02/08/2025
THEMA: KAKEN & PSYCHISCHE OORZAKEN
“De grootste fout bij de behandeling van ziekten: lichaam en ziel worden veel te scherp gescheiden, hoewel ze niet gescheiden kunnen worden. Daarom zien artsen veel over het hoofd. Ze zien het geheel niet. Daarop moesten ze zich richten. Want als het geheel er slecht aan toe is, kan een deel ervan onmogelijk gezond zijn.”
— Plato
Zou kaakproblematiek een psychische oorsprong kunnen hebben?
In een artikel las ik dat kaakproblemen bij volwassenen vaak voorkomen bij mensen met een sterk doorzettingsvermogen. Mensen die ondanks tegenslagen altijd maar blijven doorgaan, en daarbij de signalen van hun lichaam negeren. Mensen die letterlijk en figuurlijk ‘op hun tanden bijten’, omdat ze geen rem hebben. Hun lichaam weet niet meer hoe het voelt om écht te ontspannen. Dit kan leiden tot spanning en spasticiteit in zwakke lichaamsdelen, waaronder de kaken.
Deze beschrijving resoneerde met mijn eigen karakter en levensloop. Daarom verdiepte ik me in dit thema. Hieronder vind je enkele samenvattingen van boeken die kaakproblemen vanuit een psychisch-spirituele invalshoek benaderen.
Uit: Als tanden kiezen konden – Michel Caffin
“Net zoals honden ervan houden om op een bot te knagen, houdt het verstand ervan zijn tanden in problemen te zetten.”
— Eckhart Tolle
DE MOND
Onze mond is van vitaal belang: we nemen er voeding mee op, ademen ermee, en drukken er onze gevoelens mee uit via spraak, glimlach of grimas. De mond onthult het meest intieme van wie we zijn.
DE KAAK
De kaak beweegt op en neer. Bij het intreden van de dood valt de onderkaak letterlijk naar beneden. Hoe meer iemand zich spiritueel ontwikkelt, hoe meer de onderkaak zich naar achteren terugtrekt. Hoe meer iemand zijn instincten uitleeft, hoe meer de kaak naar voren komt.
De onderkaak weerspiegelt de concrete relatie tussen het individu en zijn omgeving.
De bovenkaak symboliseert de verlangens die in een persoon leven.
De occlusie (de manier waarop boven- en onderkaak op elkaar aansluiten) toont hoe iemand zijn plaats bepaalt binnen zijn context.
Elke tand en kies weerspiegelt deze innerlijke dynamiek in detail. De horizontale as tussen boven- en onderkaak markeert de grens tussen verlangen en concreet handelen.
Bovenkaak – verlangen
Rechts: ik wil me naar buiten manifesteren
Links: ik wil tonen wat er in mij leeft
Onderkaak – het concrete
Rechts: ik geef vorm aan het materiële (werk, incarnatie)
Links: ik geef vorm aan mijn gevoeligheid en innerlijke wereld
Rechts staat in verbinding met de toekomst, links met het verleden.
DE KIN
Een vooruitstekende kin symboliseert de wilskracht om zichzelf te tonen. In het oude Egypte droegen farao’s valse baarden om hun wil te koppelen aan goddelijke gerechtigheid.
DE TANDEN
Onze taal weerspiegelt hoe belangrijk tanden symbolisch zijn:
“Zijn tanden laten zien”, “zich ergens in vastbijten”, “de kiezen op elkaar houden”...
Tandbeen en wortelvlies vormen de verbinding tussen tanden en het lichaam. Bij ziekten kunnen tanden los gaan zitten — vaak door onevenwichtige voeding of stress: men ‘verbijt’ letterlijk het leven.
Tandglazuur biedt bescherming. Als het wordt aangetast, wijst dat op het niet kunnen bewaken van je grenzen.
Tanden en hersenhelften
Tanden in de bovenkaak: verlangens uiten
Tanden in de onderkaak: verlangens realiseren
Hersenzijde Betekenis
Links Gevoeligheid, affectie, innerlijke wereld (rechterhersenhelft)
Rechts Ratio, analyse, materie, het concrete (linkerhersenhelft)
Bijvoorbeeld:
Bovenkaak links – ik wil vorm geven aan wat in mij leeft: moeite om een plek te vinden in het leven.
Onderkaak rechts – ik geef vorm aan het concrete leven: moeite met het neerzetten van een eigen structuur.
Biologische tandheelkunde
Elke tand staat in verbinding met een meridiaan die gekoppeld is aan organen, hormonen en weefsels. Dit holistische perspectief houdt rekening met de algemene gezondheid in relatie tot het gebit.
Uit: De sleutel tot zelfbevrijding – Christiane Beerlandt
De kaak symboliseert:
>De mate waarin je indrukken kunt verwerken en toelaten.
>Je vermogen om te kiezen zonder dwang of weerstand.
>De wil om je eigen pad te volgen, vrij van oude patronen.
>Een veilige innerlijke structuur: zelfvertrouwen en balans.
>De kracht om op te komen voor jezelf, je ‘tanden te laten zien’.
>Innerlijk gezag: je manifesteert je zonder opgeslokt te worden door systemen of anderen.
Kaakproblemen wijzen op:
>Innerlijke boosheid: de wereld voldoet niet aan je verwachtingen.
>Een beperkt leven: je negeert je gevoelswereld en leeft te eng.
>Blokkades door angst: je ontkent je potentieel en plaatst gezag buiten jezelf.
>Verminderd verantwoordelijkheidsgevoel: waar is je wilskracht gebleven?
>Gevoel van onmacht door onderwerping aan anderen, met verlies van innerlijke richting.
Oplossing:
Je klachten verdwijnen wanneer je opnieuw verbinding maakt met je diepste innerlijke krachten. Door jezelf te erkennen, je gevoelens toe te laten, en negatieve overtuigingen los te laten, ontstaat er ruimte voor heling. Bijt je vast in het leven — niet uit weerstand, maar uit vreugde en liefde.
Uit: De zin van ziek zijn – Thorwald Dethlefsen
Ziekte en pijn ontstaan uit verstoringen in de levensenergie. Geestelijke problemen uiten zich vaak via het lichaam.
Vaak is lichamelijke pijn een uitdrukking van onverwerkte emoties: het lichaam draagt de pijn omdat de ziel haar (nog) niet aankan. Onderzoek toont aan dat slechts 30% van pijn een lichamelijke oorzaak heeft (zoals een aandoening of operatie). De overige 70% komt voort uit psychische oorzaken zoals angst, stress, trauma en opgekropte emoties.
Ziekte biedt soms onbewust voordelen: rust, aandacht, erkenning, ontsnappen aan verwachtingen. Als je bereid bent deze ‘ziektewinst’ los te laten, kan heling volgen.
Populaire momenten om ziek te worden?
>Bij grote veranderingen (verzet van de geest)
>Wanneer het goed met je gaat (zelfsabotage door oude overtuigingen: “ik verdien dit niet”)
Het lichaam vertelt wat de ziel niet kan zeggen.
Luister met zachtheid en openheid.
