20/11/2025
ชมรมแพทย์ชนบทกำลังบอกให้รพ.ประหยัดการใช้ไฟขณะที่สปสช.กำลังตัดสายไฟ
เมื่อ ชมรมแพทย์ชนบท เอ่ยปากพูดเรื่อง การแก้ปัญหา บัตรทอง
ข้อเสนอทั้ง 10 ข้อ ดีแต่เป็นระดับ “โรงพยาบาลจัดการตัวเอง” ทั้งหมด
แต่ปัญหาที่แท้จริงอยู่ในระดับ โครงสร้างงบประมาณ–กติกา–สปสช.–DRG–ระบบClaim–งบบัตรทองไม่พอ
ดังนั้นข้อเสนอของชมรมฯ จึงเหมือน
> "บอกให้โรงพยาบาลประหยัดน้ำประหยัดไฟ ในขณะที่สปสช.ตัดสายไฟทิ้ง
วิเคราะห์ทีละข้อแบบตรงไปตรงมา
1) Smart OPD – Fast Track – One Stop Service
ดีมาก แต่ ไม่ใช่ปัญหาหลักของปี 2568–2569
ตอนนี้รพ.แออัดเพราะ
งบเหมาจ่ายรายหัวต่ำกว่าโครงสร้างต้นทุนจริง
DRG ถูกดันลงต่ำกว่าต้นทุน (RW 8,300 → 5,100 ในบางกลุ่ม)
สปสช.ไม่จ่ายเงินรพ.ตามงานจริง (ค้างค่าวัคซีน, ค้างค่ายาแพง, ค้างเคส high cost)
Smart OPD เป็นแค่ "ปลายท่อ" ไม่ใช่ “สาเหตุความแออัด”
คอมเมนต์:
> เป็นการแก้ปัญหาภายในรพ. แต่ไม่ได้แตะโครงสร้างงบที่ทำให้คนต้องมาแออัดตั้งแต่แรก
---
2) ยกระดับศูนย์เฉพาะทาง Stroke/Heart/Trauma
ทำได้ แต่ติดอุปสรรคใหญ่คือ
❗ High-cost DRG ถูกสปสช. “จ่ายไม่เต็ม”
Stroke thrombolytic ต้นทุน 40,000–60,000 แต่จ่ายจริงบางพื้นที่ไม่ถึง
PCI STEMI บางแห่งติดลบ 20,000–40,000/เคส
Trauma ค่าเลือด–ICU–OR–ยาแพง ไม่มีงบชดเชยจริง
จะ “ยกระดับ” ได้อย่างไร ในเมื่อ รพ.ขาดทุนในทุกเคสหนัก
คอมเมนต์:
> เหมือนบอกให้โรงพยาบาลบินขึ้นฟ้า ในขณะที่ตัดงบค่าน้ำมันเครื่องบิน
---
3) Reverse Referral
ถูกต้องเลย แต่ปัญหาคือ
สปสช.จ่ายเงินให้ รพ.สต./ปฐมภูมิน้อยมากจนรับภาระไม่ได้
คนไข้โรคเรื้อรังถูกผลักมาที่รพท./รพศ.เพราะระบบยามีปัญหา
Digital chronic clinic ยังไม่เกิดจริง
คอมเมนต์:
> Reverse referral จะเกิดจริงได้ต่อเมื่อ “เงินจากสปสช.” ไหลกลับสู่ปฐมภูมิอย่างเป็นธรรม ไม่ใช่แบบปัจจุบันที่เงินถูกดึงไว้ส่วนกลาง
---
4) รวมศูนย์เวชภัณฑ์–ยา–วัสดุ
ข้อดี: ลดราคาได้
ข้อเสียตอนนี้:
❗หลายเขตทำอยู่แล้วแต่ “รพ.ไม่มีเงินจ่าย”
หนี้ค่ายาจากการที่สปสช.ค้างจ่าย > ระบบรวมศูนย์ช่วยไม่ได้เลย
คอมเมนต์:
> รวมศูนย์จัดซื้อดี แต่ถ้าต้นน้ำ (งบ) ไม่พอ ผลลัพธ์คือ “รวมศูนย์หนี้”
---
5) เพิ่มประสิทธิภาพ OR – ICU – Ward
ดีในเชิงบริหาร แต่ความจริงคือ
OR หลายที่ว่างเพราะ ไม่มีพยาบาล–วิสัญญี
ICU ว่างเพราะ ไม่มีงบบรรจุคน
เตียงว่างแต่ ขาดคนดูแล
คอมเมนต์:
> ประสิทธิภาพจะดีไม่ได้ ในระบบที่บุคลากรลาออกนับพันรายต่อปีเพราะค่าตอบแทนต่ำและทำงานเกินแรง
---
6) ลดภาระงานบุคลากรด้วย Workload-based scheduling
เห็นด้วยมากที่สุดใน 10 ข้อนี้
แต่ประเด็นหลักคือ
❗ Workload ของ รพ.รัฐเพิ่มขึ้นเพราะ “กติกาของสปสช.”
