Geest & Lichaam

03/10/2025

5 tips voor meer energie in het najaar

Het najaar is een periode waarin veel mensen zich minder energiek voelen. Dat is niet heel gek, want de dagen worden steeds donkerder en kouder.
Gelukkig zijn er een aantal dingen die je vlot kunt doen om je energie in het najaar te boosten. Bijvoorbeeld het eten van voedzame voeding of je dagelijkse routine een beetje aanpassen. Wil je weten wat voor tips we precies hebben?
Ga naar

5 Tips voor meer energie in het najaar door Edwin Mincke | okt 3, 2025 | Geest en Lichaam Het najaar is een periode waarin veel mensen zich minder energiek voelen. Dat is niet heel gek, want de dagen worden steeds donkerder en kouder. Gelukkig zijn er een aantal dingen die je vlot kunt doen om je en...

20/08/2025

Het is zover. Volgend jaar verhuizen we naar Leuven. Ook onze praktijk Geest & Lichaam verhuist mee naar Leuven. Dat wil zeggen dat we het lieflijke Stevoort volgend jaar rond de lente verlaten. Daarom stellen we ons huis te koop.
Meer info vind je hier:

Regenakkerstraat 17 Stevoort

10/07/2025

Ik las onlangs een artikel van Benny Debruyne in Trends over de epidemie van de 21ste eeuw : Burn-Outs…
We hebben een nieuw soort verslaafden in onze samenleving: de werkverslaafden. Zowat 17% van de Belgen is verslaafd aan zijn werk. Tweederde van de workaholics zegt dat zijn gezondheid daaronder lijdt.
Dat betekent dat ongeveer 550.000 mensen een ernstig probleem hebben.
Overmatige stress in ons dagelijkse leven is bijna de normaalste zaak van de wereld geworden. Het is stilaan in ons privéleven en in het werk binnen geslopen zonder dat we er erg in hadden....tot het te laat was. Zoiets als een kreeft die langzaam gekookt wordt, beginnend in een pot met koud water.
Het begint eigenlijk van af ons kleuterbestaan. Sinds de intrede van tablets is er een overmaat aan prikkels, gegenereerd door het digitale geweld, losgelaten op de hersenen van onze kleutertjes. Snelle filmpjes, in verschillende kleuren , liefst nog in verschillende talen wedijveren voor de aandacht van onze kleinsten. Is de werkingssnelheid en het bevattingsvermogen van onze kleine hersentjes daar reeds op afgestemd?
Naarmate we ouder worden, groeit de blootstelling aan prikkels en informatie exponentieel. En " men " verwacht dat je die informatie ook verwerkt en opslaat. Er zijn echter limieten aan de verwerkingssnelheid en opslagcapaciteit van het menselijk brein.
Tot het lichaam uit zelfbehoud " in shutdown" gaat. Zoiets als een oververhitte motor die het plots ook opgeeft. Dit fenomeen is niet echt nieuw. Het bestaat al jaren, maar werd destijds doodgezwegen omwille van de mogelijke gevolgen op het vlak van werkbehoud. Recent wordt het probleem onderzocht en in kaart gebracht. Destijds werden mensen met een Burn Out weggelachen. " Je ziet er toch goed uit?" De verpakking zag er inderdaad nog OK uit, maar de inhoud was gewoon weg. Zoals een hol Paasei met een mooie strik.
De drang/dwang om er overal bij te horen, om continu " geliket " te worden en meer dan 10.000 volgers te hebben op de sociale media zet een ongelooflijke druk op onze jeugd. Dit zet zich later gewoon voort, ook in het professionele leven en het wordt jammer genoeg ook gecultiveerd in bedrijven. We doen het onszelf ook aan door steeds beschikbaar te zijn voor onze omgeving ( zowel privé als werk). Mails en Sms’en moeten binnen de kortste keren beantwoord worden. Zo niet krijg je stante pede een rappel en vragen ze of je ziek bent.
We hebben moeite om onszelf te onthaasten omdat we destijds verkeerd geprogrammeerd zijn. De obsessie van “ beschikbaarheid “ neemt de overhand. We durven ook niet meer aan onszelf te denken en te luisteren naar de signalen van ons lichaam, die ons aanmanen om anders te gaan leven.
Totdat we gewoon opbranden en als een hoopje smeulende asse in de sofa liggen.

