20/09/2025
Në kulturën tonë shqiptare (patriarkale), siç thuhet shpeshherë, emancipimi gjinor është shtruar mbi pyetjen: kush është fajtor? Apo edhe: kush është më i fortë? Herë shihet burri, herë gruaja; njëra palë akuzohet për prapambetjen dhe shtypjen, e tjetra për djallëzi dhe mendjelehtësi. Kështu, faji mbetet një shtjellim i pafund, një gur që rrotullohet prej brezash tek ne – një emocion moral që jo gjithmonë ka ndikuar pozitivisht, por shpesh ka ushqyer mekanizmat mbrojtës tek të dy gjinitë.
Por nëse e shohim më thellë, faji nuk është jetim. Nëse i japim strehë për transformim, kjo ndjesi kolektive mund të shndërrohet në pikënisje. Po citoj Frojdin: “Ndjenja e fajit është thelbi më i rëndësishëm i sfidës në zhvillimin e kulturës.” Sepse “faji i pranuar” është vetëdije, dhe vetëdija është hapi i parë drejt vetëvlerësimit dhe vetëpërgjegjësisë. Në momentin kur burri dhe gruaja marrin secili përgjegjësinë për veten e tyre, atëherë faji nuk është më gjykim nga jashtë, por shndërrohet në udhërrëfyes për vetëvlerësim, vetëbesim dhe vetërespekt.
Atëherë mund të formohet një shoqëri ku polariteti GRUA – BURRË nuk ka nevojë për konkurrencë, por për respekt dhe dashuri për njëri-tjetrin, duke e parë këtë kombinim si ndër përbërësit më hyjnorë të planetit tonë të bukur, Tokë.
Për disa elemente shtesë si impulse për reflektim mbi fajin dhe rolet gjinore, lexuesi mund të referohet në linkun vijues: https://kosovarja-ks.com/revista/2025/Kosovarja_06.pdf?fbclid=IwRlRTSAM6NGBleHRuA2FlbQIxMQABHnkzImjp3L6L_0BUbw3rjNSXGiOQvP_D7TCIoM-trnv9rn6MVcU5MG-mE6Jp_aem_U60hBEJg-74l6y7zp4anSQ
