15/01/2024
Τι είναι η ουρική αρθρίτιδα;
Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση των αρθρώσεων. Προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες από ό,τι τις γυναίκες σε αναλογία 5:1 και συνήθως εμφανίζεται μετά την πέμπτη δεκαετία. Αναφέρεται και ως «ποδάγρα» εξαιτίας της συχνότερης εντόπισής της στην 1η μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση (μεγάλο δάκτυλο ποδιού). Λόγω όμως ότι μπορεί να προσβάλλει περισσότερες από μία αρθρώσεις, ο όρος αυτός δεν χρησιμοποιείται πλέον.
Πού οφείλεται η νόσος ;
Την ουρική αρθρίτιδα την αποκαλούσαν και «νόσο των βασιλέων», λόγω της υπερκατανάλωσης αλκοόλ και κρέατος. Η ουρική αρθρίτιδα οφείλεται στην εναπόθεση μέσα και γύρω από τις αρθρώσεις κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου εξαιτίας της μεγάλη αύξηση των επιπέδων του ουρικού οξέος στο αίμα.
Παράγοντες που την πυροδοτούν
Οι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την ουρική αρθρίτιδα είναι:
• Oι διατροφικοί παράγοντες λόγω της υπερκατανάλωσης αλκοολούχων και ποτών που περιέχουν φρουκτόζη, όπως επίσης η υπερκατανάλωση κρέατος και θαλασσινών.
• Γενετικοί παράγοντες, όπου οι μεταβολές στα τρία γονίδια (SLC2A9, SLC22A12 και ABCG2) διπλασιάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης της ουρικής αρθρίτιδας.
• Προβλήματα υγείας και συνοσηρότητες όπως το μεταβολικό σύνδρομο, η πολυκυτταραιμία, η δηλητηρίαση από μόλυβδο, η νεφρική ανεπάρκεια, η αιμολυτική αναιμία, η ψωρίαση και οι μεταμοσχεύσεις οργάνων.
• Και τέλος φαρμακευτικά σκευάσματα όπως τα διουρητικά ,η νιασίνη, η ασπιρίνη, τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα όπως η κυκλοσπορίνη και η τακρόλιμους, ειδικά ο συνδυασμός κυκλοσπορίνης με υδροχλωροθειαζίδη.
Ουρική Αρθίτιδα - Συμπτώματα
Η συχνότερη εμφάνιση της κρίσης ουρικής αρθρίτιδας εντοπίζεται συνήθως στη βάση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού ( 1η μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση). Στην άρθρωση παρατηρείται ερυθρότητα, ευαισθησία, διόγκωση και θερμότητα.
Μπορεί να προσβληθούν και άλλες αρθρώσεις λιγότερο συχνά όπως το γόνατο, η ποδοκνημική και ο ταρσός και ακόμη λιγότερο συχνά ο καρπός, ο αγκώνας και οι αρθρώσεις των χεριών.
O πόνος είναι οξύς και έντονος. Ο ασθενής χαρακτηριστικά αναφέρει ότι εξαιτίας του πόνου δυσκολεύεται να περπατήσει και ότι δεν αντέχει ακόμη και το βάρος των κλινοσκεπασμάτων. Εκτός του πόνου μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις να συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως η κόπωση και ο πυρετός.
Διάγνωση της νόσου
Λόγω της χαρακτηριστικής κλινικής εικόνας της ουρική αρθρίτιδας με την προσβολή της 1ης μετατάρσιοφαλαγγικής άρθρωσης η διάγνωση γίνεται ακόμη και χωρίς την λήψη εργαστηριακού ελέγχου.
Ο εργαστηριακός έλεγχος που αφορά το ουρικό οξύ μπορεί να είναι αυξημένος αλλά είναι δυνατόν να είναι και φυσιολογικός σε ποσοστό 30%. Εάν η κλινική εικόνα δεν είναι χαρακτηριστική και η διάγνωση είναι αβέβαιη τότε συνίσταται παρακέντηση της άρθρωσης και ανάλυση του αρθρικού υγρού. Με την χρήση μικροσκοπίου πολωμένου φωτός εντοπίζονται χαρακτηριστικοί κρύσταλλοι ουρικού μονονατρίου στο αρθρικό υγρό θέτοντας έτσι και την διάγνωση. Από την καλλιέργεια του αρθρικού υγρού απομονώνονται τυχόν μικρόβια για την διαφορική διάγνωση από την σηπτική αρθρίτιδα, η οποία μπορεί να έχει την ίδια κλινική εικόνα αλλά η αντιμετώπιση είναι διαφορετική. Ο προσδιορισμός που αφορά το ουρικό οξύ στα ούρα του 24ώρου, θα δείξει αν η υπερουριχαιμία του ασθενούς οφείλεται σε αυξημένη παραγωγή ή στην ελαττωμένη αποβολή του. Τέλος η εντυπωσιακή και εντός 24 ωρών, ανταπόκριση στη χορήγηση κολχικίνης, θεωρείται από ορισμένους διαγνωστικό κριτήριο.
Ουρική Αρθίτιδα - Θεραπεία
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της οξείας προσβολής είναι:
• Κολχικίνη
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Γλυκοκορτικοειδή
Σε βαριά ανθεκτική μορφή τοφώδους ουρικής αρθρίτιδας συνιστάται αναστολείς της IL-1.
Για την αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων του ουρικού οξέως υπάρχουν φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή του ουρικού οξέως αυξάνουν την απέκκρισή του και νεότερα που μιμούνται τη δράση ενός ενζύμου (ουρικάση) η οποία λείπει από τον άνθρωπο και για το λόγο αυτό αυξάνονται τα επίπεδα του ουρικού οξέως στο αίμα.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόληψη της ουρικής αρθρίτιδας:
• Αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες του ασθενούς. Θα πρέπει να μειωθούν από την διατροφή του οι τροφές οι οποίες περιέχουν υψηλό ποσοστό πουρινών όπως είναι: το κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό και αρνί), τα λιπαρά ψάρια και τα θαλασσινά (τόνος, γαρίδες, αστακός και χτένια).
• Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών (κυρίως μπύρα).
• Η καθημερινή επαρκής λήψη υγρών (8-16 ποτήρια ημερησίως) συμβάλλουν στο να απομακρυνθεί το ουρικό οξύ από τον οργανισμό.
• Μείωση του σωματικού βάρους του ασθενούς. Ο έλεγχος της διατροφής και η λήψη τροφής με χαμηλά κορεσμένα λιπαρά αυξάνουν την ικανότητα του σώματος να εξαλείψει το ουρικό οξύ.
• Αποφυγή επαναλαμβανόμενων μικροτραυματισμών κατά τη διάρκεια ασκήσεων ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων.
• Εφόσον είναι δυνατό, μετά από συμβουλή του θεράποντος γιατρού, να γίνεται διακοπή και αντικατάσταση ορισμένων φαρμάκων που αυξάνουν το ουρικό οξύ στο αίμα.