Burn-out is een energiestoornis van mensen die vaak jarenlang gebukt gaan onder te veel stress. Het is iets anders dan een depressie, een stemmingsstoornis. Burn-out is altijd een cocktail van de individuele kenmerken van iemand, zijn werkomgeving en zijn thuissituatie. Burn-out overkomt vaak heel gedreven werknemers die zich de pleuris werken, zeker als ze prat gaan op hun perfectionisme. Ze raken fysiek en psychologisch uitgeput, kunnen zich niet meer goed concentreren, beginnen zich emotioneler te gedragen, worden neerslachtig en beginnen steeds meer afstand te nemen van hun werk. Meestal herkennen ze de symptomen bij zichzelf niet, maar blijven ze keihard doorgaan. Tot hun lichaam en geest uit zelfbescherming helemaal dichtklappen en ze maanden of jaren moeten herstellen van een burn-out.
Omdat Burn Out een energiestoornis is, moet je die in de aanvangsfase (4-6 maanden) ook als dusdanig behandelen. Dat betekent dat je als gezondheidswerker aandacht moet hebben voor slaaphygiëne, bewegingspatronen, voedingsgewoonten, een heropbouw van energiemechanismen en herbalancering van bepaalde neurotransmitters vanuit biochemisch standpunt. Na deze fase kan je mensen met een Burn Out gaan begeleiden met psychologische ondersteuning.
Misschien moeten we investeren in “ onthaastingscentra “ waarbij we terug leren wat de essentie is van het leven en waarbij we afkicken van de dwangneurose om voor iedereen en alles beschikbaar te zijn.
Uiteindelijk behoort jouw lichaam jou toe en staat het niet ten dienste van de samenleving.
Tenzij je je als orgaandonor hebt opgegeven. Maar nu even niet…

24/01/2024

DE NUTRITIONELE IMPACT van cholesterolverlagende medicatie (statines)
Statines zijn de grootste groep cholesterolverlagende geneesmiddelen.
Ze worden aanbevolen bij personen met een totale cholesterol hoger dan 200 mg/dl (in sommige landen 190 mg/dl) of 5,2 mmol/l.
Bij personen met een hart- en vaatziekte en/of diabetes wordt een waarde van 175 mg/dl of 4,5 mmol/l nagestreefd.

WERKING EN BIJWERKINGEN VAN STATINES
Statines verlagen het LDL-cholesterol en worden om die reden vaak ingezet bij een verhoogd cholesterolgehalte.
Statines werken ter hoogte van het enzym HMG-CoA reductase, dat een essentiële rol speelt bij de synthese van cholesterol in de lever. Hiermee blokkeren ze niet enkel de aanmaak van cholesterol maar ook die van de zijproducten, aangemaakt vanuit farnesyl-PP (co-enzym Q10, dolichol, isopentenyladenine (tRNA), heem A in cytochroomoxidase) en van de metabolieten die gevormd worden uit cholesterol (vitamine D, galzouten en steroïdhormonen als cortisol, testosteron en oestrogeen). [1]

De meest voorkomende nevenwerkingen van statines:

Verlaging gehalte co-enzym Q10 in de cel.
Dit veroorzaakt spierzwakte en -kramp en staat aan de basis voor ontwikkeling van statine-geassocieerde myopathieën.

Verlaging serum vitamine D-spiegel met alle systemische gevolgen vandien.

Verhoging creatinekinase, wat duidt op een verhoogde spierafbraak. Dat kan in combinatie met zware inspanningen leiden tot spierpijnen.

Gastro-intestinale klachten en een verhoging van het aminotransferase. Die waarden stijgen al vóór symptomen optreden.

Verhoogde kans op diabetes type-2 bij langdurige inname van statines.

Een verminderde aanmaak van geslachtshormonen: bij mannelijke statinegebruikers werd een significant lager testosterongehalte gemeten vergeleken met de controlegroep.

