Dr. Harut Shaburyan

13/06/2023

Եթե ունեք 5-10 ր ժամանակ

On May 9, the U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF) posted a draft recommendation statement on screening for breast cancer. The USPSTF now recommends that all women get screened for breast cancer every other year starting at age 40 years (this is a B grade recommendation, meaning the USPSTF r...

25/04/2023

👨‍⚕️ Ձեզ եմ ներկայացնում 10 կարևոր փաստ կրծքագեղձի քաղցկեղի մասին՝

1️⃣ Կրծքագեղձի քաղցկեղը կանանց շրջանում ամենատարածված քաղցկեղի տեսակն է:
➡️ Յուրաքանչյուր տարի ամբողջ աշխարհում կրծքագեղձի քաղցկեղից մահանում է միջինում 500.000կին:
Եվրոպայում յուրաքանչյուր 8-րդ կին ունի կրծքագեղձի քաղցկեղ:
2️⃣ Տարիքը համարվում է ռիսկի գործոն:
➡️ Կրծքագեղձի քաղցկեղով ամենահաճախ հիվանդանում են միջինում 60-69տ հասակում:
❗️Սակայն դա չի նշանակում, որ երիտասարդ կանանց մոտ չի հանդիպում կրծքագեղձի քաղցկեղ: Այդ պատճառով վաղ ախտորոշումը և կանխարգելումը շատ կարևոր է:
3️⃣ Ծխելը ևս համարվում է լուրջ ռիսկի գործոն կրծքագեղձի քաղցկեղի համար:
➡️ Ըստ կանադական հետազոտության, այն կանայք, ովքեր ծխում են 40 տարուց ավել կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկը բարձր է 57%ով😳
4️⃣ Առողջ ապրելակերպը նվազեցնում է կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկը:
➡️ Կանոնավոր ֆիզիկական ակտիվությունը, առողջ սնունդը և ալկոհոլի սահմանափակումը կարող են կանխարգելել կրծքագեղձի քաղցկեղը՝ բոլոր դեպքերի մինչև ¼-ի չափով:
5️⃣ Քաղցկեղի պատճառները հաճախ անհայտ են:
➡️ Կրծքագեղձի քաղցկեղի 90-95% դեպքերը առաջանում են սպոնտան, առանց որևէ տեսանելի պառճառի:
6️⃣ Կրծքագեղձի քաղցկեղի ախտանշաններն են՝
➡️ կրծքագեղձի պնդացում, պտուկից արտադրություն, ցավ հիմնականում ՉԻ դիտվում:
❗️ախտանշաններ կարող են առհասարակ չլինել:
7️⃣ Բուժման և ապրելիության հնարավորությունը հիմա բավականին բարձր է:
➡️ Վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում կրծքագեղձի բուժման հնարավորությունները բավականին բարելավվել են: Այժմ բուժման հնարավորությունները հասել են միջինում 70-80%-ի:
8️⃣ Կան մի քանի տարբեր բուժման մեթոդներ կրծքագեզձի քաղցկեղի դեպքում:
➡️ Բուժումը կախված է քաղցկեղի տեսակից:
Կրծքագեղձի քաղցկեղի մեծամասամբ դեպքերում վիրահատական բուժման ընթացքում կրծքագեղձը չի հեռացվում, որոշ տեսակներ էլ բուժվում են առանց քիմիոթերապիայի:
9️⃣ Քաղցկեղը կարող է լինել տարբեր աստիճանի աջ և ձախ կրծքագեղձերում:
🔟 Տղամարդկանց մոտ ևս կարող է զարգանալ կրծքագեղձի քաղցկեղ:
➡️ Տղամարդիկ հազվադեպ են ունենում կրծքագեղձի քաղցկեղ, քանի որ տղամարդիկ ավելի քիչ են ենթարկում հորմոնալ ազդեցությունների:
❗️Սակայն տղամարդկանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղը ավելի ագրեսիվ է ընթանում:

23/11/2022

21/11/2022

🎞Կրծքագեղձի ՄՌՏ֊ն (ՄագնիսաՌեզոնանսային Տոմոգրաֆիա) կրծքագեղձի հետազոտման մեթոդ է ռադիոալիքների և մագնիսների միջոցով ( հետազոտման ժամանակ չի օգտագործվում ռենտգեն ճառագայթ)։

