10/12/2025
Κάθισα χθες να δω μια ισπανική σειρά...το "La ultima noche en tremor"...καλα άλλο επίπεδο.
Σκηνή σε γηροκομείο... ο γιος να λέει στη μάνα του πόσο την μισεί. Πόσο του κατέστρεψε τη ζωή με τον αυταρχισμό της, την κριτική της, τη σκληράδα της. Τον ναρκισσισμό της. Έσταζε πόνος. Και προς το τέλος της σκηνής λεω και εγώ από μέσα μου... «Ωχ… τώρα θα τη φτύσει και θα φύγει με θεαματικό τρόπο» Και τότε… κάνει το αδιανόητο. Σκύβει. Και τη φιλά στοργικά στο κεφάλι. Και εκεί, η σειρά, έριξε το μεγαλύτερο ψυχοθεραπευτικό χαστούκι της χρονιάς. Γιατί αυτό το φιλί δεν ήταν συγχώρεση. Δεν ήταν τρυφερότητα. Δεν ήταν καν από οίκτο. Ήταν η επανενεργοποίηση του παιδικού εαυτού.
Ο παλιός, πρωτόγονος δεσμός αυτός που φτιάχτηκε πριν από λέξεις, πριν από συνειδητές σκέψεις, πριν καν από την ικανότητα του παιδιού να πει «πονάω». Ήταν το παιδί μέσα στον ενήλικα αυτό που δεν πέθανε ποτέ. Το παιδί που κουβαλάει μέσα του την ίδια ανάγκη από τότε που ήταν πέντε χρονών... να έχει έναν γονιό που να είναι γονιός.
Αυτό είναι το σημείο όπου το μίσος και η αγάπη συνυπάρχουν χωρίς να εξουδετερώνουν το ένα το άλλο.
Το σημείο όπου η ενδοβολή του γονιού, η εσωτερική εικόνα του, (έτσι να πετάξουμε και το ψυχαναλυτικό μας) είναι τόσο βαθιά ριζωμένη, που ακόμα κι αν ο γονιός υπήρξε ανεπαρκής, η εσωτερική ανάγκη για σύνδεση παραμένει άθικτη. Ναι, μπορεί να σε πλήγωσε. Ναι, μπορεί να σου διέλυσε την αυτοεκτίμηση, τη ραχοκοκαλιά, τα νεύρα και τα Χριστούγεννα. Ναι, μπορεί να σου έμαθε να φοβάσαι, να ντρέπεσαι, να μικραίνεις. Αλλά η αλήθεια είναι αυτή… Το παιδί δεν παραιτείται. Γιατί στην παιδική ψυχή ο γονιός δεν είναι «ένας άνθρωπος». Είναι τα πάντα..το σύμπαν. Κι όταν το σύμπαν σε πληγώνει, εσύ δεν μπορείς να φύγεις απλώς μαθαίνεις να μικραίνεις για να χωράς μέσα στον πόνο του.
Ο ενήλικας μπορεί να φύγει, να κόψει επαφή, να βάλει όρια, να βάλει θεραπεία. Αλλά το παιδί μέσα του…εκεί, κάπου στο βάθος, έχει ακόμη την ίδια λαχτάρα..«Μακάρι ρε γμτ να ήσουν ο γονιός που χρειαζόμουν.» Γι’ αυτό και το φιλί. Δεν ήταν χειρονομία ωριμότητας..ήταν παλινδρόμηση. Επιστροφή στο σημείο όπου ο πόνος και η αγάπη μπερδεύτηκαν για πρώτη φορά. Ήταν όλα τα χρόνια των ανεκπλήρωτων αναγκών μαζεμένα σε μία κίνηση.
Ήταν το σώμα να λέει αυτό που το στόμα δεν τολμά.. «Σε μισώ για αυτά που μου έκανες… και σε αγαπώ για αυτό που δεν έπαψες ποτέ να είσαι για μένα.»
Κι αυτό, για να το πούμε με ψυχαναλυτικούς όρους, είναι η σύγκρουση ανάμεσα στο πραγματικό γονεϊκό αντικείμενο και στο εξιδανικευμένο εσωτερικό αντικείμενο που το παιδί δεν μπόρεσε ποτέ να αποχωριστεί. Σκληρό; Ναι. Αληθινό; Εξαιρετικά. Κανένα παιδί δεν σταματά να θέλει γονιό. Απλώς κάποια στιγμή καταλαβαίνει ότι ο γονιός που έχει… δεν είναι ο γονιός που ονειρεύτηκε. Κι εκεί, ακριβώς εκεί, για άλλη μια φορα αρχίζει η θεραπεία...
Ευάγγελος Ορφανίδης κλινικός ψυχολόγος