ADVIES bij statinegebruik om nadelen te voorkomen
Co-enzym Q10 is een zijproduct van de cholesterolsynthese, dat door inname van statines geblokkeerd wordt. Een tekort aan co-enzym Q10 ligt aan de basis van statine-geassocieerde spierziekten (myopathieën). Bij het gebruik van 100 mg co-enzym Q10 door patiënten met milde tot matige symptomen, vermindert de pijn significant.

MOGELIJKHEDEN in plaats van statines
Omega 3-vetzuren hebben een duidelijk positieve invloed op de cholesterolwaarden. Zo verlaagt de inname van 1 gram omega 3-vetzuren (waarvan 540 mg EPA en 360 mg DHA) de totale cholesterol en de LDL-cholesterol. In combinatie met 400 IE vitamine E dalen de geoxideerde LDL-partikels significant. In een recentere studie spreekt men van meer dan 2 gram EPA + DHA per dag voor een significante verlaging van de triglyceriden en de LDL-cholesterol en een verhoging van HDL-cholesterol.

Ook zonder de inname van statines kan co-enzym Q10 iets betekenen voor het lipidenprofiel.
In een meta-analyse van 2018 zag men een duidelijke stijging van HDL-cholesterol en een daling van de totale cholesterol bij een inname tussen 120 en 300 mg per dag. Co-enzym Q10 verbetert de antioxidantenstatus; een stijging qua glutathion en een duidelijke daling van malondialdehyde.
Wanneer men gedurende 4 jaar naast 100 mg co-enzym Q10 ook 200 mcg selenium inneemt, ziet men na 12 jaar nog steeds een gedaalde cardiovasculaire mortaliteit vergeleken met de controlegroep.
Bron : Energetica Natura
Heeft u vragen bij dit artikel?
Contacteer ons gerust vOor vrijblijvende info.

Call now to connect with business.

30/11/2023

Ben je de regen en de koude stilaan beu?
Het is hier heerlijk weer.
Heel veel mooie plekjes in de buurt om te ontdekken. Zelfs uitstapjes naar Gibraltar , Cadiz, Tarifa, Malaga, Estepona zijn makkelijk. Zin om dit te huren? Bel gerust naar Jacky: +32 473 535373
Wij zijn alvast fan🤗
https://www.facebook.com/profile.php?id=61550363287065

Mooi 2-Slaapkamerappartement met fantastisch zeezicht

07/11/2023

Wens je je beter te wapenen tegen de typische winterkwaaltjes? Zit je energieniveau op een laag peil? Heb je slaapproblemen? Worstel je met het postcovid syndroom?
Kom even langs en we maken voor jou een aangepast herstelplan.
Gezonde groeten
Edwin Mincke

29/09/2022

De zomer ligt achter ons en we worden weer meer blootgesteld aan gure weersomstandigheden. De virussen staan weer paraat om ons te belagen met verkoudheden, griepjes en covid besmettingen.
Het is dus belangrijk om je immuunsysteem te ondersteunen. Een 4de booster met het aangepaste covidvaccin geeft je een beperkte boost van je immuunsysteem. Het belangrijkste werk moet je zelf doen door je lichaam die bouwstoffen te geven die het nodig heeft om virale aanvallen af te slaan.
Mensen met een immuunsysteem onder druk door auto-immuunziektes, kanker en andere ziektebeelden hebben extra steun nodig.
Wil je weten hoe jij jouw lichaam optimaal kan ondersteunen de volgende 6 maanden? Neem gerust met ons contact op voor een gepersonaliseerde aanpak.

Gezonde groeten
Edwin

Door gezond te eten, genoeg te slapen en regelmatig te bewegen, zorg je voor een zo hoog mogelijke weerstand.