เช่น
Claim เอกสาร
Claim
ตัวชี้วัดแฟ้ม
รายงานต่าง ๆ ข้อมูลมากมายในระบบ health Link
KPI ที่ไม่ได้เกี่ยวกับคนไข้
นวัตกรรมใหม่ๆมีมาเรื่อยๆ ที่ไม่เกี่ยวกับการรักษาพยาบาลโดยตรง แล้วแต่อัศวินอนาล็อกจะคิดค้นขึ้นมา เพื่อตอบสนองฝ่ายการเมือง
ชมรมแพทย์ชนบท “ไม่เคยวิจารณ์เรื่องนี้เลย”
คอมเมนต์:
> ลดภาระงานบุคลากรต้องเริ่มจากลดภาระเอกสารของสปสช. ไม่ สร้างนวัตกรรม มากมาย จนเกินภาระของโรงพยาบาล จนลืมภารกิจหลักของโรงพยาบาล แล้วโยนภาระให้รพ.ปรับตัวฝ่ายเดียว
---
7) พัฒนา HIS – Telehealth – VNA – Dashboard
นโยบายดีมาก แต่เป็น การลงทุนเพิ่ม
ซึ่งตอนนี้รพ.หลายแห่ง
ไม่มีงบลงทุน
ไม่มีงบซ่อมบำรุง
ไม่มีงบคนไอทีประจำ
นี่เป็นนโยบายที่ดี ถ้า รพ.ไม่ขาดทุน
แต่ประเทศไทยปี 2568 คือ รพ.ขาดเงินหมุนเวียน–หนี้สะสม การวาดฝันเรื่องระบบดีเลิศประเสริฐศรี มันก็ต้องมาพร้อมกับงบประมาณในการลงทุนวางระบบ และบุคคลไม่ใช่จะเนรมิตอะไรขึ้นมาได้ คำพูดสวยหรู แต่กินไม่ได้
คอมเมนต์:
> HIS ดีๆ ต้องใช้เงิน ...แต่ตอนนี้โรงพยาบาลกำลัง “ขอให้สปสช.จ่ายเงินที่ค้าง” ก่อนคับ
---
8) ทำ Costing ให้แม่น
สุดยอดข้อเสนอ
แต่ pointless ในระบบปัจจุบัน เพราะ
❗ Costing แม่นแค่ไหนก็ไม่มีประโยชน์ หากสปสช. “ไม่จ่ายตามต้นทุนจริง”
ตอนนี้ DRG ถูกปั่นลงต่ำกว่า Minimum Safe Cost
Costing จึงกลายเป็นแค่
> “เอกสารความจริง ที่ใช้ไม่ได้ในระบบจริง”
เสียเวลาคิดถ้าไม่ยอม จ่ายตามที่คิด
9) การมีส่วนร่วมของชุมชน
ดีในหลักการ แต่ไม่ใช่ปัญหาหลักของปีนี้
ปัญหาไม่ใช่ประชาชน
ปัญหาคือ “กลไกงบประมาณจากสปสช.”
10) Lean Hospital
แนวคิดดี
แต่ Lean ต้องมี
ข้อมูลครบ
บุคลากรพอ
เวลาในการวิเคราะห์
งบลงทุนเครื่องมือ
ตอนนี้รพ.รัฐคือ
> “Lean โดยจำใจเพราะไม่มีงบ”
******สรุปเชิงนโยบาย: 10 ข้อของชมรมแพทย์ชนบท = การแก้ปลายเหตุทั้งหมด
ชมรมแพทย์ชนบทพูด 10 ข้อนี้ได้ เพราะมัน “ไม่แตะสปสช.”
แต่ไม่แตะต้นเหตุ
งบเหมาจ่ายต่ำ
DRG ไม่สะท้อนต้นทุนจริง
กลไกจ่ายช้า/จ่ายไม่ครบ
Claim ยุ่งยาก
งบ preventive ไม่เปลี่ยนมา 20 ปี
งบยาแพง high-cost ไม่เพียงพอ
เงินกองทุน 200,000 ล้าน ไม่พอสำหรับ 47 ล้านคน
ดังนั้น 10 ข้อนี้คือ
> “มาตรการที่ดีในกระดาษ แต่แก้ปัญหาอะไรไม่ได้ หากสปสช.ไม่ปฏิรูประบบจัดสรรงบประมาณ”
ฝ่ายยุทธศาสตร์ ของชมรมแพทย์ชนบท
ถ้าคิดได้ 10 ข้อนี้ ก็เป็นชุดความคิดเดียวกับอัศวินอนาล็อก ส่วนกลาง และอาจเรียกได้ว่า ชมรมแพทย์ชนบท คืออัศวินอนาล็อกส่วนภูมิภาค
ที่ไม่เคย แตะต้องใจกลางของปัญหา คือสปสช.
เพราะ มีต้นน้ำ มาจาก อัศวินเผ่าพันธุ์เดียวกัน
ขอบคุณ ข่าว จาก HFocus อ่านข่าว ต้นฉบับ ตามลิงค์ ใน Comment
แอดมิน ประชาคมแพทย์
19 พย.2568
