28/04/2020
Innerlijke Burcht of de verblijven van Jezus.
van Teresa van Avila
VOORWOORD
1. Weinige dingen, me door de gehoorzaamheid opgelegd, leken me moeilijker dan nu te moeten schrijven over het inwendig gebed. Vooreerst heb ik de indruk dat ik, noch de inspiratie ervaar, noch het verlangen ernaar wan de Heer ontvang. Daarbij zit mijn hoofd al drie maanden vol geruis. Het is zo zwak dat ik met moeite het noodzakelijke geschreven krijg.
Toch weet ik dat de kracht van de gehoorzaamheid de baan ruimt voor wat blijkbaar onmogelijk is. Ik wil het dan ook graag doen al ga ik er van nature erg onder gebukt. De Heer maakte me immers niet zo deugdzaam dat ik zonder een grote inzet van mezelf kan strijden tegen voortdurende ziekten en bezigheden allerlei. Moge Hij, die andere en moeilijkere dingen voor me gedaan heeft, doen wat nodig is. Aan zijn barmhartigheid vertrouw ik me toe.
2. Naar mijn mening heb ik nauwelijks iets méér te zeggen dan ik al deed in andere werken die ik te schrijven kreeg. Ik vrees zelfs voortdurend in herhaling te vallen. Ik ben immers letterlijk als de vogels die leren spreken. Ze kunnen slechts wat hun geleerd wordt of wat ze te horen krijgen e herhalen het vaak? Wil de Heer dat ik iets nieuws zeg dan zal Zijne Majesteit het me geven. Of me in herinnering brengen wat ik reeds zei. Dat zou me blij maken, want mijn geheugen is zo slecht dat ik heel graag bepaalde dingen wil terugvinden die men vroeger goed vond en die misschien verloren raakten. Maar, ook al geeft de Heer het me niet, alleen al door me moe te maken en uit gehoorzaamheid mijn hoofdpijn te verzwaren, zal ik erbij winnen zelfs al doet niemand zijn voordeel met wat ik ga zeggen.
3. Vandaag, hier in het klooster van de heilige Jozef van de Karmel te Toledo, waar ik me bevind, op het feest van de heilige Drie-eenheid, in het jaar 1577, begin ik mijn gelofte waar te maken. Alles wat ik ga zeggen onderwerp ik aan het oordeel van hen die me met dit schrijven hebben belast. Zij zijn heel onderlegd. Zeg ik iets wat niet overeenkomt met de leer van de heilige Rooms-katholieke Kerk, dan is dit toe te schrijven aan mijn onwetendheid en niet aan kwaad opzet. Daar mag je zeker van zijn. Want ik ben en zal haar onderdaan blijven, zoals ik met Gods genade steeds was. Hij zij voor eeuwig geloofd en verheerlijkt. Amen.
4. Hij die me de opdracht gaf zei me hoe nodig het is voor de zusters van deze kloosters van Onze-Lieve-Vrouw van de Karmel enkele twijfelachtige punten in verband met het gebed te verklaren. Hij meent dat vrouwen beter de taal van een andere vrouw verstaan en dat de liefde die zij me toedragen hen vatbaarder maakt voor wat ik zal zeggen. Lukt het mij iets te delen, dan ligt daar de reden waarom hij het enigszins belangrijk vindt. Ik zal daarom onder het schrijven tot hen spreken, want voor het overige lijkt het mij dwaas te menen dat het anderen dienstig kan zijn. De Heer is me al erg genadig als het enkelen onder hen helpt Hem een weinig te prijzen. Zijne Majesteit weet goed dat ik niets anders beoog. Krijg ik iets meegedeeld, dan is het duidelijk dat zij weten dat dit niet van mij komt. Er bestaat geen enkele reden om het aan te nemen. Tenzij ze net zo onverstandig zijn als ik onbekwaam ben voor dergelijke dingen, indien de Heer het me niet uit barmhartigheid geeft.
EERSTE VERBLIJVEN
ZE BEVATTEN TWEE HOOFDSTUKKEN
Hoofdstuk 1
Over de schoonheid en de waardigheid van onze ziel.
Een vergelijking helpt ons te begrijpen.
Voordelen verbonden aan het herkennen van de gaven die we van God ontvangen.
Het inwendig gebed, toegangspoort tot deze burcht.
1. Toen ik vandaag de Heer smeekte in mijn plaats te spreken, omdat ik niet juist wist wat gezegd en ook niet wist hoe te beginnen aan wat me uit gehoorzaamheid gevraagd werd, kwam me voor de geest, wat van bij de aanvang als grondslag voor dit werk zal dienen. Namelijk: onze ziel beschouwen als een burcht, helemaal gemaakt uit slechts één diamant of uit een helder kristal. Ze omvat veel vertrekken, net zoals er veel woningen zijn in de hemel (Joh. 14,2). Want, wel overwogen, zusters, de ziel van een rechtvaardige is niets anders dan een paradijs, waar Hij, naar zijn woord, behagen in schept (Spr 8,31). Hoe ons dan de verblijfplaats voorstellen, waar zo'n machtig, wijs en zuiver koning die alle goed in Zich bezit, zijn genoegen vindt? Ik zie niets waarmee de grote schoonheid en de ruime ontvankelijkheid van de ziel zich laat vergelijken. Werkelijk, ons verstand, hoe scherp ook, kan daar nauwelijks bij, evenmin als het in stat is God te kennen. Zelf zegt Hij dat Hij ons schiep naar zijn beeld en gelijkenis (GN 1,26).