26/01/2022

In Denemarken wakkert ‘broertje’ van omikron epidemie weer aan
De hoop dat de corona-epidemie na de omikrongolf een tijdlang zou gaan liggen, wordt doorkruist door de opkomst van een nieuwe subvariant.
Hilde Van den Eynde

Woensdag 26 januari 2022 om 3.25 uur

Een testcentrum in Kopenhagen: meer dan 65 procent van de besmettingen in Denemarken is intussen toe te schrijven aan de nieuwe omikron-subvariant. Charlotte de la Fuente/nyt

Weer houdt het coronavirus zich niet aan het script dat wij ervoor hadden uitgedacht. In Denemarken, waar de golf van omikronbesmettingen al even over haar piek heen leek te zijn, trekt de epidemie sinds kort weer aan. Oorzaak zou de ­opkomst zijn van een subvariant van het huidige regerende coronavirus. Een ‘broertje’ van omikron, zeg maar. Meer dan 65 procent van alle Deense besmettingen wordt inmiddels veroorzaakt door ­deze nieuwe subvariant, voorlopig BA.2 ­geheten, die de oorspronkelijke omikronvariant (‘BA.1’) alvast in het Scandinavische land van zijn troon heeft gestoten, en die ook elders lijkt te zullen doorbreken.

1 Waaraan dankt de nieuwe subvariant zijn succes?
Dat is nog niet helemaal duidelijk. Maar volgens Anders Fomsgaard, senior arts en virusonderzoeker bij het Deense Statens Serum Institut, zou BA.2 de immuniteit van de bevolking nog beter weten te omzeilen dan omikron-BA.1. Zelfs een doorgemaakte infectie met de oorspronkelijke omikron-subvariant zou niet gegarandeerd beschermen tegen een infectie met de nieuwe. ‘Het lijkt mogelijk te zijn om eerst besmet te worden met BA.1-omikron, en kort daarna met BA.2’, zei Fomsgaard in het ochtendprogramma Go’ morgen Danmark van de Deense televisie. In Noorwegen, waar BA.2 zich ook verspreidt, zouden zo enkele gevallen zijn gedocumenteerd. Fomsgaard: ‘Als dat ook in Denemarken geb***t, is de opgebouwde kudde-immuniteit wellicht kwetsbaar. Dan moeten we rekening houden met een ­mogelijke nieuwe golf van besmettingen.’

• Vijf dagen na positieve test is helft nog potentieel besmettelijk

Vooralsnog is herbesmetting vooral een theoretische bezorgdheid, maar de mogelijkheid kan verklaren waarom het aantal coronagevallen in Denemarken opeens weer oploopt (zie grafiek), kort nadat de piek van de vijfde golf was gepasseerd en het aantal gevallen was beginnen te dalen.

2 Waarin verschilt het broertje van omikron van het origineel?
BA.2 telt meer, en andere, mutaties (genetische wijzigingen) dan BA.1. Dat is helemaal niet onverwacht: om te over­leven moet het coronavirus blijven muteren en nieuwe versies uitproberen om ­onder de immuniteit uit te kunnen komen die vaccinatie en infecties met vorige virus­varianten hebben opgewekt.

Volgens de meest recente informatie heeft BA.2 zo’n 32 mutaties gemeen met BA.1 en daarnaast nog 28 eigen, unieke mutaties. Dat is een behoorlijk groot verschil, groter zelfs dan het verschil tussen het oorspronkelijke coronavirus uit ­Wuhan en later ontstane alfa-, beta- en gammavarianten.

• Ja, het kan nog erger dan omikron

Dergelijke verschillen kunnen leiden tot een verschillende mate van besmettelijkheid, ziekte-ernst of ontduiking van vaccins. Tot dusver is niet bekend in welke eigenschappen BA.1 en BA.2 verschillen. Dat het aandeel van BA.2 in meerdere landen in gelijke mate toeneemt, kan erop wijzen dat de nieuwe subvariant net iets besmettelijker is dan zijn voorganger, die zelf ook al uitblonk op dat vlak.

Voorlopig zien de Denen geen verschillen in ziekenhuisopnames en overlijdens tussen omikron-BA.1 en -BA.2, maar de nieuwe subvariant bezet het terrein nog niet lang genoeg om al een goed zicht te krijgen op de ernst van de ziekteverschijnselen die hij met zich meebrengt.