✅Կրծքագեղձի ՄՌՏ հետազոտությունը անցավ է և տևում է միջինում 25֊35րոպե։

♻️Ո՞ր դեպքերում է կատարվում կրծքագեղձի ՄՌՏ հետազոտությունը

👉 կրծքագեղձի քաղցկեղի բարձր ռիսկ ունեցող որոշ կանանց ցուցված է կրծքագեղձի ՄՌՏ հետազոտություն կատարել ամենամյա մամոգրաֆիայի հետ մեկտեղ
👉 երբ առկա է կրծքագեղձի քաղցկեղի ժառանգական գենային փոփոխություն, ինչպիսին է BRCA1 կամ BRCA2
👉 կրծքագեղձի սիլիկոնե իմպլանտներով կանանց մոտ իմպլանտներից արտահոսքի ստուգման համար
👉 որոշ դեպքերում օգտագործվում է արդեն ախտորոշված կրծքագեղձի քաղցկեղի դեպքում
👉 կրծքագեղձի քաղցկեղի բուժումից հետո ռեցիդիվների մոնիտորինգի համար, ինչպես նաև սպիի գնահատման համար
👉ՄՌՏ֊ն օգտագործվում է որպես լրացուցիչ մեթոդ, երբ մամոգրաֆիկ և սոնոգրաֆիկ հետազոտության արդյունքները անհասկանալի են կամ կասկածելի
👉 երիտասարդ կանանց շատ խիտ կրծքագեղձի դեպքում (հատկապես, երբ առկա է ժառանգական գործոն և բարձր է քաղցկեղի ռիսկը)
👉 կրծքավանդակի ճառագայթային թերապիա ստացած մինչև 40 տարեկան կանանց ցուցված է ՄՌՏ

❗☝Պետք է հիշել, որ ՄՌՏ-ն չի կիրառվում որպես սկրինինգ թեստ կրծքագեղձի քաղցկեղի համար։
Կրծքագեղձի ՄՌՏ հետազոտությունը բավականին թանկ է (սա թերևս ՄՌՏ֊ի բացասական կողմն է) և պահանջում է հատուկ սարքավորումներ նախատեսված հենց կրծքագեղձի հետազոտության համար (ոչ բոլոր հիվանդանոցներն ու կենտրոններն ունեն կրծքագեղձի ՄՌՏ-ի հատուկ սարքավորում)։
Եթե ​​Դուք անցնում եք կրծքագեղձի ՄՌՏ հետազոտություն, շատ կարևոր է, որ այն կատարվի մասնագիտացված սարքավորում ունեցող հաստատությունում, որտեղ անհրաժեշտության դեպքում կարող է կատարվել նաև կրծքագեղձի բիոպսիա։

29/09/2022

26/07/2022

🎈Կրծքագեղձի կիստաները հեղուկով լցված փոքրիկ պարկեր են։
Ի տարբերություն ֆիբրոադենոմայի, որը պարունակում է պինդ մաս, կիստան ունի բարակ թաղանթ և լցված է հեղուկով։

Ի՞նչ պետք է իմանալ կրծքագեղձի կիստաների մասին`

👉կրծքագեղձում կարող են լինել մեկ կամ բազմաթիվ կիստաներ
👉կարող են լինել միակողմանի կամ երկկողմանի
👉կիստան բարորակ գոյացություն է
👉հիմնականում հանդիպում են 35֊50տարեկանում
👉որոշ կանանց մոտ կիստան կարող է առաջացնել ցավ և դիսկոմֆորտ (դաշտանից առաջ ցավը կարող է ուժգնանալ, նաև կիստան կարող է մեծանալ չափսերով)
👉կիստաները ախտորոշվում են մամոգրաֆիկ հետազոտության միջոցով (եթե Ձեր տարիքը 40ից բարձր է) և ՈւՁՀ հետազոտության միջոցով (40տարեկանից ցածր կանայք)
👉կիստաները բուժման ենթակա չեն
👉եթե կիստայի չափը մեծանում է և առաջացնում է անհարմարություն, ցուցված է պունկցիայի միջոցով հեղուկի դատարկում

❗Ամենակարևորը, կրծքագեղձի կիստան ՉԻ մեծացնում կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկը☝