Nu, als dat zo is, en het is een feit, waarom ons dan vermoeien en de schoonheid van die burcht willen begrijpen? Er is geen reden toe. Tussen haar en God bestaat precies het verschil dat er is tussen de Schepper en het schepsel; door Hem immers geschapen. Dat Zijne Majesteit zegt, de ziel naar zijn beeld geschapen te hebben, volstaat dan ook om te beseffen hoe moeilijk wij haar grote waardigheid en schoonheid kunnen vatten.
2. Het is er spijtig en beschamend dat we door eigen fout onszelf niet kennen en niet weten wie we zijn. Veronderstel dat iemand aan wie je vraagt wie hij is, zichzelf niet kent en niet weet wie zijn vader, zijn moeder of zijn vaderland zijn. Zou zo iemand niet getuigen van grote onwetendheid, mijn dochters? Iets dergelijks toch is al te dom. Maar onze domheid is onvergelijkelijk veel groter, zo we niet trachten onszelf te kennen, ons tot het lichamelijke te beperken en slechts vaag beseffen dat we een ziel bezitten omdat we er iets over hoorden en het geloof het ons zegt. Aan het goede dat die ziel bevat, aan Wie haar bewoont en aan haar grote waarde, denken we maar zelden. Daarom ook doen we zo weinig ons best om haar in schoonheid te bewaren. We geven de voorkeur aan de grove zetting van de diamant of de omwalling van deze burcht. Dat is; aan ons lichaam.
3. Bedenken we dus dat er in deze burcht een groot aantal verblijven zijn, boven, beneden en ter zijde, zoals ik reeds zei. In het centrum, te midden van alle bevindt zich het voornaamste. Daar voltrekken zich de meest geheime dingen tussen God en de ziel.
Neem deze vergelijking aandachtig in je op. Misschien laat God je aan de hand van dit middel enkele gunsten die Hij graag aan de zielen wil geven begrijpen, en mag je ook in de mate van het mogelijke inzien, hoe die van elkaar verschillen. Ze zijn immers zo talrijk dat niemand bij machte is ze alle te kennen. Laat staan een ellendeling als ik! Geeft de Heer het jou, dan bezit je de grote troost te weten dat zoiets kan bestaat. Geeft Hij het niet dan zul je zijn grote goedheid loven. Want, brengt het beschouwen van de hemelse dingen waarvan de gelukzaligen genieten ons helemaal geen nadeel maar veeleer vreugde, dan is dit ook zo wanneer wij betrachten wat zij genieten. Zien hoe het mogelijk is dat zo'n grote God zich in dit ballingsoord meedeelt aan onwelriekende aardwormen en houden van zo'n grote goedheid en grenzeloze barmhartigheid, kan ons geenszins schaden. Voor mij staat het vast: wie er schade door ondervindt te horen dat God hier in onze ballingschap deze gunsten kan verlenen, bezit weinig nederigheid en naastenliefde. Want als het dat niet is, waarom dan geen vreugde kennen wanneer God deze genaden aan een van onze broeders schenkt, zonder dat het Hem belet ze ook aan ons te geven? Waarom niet met vreugde zien hoe Zijne Majesteit in om het even wie zijn grootheden openbaart? Soms zal Hij ze alleen daarom tonen, zoals de Heer het zei aan zijn apostelen in verband met de blinde die Hij het zicht gaf, toen ze Hem vroegen of hij blind was om eigen zonden of om die van zijn ouders (Joh 9,2-3). Het gebeurt dat wie zijn gaven ontvangt niet heiliger is dan wie ze niet ontvangt. Hij wil alleen maar dat we zijn grootheid kennen, zoals we die zien in Sint-Paulus en in Magdalena, en dat we Hem in zijn schepselen loven.
4. Men zou kunnen zeggen: die dingen lijken onmogelijk en het is goed de zwakken niet te ergeren. Maar er is minder aan dit ongeloof verloren dan wanneer zij, aan wie God deze genade schenkt, zouden nalaten er voordeel uit te halen. Zij zullen Gods gunsten genieten. In hen zal een grotere liefde ontwaken voor Hem die zo barmhartig is, die zo'n grote macht en majesteit bezit. Daarbij weet ik dat zij tot wie ik spreek dit gevaar niet lopen. Zij beseffen en geloven immers dat God heel wat grotere bewijzen van liefde geeft. Wie het niet gelooft zal het niet ervaren, ik weet het. God houdt er erg aan dat we geen grenzen stellen aan zijn werken. Dit mag dan ook nooit het geval zijn, zusters, bij diegenen onder jullie die de Heer langs deze weg leidt.
