27/06/2021
Covid-19 και Στοματική κοιλότητα
Η οξεία αναπνευστική νόσος 2019-nCov είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τον κορονοιό SARS-Cov-2. Η πανδημία που έχει προκαλέσει ο ιός αυτός έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα σε πολλαπλά επίπεδα (θέματα υγείας, οικονομίας, κοινωνικά, πολιτικής, ανισοτήτων, ηθικής, κλπ.) και έχει ανατρέψει πολλά δεδομένα.
Ο ιός αυτός όπως είναι γνωστό προσβάλλει πολλά όργανα του ανθρωπίνου σώματος (κυρίως όμως προσβάλλει το αναπνευστικό) και ασφαλώς η στοματική κοιλότητα και το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα (μύτη-ρινοφάρυγγας-λάρυγγας) δεν αποτελούν εξαίρεση.
Έρευνες αναφέρουν ότι οι ασθενείς που έχουν προσβληθεί από τον ιό αυτό, παρουσιάζουν στοματικές εκδηλώσεις με πολλαπλή κλινική συμπτωματολογία.
Σε αυτό το κείμενο γίνεται μια προσπάθεια να ενημερώσουμε τα πρόσωπα που νοσούν η που έχουν νοσήσει καθώς και όλους τους εν δυνάμει υποψήφιους ασθενείς για τα πιθανά συμπτώματα και τα κλινικά σημεία που η νόσος αυτή μπορεί να προκαλέσει.
Οι πιο συχνές αναφερόμενες στοματικές εκδηλώσεις είναι:
Αγευσία (απώλεια γεύσης ή μερική απώλεια γεύσης), δύσγευσια (αλλοίωση της αίσθησης της γεύσης η και εξασθένηση της ικανότητας να διακρίνει τις γεύσεις). Στις στοματικές εκδηλώσεις κατατάσσουμε και την ανοσμία (Είναι μια κατάσταση όπου απουσιάζει η αίσθηση της όσφρησης). Εδώ καλό είναι να αναφέρουμε ότι παρατηρείται μια συσχέτιση μεταξύ των δυο αισθήσεων μέσω πολύπλοκων και αδιευκρίνιστων μέχρι σήμερα μηχανισμών. Όσοι για παράδειγμα πάσχουν από ανοσμία, αναφέρουν πολύ συχνά και διαταραχή στη γεύση και είναι κάτι που ήταν διαπιστωμένο πολύ πριν την εμφάνιση του Covid-19. Η τέταρτη σε συχνότητα καταγραφόμενη εκδήλωση είναι η υπολειτουργία των σιελογόνων αδένων (Hyposalivation) και κατά συνέπεια η μειωμένη παραγωγή σιέλου.(Lee et al; 2020, Vaira et al; 2020)
Είναι χρήσιμο πιστεύω να αναφέρουμε ότι η αγευσία και η ανοσμία ενίοτε προηγούνται των άλλων συμπτωμάτων (προ συμπτωματικό στάδιο)
Πιο σπάνια μπορούμε να δούμε στοματικές εκδηλώσεις όπως η αδικαιολόγητη εμφάνιση ελκών (άφθες) στη στοματική κοιλότητα, ερπητική ουλοστοματιτίδα, φυσαλίδες η ακανόνιστα έλκη στη ραχιαία επιφάνεια της γλώσσας, διόγκωση υπογνάθιων αδένων καθώς και των τραχηλικών λεμφαδένων, κακοσμία καθώς και καυσαλγία.(Singh et al; 2021, Iranmanesh et al; 2020)
Στη δεύτερη κατηγορία αυτές, οι στοματικές αλλοιώσεις δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι σχετίζονται άμεσα ή ότι είναι ειδικές για την περίπτωση της οξείας αναπνευστικής νόσου 2019-nCov. Από αρκετούς θεωρούνται σαν δευτερογενείς επιπλοκές λόγω της γενικής ταλαιπωρίας η λόγω δευτερογενών λοιμώξεων αλλά και της μη καλής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ορισμένοι ερευνητές αναφέρουν ψηλά ποσοστά στοματικών ευρημάτων. Επίσης παρατήρησαν ότι δεν υπάρχει διαφορά όσον αφορά το φύλο (49% για τις γυναίκες και 51% για τους άνδρες) αλλά ότι ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες σοβαρής λοίμωξης και επιπλοκών. Έλλειψη καλής στοματικής υγιεινής, ευκαιριακές λοιμώξεις , έντονο στρες, άτομα με ανοσοκαταστολή, άτομα με αγγειίτιδες και υπερ φλεγμονώδη αντίδραση λόγω της μόλυνσης με τον Covid-19 ήταν οι πιο σημαντικοί προδιαθεσικοί παράγοντες για να εμφανιστούν σοβαρές στοματικές βλάβες σε ασθενείς που νοσήσαν με τον ιό αυτό (Iranmanesh et al; 2020).
Το θεραπευτικό σχήμα που αφορά τον Covid-19 περιλαμβάνει συνδυασμό από διαφορετικές φαρμακευτικές αγωγές η και πειραματικές εφαρμογές καινούργιων σκευασμάτων. Λόγω αυτών ακριβώς των θεραπευτικών προσεγγίσεων οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν διάφορες σοβαρές στοματικές ανεπιθύμητες ενέργειες συμπεριλαμβανομένων παθολογικών καταστάσεων του στοματικού βλεννογόνου, αλλαγών στη λειτουργία των σιελογόνων αδένων καθώς και νευρολογικών συμπτωμάτων (Singh, et al; 2021).
Το τελευταίο μέρος αυτής της ενημέρωσης αφορά τις όποιες ανεπιθύμητες στοματικές ενέργειες μετά από εμβολιασμό έναντι του Covid-19. Σε αναφορά στο Βρετανικό Οδοντιατρικό Περιοδικό το 2021 αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν στοιχειωθετημένες έρευνες που να παρουσιάζουν κάτι τέτοιο (Riad, 2021). Προτρέπονται ασφαλώς οι οδοντίατροι και οι γενικοί γιατροί να είναι ιδιαίτερα προσεχτικοί και να δηλώνονται τυχών τέτοια περιστατικά και ευρήματα.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αποταθείτε και επικοινωνήσετε μαζί μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@andreasprokopiou.com
References.
Lee Y., Min P., Lee S-W. Prevalence and duration of acute loss of smell or taste in covid-19 patients. J. Korean Med. Sci. 2020;35;el 174
Vaira L.A., Deiana G., Fois A.G., Pirina P., Madeddu G., De Vito A., et al. Objective evaluation of anosmia and ageusia in covid-19 patients: Single –center experience on 72 cases. Head Neck 2020; 42; 1252-8
Gaurav Singh, Harsh Priya, Deepika Mishra, Hemant Kumar, Nitika Monga, Kiran Kumari Oral manifestations and dental practice recommendations during covid-19 pandemic. Journal of Family Medicine and Primare Care; Vol.; 10. Issue1; Jan.2021
Iranmaanesh B., Khalili M., Amiri Rezvan , Zartab H., Aflatoonian M., Oral manifestations of covid-19 disease: A review article. Dermatologic Therapy; Vol; 34. Issue 1, 25 Nov. 2020
Riad A., Oral side effects of covid-19 vaccine. British Journal 230, 59, 2021