18/07/2022

Սիրելի Արցախցիներ։ Օգոստոսի 1,2,3 կլինեմ Ստեփանակերտում։
Գրանցվելու համար պարտադիր է հերթագրվել👇

🏥 ԼիլՄեդ բժշկական կենտրոնը օգոստոսի 1-3 Հայաստանից հրավիրել է բժիշկ-ճառագայաթաբան Հարութ Շաբուրյանին կրծքագեղձի հետազոտություններն իրականացնելու համար
✔️ Կոնսուլտացիա
✔️ ՈՒՁ հետազոտություն
✔️ Բիոպսիա

🏢 Համաշխարհային Առողջապահական Կազմակերպությունը ցանկացած կնոջ խորհուրդ է տալիս տարին առնվազն 1 անգամ, իսկ 50 տարեկանից հետո և ռիսկային գործոնների առկայության դեպքում տարին 2 անգամ անցնել կրծքագեղձի ուլտրաձայնային հետազոտություն՝ հիվանդությունների պրոֆիլակտիկայի և նորագոյացությունների վաղաժամ հայտնաբերման համար:Կրծքագեղձի ուլտրաձայնային մեթոդով հետազոտության առավելությունները
🔸 ոչ ինվազիվ և անցավ մեթոդ է
🔸 հանդիանում է ամենատարածված և մատչելի մեթոդներից մեկը
🔸 անվնաս է և չի պահանջում ռենտգենային ճառագայթների կիրառում
🔸 ունակ է գնահատել փափուկ հյուսվածքների վիճակը, որոնք վատ են երևում ռենտգենային պատկերների վրա
🔸 կարող է տալ լրացուցիչ ինֆորմացիա ռենտգեն մամոգրաֆիայի միջոցով հայտնաբերված գոյացությունների վերաբերյալ
🔸 ցանկացած գոյացության մեջ արյան հոսքի գնահատական դոպպլերոգրաֆիկ մեթոդի կիրառման միջոցով
☝🏻 Ցուցումներ
🔸 ռենտգեն մամմոգրաֆիայի կամ շոշափման ժամանակ հայտնաբերված գոյացությունների բնույթի գնահատում:
🔸 կրծքագեձերի վիճակի գնահատում կերակրող մայրերի և հղի կանանց մոտ
🔸 կրծքագեղձերի տրավմաներ
🔸 կրծքագեղձերի վիճակի գնահատում օրգանիզմում ցանկացած տեսակի հորմոնալ տեղաշարժերի դեպքում
🔸 սիլիկոնային պրոտեզների վիճակի գնահատում
🔸 տղամարդկանց կրծքագեղձերի վիճակի գնահատում

📞 Գրանցման և հարցերի դեպքում կարող եք զանգահարել՝ +374 97 71 18 18, +374 97 11 18 18

06/07/2022

🔹️Գոյություն ունեն մշակված մի շարք խորհուրդներ, որոնք օգնում են կանխարգելել քաղցկեղը։

👨‍⚕️Յուրաքանչյուր խորհուրդ իրենից ներկայացնում է գործողություն, որը միավորում է վարքի մի շարք մոդելներ, որոնց համատեղ կիրառումը նպաստում է առողջ ապրելակերպին և կանխարգելում է ինչպես կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացումը, այնպես էլ մի շարք այլ խրոնիկական ոչ ինֆեկցիոն հիվանդությունների առաջացումը։

📌Կանխարգելումը կյանքի ընտրությունն է։

⚠️Ի՞նչպես կանխարգելել քաղցկեղի առաջացումը`

⚖ Պահել քաշը նորմայի սահմաններում (մարմնի քաշի ինդեքսի նորման` 18,5֊25կգ/մ2)
🏃‍♀️ Լինել ֆիզիկապես ակտիվ` շատ քայլել/շարժվել և քիչ նստել
🥬 Սննդակարգում ներառել մեծամասամբ բանջարեղեն,մրգեր, ամբողջահատիկ մթերքներ, լոբազգիներ
🍔 Սահմանափակել արագ սնունդը(fast food)
🥩 Սահմանափակել կարմիր միսը և վերամշակված մսամթերքը
🥤Սահմանափակել քաղցր ըմպելիքները, նախընտրություն տվեք սովորական ջրին և առանց շաքար ըմպելիքներին
🍸Սահմանափակել ալկոհոլի ընդունումը։ Քաղցկեղի կանխարգելման համար անհրաժեշտ է առհասարակ հրաժարվել ալկոհոլից
💊 Չօգտագործել սննդային հավելումներ, լրացրել օրգանիզմի պահանջը բնական մթերքներով
🤱 Կրծքով կերակրեք երեխային, եթե կարող եք։ Կրծքով կերակրումը օգտակար է ինչպես երեխայի, այնպես էլ մոր համար
👆 Հետևեք բոլոր վերոնշյալ խորհուրդներին։

