29/10/2025
🧠 نیروسرجري (Neurosurgery) څه ده؟
نیروسرجري د طب یوه تخصصي څانګه ده چې د مغز، شا (Spinal cord)، اعصابو او د هغو اړونده جوړښتونو د ناروغیو تشخیص، درملنه او جراحي ترسره کوي.
هغه ډاکټران چې دا کار کوي نیروسرجن (Neurosurgeon) بلل کېږي.
⚕️ د نیروسرجري د کار ساحه
نیروسرجن کولی شي د بدن د عصبي سیستم په لاندې برخو کې جراحي ترسره کړي:
1. مغز (Brain)
د تومورونو (Tumors) لرې کول
د وینې بهېدنې یا ټپونو درملنه
د مرۍ ناروغۍ (Epilepsy) لپاره جراحي
د مغزي رګونو ستونزې (Aneurysm, AVM)
2. شا او ملا (Spine)
د ډیسک (Disc herniation) عملیات
د ملا ماتېدنې درملنه
د ملا د اعصابو فشار لرې کول
د فقراتو ثبات (Spinal fusion)
3. اعصاب (Peripheral nerves)
د اعصابو پرې کېدل یا بندېدل (لکه Carpal Tunnel Syndrome)
د اعصابو بیا نښلول وروسته له ټپ څخه
🧩 د ناروغیو بېلګې چې نیروسرجن یې درملنه کوي
مغزي تومورونه
د سر ټپونه
د ملا یا شا ټپونه
د اعصابو بندښت
پارکینسن ناروغي (په ځینو مواردو کې د Deep Brain Stimulation له لارې)
مرگۍ ناروغي (Epilepsy Surgery)
Hydrocephalus (په ماشومانو او لویانو کې)
🔬 د جراحي ډولونه
1. پرانیستې جراحي (Open surgery)
کله چې ډاکټر باید د مغز یا ملا یوه برخه پرانیزي.
2. مایکروسکوپي جراحي (Microsurgery)
د ځانګړو مایکروسکوپونو په مرسته ډېر دقیق عملیات ترسره کېږي.
3. اندوسکوپي جراحي (Endoscopic surgery)
د کوچنیو سوريانو له لارې د کمرې په مرسته عملیات.
4. روبوټي جراحي (Robotic or image-guided surgery)
د پرمختللي ټکنالوژۍ په مرسته دقت زیاتوي.
🧑⚕️ د نیروسرجن د روزنې لاره
۶ کاله طب (MBBS یا MD)
بیا ۵–۷ کاله تخصصي روزنه په نیروسرجري کې
ځینې وختونه نور فرعي تخصصونه (Subspecialties) هم زده کوي، لکه:
Pediatric neurosurgery (د ماشومانو جراحي)
Spine surgery
Neuro-oncology (د مغزي سرطانونو جراحي)
⚠️ نیروسرجري ولې مهمه ده؟
ځکه چې دا د بدن د کنټرول مرکز (مغز او اعصاب) درملنه کوي. یوه کوچنۍ تېروتنه کولی شي د ناروغ ژوند، حرکت یا حافظه اغېزمنه کړي. له همدې امله دا یو له تر ټولو دقیقو او حساسو تخصصونو څخه دی.