3 Waar komt de nieuwe variant zo plots vandaan?
Nieuw is BA.2 niet. Toen omikron in december voor het eerst in Denemarken en andere landen opdook, bestonden er al drie subvarianten van: BA.1, BA.2 en BA.3. BA.1 was dominant, BA.2 en BA.3 vertegenwoordigden slechts een kleine fractie van alle besmettingen. Inmiddels heeft BA.2 alvast in Denemarken BA.1 overvleugeld, mogelijk doordat zijn extra mutaties hem net iets besmettelijker maken dan BA.1, of doordat hij de immuniteit die de Deense bevolking tegen corona heeft ­opgebouwd, door vaccinatie en/of door ziekte, nog beter weet te omzeilen.

4 Krijgt de subvariant binnenkort een eigen naam?
Dat valt af te wachten. De genetische verschillen tussen BA.2 en BA.1 zijn ­behoorlijk groot, en op zich zeker groot ­genoeg om een eigen letter te verantwoorden. Na omikron is in principe pi, de volgende letter uit het Griekse alfabet, aan de b***t. Maar zolang niet duidelijk is of de genetische verschillen tussen beide virusvarianten zich ook vertalen in radicaal verschillende eigenschappen, zal de Wereldgezondheidsorganisatie niet gauw geneigd zijn daar een naamgeving aan te koppelen – de letters uit het Griekse alfabet raken ooit op. Voorlopig blijven beide virus­varianten dus te boek staan als omikron.

5 Hoe zit het buiten Denemarken?
Ook in andere Scandinavische ­landen neemt het aandeel besmettingen met de nieuwe subvariant toe, net als in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, ­India en ­Pakistan. In ons land blijft het aandeel BA.2 nog beperkt tot 2,1 procent, meldt ­viroloog Piet Maes (Rega Instituut KU Leuven). BA.1 blijft dominant met 94,4 procent, delta is goed voor 3,3 procent.
Bron: De Standaard / Hilde Van den Eynde

27/12/2021

Corona: Hoe vermijd je besmetting op familiefeestjes?

Hoewel we na de teleurstelling van afgelopen Kerstmis hadden gehoopt op een normale passage dit jaar, zet Omikron alweer een rem op onze feestplannen. We houden het ook dit jaar maar beter veilig.
Met deze tips kom je coronaproof de kerst- en eindejaarsperiode door.

Zes tips voor veilige feestdagen
Beperk het aantal mensen: hoewel er geen officiële beperkingen gelden voor het aantal personen op een familiefeest, is het verstandig om ook dit jaar nog kleinschalig te feesten. Volgens Sciensano-viroloog Steven Van Gucht zijn twee gezinnen of vijf alleenstaanden een goed richtsnoer. Ook wie familie in het woonzorgcentrum bezoekt, doet er goed aan om het aantal personen in één kamer te beperken.

Neem een zelftest af op voorhand, het liefst zo kort mogelijk voor je bijeenkomst. Microbioloog Katrien Lagrou (KU Leuven) verzekert dat de zelftest ook werkt voor de omikronvariant. Om een maximale betrouwbaarheid te garanderen, kies je beter voor een zelftest met een kwaliteitslabel zoals je ze vindt in onze apotheken en winkels. Ga je de dag nadien opnieuw naar een feestje, dan adviseert Lago om opnieuw een zelftest af te leggen. De virale lading in je lichaam kan namelijk sterk verschillen van dag tot dag.

Ook Johan Staes, gedelegeerd bestuurder van VLOZO, de koepel van commerciële woonzorgcentra, raadt een zelftest aan. In de woonzorgcentra zelf kan je een zelftest afnemen, maar volgens Staes kan je dat beter voor je bezoek aan het woonzorgcentrum al doen. En wie zich ziek voelt, blijft uiteraard beter thuis.

Trek niet van het ene naar het andere familiefeest, want zo verspreidt het virus zich snel onder de huidige omstandigheden. Maak weloverwogen keuzes over de feestjes die je al dan niet bijwoont.

Je kan eventueel een mondmasker dragen, vooral in het begin, als je elkaar begroet. Voor kwetsbare personen is het dragen van een mondmasker sowieso een goed idee.

