04/08/2024
Abbaan manaa Gartuun dhiigaa isaa RH +ve ta'ee fi Haati manaa RH -ve taate yoo walfuudhan, Ulfa irratti miidhaalee akkamii geessisaa?
*********
Gartuu dhiigaa negativa jechuun seeliin dhiigaa diimaa (Red Blood Cells) ummamaan yoo qaama isa irraa pirootinii Rh jedhamuu hin qabuu ta’ee dha (Gartuu dhiigaa A-, B-, AB- fi O-). Kan RH poozatiiva jennu ammoo faallaa isaati (Gartuu dhiigaa A+, B+, AB+ fi O+)dha
*********
ULFA IRRATTI AKKAMIIN DHIIBBAA GEESSISUU DANDA'A
Dubartiin gartuu dhiigaa negativaa (Rh-ve) qabdu tokko dhiira gartuu dhiigaa pozativa (Rh +ve) qabu waliin ga’eela yoo godhattee ulfooftu, gartuun dhiigaa kan miciree/mucaa isaan poozativii carraa ta’uu ol'aanaa qaba. Yoo dhiigni mucaa gadameessa keessa jiruu Rh+ ta'u, sirni madiinummaa haadhaa (maternal immune system) seelii dhiigaa diimaa kan miciree gadameessa keessaa kana akka alagatti illaaluudhaan loluu ykn miidhuu eegala. Wanti kunis miciree gadameessa keessa jiru fi ulfa itti aanee dhufu irattis rakkoo armaan gadii fiduu danda,a
-Ulfi irraa ba'uu (abortion)
-Hir’ina dhiigaa mucaa irratti (fetal anemia)
-Du’aatii mucaa gadameessa keessatti (stillbirth)
-Qaama mucaa keessatti bishaan kuufamuu (fetal ascites)
*********
RAKKOO KANA AKKAMIIN ITTISUU DANDEENYAA?
-Yeroo ulfaa qoricha iminooglobuuliin (anti-D ) jedhamu, kan haadhaaf kennamu fi dhukkuba kana hambisuuf oolu fudhachuu. Iminooglobuuliin (anti-D ) kunis yeroo lama kennama.
1. Yoo ulfi ji’a 7 ykn torbee 28 irra ga'u.fi
2. Erga deessee booda yoo gartuun dhiigaa mucaa ilaallamee RH +ve ta'e, haati deesse sa’aa 72 keessatti haadhaf kenama.
*********
Hubachiisa:
-Dubartiin gartuu dhiigaa negativaa (Rh-ve) qabdu tokkoo dhiira gartuu dhiigaa negativa (Rh -ve) qabu waliin ga’eela yoo godhatte mucaan isaanis gartuu dhiigaa negativa(Rh-ve) waan qabaatuuf rakkoon umamuu hin jiru. Kanaaf haadhaaf yeroo ulfaa iminooglobuuliin (anti-D )
Galatoomaa