Եթե Ձեզ մոտ արդեն հայտնաբերվել է քաղցկեղ, ապա այս խորհուրդները չեն դադարում լինել ակտուալ և կարող են փոխել ինչպես հիվանդության ընթացքը, այնպես էլ ազդել ապրելիության վրա և կանխարգելել մեկ այլ քաղցկեղի առաջացումը։
Եղեք առողջ ❤

29/06/2022

Անիմաստ հետազոտություններ

🔺️Վերջերս շատացել են վախերը կապված սեփական առողջության հետ, որը բերում է մի շարք անիմաստ գործողությունների, որոնք արդյունավետ չեն, գումարի անիմաստ կորուստ են և կարող են նույնիսկ, ավելի մեծացնել տագնապը։
Եվ այսպես, ինչ պետք ՉԷ անել`

❌կատարել կրծքագեղձի սոնոգրաֆիա յուրաքանչյուր 3֊6ամիսը մեկ, երբ առկա է կրծքագեղձի ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխություններ( ի դեպ, սրա մասին առանձին նյութ ունեմ իմ էջում, կարող եք կարդալ)

❌հանձնել օնկոմարկերներ արյան մեջ, որովհետև համացանցում գրված է, որ այն կբացառի քաղցկեղի առկայությունը

❌կատարել ամբողջ մարմնի ՊԷՏ֊ԿՏ , որպեսզի բաց չթողնել որևէ քաղցկեղ։ Ի դեպ նշեմ, որ ՊԷՏ֊ԿՏ հետազոտությունը որպես առաջնային ախտորոշման մեթոդ կարող է տալ կեղծ֊դրական արդյունք

❌նախընտրել բիոակտիվ հավելումները(ԲԱԴ) բազմազան սննդակարգից

❌անտեսել սեփական վախերն ու տագնապները

Եվ ի հակադրություն սրան ինչ պետք է իմանալ`
✅մամոգրաֆիկ հետազոտությունը անվտանգ է առողջության համար
✅կրծքագեղձի քաղցկեղը կարող է հանդիպել նաև շատ երիտասարդ հասակում
✅գինեկոլոգի պետք է այցելել տարին մեկ անգամ անկախ նրանից, որ չկա գանգատ
✅կրծքագեղձի ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխությունները ՉԵՆ բուժվում դեղորայքով

15/06/2022

🍥Մաստիտը կրծքագեղձի բորբոքային հիվանդություն է, որը կարող է ուղեկցվել կամ կարող է և Չուղեկցվել ինֆեկցիայով։
Մաստիտին բնորոշ ախտանիշներն են`
👉կրծքի շրջանում ուռածություն, որը դիպչելիս տաք է, կարմիր և շատ ցավոտ
👉կրծքում այրող ցավ, որը կարող է լինել մշտական կամ արտահայտվել միայն կերակրման շրջանում
👉ջերմության բարձրացում
👉կրծքից արտադրություն, որը սպիտակ է կամ կարող է պարունակել արյունային հետքեր

🤱Կրծքով կերակրելու շրջանում կանանց մոտավոր 3֊20%֊ի մոտ մաստիտի հաստատ մեկ էպիզոդ լինում է, հիմնականում կրծքով կերակրման առաջին երեք ամիսների ընթացքում(լակտացիոն մաստիտ)։
☝Մաստիտ կարող է զարգանալ նաև այն կանանց մոտ, ովքեր կրծքով չեն կերակրում, ինչպես նաև տղամարդկանց մոտ(ոչ լակտացիոն մաստիտ)։ Այս դեպքում պատճառները տարբեր են` ծխելը, պտուկի վնասվածքները(փիրսինգ, էկզեմա), իմպլանտի առկայության դեպքում, շաքարային դիաբետի դեպքում։