5. Kiezen we dus terug naar onze mooie en prachtige burcht. We moeten kijken hoe er binnen te geraken. Het is net of ik een dwaasheid zeg. Het is immers duidelijk dat de ziel de burcht niet hoeft binnen te gaan, daar ze de burcht zelf is. Het lijkt dwaas, la tegen iemand die zich in een plaats bevindt te zeggen dat hij er moet binnentreden. Maar, begrijp me wel, er zijn verschillende manieren om er te 'zijn'. Velen bevinden zich op het plein van de burcht, daar waar de wachters zich ophouden. Ze stellen geen belang in het naar binnen gaan. Ze beseffen niet wat er in de kostbare plaats te vinden is, ook niet wie er woont en evenmin hoeveel zalen er zijn. Waarschijnlijk heb je al ooit bemerkt hoe sommige gebedenboeken de ziel aanraden in zichzelf te keren. Daarover gaat het precies.
6. Een groot geleerde zei me onlangs dat wie niet bidt te vergelijken valt met een verlamd of gebrekkig lichaam. Het heeft handen en voeten maar is niet in staat ze te richten. Zo bestaan er zielen, in die mate ziek en gewend bij het uiterlijke te vertoeven, dat er niet aan te verhelpen valt. Ze kunnen blijkbaar niet in zichzelf keren. Ze zijn zodanig gewoon alleen maar om te gaan met het ongedierte end e beesten rondom de burcht, dat ze er reeds erg op gelijken. Ook al zijn ze van nature zeer rijk, bekwaam om met niemand minder dan met God te praten, er is geen oplossing voor. Gaan deze zielen geen moeite doen hun grote ellende te leren kennen en te verhelpen, dan zullen ze in zoutzuilen veranderen door het hoofd niet naar zichzelf te keren. Zo verging het de vrouw van Lot door om te zien (Gn 19,26).
7. Immers, voor zover ik het kan begrijpen, zijn het gebed en de overweging de toegangspoort tot de burcht. Ik bedoel da evenzeer het inwendig gebed aks het mondgebed, want wil er van bidden sprake zijn dan moet er ook overwogen worden. Bedenkt men niet tot Wie men spreekt, wat men vraagt, wie het is die vraagt en aan >Ie men vraagt, dan noem ik dat, ook al worden de lippen nog zo sterk bewogen, geen bidden. Het is waar, soms kan er gebed zij zonder die zorg, maar dan is het omdat men het gewoonlijk wel doet. Wie gewoon is tot Gods majesteit te spreken als tot zijn slaaf, wie zonder erop te letten of hij zich verkeerd uitdrukt zomaar zegt wat hem op de tong komt, of wie het van buiten leert om het maar te herhalen, die bidt volgens mij niet. Geve God dat geen enkel christen het zo beoefent Op zijn goedheid vertrouw ik, mijn zusters, dat niet één van jullie het op die manier doet. Je bent gewend met innerlijke zaken bezig te zijn en dat is hard nodig om niet in dergelijk onredelijk gedoe te vervallen.
8. We richten ons dan ook niet tot die verlamde zielen. Want, komt de Heer zelf niet om ze te doen opstaan, zoals Hij het deed met de man die dertig jaar lang wachtte bij de badinrichting (Joh 5, 2-8), dan zijn ze er erg aan toe en verkeren in groot gevaar. We spreken tot de anderen, tot hen die uiteindelijk de burcht binnengaan. Ze zijn sterk door de wereld in beslag genomen maar hebben goede verlangens en soms, als is het maar nu en dan, bevelen ze zich bij de Heer aan. Ze bedenken wie ze zijn, maar gaan er niet dieper op in. Van tijd tot tijd in de loop van de maand bidden ze, daarbij vervuld van duizend en een dingen waar ze zich meestal in gedachten mee bezighouden en waar ze zo aan vast zitten, waar ze hun schat verloren hebben daar is ook hun hart (Mr 6, 21). Ze denken er wel eens over zich ervan los te maken. Die zelfkennis en de vaststelling op het verkeerde pad te zijn om de ingangspoort te vinden is al heel wat. Tenslotte gaan ze de eerste verblijven, die beneden zijn, binnen. Maar door al het ongedierte dat met hen meekomt kunnen ze de schoonheid van de burcht niet zien en er niet tot rust komen. Er binnentreden was reeds veel voor hen.
9. Wat ik hier zeg gaat je misplaatst lijken, mijn dochters, doordat je dank zij Gods goedheid, niet tot hun getal behoort. Je gaat geduld moeten oefenen wil ik je duidelijk kunnen maken hoe ik enige innerlijke aspecten van het gebed mocht zien. En dan nog... Geve God dat het me lukt over enkele ervan te spreken. Want wat ik zou willen doen begrijpen is erg moeilijk als men er geen ervaring van heeft. Heb je die wel, dan zie je in hoe ik niet anders kan dan dat aan te raken wat – de Heer geve het je in zijn barmhartigheid – ons niet moge raken.