Zorg voor een goede ventilatie. Zet ramen op een kier en open binnendeuren. Gebruik ook een CO²-meter. Als de waarde te hoog wordt, kan je het raam volledig openen of even naar buiten gaan.

Je kan beter niet te luid praten, lachen en zingen want dat verhoogt het risico op besmetting. Besmette mensen ademen namelijk virusdeeltjes uit die door anderen worden ingeademd. Interacties met mensen die je kent, houden bovendien grotere risico's in dan interacties met mensen met wie je niet regelmatig in contact komt, omdat je onder bekenden meer ontspannen bent en minder op je hoede zal zijn.

Bronnen:
https://www.vlaanderen.be
https://www.vrt.be
https://www.theguardian.com

09/12/2021

Kan je verschillende keren griep krijgen in één griepseizoen?

Wie net afgerekend heeft met een griepvirus en denkt dat het gevaar nu geweken is, moeten we helaas teleurstellen. Hoewel de kans klein is, kan de seizoensgriep wel een tweede keer toeslaan. Dat verklaart ook meteen waarom je zelfs na een griepspuit nog ziek kan worden.

Verschillende varianten
De reden daarvoor is dat er vier verschillende soorten griep zijn: influenza A, B, C en D. Influenza A en B zijn de seizoensgebonden epidemieën die ons vooral in de herfst en winter treffen. Binnen die types bestaan ook nog varianten. Wanneer je ziek wordt van een bepaalde stam van het griepvirus, ontwikkelt je lichaam een immuunrespons die je beschermt tegen een nieuwe besmetting met precies dezelfde bacterie.

Volgens Dr. William Schaffner, expert op het gebied van infectieziekten aan het Vanderbilt University Medical Center in Nashville, kan je echter nog steeds met een andere variant besmet raken. De antilichamen die je hebt aangemaakt de eerste keer, zullen dan geen bescherming bieden. Dat verklaart ook meteen waarom je zelfs na een griepspuit nog ziek kan worden.

Minder kans op tweede keer griep
Wel is het vrij zeldzaam om twee keer griep te krijgen in één seizoen. Hoogleraar virologie Ron Fouchier van het Erasmus MC in Rotterdam legt uit hoe dat komt. Nadat je lichaam geveld is door een griepvirus, doet het namelijk zijn uiterste best om nieuwe virussen te weren door bepaalde stoffen aan te maken.
De luchtwegen van een pas herstelde grieppatiënt zijn bezaaid met interferonen, eiwitten die een immuunreactie bevorderen. Daardoor vermindert de kans op een tweede griep, van een ander type.
Bovendien kan de immuniteit tegen een bepaald virustype lang aanhouden. Een griep van jaren geleden kan vandaag nog steeds bescherming bieden tegen datzelfde type.

Griepvaccin met meerdere stammen
Schaffner voegt toe dat seizoensgriepvaccins drie tot vier stammen van het griepvirus bevatten, omdat er niet veel kruisbescherming is tussen de stammen. Het is mogelijk dat, als je ziek wordt van een bepaald type influenza A, je een bescheiden bescherming hebt gevormd tegen een ander type influenza A, maar het zal je waarschijnlijk niet beschermen tegen influenza B.

Als je griep krijgt en je hebt nog geen griepvaccin gekregen dit seizoen, raden artsen over het algemeen aan om alsnog een griepprik te halen van zodra je genezen bent, vooral in een vroege fase van het griepseizoen. Dit biedt extra bescherming tegen de griepstam die je hebt gehad, en beschermt je bovendien tegen de andere griepstammen die circuleren.

Bronnen:
https://www.livescience.com
https://www.health.belgium.be

29/11/2021

Ziekenhuisapotheker waarschuwt: 'Antibioticaresistentie neemt angstaanjagende vormen aan'

Op zowat tien jaar tijd is in de Belgische ziekenhuizen het percentage resistente ziekteverwekkers binnen een bepaalde groep bacteriën verdubbeld. 'Er is dringend nood om ons als mens te beschermen tegen steeds resistenter wordende bacteriën', waarschuwt Isabel Spriet van het UZ Leuven.

