26/11/2017
Müasir dövrdə həm valideynlərə, həm yeniyetmələrə çox çətindir. Ailə- adət-ənənələrin ünsiyyət məkanıdır. Ailə uşaqların ata-analarından aldıqları adətləri öz uşaqlarına ötürmə yeridir. Ailəvi dəyərlər müxtəlif nəsillər arası münasibətləri saxlamaq üçün tətbiq olunan ünsiyyət şəklinin zirvəsini təşkil edir. Digər tərəfdən isə dünya qloballaşır, “tək mədəniyyət “anlayışı, insanlığın sürətlə inkişafı. Hər zaman mövcud olan nəsillər arası fərqlər indi daha qabarıq hala gəlmişdir. Ailə və cəmiyyət dəyərləri toqquşmaqdadır. Belə bir ziddiyyətdən isə ən çox əziyyət çəkən dəyişikliklərə ən hazır təbəqə- yeniyetmələrdir. Deməli, bu gün keçmişlə müqayisədə yeniyetmə olmaq da çətindir, onların valideyni olmaq da. Bu çətinliklərin aradan qaldırılması üçün qarşılıqlı ünsiyyət kanallarını açıq tutmalıyıq. Onlara daha çox zaman ayırmalıyıq. Sadəcə valideynlər deyil, nənə-babalarla da aktiv ünsiyyətə şərait yaradılmalıdır. Unutmayaq ki, müdrik nənə babalar daha asanlıqla ünsiyyət qurur. Digər yandan onların üzərində ata-ananın maddi və mənəvi məsuliyyəti olmadığına görə daha rahatdırlar. Və təcrübə sahibidirlər. Bəzi gənc valideynlər bu ünsiyyətə imkan vermir, halbuki nənə-baba ilə yeniyetmə övlad arasındaki sağlam ünsiyyətdə ilk növbədə valideynlər nəfəs alırlar. Eləcə də, bibi, xala, əmi ailənin güvənə biləcəyi fərdləri olaraq yeniyetmənin doğru qərarlar verməsinə yardımçı olmalıdırlar. Amma bu yanaşmalar yeniyetməni yaralamadan, incitmədən, əmretmədən olmalı, nəsihətlə deyil, nümunəvi davranışla öyrədilməlidir. Böyük ailələlrin olmadığı, ünsiyyət azlığı olan vəziyyətlərdə mütəxəssis yardımına müraciət edilməlidir.
İngilis psixoanalitiki D. W.Winnicottun valideynlərə vahid bir məsləhəti var- Həyatda qalın.İngilis satirasının izlərini əks etdirən bu cümlədə Winnicott, yeniyetmə dövrünün həm həyatın bir parçası olduğunu, həm də xətanın mübarizə etməkdən imtina etmək-həyatdan imtina etmək olduğunu göstərmək istəmişdir. Vacib olan bu fırtınalı səfərdə gəmini batırmadan sahilə çatdırmaqdır.
ÖVLADI YENİYETMƏLİK YAŞINA GƏLƏN AİLƏLƏRƏ MƏSLƏHƏTLƏR
1. ONU ANLAYIŞLA QARŞILAYIN.
2. BU MÜDDƏTİ HƏRKƏSİN YAŞADIĞINI SÖYLƏYİN VƏ SƏBRLİ OLMAĞI ÖYRƏDİN.
Dr. Nigar Sadiyeva