19/08/2023
Types of local anesthesia in dentistry
موضعی انستیزی د خولی د جوف او غاښونو د جراحی پروسیجرونو دپاره په لاندی طریقو سره رامینځ ته کیدای شی :
1- Local Infiltration :
پدی طریقه کی یوازی د عصب نهائی کوچنی شعبات بیخوده کیږی د موضعی انفلتریشن څخه د کوچنیو پروسیجرونو د اجرأ او د غاښونو ترمینځ papilla ګانو د بیخوده کولو دپاره په Root planning کی استفاده کیږی.
2- Field Block:
په ناحیوی بلاک کی موضعی انستیتیک مواد د یو عصب نهائی لویو شعباتو سره نژدی زرق کیږی چی په نتیجه کی د انفلتریشن په نسبت یوه لویه ساحه بیخوده کیږی او تداوی د زرق د ساحی څخه نسبتاً لیری ساحه کی ترسره کیږی.
3- Nerve Block:
د غاښونو د موضعی انستیزی یو له معمولو طریقو څخه شمیرل کیږی او نسبت ناحیوی بلاک ته یوه لویه ساحه بیخوده کوی.
4- Palatal Block:
پدی بلاک کی موضعی انستیتیک مواد په Hard palate کی زرق کیږی او د Maxillary غاښونو د palatal side د بیخوده کولو دپاره ګټور تمامیږی.
5- Intraosseous:
پدی طریقه کی موضعی انستیتیک مواد مستقیماً د غاښ په هډوکنی ساختمان کی زرق کیږی.
6- Intrapulpal :
پدی طریقه کی موضعی انستیتیک مواد مستقیماً د غاښ په pulp کی زرقیږی کوم چی په مکمل ډول د غاښ د بیخوده کیدو باعث ګرځی .
7- Pressure Anesthesia:
د یو پاک مالوچ (cotton swab) پواسطه د زرق په ساحی باندی فشار واردیږی کوم چی د ستنی د داخلیدو پوخت کی د درد حسیت له مینځه وړی.
8- Electrical Nerve Block
9- Acupuncture
په پورتنی ژامه کی د انستیزی تخنیکونه :
Supraperiostal (infiltration)-1: د یوغاښ د تداوی دپاره توصیه کیږی میتود یی داسی دی وروسته له هغه چی ساحه د انتی سیپتیک موادو پواسطه اماده شو یو 25-27guage ستنه د غاښ د طولانی محور سره موازی په Mucobuccal fold کی داخلوؤ داسی چی د ستنی څوکه د غاښ تر Apex او یا پورته د هغی څخه ورسیږی وروسته اسپایریشن اجرأ کیږی د منفی والی په صورت کی 0.6ml انستیتیک درمل د ۲۰ ثانیو په موده کی زرقوؤ او بیا ستنه په قراره وباسو او ۲-۳ دقیقی انتظار وباسو.
Posterior superior Alveolar (PSA) Nerve Block- 2 :
نوموړی بلاک د علوی فک یا پورتنی ژامی د مولر غاښونو د بی حسه کولو دپاره استعمالیږی لیکن د لمړی مولر غاښ میزیوبوکال ریښی ددی بلاک پواسطه نه بیخوده کیږی ځکه کوم مطالعات چی ترسره شوی داښیئ چه په 28% واقعاتو کی د لمړی مولر میزیوبوکال ریښی د post superior Nerve پوسطه نه تعصیبیږی نو بناً د پورتنی ژامی د لمړی مولر غاښ د دقیق بیخوده کولو دپاره د PSA بلاک څخه علاوه infiltration انستیزی ته هم ضرورت دی .
میتود : د PSA عصب د بلاک دپاره ستنه د پورتنی دوهم مولر په برخه کی د ۴۵درجی زاوئی لاندی د اکلوزال او دوهم مولر د طولانی محور د سطحی سره په یو حرکت علوی خلفی او داخل خواته په قراره داخلوؤ په کاهلانو کی ستنه باید د 16mm او په ماشومانو کی تقریباً 14mm داخل شی د ستنی د داخلیدو په وخت کی باید مقاومت حس نشی او نه باید د ناروغ دپاره دردناکه وی په هغه صورت کی چی مقاومت حس شی ستنه لږ دباندی خواته کشوؤ داسی چی سرنج کاملاً د نسج څخه خارج نشی او بیا سرنج دوباره د اکلوزال د سطحی سره نژدی وړاندی بیایؤ او وروسته د منفی اسپایریشن ټسټ څخه 0.9-1.8ml په اندازه انستیتیک محلول په قراره سره زرقوؤ د نوموړی بلاک success rate>95% دی او مهم اختلاط یی د هیماتوم تشکل دی چه د ناروغ دپاره ناراحت کوونکی وی د نوموړی هیماتوم د تشکل د مخنیوی دپاره دG 25-27 لنډ ستنی څخه استفاده وشی او نه باید د 16mm څخه زیات داخل شی .