Het arsenaal aan antibiotica om het groeiende probleem van multiresistentie aan te pakken dreigt de komende jaren uitgeput te raken. En dat heeft zware gevolgen. Uit gegevens van het Europees netwerk voor resistentiebewaking, EARS-Net, blijkt dat jaarlijks meer dan 33.000 mensen in Europa overlijden aan een infectie als gevolg van een antibioticaresistente bacterie.

Isabel Spriet, professor Farmaceutische en Farmacologische Wetenschappen (KU Leuven) en ziekenhuisapotheker (UZ Leuven): 'Dit is zonder meer een bedreiging waar we in de toekomst in toenemende mate zullen mee worden geconfronteerd. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt terecht dat antimicrobiële resistentie de hoogste prioriteit zou moeten zijn. Maar de coronapandemie heeft de problematiek helaas wat naar de achtergrond geduwd. Vandaag zien we in de Belgische ziekenhuizen steeds vaker patiënten waarvoor we nog maar weinig therapeutische opties hebben. Dan zijn we genoodzaakt om antibiotica uit het buitenland te importeren of verschillende, minder actieve, middelen tegelijk in te zetten, wat leidt tot meer nevenwerkingen, een langere ligduur voor de patiënt, risico op therapiefalen, en hogere kosten voor de patiënt en gezondheidszorg. In sommige gevallen ligt er zelfs geen enkel antibioticum meer op de plank en bestaat het risico op overlijden door de infectie. Er is dringend actie nodig om te vermijden dat steeds meer mensen niet meer kunnen worden behandeld.'

We staan in onze Belgische ziekenhuizen nu al enkele keren per jaar met de rug tegen de muur omdat we weinig tot geen therapeutische opties hebben.

De ziekenhuisbacterie kennen we al langer. Voor welke andere bacteriën hangt de rode vlag uit?

Spriet: 'De laatste jaren is de resistentie tegen breedspectrumantibiotica hoofdzakelijk toegenomen bij een aantal "probleemkiemen" in de groep van de Gram-negatieve kiemen, meer bepaald de enterobacteriën. Dat zijn organismen die ook in de darm voorkomen. Uit nationale opvolgdata bleek in 2005 nog maar 3,9 procent van de E. coli-stammen resistent tegen breedspectrumantibiotica, in 2016 was dat al opgelopen tot 7,5 procent. Voor de ziekenhuisbacterie of MRSA, een huidkiem, zien we de laatste jaren dan weer eerder een stabilisering dankzij onder andere een betere handhygiëne.'

Hoe kunnen we de strijd tegen bacteriële resistentie voeren?

Spriet: 'Er zijn twee belangrijke speerpunten. Enerzijds moeten we de bestaande antibiotica voorzichtig en weloverwogen aanwenden zodat we die nog lang kunnen blijven inzetten. We zien duidelijk dat een onterecht en te lang antibioticagebruik hand in hand gaat met resistentieontwikkeling. We willen dat zorgverleners zich afvragen of het wel nodig is om een behandeling op te starten en met welke dosis. Ook de patiënt moet zijn gebruik kritisch onder de loep nemen en geen restjes antibiotica in het apotheekkastje bewaren of aan zelfbehandeling doen. Anderzijds is het van groot belang dat de academische wereld incentives krijgt om te werken aan antibioticaontwikkeling en optimalisatie van gebruik, maar vooral de farma-industrie zou op internationale schaal voldoende ondersteund en gestimuleerd moeten worden. Dat wil zeggen dat de prijs van het geneesmiddel wordt opgewaardeerd zodat de industrie een return on investment creëert voor de inspanningen die zij levert. In vergelijking met antikankerbehandelingen is de prijs voor antibiotica immers zo laag dat ze voor een farmabedrijf amper nog de moeite waard zijn. Dat zien we duidelijk in de praktijk. De laatste tien jaar zijn er in ons ziekenhuisarsenaal slechts drie nieuwe antibiotica bijgekomen. Ter vergelijking; voor kankerbehandelingen komt er zowat elke maand een nieuw product op de markt. Zonder het kankeronderzoek te willen minimaliseren, is het frustrerend om te zien dat andere belangrijke domeinen binnen de geneeskunde verlaten worden ten voordele van duurdere medicijnen.'