🤱Մաստիտի դեպքում պետք է շարունակել կրծքով կերակրումը, քանի որ այն անվտանգ է։ Կերակրելը իրականում օգնում է ազատվել ինֆեկցիայից։ Երեխային կտրուկ չկերակրելը ավելի է վատացնում մաստիտի ախտանշանները։

☘Մաստիտի պատճառը կաթի կանգն է կաթնածորաններում, որին զուգահեռ առկա է լինում կրծքի շրջանում որևէ վնասվածք(հաճախ կերակրման արդյունքում առաջացած ճաքեր), որը նպաստում է ինֆեկցիայի տարածմանը կրծքագեղձում։
Շատ կարևոր է էֆեկտիվ և ճիշտ դատարկել կրծքում կուտակված կաթը և պահպանել կրծքով կերակրելու հնարավորությունը։

👨‍⚕️Մաստիտի բուժումը ներառում է հիմնականում հակաբիոտիկներ և ցավազրկողներ։ Եթե ախտանշանները չեն պակասում 48֊72ժամվա ընթացքում, անհրաժեշտ է կատարել կրծքագեղձի սոնոգրաֆիա։
Բուժումը ուղղված է կանխարգելելու մաստիտի բարդ դեպքերը, երբ կրծքագեղձում աբսցես(թարախակույտ) է առաջանում։
Կրծքագեղձի սոնոգրաֆիան ամենաէֆեկտիվ մեթոդն է տարբերակելու մաստիտը թարախակույտից։

20/05/2022

☘Կրծքագեղձի ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխությունները ամենահաճախ հանդիպող և շատ քննարկվող խնդիրներից է։
💡Նախապես ասեմ, որ մասնագետները դադարել են օգտագործել «ֆիբրոզ֊կիստոզ մաստոպաթիա» տերմինը և այժմ պարզապես անվանում ենք «կրծքագեղձի ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխություններ», քանի որ ֆիբրոզ֊կիստոզ կրծքագեղձ ունենալը չի համարվում հիվանդություն։

☘Ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխությունների պատճառը դեռևս հայտնի չէ, սակայն դրանց առաջացման մեջ մեծ դեր ունեն հորմոննորը, հատկապես էստրոգենը (բարձր էստրոգենի և ցածր պրոգեստերոնի դեպքում հավանականությունը մեծանում է ունենալ ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխություններ)։ Կրծքագեղձի փոփոխությունները, որոնք տատանվում են դաշտանային ցիկլի հետ, համարվում են նորմալ։
Կրծքագեղձի ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխությունները միշտ չէ, որ ունենում են ախտանշաններ։

Ամենահաճախ հանդիպող հիմնական նշանները`
👉 կրծքագեղձում պնդացած (հաստացած) հատվածի շոշափում
👉արտահայտված ցավ և դիսկոմֆորտի զգացում, որը սկսվում է հիմնականում դաշտանային ցիկլի մեջտեղում(օվուլացիա) և շարունակվում է մինչև դաշտան, որից հետո անցնում է կամ թուլանում
👉կանաչ կամ մուգ շագանակագույն արտադրություն կրծքերից
👉կրծքագեղձում հանգույցների առկայություն, որոնց չափսը փոփոխվում է կախված դաշտանային ցիկլից
👉հավասարապես երկկողմանի կրծքագեղձի փոփոխություն

☘Ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխությունները ամենահաճախը հանդիպում են 30֊50տարեկան հասակում։ Այս փոփոխությունները հազվադեպ են հանդիպում դաշտանադադարից հետո, եթե չեք օգտագործում փոխարինող հորմոնալ պրեպարատներ (էստրոգեն, պրոգեստերոն) ։
👨‍⚕️Ե՞րբ դիմել բժշկի`
➡️երբ շոշափում եք նոր հաստացած պնդացած հատված կրծքագեղձում, որը մշտապես առկա է, չի փոփոխվում կախված դաշտանային ցիկլից
➡️ ցավը անդադար է
➡️փոփոխությունները պահպանվում են դաշտանից հետո
➡️եթե պարզապես անհանգիստ եք

☝Ամփոփելով նշեմ, որ կրծքագեղձի ֆիբրոզ֊կիստոզ փոփոխությունները ՉԵՆ մեծացնում կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկը։