzialnością za drugiego człowieka, bo przybicie błędnej diagnozy może zrobić mu poważną szkodę. Ta odpowiedzialność jednak będzie z nami zawsze, taka nasza rola i to się nie zmieni. Kluczem do prawidłowo wykonanej diagnozy jest nasza ciekawość, chęć poznania i samoregulacja napięcia. One prawie gwarantują zadanie odpowiednich, pogłębionych pytań. I oczywiście wiedza :) .

Co ICD i jego "manual" mówi o wspólnym diagnozowaniu cPTSD i BPD?

"It is possible for CPTSD and personality disorders, including borderline personality disorder, to co-occur if the diagnostic requirements for both are met. (...) The differentiation should be based on the pervasiveness, stability and developmental timing of the features".

A co mówią badania?
"(...) studies concluded that there is a group of individuals who fulfil criteria for both disorders"

Czyli cPTSD i BPD MOGĄ współwystępować, a o różnicowaniu zdecyduje nam PRZEWLEKŁOŚĆ, STABILNOŚĆ i CZAS, w którym te cechy się ustabilizowały.

Co to oznacza dla nas, diagnostów? Czego chcemy się dowiedzieć?

Chcemy wiedzieć, kiedy objawy zaczęły powodować cierpienie. Chcemy wiedzieć, czy przenikają wszystkie obszary życia, czy reagują na konkretny kontekst. Chcemy znać etiologię, poznać sposób spostrzegania przez pacjenta zdarzeń, które go dotknęły. Chcemy wiedzieć, czy pacjent ma typowe objawy dla PTSD z zakresu triady (unikanie, intruzje, nadreaktywność układu nerwowego), czy emocjonalność jest chwiejna, czy chronicznie o konkretnym wektorze (spłycona, nadmierna), czy obraz siebie jest chwiejny, czy stabilny (nie mówimy tu koniecznie o dobry-zły, możemy mówić też o lubię-nie lubię, smutny-gniewny - chodzi o niestałość cech, przekonań, wartości). Chcemy wiedzieć, w jakim konkretnie kontekście pojawiają się samouszkodzenia, jeśli w ogóle i jak często. Czy tożsamość jest stabilna, czy osoba potrafi się sama stabilnie opisywać? Jakie emocje dominują? Jakie strategie stosuje osoba? Jaka jest jej relacja z przebytą traumą?

Nie chcę Wam podawać tu odpowiedzi na te pytania, które będą wskazywały na jedno lub drugie, bo prezentacja współwystępującego cPTSD i BPD jest wg mnie najbardziej złożonym profilem terapeutycznym, z jakim kiedykolwiek się spotkałam, a osoba może jawić się inaczej niż w tych trudnościach osobno i bardzo boję się nadinterpretacji tego, co napiszę jako "jedynej, prawdziwej prawdy". Uważam, że "podawanie przykładów" na tak złożone różnicowanie w poście na Facebooku byłoby wysoce nieetyczne. Niemniej jednak mogę od siebie doradzić zastosowanie OSOBNO wywiadu dla kryteriów diagnostycznych cPTSD i OSOBNO dla BPD - one ujawnią nam to, czy pacjent spełnia kryteria diagnostyczne jednego i drugiego. Ja na te cele stworzyłam dla Neuroverse takie "fiszki", ustrukturyzowane wywiady diagnostyczne, stricte pod kryteria, a pogłębianie pytań, które mi z tych kryteriów wyszły wynika już ściśle z mojej ciekawości. Takie dwa narzędzia - czyli ustrukturyzowany wywiad plus nasza ciekawość i chęć poznania znacznie ułatwią nam to trudne różnicowanie. Zdecydowanie jeszcze większym wyzwaniem diagnostycznym dla mnie jest to, gdy u pacjenta objawy wskazują na cPTSD, BPD i DID jednocześnie. I one też mogą współwystępować, a obszar destabilizacji tożsamości czy reaktywności stricte na bodziec skojarzony z traumą może się nakładać, wzmacniać, spłycać.

Moi drodzy, to jest temat rzeka, jednak nie jest NIEMOŻLIWE postawienie wielu diagnoz jednocześnie nawet, jeśli mają pewne kryteria wspólne. Minęły czasy, w których jedna diagnoza wykluczała drugą. Jeśli jedne kryteria nie wyjaśniają W CAŁOŚCI funkcjonowania osoby, z którą pracujemy, to szukamy dalej. Dowodzi to, że istota ludzka jest złożona, a każdy jest bardzo indywidualną mozaiką cech i nie jest łatwe wkładanie ludzi do pudełek. Starajmy się więc zamiast tego po prostu ich (i siebie!) rozumieć.

W komentarzach źródła.

Trzymajcie się :)