Za Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi - Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia Województwa Łódzkiego 2012 r., str. 50 „Poważnym problemem zdrowotnym w województwie łódzkim są choroby psychiczne. W 2012 roku nastąpił dalszy wzrost liczby leczonych w poradniach zdrowia psychicznego. o 21 430 więcej niż w roku ubiegłym. Zmalała natomiast liczba leczonych po raz pierwszy z 28 106 osób w 2011 roku do 26 804 w 2012 roku. Największy odsetek leczonych (24,3%) stanowią pacjenci z zaburzeniami nerwicowymi związanymi ze stresem. Po ponad 10% stanowią pacjenci ze schizofrenią i z zaburzeniami psychotycznymi. Ponad 54% pacjentów leczonych w poradniach zdrowia psychicznego to osoby w wieku 30 – 64 lat. W 2012 r. ponad dwukrotnie wzrosła liczba osób leczonych w wieku 0-18 lat. Głównym problemem zdrowotnym osób w tej grupie wiekowej są całościowe zaburzenia rozwojowe, które stanowią 65,5% pacjentów w wieku 0-18 lat leczonych w poradniach zdrowia psychicznego. W poradniach odwykowych w 2012 r. leczono ogółem 15 008 osób, tj. o 647 mniej niż w 2011 r. Liczba leczonych po raz pierwszy zmalała o 1832 osoby i wynosiła 6070. Pacjenci z zaburzeniami psychicznymi spowodowanymi używaniem alkoholu stanowią 74,8% leczonych w poradniach odwykowych. Największy odsetek (70,6%) leczonych stanowią pacjenci z zespołem uzależnienia. Ponad 82% leczonych w poradniach odwykowych to pacjenci w wieku 30 – 64 lat. W poradniach leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych leczono 1 432 osoby, głównie z powodu używania substancji psychoaktywnych (58,7%). W ponad 88% są to osoby w wieku 19 – 64 lat. W poradniach psychologicznych w 2012 roku leczono ogółem 3 128 osób, z czego 99,0% to pacjenci z zaburzeniami psychicznymi (bez uzależnień). Największy odsetek leczonych stanowią pacjenci w wieku 19-29 lat (20,3%) i w wieku 30-64 lat (45,2%)". Na chwilę obecną w Polsce brak jest powszechnie obowiązujących szczegółowych i rozstrzygających uregulowań prawnych rangi ustawowej w zakresie: „psychoterapii”, „statusu zawodu psychoterapeuty”. Jednocześnie nie stosuje się (martwa ustawa) przepisów ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. /Dz. U. 2001. poz.763/ o zawodzie psychologa. Jedynym znaczącym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz. U. 2013.1610 z późn. zmian.), które przewiduje gwarantowane świadczenia zdrowotne m.in. z zakresu terapii indywidualnej, terapii grupowej, terapii rodzinnej (psychoterapia) oraz opisuje kto (osoby z jakimi kwalifikacjami) takie świadczenia mogą wykonywać w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Brak stosownych regulacji i jednocześnie niejako wymuszona i kontestowana przez środowisko psychoterapeutów próba definiowania psychoterapii i psychoterapeuty w przytoczonym rozporządzeniu, doprowadziła do ogólnej dezinformacji wśród samych pacjentów. Profesjonalna wiedza na temat psychoterapii z istoty nakierowanej na „zwykłego” człowieka stała się dostępna jedynie dla samych psychoterapeutów oraz naukowców zajmujących się tą dziedziną ochrony zdrowia. Obecnie psychoterapeuci zrzeszają się jedynie wokół specjalistycznych - naukowych organizacji pozarządowych, zajmujących się kształceniem. Jednocześnie brak jest inicjatywy organizowania się psychoterapeutów w poszczególnych regionach Polski, w tym w województwie łódzkim. Psychoterapia mimo olbrzymiego rozwoju naukowego nie jest traktowana prawnie jako wydzielona dziedzina ochrony zdrowia stąd brak jest publicznej, autoryzowanej przez instytucje państwowe informacji. W takim stanie prawnym i faktycznym dochodzi do niebezpiecznych i bulwersujących nadużyć opisywanych przez prasę np.: Życie po egzekucji - Przegląd 3/2007, Terapia przez molestowanie - Gazeta Wyborcza 24.03.2010 r., Kto może być psychoterapeutą - porządkowanie rynku czy bitwa o pacjenta - Rynek Zdrowia 21.01.2011. Taki stan rzeczy dot. również województwa łódzkiego i jego mieszkańców. Aktualnie brak jest ze strony NFZ Oddział w Łodzi konkretnej informacji o miejscach realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu psychoterapii indywidualnej, grupowej, rodzinnej. Brak jest jakiegokolwiek spisu psychoterapeutów (analogicznie do lekarzy), którzy praktykują na terenie województwa łódzkiego. Brak jest regionalnej (uwzględniającej sytuację w województwie łódzkim) platformy wiedzy o psychoterapii, psychoterapeutach. Aby upewnić się, czy obraz problemu nie jest naszym subiektywnym doświadczeniem Łódzka Fundacja Psychoterapii przeprowadziła badanie ankietowe na grupie 190 pełnoletnich osób, mieszkających na terenie województwa, z podziałem na trzy grupy: pracownicy służby zdrowia, pracownicy pomocy społecznej oraz osoby nie związane z tymi obszarami (luty 2014). Z badania wynika, że mieszkańcy naszego województwa nie wiedzą gdzie nieodpłatnie (refundacja NFZ) można skorzystać z psychoterapii (83,5 % ankietowanych). Duża grupa ankietowanych twierdzi, że trudno jest uzyskać informację na temat bezpłatnej psychoterapii (73,6% ankietowanych). Mieszkańcy nie wiedzą w jaki sposób sprawdzić wiarygodność psychoterapeuty (93,4 % ankietowanych) oraz czy psychoterapia jest skuteczną metodą leczenia (51,6 % ankietowanych). Jednocześnie ankietowani prawie jednogłośnie stwierdzili, że przydatna jest (potrzebna) szeroko dostępna informacja na temat profesjonalnych (odpłatnych i nieodpłatnych) miejsc, w których można skorzystać z psychoterapii w województwie łódzkim (94,5 % ankietowanych) oraz że potrzebne jest poszerzenie wiedzy społecznej na temat psychoterapii (96,7 % ankietowanych). Co ciekawe 42% grupa pracowników służby zdrowia, którzy kwalifikują i kierują odpowiednio osoby potrzebujące pomocy w zakresie zdrowia psychicznego zadeklarowała, że nie wiedzą gdzie nieodpłatnie można skorzystać z psychoterapii, zaś połowa - 50% grupa uważa, że trudno dotrzeć do takiej informacji. Jednocześnie 74 % z nich nie wie jak sprawdzić wiarygodność psychoterapeuty, a 37% nie wie czy psychoterapia jest skuteczną metodą leczenia. Niemalże wszyscy widzą potrzebę poszerzenia wiedzy społecznej nt. psychoterapii (95 % pracowników służby zdrowia i 97% pracowników socjalnych) oraz szeroko dostępnej informacji nt. miejsc świadczenia usługi psychoterapii (97 % i analogicznie 97%). Pod kątem znajomości miejsc nieodpłatnego świadczenia psychoterapii najlepiej wypadła grupa pracowników socjalnych (78% ankietowanych wie) mimo to 40,5% uważa tą informację za trudno dostępną, a 41% nie wie czy psychoterapia jest skuteczną metodą leczenia. Brak wiedzy nt. skuteczności psychoterapii wśród służby zdrowia i pracowników socjalnych wskazuje na potrzebę edukacji w tym zakresie aby bardziej świadomie, skutecznie i z przekonaniem mogli kierować osoby potrzebujące pomocy na psychoterapię. Również wysoka liczba pracowników socjalnych (84%) podobnie jak pracowników służby zdrowia nie wie jak sprawdzić wiarygodność psychoterapeuty. Rodzi się więc pytanie: czy kierują oni osoby potrzebujące pomocy na bezpieczną i profesjonalną psychoterapię (niestety jak pisaliśmy brak odgórnej regulacji państwa sprawił, iż branża usług psychologicznych jest niestety bogata w osoby promujące różne ideologie i sposoby oddziaływań niezwiązane w żaden sposób z profesjonalnym leczeniem opartym na badaniach naukowych). Reasumując niski poziom świadomości społecznej (również wśród osób z tzw. „branży pomocowej”) skutkuje niskim poziomem usług psychoterapeutycznych i małą ich dostępnością. Osoby potrzebujące pomocy psychoterapeutycznej niejednokrotnie nieskutecznie, długo i z narażeniem na jatrogenne konsekwencje nieprofesjonalnej pomocy krążą od instytucji do instytucji, od jednej osoby do kolejnej. Rodzi to frustrację i błędne przekonanie o nieskuteczności psychoterapii i niemożności rozwiązania osobistych problemów, czy uwolnienia się od dokuczliwych symptomów chorobowych. Powyższy problem jest zauważany i od lat dyskutowany przez samych psychoterapeutów - praktyków zorganizowanych wokół Łódzkiej Fundacji Psychoterapii. Psychoterapeuci ci rozumiejąc ww. problematykę, korzystając z pomocy specjalistów innych dziedzin powołali do życia Łódzką Fundację Psychoterapii, której cele statutowe są nastawione na rozwiązanie zdefiniowanego wyżej problemu społecznego na poziomie regionalnym, w ramach jednego województwa, działających na jego terenie instytucji, podmiotów oraz mieszkańców.