3 -Middle superior Alveolar Block :
نوموړی بلاک د علوی فک د premolar غاښونو د بیخوده کولو دپاره استعمالیږی او ددی ترڅنګ د لمړی مولر mesiobuccal ریښی هم بلاک کوی .
میتود : د زرق د ساحی د آماده کولو څخه وروسته ستنه د دوهم premolar غاښ د Apex په پورتنی برخه کی د Mucobuccal fold په عمق کی قرار ورکوؤ او انستیتیک محلول په قراره سره زرقوؤ پدی بلاک کی هیماتوم نادراً رامینځته کیږی .
4- Anterior superior Alveolar Nerve Block :
چی د infraorbital N Block پنوم سره هم یادیږی چی د خولی په جوف کی د انستیزی یو له کامیابو او بی خطره تخنیکونو څخه شمیرل کیږی چی د علوی central غاښ څخه د هماغی طرف د لمړی مولر غاښ تر میزیوبوکال ریښی پوری بیخوده کیږی او ددی ترڅنګ د نورو رخوه انساجو لکه لاندنی زیزمه ، Ala Nasi او پورتنی شونډی د بی حسه کیدو سبب هم کیږی .
پدی طریقه کی infraorbital N یا Ant sup Alveolar N چی د infraorbital foramen د لاری خارجیږی بیخوده کیږی او infraorbital foramen د infraorbita fossa د سفلی کنار څخه لاندی قرار لری په هغه صورت کی چی خپل د شهادت ګوته د infraobital notch څغخه لاندی طرف ته تیر کړو یو تعقر حس کیږی چه همدغه ساحه
infraorbital foramen موقعیت لری .
په دغه بلاک کی په دوو طریقو سره کولای شو چی infraobital foramen ته ورسیږو
1- Central Incisor Approach
2-Bicuspid Approach
په لمړنی طریقه کی ستنه د علوی سنترل غاښ په Mucobuccal fold کی قرار ورکوؤ او د 16mm په اندازه یی مخکی وړو او د ستنی مسیر د شهادت د ګوتی پواسطه چی د infraorbital foramen د تعقر په پورتنی برخه کی مو قرار ورکړی وی کنترول کوؤ او بیا انستیتیک محلول د 0.9-1.2ml په اندازه د 30-40 ثانیو په موده کی زرقوؤ.
په Bicuspid Approach کی ستنه د هغه کرښی سره موازی چی د supraorbital Notch د سترګو حدقه ، infraorbital foramen ، دوهم premolar غاښ او د mental foramen په امتداد تیریږی په Mucobuccal fold کی داخلوؤ او د ستنی مسیر دباندی خوا څخه د ګوتی پواسطه کنترول کوؤ کله چی ستنه مورد هدف ځای ته ورسید بیا د 0.9-1.2ml په اندازه انستیتیک محلول په قراره د 30-40 ثانیو په موده کی زرقوؤ او د زرق ساحه د یو یا دوه دقیقو دپاره د ګوتی پواسطه فشار ورکوؤ کوم چی په infraorbital foramen کی د درملو په انتشار کی ګټور تمامیږی او د 3-5 دقیقو څخه وروسته د زرق په ساحه کی پروسیجر شروع کوؤ .
5- Nasopalatine Nerve Block:
دغه بلاک چی د incisive canal د زرق پنوم سره هم یادیږی Nasopalatin nerve چی د Anterior palatine foramine د لاری خارجیږی بیخوده کوی .
نوموړی بلاک د Hard palate قدامی برخه او اړونده انساج یی بیخوده کوی او معمولاً د یو تکمیلی بلاک په حیث د infraorbital Nerve د بلاک سره یوځای د علوی فک د قدامی غاښونو په درملنه کی ورڅخه استفاده کیږی .
میتود : یو 25 Guage ستنه د علوی فک د قدامی غاښونو د طولانی محور په امتداد په incisive papilla کی په قراره د 0.5cm په اندازه داخلوؤ او 0.5cc انستیتیک محلول د اسپایریشن څخه وروسته زرقوؤ .
6 -Palatinal Anesthesia :
د Anterior palatine Nerve Block پنوم سره هم یادیږی چی د زرق د ساحی څخه تر لمړی premolar پوری د Hard palate او د هغی د پورتنی برخی انساجو د بیخوده کولو دپاره استعمالیږی .
میتود : Greater palatine foramine چی د پورتنی دوهم او دریم مولرغاښ په وسط کی یو سانتی متر متوسط خط طرف ته قرار لری او د همدی دلاری Greater palatine nerve خارجیږی د نوموړی بلاک دپاره ستنه 1-2mm د متوسطه خط طرف ته په Greater palatine foramine کی داخلوؤ او د 0.6-0.45cc په اندازه انستیتیک محلول زرقوؤ .
Sulimanzai Dental Clinic
Niamatullah Sadat
سلطان شهاب الدین
Ijaz Khan