We weten al langer dat we de bestaande antibiotica juist moeten inzetten. Waarom geb***t dat nog te weinig?

Spriet: 'Antibiotica voorschrijven is best een complex gegeven. Een arts start een therapie meestal op basis van een vermoedelijke ziekteverwekker. Pas nadat de ziektekiem gekend is, kan hij een gerichte behandeling voorschrijven. Ook het instellen van de dosis en het nadenken over de duur, vergen heel wat kennis. Daar zijn nog wat stappen te zetten. De laatste jaren hebben we bijvoorbeeld geleerd dat de standaarddosis die in de bijsluiter vermeld staat, niet altijd van toepassing is voor iedereen. Denk maar aan mensen met een hoger of lager gewicht of een afwijkende nierfunctie. Daarom is antibioticabeleid een zorg van iedereen: huisarts, microbioloog, apotheker, verpleegkundige én patiënt.'

Het streven naar bodemprijzen is geen goed signaal om farmabedrijven aan te zetten tot antibioticaontwikkeling.

Bestaat de kans dat we te laat zijn om de antibioticacrisis nog adequaat te kunnen aanpakken?

Spriet: 'Dat is niet uit te sluiten. We staan in onze Belgische ziekenhuizen nu al enkele keren per jaar met de rug tegen de muur omdat we weinig tot geen therapeutische opties hebben. We merken in ons labo dat bepaalde kiemen aan geen enkele antibiotica gevoelig meer zijn.'

Zijn er ook alternatieven voor een behandeling met antibiotica?

Spriet: 'Bacteriofaagtherapie, waarbij heel specifieke virussen worden gebruikt als natuurlijke vijanden om bacteriën op te ruimen, is een hoopvolle innovatie. Bacteriofagen worden al sinds de jaren 60 in Oost-Europa en Rusland ingezet, maar de wetenschappelijke evidentie voldoet nog lang niet aan de westerse normen. Wij gebruiken bacteriofagen in onze ziekenhuizen slechts in heel uitzonderlijke gevallen. Het is echt de allerlaatste optie omdat we de effectiviteit en veiligheid nog volop aan het documenteren zijn. Het feit dat we uitwijken naar bacteriofaagtherapie, waarvoor er tot voor kort in België geen wetgeving was, is een teken aan de wand.'

Is er voldoende urgentie bij de overheid?

Spriet: 'Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke heeft met zijn nationaal actieplan ter bestrijding van antimicrobiële resistentie enkele belangrijke initiatieven genomen. Zo zijn er 25 Hospital Outbreak Support Teams opgericht om infectie- en epidemiologische risico's beter te beheren. Ziekenhuizen, residentiële voorzieningen en eerstelijnszones verenigen zich in één groot netwerk om alle kennis en procedures inzake antibioticabeleid en ziekenhuishygiëne met elkaar te delen. Daarnaast heeft de overheid ingezien dat het streven naar bodemprijzen geen goed signaal is om farmabedrijven aan te zetten tot antibioticaontwikkeling. Voor de slechts drie nieuwe antibiotica, die de afgelopen tien jaar op de markt kwamen, heeft de overheid een goede prijs en terugbetaling voorzien.'

Hoe kunnen we de Belg ertoe aanzetten om niet meteen naar de antibiotica te grijpen?

Spriet: 'Sensibilisering blijft belangrijk. Het is helemaal niet nodig om in de winter restjes antibiotica die je nog liggen hebt, in te nemen als je straks begint te hoesten of koorts ontwikkelt. De kans dat je in de winter door een luchtwegvirus getroffen wordt, is vele malen groter dan dat het om een bacterie gaat.'

Heb je vragen over je gezondheid?
Neem gerust contact op via edwin@geestenlichaam.be
of maak een afspraak : https://agenda.crossuite.com/GeestEnLichaam